سرطان پانکراس چیست؟ (ماجرای بیماریِ زهره حمیدی)
هر آنچه باید در مورد سرطان پانکراس و درمان آن بدانید
لوزالمعده غده‌ای است که در عمق شکم بین معده و ستون فقرات قرار دارد. آنزیم‌هایی تولید می‌کند که به هضم کمک کرده و هورمون‌های تولیدشده از آن باعث کنترل سطح قند خون می‌شود. سرطان پانکراس یک نوع بیماری است که در بافت‌های پانکراس، سلول‌های بدخیم یا سرطانی ایجاد می‌شود. زهره حمیدی در مصاحبه‌ای اعلام کرده به سرطان لوزالمعده مبتلا شده است. برای این هنرمند عزیز کشورمان نیز آرزوی بهبودی و شفای عاجل داریم. به طور کلی هر آنچه که باید در مورد این بیماری بدانید از علائم تا عوامل خطر، نحوه تشخیص و درمان آن را در این مطلب از مجله جوان ایرانی شرح می‌دهیم.
نشانه‌های سرطان پانکراس یا لوزالمعده
- نشانه‌های شایع سرطان پانکراس شامل کاهش وزن، درد و زردی است.
- یکی دیگر از علائم آن، مدفوع به رنگ روشن و ادرار تیره است.
- درد در قسمت‌های فوقانی یا میانی شکم و پشت نیز ازجمله نشانه‌های سرطان پانکراس است.
- همچنین برخی از افرادی که به این سرطان مبتلا می‌شوند، اشتهای خودشان را ازدست‌داده و احساس خستگی بسیار زیادی می‌کنند.
علائم سرطان پانکراس پیشرفته
اگر سرطان لوزالمعده گسترش یافته باشد، نشانه‌های جدیدی ایجاد می‌شود که در ادامه شرح می‌دهیم.
معمولاً اینگونه افراد دچار تجمع مایع و تورم در شکم می‌شوند، همچنین خستگی مفرط و درد شکم را تجربه می‌کنند.
انواع سرطان پروستات
برخی از اینگونه تومورها بسیار خوش‌خیم بوده اما غیرطبیعی هستند و به سایر قسمت‌های بدن حمله نمی‌کنند. برای تومورهای بدخیم، سرطان از کنترل خارج‌شده و به بافت‌ها و اندام‌های دیگر هم گسترش می‌یابند.
اینگونه سرطان‌ها اغلب به کبد، دیواره شکم، غدد لنفاوی و ریه‌ها پخش می‌شود.
البته تومورهای پانکراس یا درون‌ریز هستند یا برون‌ریز. اینکه تومور شما از چه نوعی است بسیار اهمیت دارد و درمان آن کاملاً متفاوت است. بیش از ۹۰ درصد اینگونه سرطان‌ها دارای تومورهای برون‌ریز بوده و کمتر از ۷ الی ۱۰ درصد از تومورهای پانکراس تومورهای عصبی غدد درون‌ریز دارند.
عوامل خطر سرطان پانکراس چیست؟
- معمولاً افرادی که اضافه‌وزن بسیار زیادی دارند، احتمال ابتلا به این نوع سرطان در آنها بسیار بیشتر است.
- همچنین برای افراد سیگاری نیز خطر ابتلا به سرطان لوزالمعده در آنها بسیار زیاد است.
- اگر در خانواده خود فردی است که به سرطان پانکراس یا پانکراتیت مبتلا است، احتمال ابتلا به این سرطان را دارد.
- یکی دیگر از عوامل خطر آن، داشتن سابقه دیابت یا پانکراتیت مزمن است.
- نوشیدن بیش از حد الکل نیز یکی دیگر از عوامل اصلی پانکراتیک مزمن است که با مرور زمان مستعد ابتلا به سرطان لوزالمعده است. اما تحقیق ثابت شده‌ای وجود ندارد که نشان دهد، مصرف الکل به عنوان یک عامل خطر مستقیم برای سرطان لوزالمعده است. برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که اگر مقدار زیادی الکل مصرف کنید، احتمال ابتلا به آن بیشتر می‌شود.
