درمان سردرد پس از زایمان (علت + عوارض آن)

یکی از مشکلات شایعی که بسیاری از زنان با آن مواجه می‌شوند، سردرد پس از زایمان است که به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. به عنوان مثال تغییرات هورمونی، کم آبی بدن، کم خوابی و استرس از جمله دلایل این‌گونه مشکلات هستند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی درمان سردرد پس از زایمان و علت آن خواهیم پرداخت.

درمان سردرد پس از زایمان

در این بخش به بررسی درمان سردرد پس از زایمان می‌پردازیم.

مصرف مایعات کافی

دمنوش‌های گیاهی، آبمیوه‌های طبیعی و نوشیدن آب علاوه بر اینکه به تأمین آب بدن کمک می‌کنند، برای درمان این‌گونه سردردها نیز بسیار مفید است.

تغذیه سالم

رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد غذایی مانند میوه‌ها، پروتئین‌ها، سبزیجات و غلات کامل علاوه بر تنظیم سطح انرژی بدن، به بهبود سردرد کمک زیادی می‌کنند. برای پیشگیری از سردرد پس از زایمان نیز تأثیر زیادی دارد.

استراحت کافی

به طور کلی مادران پس از زایمان باید سعی کنند در طول روز هر از گاهی چرت‌های کوتاه مدت بزنند و از هر فرصتی برای استراحت استفاده کنند.

ماساژ و تکنیک‌های آرام‌سازی

یکی دیگر از مواردی که به کاهش سردرد پس از زایمان کمک می‌کند، استفاده از ماساژ سر، گردن و شانه‌ها است‌‌. همچنین تمرینات یوگا و تنفسی نیز باعث کاهش این‌گونه استرس‌ها می‌شود.

اجتناب از مصرف کافئین و محرک‌ها

شما عزیزان باید بدانید که مصرف بیش از حد کافئین یا حتی ترک ناگهانی آن، باعث می‌شود که دچار سردرد شوید. بنابراین در مصرف چای و قهوه تعادل داشته باشید.

ورزش منظم

یکی دیگر از مواردی که باعث درمان سردرد پس از زایمان می‌شود ورزش منظم است. در واقع تمرینات ورزشی منظم و متعادل نه تنها به کاهش تنش و استرس مادران کمک زیادی می‌کند، بلکه باعث بهبود عملکرد سیستم عصبی مرکزی شده و در نتیجه به کنترل سردرد پس از زایمان کمک زیادی می‌شود.

مصرف داروهای ضد سردرد

در صورتی که سردرد شما پس از زایمان بسیار شدید باشد و نتوانید با استفاده از روش‌های طبیعی آن را بهبود دهید، ممکن است لازم باشد تا از داروهای ضد سردرد استفاده کنید یا اینکه با پزشک مشورت کنید. به عنوان مثال استامینوفن، ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین برای تسکین این‌گونه دردها مفید است.

مدیریت استرس

یکی دیگر از درمان‌های سردرد پس از زایمان این است که آموزش ببینید چه تکنیک‌هایی در مدیریت استرس برای شما مفید است. برخی از افراد با یوگا و تمرکز حواس به آرامش می‌رسند، برخی دیگر تکنیک‌هایی مانند ماساژ برای آنها مفید است. شما عزیزان باید بدانید که چه روشی برای شما مناسب است.

کمپرس گرم یا سرد

همچنین استفاده از کمپرس گرم یا سرد روی پیشانی یا روی گردن باعث کاهش سردرد می‌شود.

مشکلات سینه پس از زایمان چیست؟ نحوه تغییرات فیزیکی پستان در این دوران را اینجا بخوانید:

مشکلات سینه پس از زایمان

علت سردرد پس از زایمان چیست؟

در این بخش به بررسی علت سردرد پس از زایمان می‌پردازیم.

تغییرات هورمونی

به دلیل اینکه سطح هورمون‌های زنان باردار افزایش می‌یابد تا برای تغذیه جنین آماده شود، در نتیجه این تغییرات هورمونی ممکن است باعث ایجاد سردرد شود.

