علائم دیابت در کودکان (نحوه مدیریت آن)
نشانه‌های دیابت در کودکان چیست؟ بهترین روش‌های مدیریت آن
هرچند دیابت یکی از بیماری‌های شایع در جوامع جهانی است و هر نوع سن و جنسیتی را تحت تأثیر خودش قرار می‌دهد، اما این بیماری در کودکان و نوجوانان ممکن است مشکلات و عوارض جدی‌تری ایجاد کند. شناسایی زودهنگام علائم دیابت در کودکان و مراجعه زودهنگام به پزشک، به جلوگیری از عوارض و کنترل آن کمک زیادی می‌کند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی علائم دیابت نوع ۱ و نوع ۲ در کودکان می‌پردازیم. همچنین علت بروز آن و بهترین روش‌های درمانی را شرح خواهیم داد.
علائم دیابت در کودکان چیست؟
تمامی والدین می‌دانند که نوزادان و بچه‌های کوچک به طور معمول زیاد می‌خوابند و ممکن است بیشتر از افراد بزرگسال احساس تشنگی کنند، اما اگر کودک شما به صورت ناگهانی خواب‌آلوده‌تر شده یا احساس تشنگی خیلی زیادی دارد، ممکن است نشانه‌های دیابت باشد.
به طور کلی نشانه‌های دیابت در کودکان و نوجوانان بر اساس شدت و نوع آن کاملاً متفاوت است. در ادامه این بخش، برخی از علائم رایج آن را بیان می‌کنیم.
ادرار کردن بیش از حد
یکی از نشانه‌های اصلی دیابت در کودکان و نوجوانان ادرار کردن بیش از حد است. در واقع این نوع ادرار به علت افزایش قند خون، آب از بافت‌های بدن جذب می‌کند که به شکل ادرار خارج می‌شود.
عطش بیش از حد
معمولاً کودکان و نوجوانانی که دیابت دارند، احساس تشنگی بسیاری می‌کنند. این نوع عطش بیش از حد به دلیل افزایش قند خون و نیاز بدن به ادرار بیش از حد است.
کاهش وزن بدن
اگر کودک یا نوجوان شما بدون هیچگونه دلیلی در ظاهر، دچار کاهش وزن شده، ممکن است یکی از نشانه‌های دیابت باشد. البته تغییر رژیم غذایی و ورزش باعث این نوع تغییر وزن نیز می‌شود. اما اگر هیچگونه تغییر و رژیمی در برنامه کودک ایجاد نشده، جای نگرانی دارد. در واقع کاهش عدم جذب مواد غذایی و افزایش ادرار کودک، باعث می‌شود کودکتان وزن بدن خودش را از دست بدهد.
خستگی و ضعف
کودکان و نوجوانانی که مبتلا به دیابت هستند، نسبت به سایر هم سن و سالان خودشان احساس خستگی و ضعف بیشتری می‌کنند. زیرا بدن آنها توانایی تبدیل قند به انرژی را ندارد.
تشنج و کم خوابی
البته این مورد بسیار نادر است، اما در برخی از کودکانی که مبتلا به دیابت هستند ممکن است باعث تشنج و کم خوابی در آنها شود.
تغییراتی در پوست
هرگونه تغییرات در پوست ممکن است نشانه‌های دیابت باشد. به عنوان مثال اگر کودک و نوجوان شما احساس خشکی، التهاب و هرگونه تغییر رنگ پوست دارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
تغییرات در رفتار
برخی از کودکانی که مبتلا به دیابت می‌شوند، ممکن است افسردگی، اضطراب و عصبانیت بیش از حد را تجربه کنند.
بوی بد دهان
همچنین افزایش قند خون در کودکان و نوجوانان باعث افزایش ترشح گلوکز از دهان شده که منجر به بوی بد شدیدی می‌شود.
عفونت‌های مکرر
کودکان و نوجوانان مبتلا به دیابت، به دلیل ضعف سیستم ایمنی ممکن است به عفونت‌های مکرر دچار شوند. این عفونت‌ها شامل عفونت‌های دهانی، پوستی، ادراری و تنفسی است.
تغییرات در بینایی
افزایش قند خون در کودکان و نوجوانان، گاهی اوقات منجر به تغییرات بینایی آنها می‌شود. اینگونه کودکان در دید خودشان دچار مشکل می‌شوند.
