شربت لاکتولوز برای چیست؟

یبوست یکی از مشکلات شایع گوارشی است که میتواند به دلیل عوامل مختلفی از جمله رژیم غذایی نامناسب، کمتحرکی و استرس ایجاد شود. این مشکل میتواند باعث ناراحتی و کاهش کیفیت زندگی افراد شود. برای مدیریت یبوست، راهکارهای مختلفی وجود دارد که یکی از آنها استفاده از ملینهاست. شربت لاکتولوز بهعنوان یکی از این ملینها، بهویژه در موارد یبوست مزمن، محبوبیت زیادی پیدا کرده است. در این مقاله به بررسی خواص، نحوه عملکرد و موارد مصرف شربت لاکتولوز خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا اطلاعات مفیدی درباره این دارو کسب کنید.
شربت لاکتولوز برای چیست؟
لاکتولوز نوعی قند مصنوعی است که به دستهی ملینهای اسموتیک تعلق دارد. این شربت بیشتر بهمنظور درمان یبوست تجویز میشود، زیرا با افزایش جذب آب در روده و نرم کردن مدفوع، دفع را آسانتر میکند.
علاوه بر یبوست، لاکتولوز در موارد خاصی بهعنوان درمان انسفالوپاتی کبدی نیز کاربرد دارد. این بیماری نوعی اختلال در عملکرد مغز است که بر اثر تجمع سموم در بدن و نارسایی کبد به وجود میآید. لاکتولوز با کاهش سطح آمونیاک خون، به بهبود علائم این مشکل کمک میکند.
گاهی ممکن است پزشکان از این دارو برای کاربردهای دیگری نیز استفاده کنند، اما مهم است که هر نوع مصرف دارو زیر نظر متخصص انجام شود. برای دریافت راهنمایی دقیق و اطلاع از نحوه مصرف صحیح، مشورت با پزشک یا داروساز ضروری است.
روش مصرف شربت لاکتولوز
نحوه مصرف شربت لاکتولوز به نوع بیماری و شدت آن بستگی دارد. دوز مصرفی و زمان مصرف باید حتما طبق تجویز پزشک تنظیم شود. با این حال، دستورالعملهای عمومی برای مصرف این دارو به شرح زیر است:
- برای درمان یبوست: معمولاً یک بار در روز و بسته به نظر پزشک، میتوان آن را قبل یا بعد از غذا مصرف کرد.
- برای درمان بیماریهای کبدی: این دارو به طور معمول سه تا چهار بار در روز تجویز میشود.
- بهبود طعم: اگر طعم شربت لاکتولوز برای شما ناخوشایند است و به نوع طعمدار آن (مانند طعم پرتقال) دسترسی ندارید، میتوانید شربت را با نصف لیوان آب، شیر، یا آبمیوه مخلوط کنید.

نکات مهم در مصرف شربت لاکتولوز
- رعایت زمانبندی دقیق: دارو را در زمان مشخص و طبق دستور پزشک یا برچسب دارو مصرف کنید. تغییر خودسرانه دوز میتواند اثرات درمانی را کاهش داده یا عوارض ایجاد کند.
- استفاده از ابزار دقیق اندازهگیری: برای تعیین دوز مناسب، از قاشق مخصوص دارو استفاده کنید؛ چون قاشقهای خانگی دقت کافی ندارند.
- مصرف بهصورت مقعدی (تنقیه): در موارد خاص، پزشک ممکن است این دارو را برای تنقیه رکتوم جهت درمان انسفالوپاتی تجویز کند. برای این منظور:
- مقدار توصیهشده دارو را با ۷۰۰ میلیلیتر آب یا نرمال سالین مخلوط کنید.
- محلول آمادهشده را وارد رکتوم کنید و ۳۰ تا ۶۰ دقیقه در روده نگه دارید. اگر کمتر از ۳۰ دقیقه نگه داشته شد، ممکن است نیاز به تکرار تنقیه باشد، مگر اینکه پزشک دستور دیگری داده باشد.
سرعت اثر شربت لاکتولوز
- در درمان انسفالوپاتی کبدی: در مصرف مقعدی، بهبود علائم ذهنی معمولاً در کمتر از ۲ ساعت رخ میدهد، اما در مصرف خوراکی ممکن است ۲۴ تا ۴۸ ساعت زمان ببرد.