نیازهای مراقبتی از نوزاد

به طور کلی به دلیل مراقبت از نوزاد ممکن است مادران وعده‌های غذایی خودشان را حذف کنند، نوشیدن آب کافی را فراموش کنند و همچنین خواب خودشان را از دست بدهند. همچنین هرگونه استرس ناشی از شنیدن گریه نوزادان و پیش بینی نیازهای او می‌تواند شما را دچار استرس کند.

کمبود خواب

یکی دیگر از مشکلاتی که باعث ایجاد سردرد پس از زایمان می‌شود کمبود خواب است. در واقع مادران پس از زایمان ممکن است به دلیل مراقبت از فرزند دچار اختلال خواب شوند، در نتیجه خستگی و به دنبال آن سردرد را تجربه کنند.

تغییرات فیزیکی

یکی دیگر از مواردی که باعث ایجاد سردرد پس از زایمان می‌شود، تغییرات فیزیکی مادران است. هرگونه تغییرات بدن شما در دوران بارداری ممکن است شما را در معرض خطر بیماری‌های جدی قرار دهد. به عنوان مثال سردرد یکی از این بیماری‌ها است، همچنین به دلیل اینکه تغییراتی در رگ‌های خونی شما ایجاد می‌شود که اجازه می‌دهد خون کافی به جنین در دوران بارداری جریان یابد، ممکن است خطر ابتلا به پره اکلامپسی پس از زایمان افزایش یابد‌. حتی ممکن است خطر سکته مغزی در دوران کوتاهی پس از زایمان ایجاد شود.

پره اکلامپسی

یکی دیگر از دلایل سردرد در دوران بارداری پره اکلامپسی یا فشار خون بالا در دوران بارداری است. در چنین شرایطی ممکن است افراد دچار سردرد پس از زایمان شوند.

استفاده از بی‌حسی موضعی

یکی دیگر از مواردی که باعث سردرد پس از زایمان می‌شود، استفاده از بی‌حسی موضعی است. این‌گونه سردردها معمولاً تا ۶ هفته پس از زایمان بهبود می‌یابند.

عدم غذای کافی

به طور کلی مصرف غذای نامناسب و کمبود تغذیه باعث ایجاد سردرد پس از زایمان می‌شود. به همین دلیل مادران باید به تغذیه خودشان اهمیت داده و به اندازه کافی غذا میل کنند.

مصرف برخی از داروها

همچنین ممکن است برخی از داروهایی که مادر در دوران بارداری و پس از زایمان مصرف می‌کند، باعث ایجاد سردرد شده باشد.

نشانه‌های سردرد پس از زایمان

هرگونه سردرد پس از زایمان ممکن است با علائم مختلفی همراه باشد که آنها را در ادامه این مطلب شرح می‌دهیم.

• شایع‌ترین علائم این نوع سردردها این است که دردی مانند فشردن در دو طرف سر شما احساس شود که به آن سردرد تنشی می‌گویند.
• درد شدید ضربان‌دار یا کوبنده که در ناحیه خاصی از سر شما بیشتر احساس می‌شود که به آن سردرد میگرنی می‌گویند.
• یکی دیگر از علائم سردرد پس از زایمان درد سوزشی است که در پشت یک چشم احساس می‌شود و همچنین در ناحیه مجاور آن پخش خواهد شد که به آن سردرد خوشه‌ای می‌گویند.
• درد ضربان‌دار که هنگام نشستن یا ایستادن بدتر می‌شود؛ اما زمانی که دراز می‌کشید بهتر می‌شود که به آن سردرد نخاعی می‌گویند.

چه زمانی باید نگران سردردهای پس از زایمان شویم؟

به طور کلی شایع‌ترین علائم سردردهای پس از زایمان سردردهای تنشی و میگرنی هستند که آن‌چنان جدی نیستند، اما اگر شما دچار سردردهای شدید و ناگهانی در کنار سایر علائم غیرعادی شدید ممکن است نشانه‌ای از لخته خون در مغز یا سایر بیماری‌ها باشد.