انواع دیابت در کودکان
دیابت در کودکان به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
دیابت نوع ۱
این نوع دیابت معمولاً در کودکان و نوجوانان دیده می‌شود. این بیماری معمولاً به صورت ناگهانی و با علائم شدید بروز می‌کند. دیابت نوع ۱ معمولاً ناشی از تخریب سلول‌های بتا در پانکراس است که محصول تولید انسولین هستند.
دیابت نوع ۲
این نوع دیابت شایع است و بیشتر در بزرگسالان دیده می‌شود. اما در کودکان نیز مشاهده شده است. دیابت نوع دو اغلب تحت تأثیر عوامل محیطی و سبک زندگی نامناسب ایجاد می‌شود و معمولاً با مقاومت به انسولین همراه است.
درمان قطعی زخم پای دیابتی به همراه نحوه پیشگیری از آن را در این مطلب بخوانید:
عوامل بروز دیابت در کودکان
در ادامه این بخش به بررسی برخی از عوامل بروز دیابت در کودکان می‌پردازیم.
عوامل ژنتیکی
اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک کودک و نوجوان شما مبتلا به دیابت باشد، احتمال ابتلای کودک به این بیماری نیز افزایش می‌یابد. به ویژه اگر هر دو والد مبتلا به دیابت باشند، احتمال انتقال بیماری از والدین به فرزندان بسیار زیاد است.
عفونت‌های ویروسی
برخی از عفونت‌های ویروسی مانند آنتروویروس‌ها باعث آسیب به سیستم ایمنی بدن شده و در نتیجه سلول‌های تولیدکننده انسولین در پانکراس تخریب شده و فرد دچار دیابت می‌شود.
تغذیه نامناسب
یکی دیگر از عواملی که باعث ایجاد دیابت در کودکان می‌شود، نوع تغذیه کودک شما است. مصرف غذاهای پرچرب و شیرینی‌جات خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد. همچنین اگر کودک شما کم تحرک است، احتمال ابتلا به این بیماری در او زیاد است. طی تحقیقات انجام شده برخی از کودکانی که در ماه‌های اولیه تولدشان از شیر گاو تغذیه شده‌اند، در معرض خطر ابتلا به دیابت قرار دارند.
چاقی و اضافه وزن
یکی دیگر از عوامل ایجاد دیابت در کودکان، چاقی و اضافه وزن است. افزایش وزن در کودکان، باعث مقاومت به انسولین شده و در نتیجه ممکن است فرزند شما به دیابت مبتلا شود.
کمبود ویتامین دی
طی تحقیقات انجام شده توسط مجله جوان ایرانی، کودکانی که دچار کمبود ویتامین دی هستند، خطر ابتلا به دیابت نوع ۱ در آنها زیاد است.
شرایط بارداری مادر
شرایط خاص بارداری مادر نیز ممکن است بر دیابت کودکان تأثیر بگذارد. به عنوان مثال سن مادر، نوع تغذیه و عوارض بارداری مانند هرگونه مسمومیت‌هایی که ایجاد می‌شود، ممکن است کودک شما را مبتلا به دیابت کند.
نژاد افراد
همچنین نژاد افراد نیز بر ابتلای کودکان به دیابت تأثیر می‌گذارد. به عنوان مثال در ایالات متحده، دیابت نوع ۱ بیشتر در میان کودکان سفیدپوست با نژاد غیراسپانیایی بیشتر از سایر نژادها است.
عوارض دیابت بر کودکان چیست؟
در ادامه این بخش به بررسی عوارض دیابت بر کودکان می‌پردازیم.
بیماری‌های قلبی عروقی
گاهی اوقات دیابت، خطر ابتلا به بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی و سکته، فشار خون بالا و تنگی عروق خونی را افزایش می‌دهد.
آسیب عصبی
افزایش قند در کودک شما ممکن است به دیواره‌های رگ‌های خونی کوچک که مرتبط به اعصاب کودک شما است، آسیب برساند. اینگونه کودکان احساس سوزش و درد کرده و همچنین دچار بی‌حسی و گزگز در دست و پاهایشان می‌شوند. اینگونه آسیب‌های عصبی در مدت طولانی و به تدریج ایجاد می‌شود.
آسیب به کلیه
یکی دیگر از عوارض دیابت در کودکان آسیب به کلیه است که باید تحت کنترل قرار گیرد.
آسیب چشمی
یکی دیگر از عوارض دیابت آسیب به رگ‌های خونی شبکیه چشم است که مشکلات بینایی ایجاد می‌کند.
