درمان تعریق بیش از حد (علت عرق کردن یا هایپر هیدروزیس)
درمان عرق شدید سر، صورت و بدن چیست؟ بررسی دلایل آن

اگر متوجه شدهاید که زیاد عرق میکنید و از انجام کارهایی که برای دیگران بسیار بدیهی است؛ مانند پوشیدن لباسهای زیبا، دست دادن با دیگران یا حتی گرفتن اشیا احساس راحتی ندارید، ممکن است مبتلا به هایپر هیدروزیس شده باشید. این عارضه که معمولاً در بزرگسالان رخ میدهد وضعیتی است که در آن فرد به طور غیرطبیعی و بیش از حد عرق میکند. البته ممکن است در دوران کودکی نیز ایجاد شود و در طول زندگی بزرگسالی نیز ادامه یابد. عرقریزی زیاد ممکن است تأثیرات منفی بر زندگی افراد بگذارد و حتی باعث اضطراب، مشکلات اجتماعی و خجالت آنها شود. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی روشهای درمانی تعریق بیش از حد پرداخته، روشهای درمانی و علت آن را به طور کامل شرح خواهیم داد.
روشهای درمانی تعریق بیش از حد
هرچند تعریق بیش از حد بسیار شایع است، اما باید بدانید که قابل درمان است. در واقع شما میتوانید با شناخت علل و استفاده از روشهای درمانی مناسب، کیفیت زندگی خودتان را بهبود ببخشید. در این بخش به بررسی روشهای درمانی این عارضه میپردازیم.
داروهای خوراکی
برخی از داروهای خوراکی مانند آنتی کولینرژیکها، سیگنالهای عصبی که غدد عرق را تحریک میکنند، کاهش داده و همچنین عرق افراد را به خوبی کاهش میدهند. البته ممکن است عوارض جانبی مانند خشکی دهان یا تاری دید را داشته باشد.
بوتاکس
یکی دیگر از روشهای مؤثر برای درمان هایپر هیدروزیس، تزریق بوتاکس است. در واقع بوتاکس با جلوگیری از ترشح ماده شیمیایی که باعث تحریک غدد عرق میشود به خوبی عمل میکند. البته تأثیر آن معمولاً ۳ تا ۶ ماه بوده و باید مجدد تمدید کنید.
دستگاه یونتوفورزیس
یکی دیگر از روشهای درمانی تعریق بیش از حد، قرار دادن دستها و پاها در آب و اعمال جریان الکتریکی خفیف است. البته این روش نیاز به چند جلسه دارد و به ویژه برای افرادی که کف دست آنها عرق میکند، بسیار مناسب است.
جراحی
در موارد شدیدتر برای حذف غدد عرق یا قطع اعصاب تولید عرق، ممکن است پزشک جراحی را در نظر بگیرد.
تغییرات در سبک زندگی
اگر در طول روز، لباس نازک و تنفسپذیر را بپوشید، به کاهش احساس گرمای شما کمک میشود. همچنین سعی کنید از غذاهای تند پرهیز کنید. فعالیتهایی مانند یوگا یا مدیتیشن را در برنامه روزانه خودتان قرار دهید تا به کاهش استرس کمک کند. همچنین میتوانید از جورابها و کفشهایی که از جنس مواد طبیعی هستند استفاده کنید. برای خلاصی از باکتریها، استحمام روزانه داشته باشید و به صورت مکرر جورابهای خودتان را عوض کنید.
ترک مصرف دخانیات
به دلیل اینکه دخانیات دمای بدن شما را بالا میبرد، ضربان قلب شما سریعتر شده و فعالیت غدد عرقریز نیز افزایش مییابد. علاوه بر این مصرف دخانیات باعث ایجاد مشکلات سلامتی مانند دندانهای زرد، بوی بد دهان و سرطان میشود. بنابراین برای کاهش تعریق، در اسرع وقت دخانیات را ترک کنید.