بنابراین، به علائمی که در ادامه این مطلب به آن اشاره می‌شود دقت کرده و در صورت داشتن این‌گونه علائم به اورژانس مراجعه کنید.

• تاری دید یا حساسیت به نور
• تغییرات ذهنی مانند سردرگمی یا مه مغزی
• تهوع و استفراغ
• تورم صورت، دست‌ها، پاها یا اندام‌ها
• تنگی نفس
• خستگی و خواب‌آلودگی
• گیجی و سرگیجه
• تنش و استرس
• افزایش تپش قلب
• مصرف غذای نامناسب

سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید:

شما عزیزان باید بدانید که معمولاً سردردها در هفته اول پس از زایمان بیشتر دیده می‌شوند. حتی اکثر مردم بعد از ۶ هفته اول کمتر به این‌گونه سردردها مبتلا می‌شوند. شما به طور کلی شما باید به بدن خودتان فرصت دهید تا خودش را با تغییرات عمده‌ای که تجربه می‌کنید به خوبی تطبیق دهد. در ادامه این بخش سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید را بیان می‌کنیم:

• چه چیزهایی باعث سردرد من شده است؟
• من چه نوع سردردی دارم؟
• چه درمان‌هایی را برای من توصیه می‌کنید؟
• چه نوع داروهایی سردردی را باید امتحان کنم؟
• دلایل سردرد من چیست و چگونه باید از آن‌ها اجتناب کنم؟
• آیا شیردهی باعث سردرد من می‌شود؟

به طور کلی شما مادر گرامی باید بدانید که اولویت دادن به سلامت خود هنگام مراقبت از نوزاد بسیار دشوار است، اما سعی کنید به خودتان هم توجه کنید تا مراقبت از کودکتان برای شما ساده‌تر شود.

هرچند نمی‌توانید از سردردهای پس از زایمان به طور کامل پیشگیری کنید، اما با کنترل استرس می‌توانید آن را مدیریت کنید.

فراموش نکنید که اگر سردرد شما شدت گرفت، می‌توانید داروهایی را استفاده کنید که هم برای شما و هم برای نوزادتان در صورت شیردهی هیچ‌گونه خطری نداشته باشد. به طور کلی اگر سردرد همراه با علائم پره اکلامپسی پس از زایمان دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.

نحوه تشخیص علت سردرد پس از زایمان

برای نحوه تشخیص علت سردردهای پس از زایمان باید به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا علت آن به طور کامل مشخص شود. البته متخصص زنان و زایمان نیز در این مورد می‌تواند کمک کند، حتی می‌توانید از اینترنت به صورت آنلاین از مشاوره‌های این‌گونه پزشکان بهره ببرید.

لیست غذاهای بعد از زایمان سزارین + مواد غذایی ضروری را در این مطلب بخوانید:

لیست غذاهای بعد از زایمان سزارین

نحوه پیشگیری از سردرد پس از زایمان

برخی از علت‌های سردرد پس از زایمان قابل پیشگیری نیست. به عنوان مثال تغییرات هورمونی بخشی از بچه‌دار شدن است و چیزی نیست که شما عزیزان بتوانید از آن پیشگیری کنید. هرچند بسیاری از تغییرات در دوران بارداری باعث ایجاد سردردهای پس از زایمان می‌شود، اما با ایجاد راهکارهایی می‌توانید تا حد ممکن از ایجاد این عارضه جلوگیری کنید. در ادامه این مطلب راهکارهای پیشگیری از سردرد پس از زایمان را شرح می‌دهیم.

خود مراقبتی

سعی کنید رژیم غذایی سالم داشته باشید و مقدار زیادی آب بنوشید. همچنین فراموش نکنید که با شیردهی، کاهش وزن و هرگونه تعریق ممکن است املاح بدن خودتان را از دست بدهید؛ بنابراین بیشتر مراقب خودتان باشید. حتی اگر پزشک به شما دارویی تجویز کرد، باید مطمئن شوید که آن را به طور منظم مصرف می‌کنید.