بیوگرافی بهاره افشاری به همراه زندگی خصوصی و ماجرای سرطان را شرح دهید:
مراحل مختلف سرطان لوزالمعده چیست؟
سرطان لوزالمعده به ۵ مرحله مختلف تقسیم‌بندی می‌شود. تعیین این مراحل به عواملی مانند محل تومور، اندازه و همچنین گسترش یا عدم گسترش آن بستگی دارد.
مرحله صفر
در این مرحله سلول‌های غیرطبیعی در پوشش پانکراس مشخص می‌شود که این سلول‌ها ممکن است سرطانی باشد و به بافت مجاور هم گسترش یابد.
مرحله اول
در این مرحله تومور در پانکراس مشاهده می‌شود.
مرحله دوم
در مرحله دوم هرچند تومور در لوزالمعده است، اما به بافت‌ها، اندام‌ها یا غدد لنفاوی مجاور نیز گسترش یافته است.
مرحله سوم
در این مرحله سرطان به عروق خونی اصلی نزدیک پانکراس به راحتی گسترش یافته است، حتی ممکن است به غدد لنفاوی مجاور نیز سرایت کند.
مرحله چهارم
در مرحله چهارم سرطان لوزالمعده به نواحی دیگر بدن مانند حفره‌های شکمی و اندام‌ها، کبد، ریه‌ها، بافت‌ها یا هرگونه غدد لنفاوی نزدیک پانکراس گسترش یافته است. در این صورت بیمار باید به خوبی با پزشک در مورد وضعیت خودش و علائمی که دارد صحبت کند. در این صورت پزشک متخصص می‌تواند در مورد درمان او آزمایش‌های لازم را تجویز کند.
نحوه تشخیص سرطان لوزالمعده
شما عزیزان باید بدانید که هرچند تشخیص زودهنگام سرطان بسیار مهم است، اما درعین‌حال بسیار دشوار است. آزمایش‌ها و روش‌های که در ادامه مطرح می‌شود برای تشخیص اینگونه بیماری کاربرد دارد.
معاینه فیزیکی و آزمایش خون
معمولاً پزشکان بعد از بررسی نشانه‌های کلی، یک معاینه فیزیکی از فرد به عمل می‌آورد. بررسی می‌کند آیا توده یا هر چیز دیگری که غیرعادی است در بدن فرد وجود دارد یا خیر. همچنین تاریخچه‌ای از بیماری‌ها و عادات سلامتی بیمار را موردبررسی قرار می‌دهد.
یکی دیگر از روش‌های تشخیص سرطان لوزالمعده این است که در آن پزشک یک نمونه خون برای اندازه‌گیری مقدار مواد خاصی در نون مانند بیلی‌روبین تجویز می‌کند. مقدار غیرمعمول درواقع بیشتر یا کمتر از حد طبیعی این ماده می‌تواند نشانگر بیماری باشد.
تجویز ام آر آی
یکی دیگر از مواردی که پزشک برای تشخیص این نوع سرطان توصیه می‌کند، این است که تجویز می‌کند تصاویر دقیق از نواحی داخلی بدن اطراف پانکراس و خود آن ناحیه گرفته شود.
تجویز سی‌تی‌اسکن
پزشک ممکن است برای اینکه تصاویر دقیق از نواحی داخلی بدن و زوایای مختلف گرفته شود سیتی اسکن تجویز می‌کند.
آندوسکوپی
یکی دیگر از روش‌های تشخیص سرطان لوزالمعده این است که در آن یک آندوسکوپ از طریق دهان وارد رکتوم می‌کند. همان‌طور که می‌دانید آندوسکوپ یک لوله بسیار نازک است که نور و عدسی برای مشاهده داخل بدن در آن تعبیه شده است.
