اردوغان کیست؟ (بیوگرافی رئیس‌جمهور ترکیه)
بیوگرافی اردوغان + تحصیلات رئیس‌جمهور ترکیه
آیا می‌دانید اردوغان کیست؟ رجب طیب اردوغان که متولد استانبول است، در سال ۱۹۴۵ به دنیا آمد. او در خانواده‌ای با تعلقات مذهبی قوی بزرگ شد.
کودکی اردوغان در منطقه ریزه، واقع در سواحل دریای سیاه، با فقر و تهیدستی گذشت، اما در سن ۱۳ سالگی به استانبول آمد. اردوغان در تاریخ ۴ ژوئیه ۱۹۷۸ با امینه اردوغان ازدواج کرد و دارای چهار فرزند، دو پسر و دو دختر شد. نکته جالب با وجود حضور فعال اردوغان در عرصه سیاست ترکیه این است که او به هیچ‌یک از زبان‌های خارجی صحبت نمی‌کند.
تحصیلات اردوغان
در دوران نوجوانی، رجب اردوغان در مدرسه امام خطیب تحصیلات خود را آغاز کرد؛ این مدرسه برای تربیت امام‌جماعت و واعظ است.
در آن زمان، فارغ‌التحصیلان این مدرسه علمیه تنها اجازه انتخاب رشته الهیات در دانشگاه را داشتند. اما، اردوغان در دانشگاه مرمره فارغ‌التحصیل شده و در رشته اقتصاد و علوم اداری تحصیلات خود را ادامه داده است.
برای ثبت‌نام در این دانشگاه، او باید اثبات کند که دیپلمی جداگانه از مدرک فارغ‌التحصیلی مدرسه علمیه دارد. مخالفان او از این مدرک انتقاد کرده‌اند. البته برخی نیز ادعا کرده‌اند که او از مدرک جعلی دانشگاهی در انتخابات استفاده کرده است.
یکی از اصلی‌ترین دلایلی که این ادعا را تقویت کرده، تاریخ تأسیس دانشگاهی است که اردوغان ادعا می‌کند از آن فارغ‌التحصیل شده است؛ مدرک دانشگاهی او به تاریخ سال ۱۹۸۱ میلادی ثبت شده، درحالی‌که دانشگاه مرمره در سال ۱۹۸۲ تأسیس شده است.
اردوغان و ورود به سیاست
در اواخر دهه ۷۰، رجب اردوغان در شرکت حمل‌ونقل استانبول مشغول به کار بود و تحت‌تأثیر همکاران خود، به‌خصوص افرادی که با او همکاری می‌کردند، به حزب رستگاری ملی با رهبری نجم‌الدین اربکان پیوست.
پس از کودتای ۱۹۸۰، اردوغان از شرکت حمل‌ونقل جدا شد و در یک شرکت خصوصی کار کرد. اردوغان در سال ۱۹۸۲ خدمت سربازی خود را شروع کرد.
در آن زمان اعضای حزب رستگاری حزب جدیدی به نام حزب رفاه را تأسیس کردند و اردوغان نیز به این حزب پیوست. در اواخر دهه ۱۹۸۰، اردوغان به‌عنوان نماینده‌ای از استانبول به پارلمان ترکیه راه یافت، اما در انتخابات پارلمانی آن سال، رأی لازم برای ورود به پارلمان کسب نکرد.
اما در سال ۱۹۹۱، حزب رفاه با کسب ۱۰ درصد آرا، موفق به کسب حداقل رأی مورد نیاز برای عضویت در پارلمان شد. به‌این‌ترتیب، رجب اردوغان به‌عنوان نماینده‌ای از مردم استانبول به پارلمان ترکیه منتخب شد.
اردوغان شهردار استانبول
اگرچه استانبول به‌عنوان پایتخت ترکیه شناخته نمی‌شود، اما به‌عنوان مهم‌ترین شهر این کشور در نظر گرفته شده است. با توجه به اینکه استانبول به‌عنوان مرکز اقتصادی ترک‌ها است و همچنین به‌عنوان یکی از ۱۰ شهر توریستی دنیا محسوب می‌شود، می‌توانیم شهرداری استانبول را به‌عنوان عاملی مؤثر در پیشرفت رجب طیب اردوغان ببینیم.
