برای آشنایی با سم اسب لازم است در همین ابتدا بدانید که سم اسب یک ساختار منحصربه‌فرد دارد و وزن زیادی را در یک سطح کوچک تحمل می‌کند.
در واقع سم ترکیبی پیچیده از سازه‌هایی است که برای مقاومت در برابر نیروهای فوق‌العاده، انطباق با زمین‌های مختلف و شرایط محیطی ساخته شده که به طور مداوم در طول زندگی اسب بازسازی می‌شود.
درک چگونگی شکل‌گیری سم باعث می‌شود تا مراقبت‌های معمول بهتر و مناسب‌تری را انجام دهید. بدون مدیریت صحیح سم می‌تواند مستعد ابتلا به بسیاری از عفونت‌ها و بیماری‌های مختلف باشد.
آناتومی سم اسب
سم اسب را می‌توان در سه قسمت در نظر گرفت. بیرون یا دیوار، ساختارهای داخلی و سطح تحمل‌کننده وزن. در ادامه به بررسی جداگانه هرکدام از این موارد می‌پردازیم.
دیوار سم
قسمت بیرونی سم که به آن دیوار نیز می‌گویند، بخشی از سم است که هنگام ایستادن اسب می‌بینید و وظیفه تحمل وزن را بر عهده دارد.
سم از جلو به عقب به بخش‌هایی به نام پنجه، ربع و پاشنه تقسیم می‌شود. دیواره سم یک سطح سخت است که از پروتئینی بادوام به نام کراتین ساخته شده و از پا محافظت می‌کند و از سه لایه تشکیل شده است. این لایه‌ها عبارت‌اند از:
- لایه بیرونی: سخت‌ترین قسمت سم است و وظیفه محافظت از ساختارهای داخلی آسیب‌پذیرتر را بر عهده دارد. حاوی اعصاب یا عروق (رگ‌های خونی) نیست.
- لایه میانی: ضخیم‌ترین قسمت سم است و وظیفه سفتی و ساختار را بر عهده دارد.
- لایه داخلی: از لامینه‌ها (برآمدگی‌های انگشت مانند) تشکیل شده است.
التهاب این لایه‌ها ناشی از اضافه‌بار کربوهیدرات، استرس، بیماری سیستمیک یا سایر عفونت‌ها لامینیت نامیده می‌شود و می‌تواند منجر به چرخش یا فرورفتن شود. حتی ممکن است باعث لنگش شدید و گاهی غیرقابل‌برگشت شود.
مورد دیگر نوار کرونر است که وظیفه رشد و تغذیه سم را بر عهده دارد. این حلقه در بالای سم است. نوار کرونر سابقه اسب را نشان می‌دهد و مواردی مانند تغییرات اساسی رژیم غذایی، استرس و دوره‌های لامینیتی را با تغییر در رنگ، سختی، پوسته‌پوسته شدن و خطوط در هنگام شکل‌گیری و رشد نشان می‌دهد.
ساختار داخلی
می‌توان گفت ساختارهای داخلی پا شامل:
- فالانکس دوم و سوم
- غضروف‌های جانبی
- استخوان ناویکولار و بورسا
- تاندون فلکسور دیجیتال عمیق (DDFT) و سایر رباط‌ها
- فضاهای مشترک
- رگ‌های خونی، اعصاب و ساختارهای لنفاوی بی‌شماری
سطح تحمل‌کننده وزن
این سطح از چند قسمت تشکیل شده است. این قسمت‌ها عبارت‌اند از:
- دیواره سم یک حلقه بیرونی سخت است. همراه با میله و قورباغه، این سطح تحمل وزن پا را بر عهده دارد.
- میله‌ها از پاشنه به داخل می‌چرخند، قورباغه را احاطه می‌کنند و به سمت نوک انگشت پا می‌روند.
- قورباغه یک ساختار مثلثی نرم‌تر و تقریباً لاستیکی بوده که در مرکز پا قرار دارد و مسئول جریان و گردش خون در هر بار قدم گذاشتن اسب دارد.
- خط سفید یک اصطلاح دقیق برای خط معمولاً نازک است که انتقال از دیواره سم به کف پا را نشان می‌دهد.
- کف پا ساختاری پهن، کمی نرم و مقعر دارد که بیشتر قسمت پایینی پا را تشکیل می‌دهد.