توجه: به ندرت سرطان پانکراس قبل از ۴۰ سالگی رخ می‌دهد. اکثر موارد آن در سنین بالای ۷۰ سال ایجاد می‌شود. این نوع سرطان یکی از کشنده‌ترین انواع سرطان در سطح جهان است. طی تحقیقات انجام شده پس از تشخیص سرطان لوزالمعده معمولاً ۲۵ درصد از مردم یک سال زنده می‌مانند و ۱۲ درصد آن به مدت ۵ سال زنده خواهند ماند. اما اگر این بیماری زود تشخیص داده شود، حتی میزان بقای ۵ ساله به حدود ۲۰ درصد افزایش پیدا می‌کند. دقت کنید افرادی که سیگار می‌کشند، اگر آن را ترک کنند حدود ۲۰ سال طول می‌کشد تا تقریباً به خطر غیر سیگاری‌ها بازگردند.
آیا سرطان پانکراس درمان می‌شود؟
هرچند افرادی که به سرطان پانکراس مبتلا هستند، نرخ بقای بسیار کمی دارند اما باید بدانید که اگر به موقع تشخیص داده شود بهبودی کامل امکان‌پذیر است. بهترین راه برای درمان کامل اینگونه سرطان، برداشتن کامل آن با جراحی است.
درمان سرطان پانکراس
درمان سرطان پانکراس شامل جراحی، شیمی‌درمانی، پرتودرمانی و درمان هدفمند است. البته میزان بقای افراد در این سرطان پایین است، زیرا تشخیص بیماری در مراحل اولیه بسیار دشوار است.
درمان سرطان لوزالمعده یا پانکراس به عوامل خاصی بستگی دارد. به عنوان مثال باید پزشک تشخیص دهد که محل دقیق تومور کجاست، همچنین سرطان شما در چه مرحله‌ای است، سلامت کلی شما را نیز در نظر بگیرد. همچنین بررسی کند که آیا سرطان، فراتر از پانکراس گسترش‌یافته است یا خیر. درمان‌های سرطان لوزالمعده را در ادامه شرح می‌دهیم.
عمل جراحی
این روش برای درمان سرطان پانکراس را تنها زمانی پزشک تجویز می‌کند که بتواند تمام سرطان را از بین ببرد. در غیر این صورت اینگونه عمل‌ها هیچ فایده‌ای برای درمان ندارد. حتی اگر سرطان به طور کامل به پانکراس محدود شود ممکن است حذف کامل آن امکان‌پذیر نباشد. تکنیک‌های جراحی به محل و اندازه تومور بستگی که در ادامه بررسی می‌کنیم.
روش ویپل یا پانکراتودئودنکتومی
در این روش اگر تومور در سر لوزالمعده قرار گرفته باشد، پزشک این روش را تجویز می‌کند. در این روش سر لوزالمعده یا همان اولین بخش روده کوچک و کیسه صفرا، بخشی از مجرای صفراوی و غدد لنفاوی مجاور به طور کامل برداشته می‌شود. سپس جراح مجرای صفراوی و پانکراس باقیمانده شما را به روده کوچک متصل خواهد کرد تا دستگاه گوارشتان بازسازی شود.
پانکراتکتومی دیستال
در این روش اگر تومور در نزدیک پانکراس باشد، جراح می‌تواند این روش را توصیه کند. در این روش جراحی پزشک متخصص لوزالمعده و مقداری از پانکراس را به طور کامل برمی‌دارد. البته در برخی از مواقع طحال به طور کامل برداشته می‌شود. شما عزیزان باید بدانید که طحال باعث مبارزه با عفونت‌ها می‌شود. در این صورت اگر پزشک تشخیص دهد که باید آن را بردارد، قبل از انجام جراحی، واکسن‌های خاصی را به شما توصیه می‌کند.
پانکراتکتومی کامل
اگر بیماری سرطان در کل پانکراس گسترش یافته اما همچنان برداشتن آن امکان پذیر باشد، پزشک روش جراحی پانکراتکتومی کامل را تجویز می‌کند. در این روش جراحی کل لوزالمعده، کیسه صفرا و طحال برداشته می‌شود. همچنین بخشی از معده و روده کوچک شما نیز از بین خواهد رفت.