او در سال ۱۹۹۴ به‌عنوان شهردار استانبول منصوب شد تا از طریق این سمت به اوج محبوبیت برسد. البته، در طی این دوره، برخی طرح‌هایی برای بهبود سیستم حمل‌ونقل در استانبول اجرا کرد که باعث اختلاف‌نظر با گروه‌های اسلامی شد.
همچنین برخی اقدامات او باعث تشدید اختلافات با گروه‌های اسلامی شد. به‌عنوان‌مثال، او در مورد جشن سال نو میلادی اظهار کرد که این جشن مطابق با اصول سکولاریسم است و هیچ دلیلی برای جلوگیری از برگزاری آن وجود ندارد.
این اظهارات با واکنش تند گروه‌های اسلامی همراه شد، به‌خصوص زمانی که اردوغان دست دادن با افراد جنس مخالف را به‌عنوان یک عادت اجتماعی قابل‌پذیرش اعلام کرد.
اردوغان و پرونده‌های قضایی
سیاست‌مداری یک حرفه مهم است که ممکن است هزینه‌هایی برای سیاستمداران به همراه داشته باشد. اردوغان به دلیل خواندن یک شعر اسلامی در سال ۱۹۹۸ به حبس ۱۰ ماه محکوم شد، اما تنها ۴ ماه از مدت حبس خود را گذراند.
او همچنین در سال ۱۹۸۹ نیز تجربه زندان رفتن داشت. بعد از رد شدن شکایت اردوغان در دادگاه مربوط به انتخابات ۱۹۸۹ مجلس، او به قاضی گفت: حق نداری مثل مست‌ها حکم صادر کنی و خواستار بازداشت در زندان بایرام پاشا به مدت یک هفته شد. بااین‌حال، جدی‌ترین پرونده قضایی او در سال ۲۰۰۰ آغاز شد. او در یک مصاحبه با رادیو استرالیا، اوجالان عبدالله را به‌عنوان (کله) خطاب کرده و این موضوع یک پرونده قضایی جدید به وجود آورد.
نخست‌وزیری اردوغان
در سال ۲۰۰۰، حزب رفاه توانست اکثریت مجلس ترکیه را به دست آورد و با توجه به اعتقاد اعضای حزب به توانمندی اردوغان، او را به‌عنوان نخست‌وزیر منصوب کردند.
در طول دوره نخست‌وزیری، اردوغان چهره‌ای کاملاً متفاوت از دیدگاه دینی خود به نمایش گذاشت و نسبت به مسائلی همچون حجاب، عضویت در اتحادیه اروپا و ناتو، نگرش‌های جدیدی اتخاذ کرد که باعث واکنش‌های مختلف در میان موافقان و مخالفان او شد. اردوغان در اولین سفر به آمریکا، اولین مسلمانی بود که جایزه کمیته آمریکایی یهودیان به وی اهدا شد.
اردوغان در جایگاه ریاست‌جمهوری
با توجه به محدودیت‌های نظام حزب عدالت و توسعه که اجازه سه دوره قدرت در اختیار اردوغان را نمی‌داد، او تصمیم گرفت به‌عنوان رئیس‌جمهور در کشور به فعالیت‌های خود ادامه دهد و در اول ژوئیه، حزب عدالت و توسعه او را به‌عنوان نامزد ریاست‌جمهوری معرفی کرد.
نخستین انتخابات ریاست‌جمهوری ترکیه در ۱۹ مرداد ۱۳۹۳ (۱۰ اوت ۲۰۱۴ میلادی) برگزار شد و تا آن زمان رئیس‌جمهور توسط مجلس انتخاب می‌شد.
در این انتخابات، رجب طیب اردوغان با اکثریت آرا پیروز شد و به‌عنوان نخستین رئیس‌جمهور ترکیه با رأی مستقیم مردم انتخاب شد.
اردوغان در طول دوران انتخابی خود به مردم وعده داده بود که قصد دارد سِمت ریاست‌جمهوری را از یک سمت تشریفاتی به یک سمت کلیدی و تأثیرگذار تبدیل کند و منازعات سیاستمداران حکومتی را حل کند.