خواب کافی

سعی کنید به اندازه کافی بخوابید. هرچند اگر نوزادی دارید که شب‌ها بیدار می‌ماند این وضعیت برای شما بسیار سخت است، اما برنامه‌ریزی کنید که در هنگام چرت زدن کودکتان شما نیز استراحت کنید. حتی می‌توانید از فردی کمک بگیرید تا شب‌ها در مراقبت از نوزادتان به شما کمک کند تا شما بتوانید بیشتر خوابیده و احساس بهتری داشته باشید.

آشنایی با علائم سردرد

سعی کنید قبل از شروع هرگونه سردرد، با توجه به تجربه‌های قبلی به خاطر بسپارید که بدنتان چه علائمی دارد. همچنین با شریک زندگی خود برنامه درمانی تعیین کنید که بتوانید در طول روز آن را پیش ببرید. در واقع شما عزیزان باید از قبل آمادگی این وضعیت را داشته باشید.

قرار گرفتن در یک مکان آرام

پس از زایمان سعی کنید در یک اتاق تاریک و ساکت دراز بکشید، پاهایتان را رو به بالا نگه داشته و کمی استراحت کنید. در این صورت نیاز است که از فردی درخواست کنید تا برای دقایقی از نوزاد شما نگهداری کنید. همچنین سعی کنید چراغ‌ها و تلویزیون را خاموش کنید.

↵ به طور کلی شما عزیزان باید بتوانید از خودتان به خوبی مراقبت کنید. اگر دچار هرگونه سردرد پس از زایمان هستید به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که چیز جدی نیست و می‌توانید با استفاده از راهکارهای ساده به آرامش برسید.

عوارض سردرد پس از زایمان چیست؟

در این بخش به بررسی عوارض سردرد پس از زایمان می‌پردازیم. البته شما عزیزان باید بدانید اگر سردردهایی از نوعی ثانویه دارید ممکن است یک بیماری زمینه‌ای باعث ایجاد آن شده باشد.

معمولاً این‌گونه مادران دچار استفراغ، درد شدید، افزایش ضربان قلب، از دست دادن هوشیاری، از دست دادن بینایی موقت و مواردی از این قبیل می‌شوند.

البته در اکثر اوقات این‌گونه سردردها بی‌خطر هستند و هیچ‌گونه عوارضی ندارد، اما اگر بسیار شدید و مداوم باشد پزشک برای شما آزمایش خون، سی تی اسکن و ام آر آی تجویز می‌کند. همچنین پزشک باید تمامی سوابق پزشکی و علائم شما را به خوبی بررسی کند. علاوه بر این برای تشخیص پره اکلامپسی فشارخون شما را مورد بررسی قرار می‌دهد.

سخن پایانی

به طور کلی سردرد پس از زایمان یکی از مشکلات شایعی است که بسیار ناخوشایند و دردناک است. همچنین تأثیر منفی بر روحیه و کیفیت زندگی مادران می‌گذارد. برای درمان سردرد پس از زایمان می‌توانید از روش‌های مختلف مانند مصرف آب کافی، تغذیه مناسب، ماساژ، ورزش منظم، استراحت و خواب کافی، همچنین مصرف داروهای ضد سردرد استفاده کنید. اما دقت کنید که قبل از هرگونه روشی حتماً اگر با پزشک مشورت کنید. اگر شما عزیزان نیز تجربه‌ای در این مورد دارید، می‌توانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خودتان را با ما و سایر مخاطبان جوان ایرانی در میان بگذارید.
منابع:

https://www.healthline.com/health/headaches-after-pregnancy

https://www.webmd.com/baby/what-to-know-about-postpartum-headaches

https://my.clevelandclinic.org/health/diseases/postpartum-headache

https://americanmigrainefoundation.org/resource-library/postpartum-headache/

https://www.uptodate.com/contents/headache-during-pregnancy-and-postpartum