شما باید بدانید که زندگی بدون لوزالمعده عوارض بسیار زیادی دارد. به دلیل اینکه لوزالمعده، انسولین و سایر هورمون‌هایی تولید می‌کند که باعث می‌شود قند خون را متعادل نگه دارد، اکثر افراد بدون پانکراس به دیابت مبتلا خواهند شد، برای بهبودی و برای کنترل آن نیاز به تزریق انسولین است. برای کمک به هضم غذا باید از قرص‌های آنزیم پانکراس استفاده کنید.
شیمی درمانی
یکی دیگر از روش‌هایی که باعث درمان سرطان پانکراس می‌شود، شیمی درمانی است. در واقع در این روش از داروهایی استفاده می‌شود که باعث از بین بردن سلول‌های سرطانی خواهد شد. این داروها به شکل قرص استفاده شده یا آن را در بازوی بیمار تزریق می‌کنند. البته از شیمی درمانی برای درمان سرطان پانکراس پیشرفته استفاده می‌شود. به طور کلی این روش قبل از جراحی برای کوچک کردن تومور یا بعد از جراحی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی باقیمانده توصیه می‌شود.
پرتو درمانی
در این روش از اشعه ایکس با انرژی بسیار بالا برای از بردن سلول‌های سرطانی استفاده خواهد شد. در واقع این روش قبل از جراحی یا بعد از جراحی یا به عنوان بخشی از درمان کاربرد دارد. دقت کنید که پرتو درمانی باعث کاهش علائم سرطان پانکراس می‌شود. معمولاً افرادی که واجد شرایط جراحی نیستند از این روش بهره می‌گیرند.
درمان‌های هدفمند
در این روش برخی از داروهای هدفمند درمانی رایج برای سرطان پانکراس توسط پزشک تجویز می‌شود. دقت کنید ممکن است این سرطان بسیار دردناک باشد و اعصاب مجاور را نیز درگیر کند. بنابراین اگر شروع به درد شدید و مداوم کردید، حتماً به پزشک اطلاع دهید تا درمان شما سریع‌تر آغاز شود.
علت کاهش وزن ناگهانی در مردان چیست؟ آیا خطر دارد؟
علت کاهش وزن ناگهانی در مردان چیست؟
روش‌های جلوگیری از سرطان لوزالمعده
حال سؤال این است که چگونه از سرطان پانکراس پیشگیری کنیم؟ در ادامه به بررسی راهکارهایی می‌پردازیم تا بتوانید احتمال ابتلا به این نوع سرطان را کاهش دهید.
- یکی از راهکارهای مهم برای پیشگیری این است که سیگار نکشید یا اینکه اگر سیگاری هستی در اسرع وقت آن را ترک کنید.
- الکل مصرف نکنید یا مصرف آن را بسیار محدود کنید.
- میوه، سبزیجات و غلات کامل را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید.
- به طور کلی مصرف نوشیدنی‌های شیرین، غذاهای فرآوری شده و گوشت قرمز را کاهش دهید.
- در معرض مواد شیمیایی مضر مانند آفت‌کش‌ها و پتروشیمی‌ها قرار نگیرید.
- اگر افزایش وزن دارید تلاش کنید آن را به تعادل برسانید.
- بدانید که علائم هیچ فردی مشابه هم نیستند، بنابراین اگر سرطان شما تشخیص داده شد باید برای تعیین بهترین برنامه درمانی با پزشک مشورت کنید.
- همچنین اگر دیابت دارید، برای کنترل آن نزد پزشک متخصص بروید و سعی کنید آن را مدیریت کنید. اگر دیابت شما کنترل نشده باشد، خطر سرطان پانکراس برای شما بسیار بیشتر است.
- سعی کنید اگر علائم مشکوکی دارید به پزشک مراجعه کنید تا سلامت کلی شما را بررسی کرده و در مورد عوامل خطر یا هرگونه نگرانی که دارید با شما صحبت کند.
- اگر فردی در خانواده شما دچار سرطان لوزالمعده است یا جهش‌های ژنتیکی دارد، برای ارزیابی خطر و اقدامات پیشگیرانه، حتماً به مشاوره ژنتیک مراجعه کنید.