- در درمان یبوست: انتظار میرود که اجابت مزاج در ۴۸ ساعت پس از مصرف رخ دهد.
رعایت این نکات و پیروی دقیق از دستورات پزشک، باعث میشود دارو بهترین اثر را داشته باشد و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود.
اطلاعات شناسنامهای شربت لاکتولوز
عناوین مرتبط با شناسنامه دارو | توضیحات |
چکیده راهگشای دارو | لاکتولوز یکی از مشتقات دیساکارید لاکتوز است که برای درمان یبوست و آنسفالوپاتی ناشی از بیماری کبدی استفاده میشود. |
نام دارو | این دارو با نام لاکتولوز (Lactulose) شناخته میشود. |
بکگراند دارو | این دارو یک نوع ملین است که در سال ۱۹۷۷ تاییدیه سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) را دریافت کرده است. هر زمان که اصلاح سبک زندگی و تغییر رژیم غذایی برای درمان یبوست موثر نباشد، میتوان از این شربت برای بهبود اجابت مزاج استفاده کرد. |
نوع دارو | این دارو از نوع مولکول کوچک (Small molecule) است. |
گروه دارو | این شربت یک داروی تایید شده است که محققان اثرات آن را بررسی کردهاند. |
ساختار دارو | شربت لاکتولوز |
فرمول شیمیایی | C₁₂H₂₂O₁₁ |
داروهای هم گروه | سدیم بنزوات و کارگلومیک اسید |
فرمهای موجود دارو | شربت |
توضیحات اضافی
لاکتولوز بهعنوان یک ملین موثر، در شرایطی که تغییرات در رژیم غذایی یا شیوه زندگی به تنهایی کافی نیست، میتواند به بیماران کمک کند تا بهبود قابل توجهی در عملکرد روده خود مشاهده کنند. با توجه به تاییدیه FDA، این دارو از اعتبار لازم برخوردار است و تحت نظارت دقیق علمی قرار دارد. پزشکان و داروسازان معمولاً این دارو را بهعنوان یک گزینه درمانی مطمئن برای مشکلات گوارشی و کبدی در نظر میگیرند.
عوارض شربت لاکتولوز
شربت لاکتولوز، چه از نوع ایرانی و چه خارجی، ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند. اگر با علائم زیر مواجه شدید و شدت آنها افزایش پیدا کرد یا از بین نرفت، حتماً با پزشک خود مشورت کنید:
عوارض جانبی رایج
برخی از عوارض جانبی معمول این دارو عبارتند از:
- اسهال: ممکن است برخی از افراد بعد از مصرف لاکتولوز دچار اسهال شوند.
- نفخ: تولید گاز در دستگاه گوارش یکی دیگر از عوارض شایع است.
- حالت تهوع: برخی بیماران ممکن است حس ناخوشایندی در معده خود تجربه کنند.
عوارض جانبی جدی
در صورتی که علائم زیر را مشاهده کردید، مصرف لاکتولوز را متوقف کنید و فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد شدید شکم یا کرامپ: این میتواند نشاندهنده مشکلات جدیتری باشد.
- استفراغ: در صورت بروز استفراغ مکرر، باید با پزشک مشورت کنید.
- ضربان قلب نامنظم: تغییر در ریتم قلب باید جدی گرفته شود.
- تشنج: این علامت میتواند بسیار خطرناک باشد و نیاز به توجه فوری دارد.
واکنشهای آلرژیک
واکنشهای آلرژیک به لاکتولوز نادر هستند، اما اگر علائم زیر را تجربه کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:
- بثورات پوستی: این ممکن است بهصورت قرمزی یا خارش ظاهر شود.
- تورم: به ویژه در صورت، زبان یا گلو که میتواند تنفس را مختل کند.
- سرگیجه شدید یا احساس سبکی در سر: این علائم ممکن است به کمبود اکسیژن در بدن اشاره کنند.
- مشکلات تنفسی: تنگی نفس یا سرفههای مکرر نیز از علائم نگرانکننده هستند.
نکته
ممکن است تمامی عوارض جانبی لاکتولوز در این لیست ذکر نشده باشد. اگر هر نوع علامت غیرعادی دیگری را تجربه کردید، حتماً با پزشک یا داروساز خود در میان بگذارید تا در صورت لزوم اقدامات لازم انجام شود. شناخت و مدیریت عوارض جانبی میتواند به بهبود تجربه درمانی شما کمک کند.

