بهطورکلی دندانها یکی از مهمترین ابزارهای زندگی حیوانات مخصوصاً سگها، هستند که نقش مهمی در تغذیه، بازی و تعاملات روزمره آنها دارند. برای دندان شیری سگ ها مراقبتهای لازم و مشکلات احتمالی آن بسیار اهمیت دارد.
در سگها، مانند بسیاری از پستانداران، دو دسته دندان وجود دارد: دندانهای شیری و دندانهای دائمی. شناخت فرایند رشد و جایگزینی دندان شیری بسیار مهم است.
دندان شیری چیست؟
در واقع دندان شیری سگ ها نخستین مجموعه دندانهایی هستند که در سگها رشد میکنند. این دندانها موقت بوده و پیش از رویش دندانهای دائمی جایگزین میشوند.
دندانهای شیری کوچکتر و تیزتر از دندانهای دائمی بوده و برای کمک به تغذیه در دوران اولیه زندگی سگ نقش مهمی دارند. دندان شیری سگ:
- دارای 28 دندان شیری هستند.
- معمولاً در سن 3 تا 6 هفتگی شروع به ظاهر شدن میکنند.
- بین 3 تا 6 ماهگی به تدریج با دندانهای دائمی جایگزین میشوند.
ساختار دندان شیری
دندانهای شیری سگها به سه نوع تقسیم میشوند که شامل:
- دندانهای پیش: در جلوی دهان قرار دارند و برای گرفتن غذا یا اشیا استفاده میشوند.
- دندانهای نیش: بلندتر و تیزتر هستند و نقش مهمی در نگهداشتن و پاره کردن غذا ایفا میکنند.
- دندانهای آسیاب کوچک: در قسمت عقبی دهان قرار دارند و برای جویدن غذا به کار میروند.
نقش دندان شیری
دندانهای شیری به تولهسگها کمک میکنند تا غذاهای جامد را بجوند و به تدریج از شیر مادر جدا شوند. همچنین تولهسگها از دندانهای شیری برای کشف محیط، گاز گرفتن اشیا و تعامل با سایر سگها استفاده میکنند. آنها به هدایت و حمایت از رشد صحیح فک و دندانهای دائمی نیز کمک مینمایند.
فرایند جایگزینی دندان شیری با دندان دائمی
جایگزینی دندانهای شیری با دندانهای دائمی بین 3 تا 6 ماهگی اتفاق میافتد. این فرآیند به تدریج صورت میگیرد این گونه که:
- 3 تا 4 ماهگی: دندانهای پیش شروع به افتادن و جایگزینی میکنند.
- 4 تا 5 ماهگی: دندانهای نیش شیری جای خود را به نیش دائمی میدهند.
- 5 تا 6 ماهگی: دندانهای آسیاب کوچک جایگزین میشوند و دندانهای آسیاب دائمی ظاهر میگردند.
علائم تغییر دندانها
- افزایش تمایل به گاز گرفتن اشیا
- التهاب یا قرمزی لثه
- مشاهده دندانهای افتاده در محیط
- بوی بد دهان
مشکلات احتمالی
در برخی موارد، دندانهای شیری نمیافتند و باعث ازدحام دندانها میشوند. این حالت ممکن است منجر به ناهنجاریهای دندانی و مشکلات فکی شود.
برخی سگها هنگام جایگزینی دندانها درد و التهاب لثه را تجربه میکنند. گاهی درد ناشی از رویش دندانهای دائمی ممکن است تغذیه تولهسگ را تحتتأثیر قرار دهد.
مراقبت از دندانهای شیری
از مسواک و خمیردندان مخصوص سگها استفاده کنید. شما باید مسواک زدن را از سنین پایین شروع کنید تا سگ به این کار عادت کند. با استفاده از گاز استریل یا پارچه نرم، لثهها را تمیز کنید تا از تجمع باکتریها جلوگیری شود.
تأمین تغذیه مناسب
دوره تغییر دندانها از غذاهای نرمتر استفاده کنید تا فشار کمتری به لثه وارد شود. مکملهای کلسیم و فسفر برای تقویت دندانها و استخوانها ضروری هستند.
لازم به ذکر است که در این دوره از اسباببازیهای جویدنی مخصوص تولهسگها استفاده کنید تا نیاز به گاز گرفتن را برطرف کرده و به تسکین درد لثه کمک کنید. از اشیای سخت که ممکن است باعث آسیب به دندانها شوند، خودداری کنید.
معاینات منظم دامپزشکی
در دوره رشد و جایگزینی دندانها، معاینات منظم توسط دامپزشک را بهخوبی انجام دهید. در صورت مشاهده باقیماندن دندانهای شیری یا مشکلات دیگر، فوراً به دامپزشک مراجعه کنید.
مشکلات رایج دندان شیری در سگها
- باقیماندن دندان شیری: این مشکل زمانی رخ میدهد که دندانهای دائمی رشد کردهاند، اما دندانهای شیری نیفتادهاند. ازدحام دندانها میتواند منجر به عفونت لثه، بوی بد دهان و مشکلات تغذیهای شود.
- رشد نادرست دندانها: ناهنجاریهای دندانی ممکن است بر اثر جایگزینی نامناسب دندانها ایجاد شوند. این وضعیت میتواند باعث آسیب به لثهها و مشکلات فکی شود.
- شکستگی دندان شیری: دندانهای شیری به دلیل تیز بودن و تماس با اشیای سخت ممکن است بشکنند. البته شکستگی دندان میتواند باعث درد و عفونت شود.
اهمیت دندانهای شیری برای سلامت سگ
دندانهای شیری نهتنها نقش مهمی در تغذیه و رشد سگ در دوران تولگی ایفا میکنند، بلکه بر سلامت دهان و دندان در طول زندگی سگ نیز تأثیر میگذارند. مراقبت مناسب از این دندانها و مدیریت صحیح جایگزینی آنها میتواند از مشکلات دندانی آینده جلوگیری کند.