- رژیم غذایی سرشار از سبزیجات، غلات کامل و گوشت‌های فراوری‌شده، همچنین چربی‌های با اشباع کم را در برنامه خود قرار دهید. در این صورت نه تنها به سلامتی کلی شما کمک می‌کند، بلکه به طور بالقوه خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف را بسیار کاهش می‌دهد.
چه سؤالاتی باید از پزشک بپرسید؟
در ادامه این مطلب به سؤالاتی اشاره می‌کنیم که باید از پزشک متخصص در مورد سرطان خود سؤال کنید حتی اگر برای نزدیکان شما نیز سرطان لوزالمعده تشخیص داده شده است می‌توانید این سؤالات را بپرسید.
- عوارض این سرطان چیست؟
- پس از درمان ممکن است چه عوارض جانبی شامل حال بیمار شود؟
- آیا آزمایش ژنتیک لازم است؟
- سرطان در چه مرحله‌ای است؟
- کدام درمان را پیشنهاد می‌کنید؟
- اینکه به بهبودی برسم چه کارهایی باید انجام دهم؟
- آیا تمام کارهای روزمره را می‌توانم انجام دهم؟
- همچنین می‌توانید نشانه‌های خودتان را بیان کرده، همچنین هر سؤالی که به ذهنتان می‌رسد را نیز بپرسید.
بررسی سخت بودن درمان سرطان لوزالمعده
هرچند جراحی برای کنترل این سرطان بسیار خوب است، اما اکثر بیماران در مراحلی تشخیص داده می‌شوند که واجد شرایط جراحی نیستند. برای یافتن سرطان لوزالمعده در مراحل اولیه آزمایش‌های زیادی نیاز است که پزشک تجویز می‌کند. چون در مراحل اولیه سرطان تشخیص داده نمی‌شود یا اینکه اغلب خیلی دیر تشخیص داده می‌شود، ممکن است درمان آن سخت باشد.
اینگونه سرطان‌ها هرچند در هر قسمتی از پانکراس ایجاد می‌شود، اما حدود ۷۰ از سرطان‌های لوزالمعده در بخش سر آن تشکیل شده، حتی ممکن است به غدد لنفاوی مجاور و به لایه‌های داخلی شکم نیز گسترش یابد یا اینکه از طریق جریان خون به سایر قسمت‌های بدن مانند کبد برسد.
عوارض سرطان پانکراس چیست؟
اینگونه سرطان ممکن است به رگ‌های خونی مجاور غدد لنفاوی، همچنین به کبد، پوشش حفره شکمی و ریه‌ها به راحتی گسترش پیدا کند. ازآنجایی‌که تشخیص این نوع سرطان بسیار سخت است، زمانی تشخیص داده می‌شود که از پانکراس فراتر رفته باشد. دیدن اینگونه تومورها تنها از راه تصویربرداری ممکن است. معمولاً پزشکان از طریق معاینات معمول متوجه آن نمی‌شوند. به همین دلیل اگر پزشک شما را مشکوک به سرطان لوزالمعده تشخیص دهد، ترکیبی از تست‌های عملکرد پانکراس را توصیه می‌کند.
البته دقت کنید اگر اینگونه سرطان در شما تشخیص داده شد، باید آزمایش ژنتیک را نیز انجام بدهید تا مشخص شود که دلیل ابتلا به سرطان لوزالمعده برای شما ارثی است یا خیر. معمولاً اگر از بستگان درجه‌یک، والدین، فرزند یا خواهر و برادر شما پانکراس دارد، پزشک برای شما آزمایش ژنتیک نیز در نظر می‌گیرد.
بیماری سلیاک چیست؟ آیا درمان دارد؟ روش‌های تشخیص آن را شرح دهید:
نظرات مردم در مورد سرطان پانکراس
در این بخش به بررسی نظرات مردم در مورد سرطان لوزالمعده یا پانکراس به طور کامل می‌پردازیم.