پوکی استخوان
از آنجایی که دیابت ممکن است تراکم مواد معدنی استخوان را کاهش دهد، در نتیجه کودک شما در بزرگسالی در خطر پوکی استخوان قرار می‌گیرد.
در ادامه این بخش به بررسی راهکارهایی می‌پردازیم تا بتوانید عوارض دیابت را تا حد زیادی کاهش دهید.
راهکارهای کاهش عوارض دیابت
در این بخش به بررسی برخی از راهکارهایی می‌پردازیم که در پیشگیری از عوارض دیابت کمک زیادی می‌کنند.
تا حد امکان برای حفظ قند خون فرزندتان تلاش کنید و همیشه مراقب او باشید.
به فرزندتان اهمیت خوردن یک رژیم غذایی سالم را آموزش دهید. همچنین او را تشویق کنید تا در فعالیت‌های بدنی منظم شرکت کند.
حتماً به متخصص مراقبت‌های بهداشتی مراجعه کنید و فرزندتان را تحت مراقبت پزشک قرار دهید.
معمولاً کودکان مبتلا به دیابت نوع ۱ در معرض خطر ابتلا به سایر اختلالات خودایمنی مانند بیماری تیروئید و سلیاک قرار دارند. بنابراین پزشک ممکن است آزمایش‌هایی را در این خصوص برای فرزندتان در نظر بگیرد، حتماً آنها را پیگیری کنید.
نحوه تشخیص دیابت در کودکان
دیابت در کودکان معمولاً توسط آزمایش خون و ادرار مشخص می‌شود. همچنین پزشک ممکن است علائم بالینی فرزند شما را بررسی کرده و پس از تجویز آزمایشات لازم، تشخیص نهایی را ارائه دهد.
پس از اینکه از کودک شما نمونه خون ناشتا آزمایش شد، آزمایشگاه یک محلول قندی به کودک شما می‌دهد تا پس از چند ساعت مجدداً سطح قند خون فرزند شما را بررسی کند.
از کجا بفهمیم که دیابت داریم و علت آن چیست؟
تاثیر دیابت بر زندگی کودکان و خانواده‌ها
در ادامه این بخش به بررسی تاثیر دیابت بر زندگی کودکان و خانواده می‌پردازیم.
تاثیر دیابت بر روان کودکان
از آنجایی که کودکان مبتلا به دیابت دارای محدودیت‌های غذایی هستند، این مورد ممکن است باعث اضطراب و افسردگی، همچنین استرس آنها شود. احساس متفاوت بودن آنها با هم سن و سال‌های خودشان، آنها را مبتلا به چالش‌های روانی و اجتماعی کرده و احساس متفاوتی را تجربه می‌کنند.
نقش خانواده در کنترل دیابت کودکان
خانواده‌ها نقش مهمی در حمایت از کودکان در کنترل دیابت دارند. آنها باید محیطی را ایجاد کنند تا فرزندانشان بتوانند در آرامش کامل، رژیم غذایی، برنامه روزانه و فعالیت‌های ورزشی خودشان را ادامه دهند.
مدیریت استرس در خانواده‌ها
کودکانی که مبتلا به دیابت هستند، ممکن است بر والدین آنها نیز تاثیر بگذارد و آنها را دچار استرس کند. در نتیجه کل اعضای خانواده باید تکنیک‌های مدیریت استرس مانند یوگا، تمرینات تنفسی و مشاوره را در برنامه روزانه قرار دهند تا به بهبود شرایط کمک زیادی شود.
البته اگر قند خون فرزند شما بسیار بالا باشد، ممکن است پزشک توصیه کند که فوری او را در بیمارستان بستری کنند.
روش‌های مدیریت قند خون کودکان
شما عزیزان باید بدانید که دیابت نوع یک در کودکان هیچگونه درمانی ندارد. فقط می‌توان این بیماری را با استفاده از روش‌هایی که در ادامه این مطلب به آن اشاره می‌شود، کنترل کرد.
تغذیه سالم
بخش بزرگی از هر برنامه‌ی مدیریت و درمانی دیابت، تغذیه سالم است. البته به این معنی نیست که کودک شما باید یک رژیم غذایی دیابت را در پیش بگیرد و همیشه به او سخت بگیرید، بلکه باید مانند سایر اعضای خانواده، رژیم غذایی کودک شما سرشار از مواد مغذی در عین حال کم کالری باشد. به عنوان مثال سبزیجات، میوه‌ها، پروتئین بدون چربی و غلات کامل را در رژیم غذایی کودکتان قرار دهید.