موارد احتیاط پیش از مصرف
برای کاهش خطر عوارض جانبی ناشی از مصرف لاکتولوز، رعایت نکات زیر ضروری است:
- حساسیتها: در صورتی که به لاکتولوز یا هر داروی دیگری آلرژی دارید، قبل از شروع مصرف این شربت با پزشک یا داروساز مشورت کنید. ممکن است این دارو شامل مواد غیر فعالی باشد که واکنشهای حساسیتی یا مشکلات دیگر را ایجاد کند.
- تاریخچه پزشکی: قبل از استفاده از این دارو، اطلاعات کاملی از سوابق پزشکی خود به پزشک یا داروساز ارائه دهید. این امر بهخصوص در مورد افرادی که به دیابت، مشکلات رودهای (مانند انسداد روده) یا ناتوانی در هضم گالاکتولوز مبتلا هستند، بسیار حائز اهمیت است.
- جراحیها: اگر قرار است جراحی انجام دهید، در مورد تمام داروها و مکملهایی که مصرف میکنید (شامل داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) با پزشک یا دندانپزشک خود مشورت کنید.
- قند خون: این دارو حاوی قندهای مختلف است که میتواند بر سطح قند خون شما تأثیر بگذارد. در صورتی که دیابت دارید، به طور منظم قند خون خود را کنترل کنید و نتایج آن را با پزشک در میان بگذارید. ممکن است نیاز به تغییر دوز دارو یا تنظیم رژیم غذایی و برنامه ورزشی داشته باشید.
- مدت طولانی مصرف: اگر قصد دارید این دارو را برای مدت طولانی استفاده کنید، لازم است که سطح مواد معدنی خون شما بهطور منظم اندازهگیری شود. برای اطلاعات دقیقتر و مشاوره، با پزشک خود در ارتباط باشید.
با رعایت این نکات میتوانید از ایمنی و اثربخشی دارو اطمینان حاصل کنید.
تداخلات دارویی شربت لاکتولوز
شربت لاکتولوز ممکن است با برخی داروها تداخل داشته باشد، بنابراین شناسایی این تداخلات از اهمیت بالایی برخوردار است. داروهایی که ممکن است با لاکتولوز تداخل کنند شامل موارد زیر هستند:
- آنتیاسیدها: مصرف همزمان آنتیاسیدها با لاکتولوز ممکن است بر اثر بخشی این دارو تأثیر بگذارد و بر عملکرد آن در کاهش یبوست اثر منفی بگذارد.
- نئومایسین: این آنتیبیوتیک میتواند با لاکتولوز تداخل کند و در نتیجه ممکن است نتایج درمانی را تغییر دهد.
- سایر ملینها: مصرف همزمان با سایر ملینها ممکن است منجر به افزایش خطر عوارض جانبی، مانند اسهال یا عدم تعادل الکترولیتها شود.

نکات مهم در مورد سبک زندگی
اگر شما سیگاری هستید، مشروبات الکلی مصرف میکنید یا از مواد مخدر استفاده میکنید، این موارد نیز میتوانند با شربت لاکتولوز تداخل داشته باشند. حتماً این اطلاعات را با پزشک خود در میان بگذارید تا او بتواند بهدرستی دارو را تجویز کند و از هر گونه عوارض جانبی یا تداخلات ناخواسته جلوگیری کند.
در نهایت، همیشه مهم است که قبل از شروع هر گونه درمان جدید، پزشک یا داروساز خود را از تمامی داروها و مکملهایی که مصرف میکنید، آگاه کنید. این کار میتواند به بهبود ایمنی و اثربخشی درمان کمک کند.
فعل و انفعالات شربت لاکتولوز در بدن
شربت لاکتولوز با ایجاد تغییراتی در سیستم گوارشی و متابولیسم بدن عمل میکند. در زیر به مهمترین فعل و انفعالات این دارو در بدن اشاره میشود:
- عملکرد به عنوان ملین:
- افزایش حجم مدفوع: لاکتولوز به عنوان یک دیساکارید غیرقابل جذب عمل میکند که در روده بزرگ تخمیر میشود. این عمل موجب تولید اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه و جذب آب به روده میشود، که نتیجه آن افزایش حجم و نرمی مدفوع است.
