ترک عادت مکیدن انگشت شست کودکان (۱۲ راهکار مهم)

احتمالاً این صحبت‌ها برای شما آشنا هست که مدام به فرزندان خود می‌گویید: آن انگشت شست را از دهان خود بیرون بیاور! چرا عروسک خودت را نگه نمی‌داری؟ میکروب وارد دهانت می‌شود! آشنا به نظر رسیدند؟! درسته؟! بله خوردن انگشت یک عادت رایج در بین کودکان هست. در این مطلب از جوان ایرانی علت، عوارض و درمان مکیدن انگشت در کودکان را برای شما بیان می‌کنیم.

۴ علت مکیدن شست انگشت کودکان

1. به‌طورکلی ممکن است کودکان تمایلی غریزی برای مکیدن شست انگشت خود داشته باشند.
2. همه نوزادان با نیاز شدید به مکیدن به دنیا می‌آیند. البته ناگفته نماند که این نیاز خوب است چون باعث خوردن سینه و یا شیشه شیر توسط نوزادان می‌شود.
3. برخی از کودکان با مکیدن انگشت شست احساس آرامش پیدا کرده و حتی حاضرند به‌جای پستانک، انگشت خود را بمکند. ولی برخی از کودکان هم ترجیح می‌دهند از پستانک استفاده کنند.
4. بر اساس تحقیقات انجام‌شده توسط مجله جوان ایرانی کودکان ممکن است به دلایلی مانند ترس، اضطراب، بی‌قراری، خواب‌آلودگی، بی‌حوصلگی و گرسنگی انگشت شست خود را بمکند.

اگر نمی‌دانید دلیل مکیدن انگشت فرزند شما چیست و یا نگران این هستید که نکند فرزند شما استرس و یا اضطراب نیز داشته باشد، حتماً به همراه فرزند خود به پزشک مراجعه کنید.

درمان مکیدن انگشت شست در کودکان (۱۲ راهکار)

اکثر کودکان قبل از اینکه به مدرسه بروند و درواقع مدرسه را شروع کنند، مکیدن انگشت خود را متوقف می‌کنند. ولی اگر در مدرسه همچنان به مکیدن انگشت خود ادامه بدهند، ممکن است همکلاسی‌های آن‌ها مجبورشان کنند که این عادت را ترک کنند. در این صورت آن‌ها هنگام شب یا زمانی که یا در خانه تنها هستند، این عمل را ادامه می‌دهند زیرا به آن‌ها آرامش خاصی می‌دهد. ولی اگر بزرگ‌تر شوند این توانایی را دارند که خود را کنترل کنند. دندان‌پزشکان دستورالعمل‌های مختلفی برای متوقف کردن و همچنین پیشگیری از آسیب رسیدن به دندان توصیه می‌کنند.

۱) عدم توجه به مکیدن انگشت

اگر کودک شما تمایل دارد که توسط مکیدن انگشت جلب توجه کند، در این صورت نادیده گرفتن و بی‌اعتنایی به او می‌تواند به ترک عادت کمک کند. ولی اگر عدم توجه مؤثر نبود، یکی از این فن‌ها را امتحان کنید:

۲) عدم فشار و اجبار بیش از حد

دقت داشته باشید که مکیدن شست عادتی هست که برای برخی از کودکان بسیار مشکل است که آن را ترک کنند‌. بنابراین نگرانی بیش‌ازحد را کنار گذاشته و به کودک خود فشار وارد نکنید، زیرا این عمل آن‌ها را بدتر می‌کند. همچنین او را سرزنش نکنید و انگشتش را از دهانش بیرون نکشید. کودک شما به حمایت احتیاج دارد. تمام توصیه‌های ارائه‌شده در این مقاله از جوان ایرانی را در نظر داشته باشید، سپس تصمیم بگیرید که چه‌کاری بهترین انتخاب است.

۳) فرزندان خود را تشویق کنید

رفتار فرزندتان را زیر نظر بگیرید. هنگامی‌که آن‌ها انگشت شست خود را داخل دهان نمی‌برند، تشویقشان کنید و به آن‌ها جایزه بدهید. این تحسین و پاداش ممکن است برای کودکان انگیزه‌ای باشد که آن‌ها مکیدن انگشت را ترک کنند. حتی تشویق‌های ساده را هم کودکان دوست دارند، مانند رفتن به پارک یا خرید اسباب‌بازی موردعلاقه آن‌ها.

به‌هیچ‌وجه آن‌ها را مسخره و یا تنبیه نکنید، زیرا این رفتار آسیب طولانی‌مدت بر فرزند شما خواهد گذاشت. اجازه دهید آن‌ها مثبت و خوشبین باشند‌‌.

۴) حواس آن‌ها را پرت کنید

شما عزیزان باید از روش‌هایی استفاده کنید که دست‌های فرزند خود را مشغول نگه داشته و باعث حواس‌پرتی آن‌ها شوید. هنر و صنایع‌دستی، ساخت جواهرات، رقصیدن، ورزش کردن، دوچرخه‌سواری، آشپزی و سرگرم شدن با اسباب‌بازی‌ها و بسیاری از کارهای دیگر که دست‌ها را مشغول نگه می‌دارد، روش‌های خوبی برای حواس‌پرتی هستند.