همچنین به متخصص تغذیه مراجعه کنید تا به شما کمک کند یک برنامه غذایی متناسب با اولویت‌های غذایی و سلامتی فرزندتان ایجاد کنید. همچنین متخصص تغذیه به شما کمک می‌کند که چگونه در برنامه روزانه خودتان کربوهیدرات‌هایی را قرار دهید تا قند خون فرزندتان آنچنان افزایش نیابد.
فعالیت‌های بدنی منظم
به طور کلی تمامی بزرگسالان، نوجوانان و کودکان نیاز به ورزش‌های هوازی دارند. کودکان مبتلا به دیابت نوع یک نیز از این قاعده مستثنا نیستند. هر نوع فعالیت‌های بدنی می‌تواند بر قند خون افرد تاثیر بگذارد و تا ساعت‌ها پس از ورزش حتی در طول شب این تاثیر مثبت همراه کودک شما باشد.
البته اگر فرزندتان فعالیت‌های بدنی جدید را آغاز کرده، حتماً قند خون او را تحت نظر داشته باشید تا به دقت بررسی کنید که بدن کودک شما چگونه به این فعالیت‌ها واکنش نشان می‌دهد. کودک خودتان را تشویق کنید تا روزانه به حداقل به مدت ۶۰ دقیقه فعالیت بدنی داشته باشد، البته بهتر است که شما نیز همراه فرزندتان ورزش کنید.
نحوه مدیریت چالش‌های زندگی
قند خون کودکان گاهی اوقات می‌تواند به طور غیر قابل پیش بینی تغییر کند. شما باید به صورت مکرر از کودک خودتان آزمایش بگیرید تا بتوانید مشکلات آنها را شناسایی کرده و راهکارهای درمانی را در پیش بگیرید. برخی از کودکان غذایشان را تند و سریع میل می‌کنند که این مورد به ویژه برای افرادی که مبتلا به دیابت نوع یک هستند، مشکلات زیادی ایجاد می‌کند.
اگر کودک شما ۵ سال یا بیشتر داشته و مبتلا به دیابت شده باشد، معمولا پزشکان برای کودکتان، واکسن آنفولانزا، واکسن ذات الریه و همچنین واکسن کوید ۱۹ را توصیه می‌کنند. زیرا اینگونه کودکان معمولاً دچار ضعف سیستم ایمنی هستند.
برای جلوگیری از هرگونه مشکلات افت قند خون در طول شب، ممکن است پزشک برنامه انسولین و میان وعده متفاوتی را برای کودک شما در نظر بگیرد. برای هرگونه مناسبت‌های خاص و تعطیلات، از قبل برنامه داشته باشید و قند خون کودکان را چک کنید.
مراجعه به پزشک به صورت منظم
سعی کنید به صورت منظم به پزشک مراجعه کنید و قند خون کودکتان را تحت نظر قرار دهید. پزشک به شما توصیه‌هایی در مورد نیاز بدن کودکان به انسولین، نحوه غذا خوردن و فعالیت‌های بدنی او به عمل می‌آورد.
اگر قند خون پایین باعث از دست رفتن هوشیاری کودک شما شود، تزریق اضطراری انسولین برای کودک شما ضروری است. بنابراین با اورژانس تماس بگیرید.
سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید
هنگامی که به پزشک مراجعه می‌کنید، باید سؤالات خودتان را از قبل آماده کنید تا هنگام مراجعه آنها را فراموش نکنید.
- هر چند وقت یکبار باید سطح قند خون فرزندم را چک کنم؟
- چه غذاهایی برای کودک من ممنوع است؟
- در مورد وضعیت فرزندم، به مدیر مدرسه چه چیزهایی باید بگویم؟
- چگونه ورزش بر قند خون فرزند من تأثیر می‌گذارد؟
- از چه سنی به بعد فرزندم خودش می‌تواند دیابت نوع یک یا دو را بر عهده بگیرد و آن را مدیریت کند؟
همچنین اگر فرزند شما از مدیریت بیماری خودش ناامید شده، حتماً از متخصص درخواست کنید که شما را به یک روان درمانگر معرفی کند. حتماً به حرف‌های کودک خودتان را به خوبی گوش دهید و به آنها کمک کنید تا بتوانند از خودشان به خوبی حمایت کنند. همچنین می‌توانید منابع اطلاعاتی زیادی را در دسترس کودکانتان قرار دهید تا آنها بتوانند به خوبی این بیماری را تشخیص داده، با علائم آن کنار بیایند و آن را کنترل کنند.