- بالشتک دیجیتال به شکل‌گیری پاشنه‌ها کمک می‌کند و وظیفه جذب ضربه و جریان خون از طریق پا همراه با قورباغه را بر عهده دارد.
آیا سم اسب مانند انگشت است؟
هر دو ناخن و سم اسب از پروتئین سختی به نام کراتین تشکیل شده‌اند. مانند ناخن‌ها، دیواره سم به طور مداوم رشد می‌کند، بنابراین سم یک اسب نیز رشد می‌کند.
دردهای ناشی از ساختار سم
درحالی‌که خود دیواره سم به دلیل کمبود خون و اعصاب دردی را احساس نمی‌کند، اتصالات آن به ساختارهای داخلی و نوار کرونری جایی که دیواره منشأ می‌گیرد حساس است. درد ناشی از ساختارهای حساس‌تر می‌تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- التهاب: از موارد لامینیت، کبودی سنگ و غیره،
- تروما: پارگی‌های عمده، پا گذاشتن روی ناخن
- بیماری: آرتریت دژنراتیو مفصل
- آسیب‌های بافت نرم به تاندون‌های فلکسور
- بیماری ناویکولار
- شرایط دیگر
هنگام تمیز کردن کثیفی‌ها از سم، مراقب لامپ‌های پاشنه، قورباغه و شیارها، قسمت‌های نرم‌تر سم باشید، زیرا می‌توانند نسبت به جاهای دیگر حساس‌تر باشند.
این نواحی نرم‌تر هستند، بنابراین بیشتر مستعد فشار خواهند بود همین موضوع می‌تواند به عروق و بافت زیرین مانند لامینه آسیب برساند.
کف پای اسب از چه چیزی ساخته شده است؟
همان‌طور که در بالا ذکر شد، قسمت پایین پا از دیواره سم، خط سفید، زیره، میله‌ها و بالشتک دیجیتال تشکیل شده است. قورباغه و بالشتک دیجیتال (بخشی از پاشنه‌ها و الاستیک‌ترین قسمت پا) مواد فنری‌تری هستند که هر بار که پا به زمین برخورد می‌کند و همچنین گردش خون را جذب می‌کنند.
هر بار که اسب قدمی برمی‌دارد، این ساختارها صاف می‌شوند. میله‌ها را کمی گشاد می‌کنند و عروق را در پایین پا فشرده می‌نمایند.
هنگامی که اسب آن پا را بالا میبرد، رگ‌ها مانند سیم‌پیچی که برای فشار دادن خون به بالا و خارج شدن از سم در برابر جاذبه کشیده شده بود، به طور کشسانی به عقب برمی‌گردند. این چیزی است که جریان خون کافی را به پایین‌ترین قسمت اندام می‌رساند.
حساس‌ترین قسمت سم اسب کدام است؟
از نظر فنی، حساس‌ترین قسمت سم، اتصال آن به ساختارهای داخلی است. لامپ‌های قورباغه‌ای و پاشنه دیجیتال نیز حساس هستند، زیرا نرم‌تر بوده و نقش زیادی در گردش خون دارند.
مشکلات سم اسب
ساختارهای زیادی در داخل سم وجود دارد، به این معنی که راه‌های زیادی هست که امکان دارد همه چیز به‌درستی پیش نرود. برخی از مشکلات سم عبارت‌اند از:
- آبسه پا
- ناویکولار
- لامینیت
- تروما
- کف نازک
- پاشنه‌های زیر پا و انگشتان بلند
- کراتوما بیماری خط سفید
- برفک
مراقبت منظم دامپزشکی برای داشتن یک زندگی راحت برای دوست شما حیاتی است. هر زمان که لنگش یا نگرانی دیگری در مورد رشد پا یا سم اسب خود مشاهده کردید، سریعاً با دامپزشک تماس بگیرید.
رادیوگرافی دیجیتالی پا می‌تواند اطلاعات مهمی در مورد ساختارهای داخلی پا مانند زوایای استخوان‌ها نسبت به یکدیگر و سطح تحمل وزن، وضعیت استخوان ناویکولار، ضخامت کف پا به شما بدهد.
در موارد پیچیده‌تر، ممکن است از روش‌های تشخیصی مانند ونوگرام تزریق رنگ برای برجسته کردن رگ‌های خونی زنده و MRI استفاده شود.