- تسهیل عبور مدفوع: با افزایش آب موجود در روده، عبور مدفوع آسانتر شده و به درمان یبوست کمک میکند.
- تأثیر بر فلور میکروبی روده:
- تغذیه میکروبهای مفید: لاکتولوز به عنوان یک پریبیوتیک عمل میکند و میتواند به رشد و تکثیر باکتریهای مفید در روده بزرگ کمک کند. این باکتریها از لاکتولوز به عنوان منبع غذایی استفاده میکنند و باعث بهبود سلامت روده میشوند.
- کاهش آمونیاک در بیماران مبتلا به آنسفالوپاتی کبدی:
- کاهش جذب آمونیاک: در بیمارانی که دچار آنسفالوپاتی کبدی هستند، لاکتولوز با کاهش سطح آمونیاک در خون عمل میکند. این دارو به تخمیر در روده بزرگ کمک کرده و به تبدیل آمونیاک به ترکیبات کمتر سمی کمک میکند، که در نهایت به بهبود وضعیت ذهنی بیمار کمک میکند.
- تنظیم pH روده:
- اسیدی کردن محیط روده: با تخمیر لاکتولوز، pH روده کاهش مییابد و این محیط اسیدی به کاهش رشد باکتریهای مضر کمک میکند.
- جذب مواد مغذی:
- بهبود جذب ویتامینها: با افزایش فعالیت باکتریهای مفید، لاکتولوز میتواند به جذب بهتر ویتامینها و مواد مغذی کمک کند.

گروههای آسیبپذیر و مصرف شربت لاکتولوز
شربت لاکتولوز میتواند تأثیرات مختلفی بر روی گروههای آسیبپذیر داشته باشد. در ادامه به جزئیات بیشتری در این مورد میپردازیم:
بارداری
در دوران بارداری، استفاده از شربت لاکتولوز تنها در صورت نیاز توصیه میشود. قبل از مصرف این دارو، مهم است که با پزشک خود درباره مزایا و معایب آن مشورت کنید. همچنین اگر در حین مصرف این دارو باردار شدید، باید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید تا راهنماییهای لازم را دریافت کنید.
شیردهی
در مورد انتقال این دارو به شیر مادر، اطلاعات دقیقی در دسترس نیست. بنابراین، توصیه میشود که در دوران شیردهی، بدون مشورت با پزشک از شربت لاکتولوز استفاده نکنید. این کار میتواند به حفظ سلامت نوزاد کمک کند.
کودکان و نوجوانان
در خصوص استفاده از شربت لاکتولوز برای نوزادان و کودکان، شواهد کافی برای اثبات ایمنی و اثر بخشی این دارو در افراد زیر ۱۸ سال وجود ندارد. به همین دلیل، لازم است که قبل از تجویز این دارو برای فرزند خود، حتماً با یک پزشک متخصص گوارش مشورت کنید. علاوه بر این، میتوانید از مشاوره آنلاین با متخصصین گوارش برای کسب اطلاعات بیشتر و راهنماییهای لازم استفاده کنید. این کار به شما کمک میکند تا تصمیم درستی در مورد سلامت فرزندتان بگیرید.
کلام پایانی
اگر روشهای طبیعی مانند تغییر عادات غذایی، افزایش مصرف مایعات و انتخاب غذاهای غنی از فیبر نتوانستهاند به بهبود وضعیت یبوست شما کمک کنند، شربت لاکتولوز ممکن است گزینهای مفید باشد. با این حال، مهم است که بدانید این دارو برای همه مناسب نیست و ممکن است با برخی داروها و مکملها تداخل داشته باشد.
پیش از آغاز مصرف این شربت، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا بتوانید از مزایای آن بهرهمند شوید و از هرگونه عارضه جانبی احتمالی جلوگیری کنید. اگر به اطلاعات یا راهنمایی بیشتری در این زمینه نیاز دارید، میتوانید با مراجعه به وبسایت درمانکده از خدمات مشاوره آنلاین پزشکی بهرهمند شوید. این اقدام میتواند به شما در اتخاذ تصمیمات صحیح در مورد سلامتتان کمک کند.