افزایش مواد غذایی کاهش دهنده تعریق
برخی از مواد غذایی، تعریق بدن شما به طور کلی کاهش میدهند. این مواد خوراکی شامل آب، غذاهای با کلسیم بالا مانند محصولات لبنی و پنیر، بادام، موز، کشک، سبزیجات و میوههای دارای آب فراوان مانند هندوانه، انگور، طالبی، کلم بروکلی، اسفناج، گل کلم، فلفل دلمهای، بادمجان و کلم قرمز است. همچنین روغن زیتون، جو دوسر و سیب زمینی شیرین باعث کاهش تعریق بدن میشود.
استفاده از محصولات ضدتعریق
یکی دیگر از راهکارهای کاهش تعریق بیش از حد، استفاده از محصولات ضدتعریق است. این محصولات را میتوانید به سادگی از داروخانهها یا فروشگاهها بدون هیچگونه نسخه و تجویز پزشکی دریافت کنید. اگر شما به پزشک مراجعه کنید، ضد تعریقهایی که پیشنهاد میدهند، ممکن است اثر بیشتری بر روی بدن شما بگذارند، زیرا با توجه به نوع پوست شما آن را تجویز میکنند.
انجام فعالیتهای ورزشی
طی تحقیقات انجام شده توسط مجله جوان ایرانی ورزش منظم و روزانه مانند پیادهروی در کاهش استرس بسیار مؤثر است. در نتیجه اگر شما عزیزان در برنامه روزانه خودتان تمرینات ورزشی، ریلکسیشن و هرگونه تمرینات را بگنجانید به کاهش تعریق شما کمک زیادی میشود.
علت تعریق بیش از حد
تعریق بیش از حد ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد که در ادامه این مطلب به آن میپردازیم.
عوامل ژنتیکی
برخی از افراد به طور طبیعی و ژنتیکی غدد عرق بیشتری دارند.
اضطراب و استرس
یکی دیگر از دلایل تعریق بیش از حد، داشتن اضطراب و استرس است. به طور کلی هرگونه احساسات قوی باعث ایجاد تعریق میشود.
بیماریها
بیماریهای تیروئید، عفونتها و دیابت منجر به تعریق بیش از حد میشود. همچنین برخی از بیماریهای پوستی مانند پسوریازیس باعث ایجاد این مشکل میشود.
مصرف داروها
یکی دیگر از مواردی که باعث عرق بیش از حد میشود، مصرف داروهای مختلف است. به عنوان مثال داروهایی مانند آنتی دپرسانتها یا داروهای ضدتعریق و ضداضطراب باعث ایجاد این عارضه میشود.
تیروئید پرکار
همچنین اگر غده تیروئید شما پرکار است ممکن است دچار تعریق شدید شوید.
مواد مخدر
به طور کلی افرادی که مصرفکننده مواد مخدر یا الکل هستند، سیستم مرکزی آنها تحت تأثیر قرار گرفته و ممکن است باعث ایجاد عرقریزی زیاد شود
برخی از انواع عفونتها
یکی دیگر از دلایل هایپر هیدروزیس ایجاد عفونتهایی زیاد مانند سل و تب مالت مرتبط با عرق شبانه است. همچنین مالاریا و آبسهها نیز ممکن است باعث ایجاد تعریق شبانه شوند.
دوران یائسگی
اکثر زنانی که در دوران یائسگی به سر میبرند، ممکن است ضربان قلب آنها شدیدتر شده و با احساس لرزش همراه باشد. به طور کلی گرگرفتگی ناشی از یائسگی بسیار شایع است.
علائم شایع هایپر هیدروزیس چیست؟
به طور کلی علائم اصلی هایپر هیدروزیس، تعریق بیش از حد است. در واقع هنگامی که شما عرق میکنید متوجه رطوبت روی پوستتان شده، همچنین لباسهای شما مرطوب میشود یا اینکه قطرات مایع از گونهها پیشانی یا سرتان سرازیر میشود. البته اگر این وضعیت ادامه یابد، ممکن است پوست شما دچار خارش و التهاب شود. هنگامی که غدد تعریق به طور زیادی تحریک شوند، همچنین اگر باکتریها روی پوست شما با تعریق مخلوط شوند بوی بدی از بدن شما استشمام میشود. به طور کلی علائم این عارضه بسیار متفاوت بوده، برخی از افراد دچار علائم بسیار خفیفی میشوند.