۵) ماسک زدن

علاوه بر اینکه باید برای محافظت از ویروس کرونا و پیشگیری از برخورد دست‌ها با صورت از ماسک استفاده کنید، بلکه می‌توانید برای جلوگیری از مکیدن انگشت شست کودکان نیز از ماسک بهره ببرید. در این صورت فرزندان شما نمی‎‌توانند دست خود را وارد دهانشان کنند.

۶) لاک ناخن بسیار بدمزه

لاک ناخن بدمزه در اکثر مواقع تأثیر آنچنانی ندارد، زیرا کودکانی که انگشت خود را داخل دهان می‌برند، اهمیتی به طعم و مزه آن نمی‌دهند، ولی باز هم اگر مایل بودید امتحان کنیدُ شاید برای فرزند شما تأثیر داشت.

۷) جوراب یا روکش پارچه‌ای

اینکه روی دست‌ها هنگام خواب جوراب بکشید و یا اینکه در طول روز از روکش پارچه‌ای استفاده کنید، ممکن است به فرزند شما کمک کند ولی اگر این‌ها به‌راحتی در بیاید، احتمال زیاد فرزند شما پارچه یا جوراب را از روی دست برداشته و مجدداً انگشت خود را می‌مکد. ولی اگر سن آن‌ها بیشتر باشد ممکن است به حرف شما گوش دهند و این موانع را دوست داشته باشند.

۸) محدود به ساعت خاص

به فرزند خود بگویید که هر ساعتی دلش خواست، نمی‌تواند انگشت شست خود را وارد دهانش کند، به‌ویژه در جمع نباید این کار را انجام دهد. به جای آن این عمل را می‌تواند در شب و وقتی در رختخواب است و یا هنگام تماشای تلویزیون انجام دهد. این تعیین زمان برای کودک، به او کمک می‌کند که طی روز انگشت خود را داخل دهان نبرد و همچنین استرس این را نداشته باشد که هیچ‌گاه نمی‌تواند این فعالیت را انجام دهد‌. پس از آن اگر مشاهده کردید قبل از خواب عادت به مکیدن انگشت کرده دست‌های او را با جوراب بپوشانید و یا هنگام تماشای تلویزیون برایش نوشیدنی بیاورید. به او بگویید که در حال بزرگ شدن است و بزرگسالان این کارها را انجام نمی‌دهند.

۹) مهارت مقابله با شرایط بد

کودک شما ممکن است برای مقابله با ترس، اضطراب و یا هر ناراحتی دیگری انگشت شست خود را بمکد. در این مواقع شما باید به کودکان خود کمک کنید تا روش‌های دیگری را برای مقابله با شرایط ناخوشایند استفاده کنند. گوش دادن به موسیقی، یوگا برای کودکان، ورزش و حتی داروها می‌تواند جایگزین مناسب برای مکیدن انگشت شست توسط کودکان باشد. درواقع سعی کنید محرک‌ها را شناسایی کنید، مثلاً اگر کودک شما زمانی که استرس دارد انگشت خود را می‌مکد، بنابراین به‌محض استرس فرزندتان، او را بغل کنید و یا از کلمات دلگرم‌کننده استفاده کنید تا آرامش بگیرد.

۱۰) مشورت با دندانپزشک کودک

برخی از بچه‌ها به صحبت‌های دندان‌پزشک بسیار گوش می‌دهند و به حرف‌های آن‌ها بیشتر از پدر و مادر خود اهمیت می‌دهند. بنابراین در مورد تأثیر مکیدن انگشت شست بر روی دندان‌های کودک خود حتماً با دندان‌پزشک مشورت کنید تا ببینید نظر او در این مورد چیست.

۱۱) تمرین خودآگاهی

در کنار فرزند خود بنشینید و به‌آرامی با او صحبت کنید. از کودک بپرسید که آیا خودش می‌داند انگشت شست خود را می‌مکد یا خیر؟ به او کمک کنید تا بتواند تشخیص دهد که این کار خوبی نیست و حتی گاهی می‌تواند به دندان‌های او آسیب برساند. برخی از کودکان نمی‌دانند که باید این عادت تکراری را ترک کنند. دادن آگاهی به فرزندان، بسیار در روند ترک مکیدن انگشت کودک مؤثر است.

۱۲) یادآوری کنید

پس از ینکه برای کودک خود انگیزه ایجاد کردید و به او آگاهی دادید که باید مکیدن انگشت را ترک کند، سپس از یادآوری کننده‌های بصری استفاده کنید. درواقع در پشت دست فرزند خود یک خالکوبی موقت بگذارید و یا اینکه پاپیون دور انگشت او ببندید. البته این مورد برای کودکانی هست که فراموش می‌کنند نباید انگشت خود را بخورند، این یادآوری می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا این عمل را متوقف کنند.