همچنین ممکن است پزشک از شما سؤالاتی داشته باشد که در ادامه به آن می‌پردازیم:
- آیا می‌توانید به راحتی دیابت فرزندتان را مدیریت کنید؟
- کودک شما هر چند وقت یکبار دچار افت قند خون می‌شود؟
- رژیم غذایی معمولی روزانه برای فرزند شما به چه صورت است؟
- فرزند شما هر چند وقت یک بار در فعالیت‌های بدنی همراه با سایر کودکان شرکت می‌کند؟
- آیا در طی روز با همدیگر ورزش می‌کنید؟
- فرزند شما از اینکه مبتلا به دیابت است احساس ناراحتی شدیدی دارد یا خیر؟
- آیا فرزند شما مبتلا به افسردگی شده است؟
- فرزندتان چه نوع تغییر رفتارهایی از خودش نشان می‌دهد؟
نکات مهم در مورد دیابت در کودکان
شما عزیزان باید بدانید که دیابت در کودکان، یک بیماری مزمن و طولانی مدت محسوب می‌شود که سطح گلوکز خون اینگونه افراد به طور غیرطبیعی بالا است. این بیماری ممکن است از هر سنی شروع شود.
دیابت نوع یک اغلب ناشی از یک اختلال خود ایمنی است و در واقع سیستم ایمنی بدن، آن دسته از سلول‌های لوزالمعده را که باعث ایجاد انسولین می‌شوند را کاملاً از بین میبرد.
کودکانی که دیابت نوع یک دارند، باید روزانه انسولین دریافت کنند تا سطح قند خون آنها در محدوده طبیعی و نرمال قرار گیرد. سطح گلوکز خون اینگونه کودکان، بدون انسولین به طور ناگهانی افزایش یافته و حتی ممکن است منجر به مرگ آنها شود.
البته شما نباید در این مورد نگرانی زیادی داشته باشید و به فرزندتان استرس وارد کنید. شما باید بدانید که با تزریق روزانه انسولین و سایر فعالیت‌های مدیریتی که در این مطلب به آن اشاره شد، کودک مبتلا به دیابت می‌تواند زندگی فعال و سالم همانند سایر کودکان داشته باشد.
درمان قطعی دیابت در کودکان امکان‌پذیر است؟
چه در کودکان و چه در بزرگسالان دیابت درمان قطعی ندارد و این یک بیماری مزمن محسوب می‌شود. اما شما عزیزان باید بدانید که به راحتی می‌توان این بیماری را کنترل کرد و فرد مانند سایر هم سن و سالانش به فعالیت‌های روزمره بپردازد و زندگی سالمی را ادامه دهد. مراجعه به متخصصان غدد و تغذیه در این زمینه می‌تواند به شما کمک زیادی کند. دقت کنید ابتلا به دیابت سن خاصی ندارد. حتی دیابت نوع یک از همان بدو تولد ممکن است کودک شما را درگیر کند. دیابت نوع ۲ نیز در هر سنی می‌تواند ایجاد شود. معمولاً کودکانی که مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌شوند، در ابتدای نوجوانی بیماری آنها تشخیص داده می‌شود.
درمان قطعی پیش دیابت چیست؟ جدیدترین توصیه‌های خانگی و پزشکی را در این مطلب بخوانید:
نظرات مردم در مورد دیابت در کودکان
در این بخش برخی از نظرات مردم در مورد دیابت در کودکان می‌پردازیم.
♦ یکی از افراد پیام داده که پسرم یک سال و دو ماهش است. آب زیادی می‌خورد، همچنین شب ادراری زیادی دارد. الان ۴ یا ۵ شب است که به شدت آب می‌خورد. ادرارش بسیار زیاد شده در حالی که قبلاً اصلاً شب ادراری نداشت. قندش ۹۰ است. اگر امکان دارد من راهنمایی کنید.
پاسخ این است که احتمال اضطراب یا التهاب مجاری ادراری در فرزند شما وجود دارد. به متخصص اطفال مراجعه کنید.