گاهی افرادی که دچار هایپر هیدروزیس هستند، از نظر احساسی نیز تحت تأثیر قرار میگیرند و در طی روز مدام احساس شرم و ناراحتی میکنند. معمولاً از بودن در اطراف دیگران اجتناب میکنند که این وضعیت بر سلامت روانی آنها تأثیر میگذارد. اگر به پزشک مراجعه کنید به شما کمک میکند تا سلامت روانی خودتان را حفظ کنید. در عین حال به مدیریت این علائم کمک زیادی میکند.
عرق کردن سر و گردن نشانه چیست؟ تمام دلایل آن را در این مطلب بخوانید:
عرق کردن سر و گردن نشانه چیست؟
عوارض تعریق بیش از حد چیست؟
به طور کلی افرادی که مبتلا به تعریق شدید هستند، برخی از عوارض گریبانگیر زندگی آنها میشود که در ادامه آنها را شرح میدهیم.
اینگونه افراد معمولاً از دست دادن به دیگران اجتناب میکنند، زیرا از خیس بودن دستهایشان خجالت میکشند.
در فعالیتهای مانند ورزش یا رقص شرکت نمیکنند، زیرا ترس از این دارند که عرق آنها بوی بدی بدهد.
عرق کردن بیش از حد ممکن است با برخی از مشاغل تداخل داشته باشد. به عنوان مثال کسانی که کف دستهایشان عرق میکند، هنگام کار با کامپیوتر یا نگه داشتن ماوس به مشکل برمیخورند.
حتی اینگونه افراد در انجام فعالیتهای مانند رانندگی نیز مشکلاتی دارند.
افراد مبتلا به تعریق بیش از حد، زمان زیادی را صرف مقابله با آن میکنند. به عنوان مثال به صورت مکرر دوش میگیرند و لباسهای خودشان را تعویض میکنند.
اینگونه افراد به دلیل اینکه معمولاً از دیگران دوری میکنند گوشهگیر و منزوی میشوند.
یکی دیگر از عوارضی که گریبانگیر اینگونه افراد میشود این است که آنها حتی از درمانهای پزشکی نیز خجالت میکشند و احساس میکنند که هیچ درمانی برایشان وجود ندارد.
انواع هایپر هیدروزیس چیست؟
به طور کلی دو نوع هایپر هیدروزیس وجود دارد. در ادامه این مطلب به آن میپردازیم.
هایپر هیدروزیس اولیه
افرادی که به این وضعیت مبتلا هستند، معمولاً یک یا دو قسمت از بدن آنها عرق میکند. در واقع ممکن است پاها، دستها، زیر بغل، پیشانی، کف دستها یا پوست دچار تعریق شود، اما تمام بدن آنها به یکباره خیس عرق نمیشود.
هایپر هیدروزیس ثانویه
این نوع از هیدروزیس ثانویه ممکن است یک یا دو ناحیه از بدن را درگیر کند یا اینکه تمامی بدن تحت تأثیر تعریق بیش از حد قرار گیرد. این وضعیت ممکن است ناشی از برخی از داروها یا یک بیماری پزشکی باشد. برخی از شرایطی که با این نوع از تعریق مرتبط است، شامل تیروئید پرکار، دیابت، یائسگی، آسیبهای سر، آسیبهای نخاعی، چاقی و تومورها مرتبط است.
آیا بوی بدن ناشی از هایپر هیدروزیس مشکلی ایجاد میکند؟
خبر خوب این است که اکثر افرادی که مبتلا به این عارضه هستند، با بوی بدنشان هیچ مشکلی ندارند. با این حال اگر احساس میکنید که تعریق شما بوی بدی میدهد، میتوانید به صورت مکرر جورابها و کفشهای خودتان را تعویض کنید. همچنین از ضد عرق یا دئودرانتهای زیر بغل استفاده کنید. برای بوی پا میتوانید از اسپری کفش بهره ببرید، همچنین مصرف برخی از غذاها را کاهش دهید.
