اهمیت سزارین در سگ ها (برنامه‌ریزی زمان مناسب)
اهمیت سزارین در سگ ها چیست؟ دلایل نیاز به آن
زایمان یا سزارین به روش جراحی یکی از مهم‌ترین اقدامات دامپزشکی برای کمک به زایمان در سگ‌هاست. سزارین در سگ ها زمانی انجام می‌شود که زایمان طبیعی امکان‌پذیر نباشد یا خطراتی جدی برای مادر یا توله‌ها ایجاد کند. شناخت دقیق این موضوع در نگهداری حیوانات اهمیت بالایی دارد.
اهمیت سزارین در سگ ها
سزارین زمانی ضروری می‌شود که شرایط زایمان طبیعی به دلایلی مانند مشکلات فیزیکی، نژادی و یا بیماری‌های خاص فراهم نباشد.
نادیده گرفتن نیاز به عمل جراحی می‌تواند به عوارض جدی و حتی مرگ منجر شود. درک صحیح از زمان و شرایط مناسب برای سزارین، کلید مدیریت زایمان ایمن است.
دلایل نیاز به سزارین سگ
عوامل متعددی وجود دارند که یک سگ نیاز به سزارین داشته باشد. در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
مشکلات مرتبط با مادر
- پارگی یا ضعف رحم: ممکن است ناشی از ضربه یا عوامل دیگر باشد.
- اینرسی رحم: زمانی که انقباضات رحم برای زایمان کافی نیست.
- بیماری‌های سیستمیک: مانند بیماری قلبی، عفونت‌های شدید یا دیابت وجود داشته باشد.
عوامل نژادی
برخی نژادها به دلیل ویژگی‌های بدنی و ژنتیکی بیشتر مستعد دیستوشی هستند. برای مثال، نژادهایی مانند بولداگ انگلیسی و شی‌واوا به دلیل سرهای بزرگ توله‌ها یا ساختار باریک لگن اغلب نیاز به سزارین دارند.
مشکلات مرتبط با توله‌ها
- بزرگ بودن اندازه توله‌ها: به‌ویژه نژادهایی که با توله‌های بزرگ‌تر از حد معمول باشند.
- جای‌گیری نامناسب: مانند توله‌هایی که با پا یا پشت به سمت خروج قرار گرفته‌اند.
- تعداد زیاد یا کم توله‌ها: تعداد زیاد می‌تواند موجب خستگی رحم شود و تعداد کم ممکن است انقباض کافی برای زایمان ایجاد نکند.
عوامل خارجی و محیطی
- استرس شدید مادر: ممکن است فرایند زایمان را مختل کند.
- تغذیه نامناسب در دوران بارداری: که می‌تواند به ضعف عضلات رحم یا عوارض دیگر منجر شود.
نژادهای مستعد نیاز به سزارین
برخی نژادها به دلیل ویژگی‌های بدنی خاص، بیشتر در معرض خطر زایمان سخت قرار دارند. مهم‌ترین این نژادها عبارت‌اند از:
- بولداگ انگلیسی: به دلیل سر بزرگ و لگن باریک
- بوستون تریر: ساختار فیزیکی مشابه با بولداگ
- پاگ: سر بزرگ نسبت به‌اندازه بدن
- شی‌واوا: لگن کوچک و توله‌های بزرگ
برای صاحبان این نژادها، مشاوره با دامپزشک در دوران بارداری ضروری است تا زایمان ایمن‌تری برنامه‌ریزی شود.
علائم هشداردهنده نیاز به سزارین
برخی از نشانه‌ها می‌توانند هشداردهنده باشند و نشان‌دهنده نیاز به مداخله جراحی باشد. مانند:
- مادر دچار درد شدید می‌شود؛ اما زایمان پیش نمی‌رود.
- انقباضات رحم بیش از 30 دقیقه طول می‌کشد بدون اینکه توله‌ای خارج شود.
- فاصله زمانی بین تولد توله‌ها بیش از 4 ساعت باشد.