در انتخابات سراسری ترکیه در سال ۲۰۱۸، او با کسب نزدیک ۵۳ درصد آرا به‌عنوان رئیس‌جمهور نظام ریاستی ترکیه برای دوره پنج‌ساله‌ای دیگر انتخاب شد.
انتخابات ترکیه سال ۲۰۲۳
اردوغان؛ رقیب قلیچداراوغلو، در حال رقابت برای سومین دوره ریاست‌جمهوری با کمال قلیچداراوغلو است. در دور اول، او فقط چند دهم درصد آرا برای ادامه حضور در کاخ آک سارای به دست آورد.
این انتخابات ممکن است منجر به بازگشت قلیچداراوغلو به خانه شود و اردوغان دوباره در دفتر ریاست‌جمهوری مستقر شود. در این میان، اهمیت آرا و حمایت‌های دیگر کاندیداها مانند سینان اوغان و محرم اینچه نیز، یک موضوع حیاتی است. این انتخابات ممکن است تعیین‌کننده باشد که آیا اردوغان پس از سال‌ها تکیه بر مسند ریاست‌جمهوری، باید کنار برود یا خیر.
کودتای ترکیه سال ۲۰۱۶
ساعات اولیه ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۶ را می‌توان به‌عنوان یکی از دوران‌های سخت و پیچیده روزهای او در تاریخ سیاست‌مداری توصیف کرد.
در این روز مرموز، گروهی از افراد در ارتش ترکیه به قصد براندازی دولت وقت به توطئه پرداختند و معابر اصلی شهرهای بزرگ این کشور از جمله استانبول، آنکارا، پل بوسفور، تلویزیون ملی ترکیه و فرودگاه‌های آن را تصرف کردند.
با اقدام فوری دولت ترکیه، پلیس به‌سرعت وارد عمل شد و درگیری بین نیروهای کودتاچی و پلیس تشدید شد. با توجه به اطلاعات ارائه‌شده توسط منابع نزدیک به دولت ترکیه، بر اثر حضور فعال حامیان رجب طیب اردوغان، کودتای ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۶ ناکام ماند.
فساد اطرافیان اردوغان
در تاریخ ۲۴ دسامبر ۲۰۱۳، پلیس جرایم سازمان‌یافته ترکیه در یک عملیات، حدود ۵۰ نفر از نزدیکان اردوغان را به اتهامات فساد مالی، رشوه و پول‌شویی بازداشت کرد.
این اقدام در آستانه انتخابات ۲۰۱۳ بود که اردوغان به‌عنوان نامزد ریاست‌جمهوری آماده می‌شد. به همین دلیل چالش‌ها و سؤالاتی جدی را برای او به وجود آورد.
اردوغان در واکنش نخست، گروه‌های حاکمیتی، به‌ویژه هواداران گولن را متهم به توطئه در آستانه انتخابات کرد. این اتفاق باعث شروع یک سری اقدامات خودکفایی اردوغان در سازوکار قضائی و پلیسی کشور شد.
او شورای‌عالی قضایی را تأسیس کرد و نزدیک به ۳۰۰ قاضی و دادستان را از سمت خود برکنار کرد. همچنین این تصمیم‌گیری‌ها باعث اخراج بیش از ۱۲۰ نیروی پلیس ترکیه شد.
تبدیل مجدد ایاصوفیه به مسجد
در اوایل ژوئیه ۲۰۲۰، اردوغان از دیوان کشور ترکیه خواست تا تصمیم سابق کابینه در سال ۱۹۳۴ برای تبدیل ایاصوفیه به موزه را لغو کند. این تصمیم باعث تبدیل مجدد ایاصوفیه به مسجد شد و اردوغان از این موضوع به دلیل مسائل دینی دفاع کرد.
جنجال اردوغان با شعرخوانی
در تاریخ ۱۰ دسامبر ۲۰۱۹، در حین سفر به باکو به مناسبت پیروزی جمهوری آذربایجان در جنگ ناگورا قره‌باغ، اردوغان بخش‌هایی از یک شعر جنجالی را خواند. این اقدام باعث تنش‌ها با ایران شد و تعدادی از فعالان سیاسی و مردم در ترکیه این اظهارنظر را مورد انتقاد قرار دادند.