علت عرق کردن زیاد چیست؟ آیا خطرناک است؟
نظرات مردم در مورد درمان تعریق بیش از حد
در این بخش به بررسی نظرات مردم در مورد درمان تعریق بیش از حد میپردازیم.
♦ یکی از افراد پیام داده که آیا تراشیدن موهای زیر بغل، باعث کاهش تعریق میشود؟
پاسخ این است که به دلیل اینکه موها موجب حفظ رطوبت میشوند، در نتیجه تراشیدن موهای زیر بغل باعث کاهش تعریق شده و همچنین از گسترش آن پیشگیری میکند.
♦ یکی از افراد پیام داده که من گاهی دچار تعریق میشوم که احساس میکنم غیرعادی است، اما نمیدانم چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنم. به نظر شما برای عرق کردن زیاد چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
پاسخ این است که اگر تعریق غیرعادی و بیش از حد باعث هرگونه مشکلات و ناراحتی شده، همچنین کیفیت زندگی شما کاهش یافته بهتر است که به پزشک مراجعه کنید و این مسئله را بدون هیچگونه خجالتی با متخصص در میان بگذارید. اگر هر روز پیراهن شما لکهدار میشود یا اینکه به دلیل عرق کردن کف دستها مدام احساس شرمندگی دارید، همچنین حتی در میان برف و سرما نیز عرق میکنید یا اینکه هنگامی که به خانه برمیگردید کف پاهای شما در کفش عرق کرده، وقت آن رسیده که به متخصص پوست مراجعه کنید. این عارضه گاهی ممکن است به دلیل یک بیماری پزشکی باشد یا عوارض جانبی داروهایی است که مصرف میکنید. همچنین حتی گاهی اوقات ممکن است این عارضه هیچ علت خاصی نداشته باشد.
♦ فرد دیگری پیام داده چه زمانی میتوان گفت که ما مبتلا به عرقریزی بیش از حد شدهایم.
پاسخ این است که به طور کلی عرق بیش از حد یا هایپر هیدروزیس حالتی است که در آن فرد بیشتر از آنچه که برای تنظیم دمای بدنش لازم است عرق میکند. در این وضعیت ممکن است کل بدن یا برخی از نواحی خاص مانند کف دستها، پاها و زیر بغل تحت تأثیر قرار گیرد. برخی از افراد با گذشت زمان حتی بدون درمان بهبود مییابند، اما برخی دیگر نیاز است که تغییراتی در سبک زندگیشان انجام دهند یا اینکه به پزشک مراجعه کنند تا روشهای درمانی مختلفی برای آنها پیشنهاد شود.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که آیا تعریق بیش از حد به صورت ژنتیکی منتقل میشود؟
بله دقیقاً هایپر هیدروزیس به عوامل مختلفی از جمله ژنتیک بستگی دارد. اگر یکی از والدین یا هر دوی آنها دچار تعریق بیش از حد هستند، ممکن است فرزندانشان نیز این علائم را داشته باشند. به همین دلیل بهتر است که با یک متخصص در تشخیص و مدیریت این عارضه مشورت کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من ۵۰ سالم است و فشار خون بالایی دارم. چندین روز است که از سر و صورت من عرق زیادی ایجاد میشود. به نظر شما چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ این است که دوست عزیز شما باید به پزشک مراجعه کنید تا فشارخون شما تنظیم شود و بیش از حد بالا نباشد، همچنین از نظر پرکاری تیروئید هم آزمایش بدهید.