♦ یکی دیگر از پیام داده که فرزندم ۱۱ ساله است. قندش یک بار ۸۱ بار بعدی ۹۰، بار بعدی ۱۰۰ شده است. در حالی که میزان قند مصرفی‌اش را بسیار کم کردم. شب قبل از آزمایش هم یک بشقاب برنج و کباب خوردم. ۱۲ ساعت کامل ناشتا بوده، اما مقداری استرس داشت. به نظر شما استرس در میزان قندخون تأثیر دارد؟
پاسخ این است که قند خون در کودکان بالای ۱۰ سال معمولاً بین ۷۰ تا ۱۲۰ طبیعی است. البته استرس نیز نقش زیادی در میزان قند خون دارد. البته از این بابت نگران نباشید، به طور کلی قند خون نرمال در کودکان معمولاً بیشتر از بزرگسالان است.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که پسرم ۱۱ سالش است. مادرزادی یک کلیه دارد و قند ناشتاش ۹۰ و قند ۲ ساعته ۸۸ و قند سه ماهه ۵.۶ است. با توجه به اینکه میزان نرمال قند سه ماهه بین ۵.۷ تا ۶.۵ ذکر شده، آیا فرزندم پیش دیابت دارد؟
پاسخ این است که قند فرزند شما طبیعی است. نگران نباشید، احتمالاً سلول‌ها حساس به انسولین هستند که چیز بدی نیست. شما می‌توانید برای اینکه مطمئن شوید به متخصص اطفال مراجعه کنید و آزمایش قند خون را در آزمایشگاه بگیرید. دستگاه‌های خانگی کمی خطا دارند.
♦ فرد دیگری پیام داده که دختر من ۶ سال و نیمش است. آزمایش قندش ۱۲۶ است. در خانواده کسی را نداریم که دیابت داشته باشد. اگر امکان دارد من را راهنمایی کنید.
پاسخ این است که میزان قند نرمال در نوزادان و کودکان زیر ۵ سال بین ۱۰۰ تا ۱۸۰ طبیعی است. کودکان ۶ تا ۹ ساله بین ۸۰ تا ۱۴۰ طبیعی و نرمال است. بنابراین طی تحقیقات انجام شده این میزان قند خون فرزند شما نرمال است. اما اگر استرس دارید، در این مورد حتماً به پزشک اطفال مراجعه کنید تا شما را بیشتر راهنمایی کند.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده بچه‌هایی که دیابت دارند، آیا تا آخر عمر این دیابت همراه آنها هست و باید انسولین مصرف کنند؟
پاسخ این است که بله اگر دیابت نوع یک داشته باشند تا پایان عمر باید انسولین مصرف کرده و آن را کنترل کنند.
♦ فرد دیگر پیام داده که اکثر کودکانی که دیابت دارند، از بیماری خودشان اطلاع ندارند. برای تشخیص زود هنگام آن چه کاری باید انجام داد؟
پاسخ این است که اگر در خانواده خود سابقه دیابت دارید، از فرزندان خودتان آزمایش بگیرید. به ویژه اگر علائم ابتلا به دیابت در آنها وجود دارد، آن را جدی گرفته و به پزشک اطفال مراجعه کنید.
سخن پایانی
دقت کنید اگر کودکانی که به دیابت مبتلا هستند، بیماری آنها کنترل نشود مبتلا به مشکلات سلامتی دیگر مانند کاهش هوش ذهنی، افسردگی، اختلال در یادگیری و مشکلات قلبی و کلیوی می‌شوند. بنابراین اگر کودک شما هرگونه علائمی که در این مطلب اشاره شد را دارند، حتماً به متخصص کودکان مراجعه کنید. در واقع والدین باید به هر نوع علائم هشداردهنده فرزندان خودشان توجه کرده و سبک زندگی سالم را برای آنها فراهم کنند. اگر شما عزیزان نیز تجربه‌ای در این مورد دارید، می‌توانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خود را با ما در میان بگذارید.
منابع:
https://www.choa.org/parent-resources/diabetes/signs-of-type-1-diabetes
https://www.diabetes.org.uk/living-with-diabetes/life-with-diabetes/children-and-diabetes/symptoms
https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/diabetes/type-1-diabetes-in-children
https://www.nhs.uk/conditions/type-1-diabetes/about-type-1-diabetes/symptoms-and-getting-diagnosed/
https://www.webmd.com/diabetes/might-my-child-have-type-1-diabetes