- خروج مایع سبز رنگ یا خونی بدون خروج توله پیش آید.
- علائم ضعف عمومی یا بی‌حالی شدید مادر باشد.
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، مراجعه فوری به دامپزشک ضروری است.
چگونه زمان مناسب برای سزارین برنامه‌ریزی کنیم؟
تعیین زمان مناسب برای سزارین برنامه‌ریزی‌شده نیازمند ارزیابی دقیق دامپزشکی است. شما می‌توانید با محاسبه روزهای بارداری و دانستن تاریخ دقیق جفت‌گیری کمک زیادی به تعیین زمان زایمان نمایید. در نظر داشته باشید که دوره بارداری در سگ‌ها معمولاً 63 روز است.
همچنین اندازه‌گیری پروژسترون خون در این راه به شما کمک می‌نماید. کاهش سطح پروژسترون خون مادر به کمتر از 2 نانوگرم در میلی‌لیتر، نشان‌دهنده آغاز زایمان است.
حتی می‌توانید با کنترل دمای بدن مادر زمان مناسب را پیدا کنید. کاهش دمای بدن سگ به حدود 37.2 درجه سانتی‌گراد، معمولاً نشان‌دهنده نزدیک شدن زایمان است.
در آخر اینکه ارزیابی از طریق تصویربرداری نیز راهی مناسب برای تشخیص زمان زایمان است. سونوگرافی و رادیوگرافی می‌توانند اطلاعات دقیق‌تری از تعداد، اندازه، و وضعیت توله‌ها ارائه دهند.
فرایند سزارین
سزارین یک عمل جراحی دقیق است که در چند مرحله انجام می‌شود. در ادامه به بررسی مراحل مختلف سزارین می‌پردازیم.
آماده‌سازی پیش از جراحی
در ابتدا ارزیابی سلامت مادر را باید انجام داد. انجام آزمایش خون برای اطمینان از عملکرد مناسب اعضای بدن ضروری است. سپس با ضدعفونی کردن محل جراحی و ناحیه شکم کار را می‌توان شروع کرد. ناحیه شکم باید کاملاً تمیز و عاری از مو باشد.
بیهوشی
در واقع بیهوشی عمومی با دوز مناسب برای کاهش خطرات مادر و توله‌ها انجام می‌شود.
برش جراحی
دامپزشک برش لازم را در ناحیه شکم ایجاد کرده و توله‌ها را به‌سرعت خارج می‌کند. بلافاصله باید توله‌ها را تمیز کرد و تنفس آن‌ها را تحریک نمایید. پس از اطمینان از سلامت رحم، دامپزشک زخم‌ها را بخیه می‌زند.
مراقبت‌های پس از سزارین
می‌توان گفت مراقبت‌های پس از عمل نقش حیاتی در بهبودی مادر و توله‌ها دارد. در ابتدا باید با استفاده از داروهای ایمن و مناسب درد را در مادر مدیریت نمایید. ارائه رژیمی غنی از پروتئین، کالری و تغذیه مناسب بهترین کار در مراقبت پس از زایمان برای سگ است.
برای توله‌های کوچک تازه به دنیا آمده نیز استفاده از پدهای گرم‌کننده برای حفظ دمای بدن و تأمین گرما قدم اول است. شما باید از شیر خوردن منظم آن‌ها مطمئن باشید؛ زیرا آن‌ها به تغذیه مداوم نیاز دارند. همچنین با نظارت دقیق و مشاهده علائم ضعف یا مشکلات تنفسی به رفع و بررسی آن‌ها بپردازید.
خطرات و عوارض سزارین سگ
با وجود ایمنی بالای این روش، خطراتی وجود دارد که باید مدنظر قرار گیرند و به آن‌ها دقت شود. این خطرات عبارت‌اند از:
- عفونت محل جراحی
- مشکلات مربوط به بیهوشی
- مرگ‌ومیر توله‌ها در موارد اورژانسی
- کاهش تولید شیر مادر به دلیل استرس جراحی