♦ فرد دیگری پیام داده که من ۱۳ سالم است؛ اما دچار تعریق بیش از حد هستم. حتی در خانه بسیار عرق میکنم، به نظر شما مشکل من چیست؟
پاسخ این است که دوست عزیز علت زیاد عرق کردن در همین مقاله ذکر شده، اما برای اینکه علت این موضوع شما مشخص شود نیاز است که آزمایشات مختلف انجام بدهید و به صورت حضوری به پزشک مراجعه کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من از بچگی خیلی عرق میکنم، حتی لباسهایم خیس میشود. اگر کوچکترین فعالیتی داشته باشم از پوست سرم عرق خارج میشود به نظر شما مشکل من چیست؟
پاسخ این است که دوست عزیز علت تعریق بیش از حد دلایل زیادی دارد که در این مطلب به آن اشاره شد. البته برای تشخیص دقیقتر میتوانید به متخصص داخلی مراجعه کنید. احتمالاً برای شما تزریق بوتاکس را در نظر میگیرد یا اگر درمان دیگری برای شما مفید باشد به طور کامل شرح میدهد.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که مادر من تعریق بیش از حدی دارد، اما به پزشک مراجعه کرده است. او هیچگونه مشکل پوستی ندارد، آیا ممکن است به دلیل تیروئید باشد؟
پاسخ این است که دوست عزیز برای بررسی وجود مشکلات تیروئیدی باید حتماً آزمایش خون بدهید تا سطح هورمونهای تیروئید در شما بررسی شود.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من چندین سال است قرص اعصاب میخورم، اما جدیداً پزشکم قرصهای مرا تغییر داده و دچار تعریق شدیدی شدهام. هر روز مجبور میشوم که لباسهای خودم را عوض کنم به نظر شما علت آن چیست؟
پاسخ این است که دوست عزیز هر دارویی عوارض خاص خودش را دارد. میتوانید عوارض دارویی که مصرف میکنید را در بروشور آن مطالعه کنید. اگر تعریق شدید شما ادامه داشت، حتماً این علائم را با پزشک در میان بگذارید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من ۲۶ سال سن دارم، حتی به انجام کارهای خانه و کمی تحرک علاقه زیادی دارم. در حدی که ۲ الی ۳ دست لباس عوض میکنم، حتی هنگامی که مام استفاده میکنم فقط دو ساعت تأثیر دارد و بعد از آن بوی زیر بغل من را آزار میدهد. به نظر شما مشکل از چیست؟
پاسخ این است که دوست عزیز شما باید به متخصص داخلی مراجعه کنید تا پس از انجام آزمایشات لازم، علت این عارضه مشخص شود.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من ۴۸ سال سن دارم و دارای دیابت نوع ۲ هستم. رحم و تخمدانهایم را درآوردم، اما پس از آن بیش از حد عرق میکنم. شاید روزانه ۵ بار دوش میگیرم، زیر سینههایم دچار تعریق بیش از حد شده و زیر بغلم بسیار عرق میکند، اما کف پاها و روی پاهایم تا مچ بسیار خشک است. آب زیادی میخورم، دستشویی زیاد میروم و زیاد عرق میکنم. دکترهای زیادی رفتم؛ اما بهبود نیافتم. اگر امکان دارد من را راهنمایی کنید.
پاسخ این است که دوست عزیز یکی از دلایل عرق بیش از حد دیابت است. شما باید برای این مشکل خودتان به متخصص داخلی مراجعه کنید.
سخن پایانی
همانطور که در این مطلب به آن اشاره شد تعریق بیش از حد میتواند منجر به ناراحتی و حتی انزوای افراد شود. برای درمان این عارضه ابتدا باید علت آن مشخص شود، سپس با راهکارهای درمانی مناسب، راه حل این مشکل در نظر گرفته شود. استفاده از درمانهای طبیعی و همچنین تغییر در سبک زندگی میتواند به تسکین اینگونه تعریقها کمک کند. به طور کلی اگر با مشکل تغییر بیش از حد مواجه شدهاید، حتماً به متخصص مراجعه کنید تا درمان مناسب را برای شما تجویز کند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی راهکارهای درمانی تعریق بیش از حد، علت آن و هر آنچه که باید در این مورد بدانید را به طور کامل شرح دادیم. اگر شما عزیزان نیز هرگونه تجربهای در این مورد دارید میتوانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خود را با ما در میان بگذارید.
منابع:
https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/17113-hyperhidrosis
https://www.nhsinform.scot/illnesses-and-conditions/skin-hair-and-nails/hyperhidrosis/
https://www.aad.org/public/diseases/a-z/hyperhidrosis-treatment
https://www.yalemedicine.org/conditions/excessive-sweating