♦ یکی از افراد پیام داده که من در سن ۲۶ سالگی جراحی پانکراس انجام دادم. اما قند من بالای ۳۰۰ است چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ این است که دوست عزیز قند بالای ۱۲۰ نیاز پیگیری دارد و شما باید به دکتر فوق تخصص غدد مراجعه کنید. حتی می‌توانید از این پزشکان به صورت آنلاین نوبت بگیرید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده من مدتی است در قسمت دیافراگم که بین قفسه سینه و بالای شکم قرار دارد، دقیقاً در سر دل احساس درد می‌کنم و در شکمم نفخ بسیار زیادی جمع می‌شود. همچنین گاهی اوقات احساس ضعف می‌کنم، مدفوع من روشن و ادرارم بیشتر اوقات زرد است. البته می‌خواستم یادآور شوم که مادرم به دلیل سرطان پانکراس فوت کرد. اگر امکان دارد من را راهنمایی کنید تا به کدام دکتر مراجعه کنم.
– پاسخ این است که دوست گرامی با توجه به مشکلات معده‌ای که دارید بهتر است به متخصص گوارش مراجعه کنید تا علت این علائم شما مشخص شود.
♦ فرد دیگری پیام داده مادر من از روز اول سرطان تا هنگامی‌که فوت کرد کلاً ۹۰ روز طول کشید. این بیماری بسیار پیچیده و سخت است مراقب باشید.
♦ بیمار دیگری پیام داده که من به مدت ۸ سال است که مشکلات معده دارم. حتی چندین بار آندوسکوپی و کلونوسکوپی انجام دادم. در برخی از مواقع معده‌ام وحشتناک درد می‌گیرد. سونوی کیسه صفرا و کبد نیز انجام دادم، هیچ‌گونه مشکلی ندارم. الان پشتم بسیار درد می‌کند، زیر سینه‌ام نیز درد می‌گیرد مشکل از چیست؟
– پاسخ این است که دوست عزیز بهتر است به متخصص گوارش مراجعه کنید تا مشکل شما بررسی شود.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من یبوست شدید دارم. اصلاً معده‌ام به هیچ وجه کار نمی‌کند، فقط باید قرص‌های مسهل بخورم. به نظر شما چگونه می‌توانم به بهبودی برسم؟
– پاسخ این است که به جای داروهای شیمیایی، سبزیجات فراوان بخورید. همچنین سعی کنید از فیبر در رژیم غذایی خود نیز استفاده کنید و نوشیدن آب فراوان را فراموش نکنید.
♦ فرد دیگری سؤال پرسیده آیا ممکن است تومورهای سرطان پانکراس با سونوگرافی یا سی‌تی‌اسکن و ام آر آی قابل تشخیص نباشد؟
– پاسخ این است که پزشک اگر مشکوک به تومور پانکراس باشد، آزمایش‌های دیگری از جمله بررسی تومورها در خون را تجویز می‌کند، سپس پزشک با توجه به نتایج تصویربرداری و تظاهرات بالینی آزمایش‌های تکمیلی دیگری را نیز تجویز می‌کند.
♦ بیمار دیگری پیام داده حدود ۴ سال است هنگام اجابت مزاج متوجه می‌شوم که مدفوع من بسیار چرب است. به پزشک مراجعه کردم، عکس‌برداری و آزمایش‌های مختلف را نیز انجام دادم و گفتند چون در بچگی صفرای خودم را برداشتم دچار این مشکل شدم. بعد از چند هفته این حالت من درمان شد. اما مجدد بعد از سه چهار سال حدود دو سه هفته است که مدفوع بسیار چربی دارم. به نظر شما چه کاری باید انجام دهم؟
– پاسخ این است که دلایل مختلفی دارد. در این وضعیت شما ممکن است سیستم گوارشی قادر به تجزیه چربی‌های موجود در غذا نباشد. البته به طور کلی این مورد یک بیماری جدی تلقی نمی‌شود. همان‌طور که پزشکان هم به شما گفتند به دلیل برداشتن کیسه صفرا این عارضه برای شما ایجاد شده است. توصیه ما این است که در طی این مدت مایعات کافی بنوشید و بدن خودتان را هیدراته نگه دارید. از غذاهایی که بسیار پرچرب هستند و فیبر زیادی دارند پرهیز کنید و نگران سرطان هم نباشید.
