دجال کیست؟ روایات متفاوت از کافر آخرالازمان

آیا می‌دانید دجال کیست؟ دجال به شخص یا موجودی می‌گویند که یکی از علائم ظهور امام‌زمان (عج) است. در زمان سختی و قحطی می‌آید جمعی را فریب داده و در نهایت به دست امام‌زمان (عج) از میان می‌رود. بر اساس روایات بیان شده دجال باعث به‌وجودآمدن فتنه‌های زیادی می‌شود.

ویژگی‌های دجال

در این قسمت می‌خواهیم به بررسی مهم‌ترین ویژگی‌های ظاهری و رفتاری دجّال بپردازیم. بر اساس روایات ویژگی‌های دجال عبارت‌اند از:

• کافر بودن
• ادعای پروردگاری کردن
• درنوردیدن سراسر جهان
• عمر طولانی
• یک چشم بودن

در روایات از راویان اهل‌سنت نقل شده که؛ ظاهر دجال این‌گونه است که چشم‌چپ او در میان پیشانی‌اش قرار دارد و در سحر و جادو مهارت دارد.

نظر پیامبر (ص) درباره دجال

از پیامبر گرامی اسلام (ص) درباره دجال این‌گونه نقل شده که از فتنه‌ای سخن به میان آمده که به تعبیر روایات بزرگ‌ترین فتنه آخرالزّمان است.

این گونه که از آغاز آفرینش آدم تا روز قیامت فتنه‌ای به مانند آن نیامده است. از این رویداد بزرگ و فتنه سهمگین در روایات به خروج دجّال نیز تعبیر شده است.

مفهوم دجال

دجّال بر وزن فعّال یک صیغه مبالغه است که در ادبیات عرب برای دلالت بر زیادی انجام کار از سوی فاعل به کار می‌رود. تعابیر متفاوتی آمده که عبارت‌اند از:

• دجّال از دُجَیل به معنای قطران است. اعراب در گذشته، بدن شتران خود را برای پوشاندن عیوب آن‌ها با ماده سیاه رنگی به نام قطران می‌پوشاندند و در عرف عرب به پوشاندن کامل بدن شتر با این ماده تَدجیل می‌گفتند. از آنجا که دجّال نیز چون قطران سراسر زمین را می‌پوشاند، از او با این عنوان یاد می‌شود.
• واژه دَجْل به معنای دروغ و فریب مشتق شده و دلیل نام‏گذاری دجّال این است که او ادّعای پروردگاری می‌کند و این کار از بزرگ‌ترین دروغ‌هاست.
• ریشه لغت دجّال، دَجْل، به معنای در نوردیدن است و از این رو این نام به دجّال اطلاق می‌شود که او بیشتر مناطق جهان را درمی‏نوردد و تحت سلطه خود در می‌آورد.
• دجّال از تَدجیل به معنای پوشاندن ریشه گرفته و به این دلیل دجّال را با این نام می‌خوانند که او با کفرش مردم را می‌پوشاند یا زمین را با فراوانی لشکریانش می‌پوشاند یا اینکه حق را با باطل می‌پوشاند.
• لغت دجّال از دُجال به معنای طلا یا آب طلا مشتق شده؛ چون دجّال در هر جا که قدم می‌گذارد گنج‌های طلا نیز با او همراه است.
• ریشه این لغت دَجّاله به معنای گروه بزرگ هم‌سفران است و به این دلیل دجّال را به این اسم نام‏گذاری کرده‌اند که او سراسر زمین را با هواداران زیاد می‌گیرد.
• این واژه از لغت دَجال به معنای سرگین، گرفته شده؛ زیرا دجّال نیز مانند سرگین گستره زمین را با اعمال خود آلوده می‌کند.

روایات متفاوت از دجال

• حتمی بودن خروج دجّال: در روایات متعدّدی به حتمی بودن خروج دجّال، به‌عنوان یکی از رویدادهای آخرالزّمان یا نشانه‌های قیامت، تأکید شده است.
• در بسیاری روایات بر بزرگی فتنه دجّال تأکید شده که فتنه‌ای بزرگ و بی‌مانند است.
• خطر خروج دجّال برای همه جوامع بشری گسترده و ویرانگر است که همه پیامبران درباره آن هشدار داده‌اند.
• در روایات متعددی بر ضرورت پناه بردن به خدا از شرّ فتنه دجّال سفارش شده که باید رعایت شود.

سرانجام دجّال

سرانجام دجال و اینکه او به دست چه کسی نابود می‌شود، دو دسته روایت وجود دارد. دسته‌ای تأکید دارند که دجّال به دست حضرت مهدی (ع) کشته می‌شود و در دسته دیگر که از حضرت عیسی (ع) به‌عنوان کشنده دجال یاد کرده اند.

دجّال و دیگر مدّعیان دروغین

این نکته لازم به ذکر است که پیش از خروج دجال اصلی، دجّال‌ها یا کذاب‌های فراوانی خروج می‌کنند که هر یک به‌نوعی موجب فریب و گمراهی مردم می‌شوند.

سخن آخر

آیا به جواب سوالتان که دجال کیست؟ رسیدید؟ متوجه شدیم که دجّال پدیده‌ای است که در آخرالزّمان ظهور می‌کند و موجب گمراهی گسترده مردم می‌شود. مهم‌ترین نشانه‌ای که باید مورد توجّه قرار گیرد، همان حرکت‌های ضداسلامی در دوران غیبت کبرا، یعنی دوران فتنه‌ها و انحرافات است. فتنه دجال فتنه‌ای سهمگین، پیچیده و بسیار گمراه‌کننده است که باید برای در امان ماندن از آن تنها به خدای بزرگ پناه برد.

می‌توان گفت که از آغاز آفرینش حضرت آدم تا روز قیامت مخلوقی بزرگ‌تر از لحاظ انحراف همچون این دجّال وجود ندارد. طبق سخن حضرت رسول (ص) که می‌فرمایند: ما بین خلقت آدم تا روز قیامت امری بزرگ‌تر از دجّال نیست. تعبیر امر گویای آن است که دجّال یک شخص نیست، بلکه یک حرکت فکری است که با اسلام دشمنی دارد.