لالایی کودکانه + قصه و ترانه های شاد برای کودکان را در این مقاله بخوانید:

متن لالایی کودکانه

زمان توقف مکیدن انگشت شست

نوزادان علاقه بسیاری دارند که اشیاء را در داخل دهان خود ببرند. درواقع آن‌ها از بدو تولد نیاز به مکیدن دارند و اکثراً ممکن است انگشتان دست به‌ویژه شست خود را و همچنین پستانک را بمکند. حتی برخی از نوزادان قبل از تولد نیز این عمل را انجام می‌دهند زیرا به آن‌ها آرامش خاصی می‌دهد. ولی اگر این مکیدن تبدیل به عادت شود جای نگرانی دارد‌.

کودک شما در حالت عادی باید در ۲ تا ۴ سالگی مکیدن انگشت را ترک کند، درواقع در ۵ سالگی تقریباً باید متوقف شده باشد، زیرا در این دوران دندان‌های دائمی جلو آماده رویش می‌شوند. ولی اگر پس از این سنین باز هم به این کار خود ادامه دادند جای نگرانی دارد، زیرا ممکن است به شکل دهان و دندان کودک شما تأثیر بگذارد.

البته نگرانی والدین در مورد مکیدن انگشت فرزندان خود کاملاً قابل‌درک هست. زیرا ممکن است آسیب طولانی‌مدت به دهان، فک و دندان‌ها وارد شود و همان‌طور که می‌دانید هزینه‌های ارتودنسی بسیار بالا هست.

سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید:

• کودک من بهتر است که شست خود را بمکد و یا از پستانک استفاده کند؟ چه نوع پستانکی برای او بهتر است؟
• کودکان از چه سنی باید پستانک را ترک کنند؟
• چه زمانی باید نگران آسیب رسیدن به دهان یا دندان کودک خود باشم؟
• اگر فرزندم نتوانست مکیدن انگشت شست را ترک کند، چه کار کنم؟
• آیا باید فرزند خودم را هنگام مکیدن شست تنبیه کنم؟

روش های تربیت فرزندان از نظر دین + روانشناسی را در این مقاله بخوانید:

روش های تربیت فرزندان

عوارض مکیدن انگشت در کودکان

♦ اگر فرزند شما مدام شست خود را داخل دهانش می‌برد نسبت به افرادی که این کار را نمی‌کنند، مشکلات دهانی بیشتری دارد، زیرا مکیدن انگشت طولانی‌مدت روی رشد دندان‌های کودک تأثیر منفی می‌گذارد، درواقع دندان‌ها نامرتب شده و به سمت بیرون حرکت می‌کنند. بنابراین اگر کودک شما این عمل را مدام تکرار می‌کند باید به دندانپزشک اطفال مراجعه کرده تا دهان فرزند شما را معاینه کرده و از رویش صحیح آن‌ها مطمئن شود.

♦ اگر فرزند شما به مدت طولانی انگشت خود را بمکد فک دهانش کوچک شده و حتی سقف دهان کودک نیز کوچک می‌شود. در این صورت دندان‌ها فضا برای پیشرفت مناسب ندارند و دهان فرزند شما شلوغ می‌شود.

♦ کودکی که پیش‌دبستانی می‌رود و همچنان شست خود را می‌خورد، ممکن است دچار مشکلات اجتماعی شده، حتی نمی‌خواهد با بچه‌های دیگر بازی کند و ممکن است گوشه‌گیر شود‌. همچنین این کودکان گاهی دچار مشکلات گفتاری نیز می‌شوند.

♦ اگر کودک شما به مدت طولانی، انگشت خود را می‌مکند از لحاظ ظاهری و فیزیکی نیز دچار مشکلاتی می‌شود، مانند ترک‌خوردگی و یا چروک پوست، عفونت ناخن، البته در زمستان این ترک‌ها بیشتر می‌شود. حتی در برخی از مواقع انگشت شست تغییر شکل می‌دهد مثلاً بسیار نازک و یا کشیده می‌شود.

♦ همچنین مکیدن انگشت ممکن است باعث ورود باکتری و ویروس به بدن فرزند شما شود. زیرا وقتی دست‌ها وارد دهان می‌شوند یکی از راه‌های انتشار میکروب فراهم شده است.

نکته پایانی:

مکیدن انگشت شست یک عادت رایجی است که با بسیاری از نوزادان قبل و بعد از تولد همراه است. اما نکته مهم این است که این عادت ادامه پیدا نکند، زیرا ممکن است باعث آسیب به دندان‌ها و فک شده، همچنین سایر مشکلات ارتباطی در فرزند شما ایجاد می‌شود. این موارد را به‌طور کامل در این مطلب از جوان ایرانی با هم بررسی کردیم و راهکارهایی برای ترک آن ارائه دادیم. امید است با انجام این درمان‌ها، فرزند شما بتواند این عادت خود را ترک کند.

هرگونه سؤال و یا تجربه‌ای دارید در بخش پایانی مقاله ثبت کنید. تیم پزشکی جوان ایرانی در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهد بود.