علائم یائسگی زودرس (خطرات آن برای بانوان)
نشانههای یائسگی زودرس چیست؟ نحوه پیشگیری از آن

یائسگی زودرس معمولاً وضعیتی است که در آن قاعدگی قبل از سن ۴۰ سالگی به طور کامل متوقف میشود. این حالت ممکن است به دلایل مختلفی از جمله بیماریهای خودایمنی، درمانهای خاص پزشکی و عوامل ژنتیکی ایجاد شود. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی علت، علائم و هرگونه پیامدهای یائسگی زودرس میپردازیم.
علائم یائسگی زودرس چیست؟
نشانههای یائسگی زودرس معمولاً به تدریج بروز کرده و شامل موارد زیر است:
پریود نامنظم
یکی از اولین نشانهها برای یائسگی زودرس، تغییر در الگوی قاعدگی است. در واقع در چنین وضعیتی، یا دوران قاعدگی به طور کامل متوقف میشود یا کاملاً نامنظم است.
گرگرفتگی
هرگونه احساس ناگهانی گرما که معمولاً در ناحیه گردن و صورت احساس شود، یکی دیگر از نشانههای این عارضه است.
تعریق شبانه
معمولاً اینگونه افراد حین شب، عرق زیادی میکنند که حتی میتواند خواب آنها را مختل کند.
مشکلات خواب
یکی دیگر از علائم یائسگی زودرس، بیخوابی یا هرگونه خواب ناپایدار است که در واقع فرد نمیتواند طی شبها خواب با کیفیتی داشته باشد.
خشکی واژن
معمولاً اینگونه افراد کاهش ترشحات واژن را تجربه میکنند که در حین رابطه جنسی ممکن است مشکلاتی را برای آنها ایجاد کند.
تغییرات خلق و خو
نوسانات خلقی از جمله افسردگی یا اضطراب نیز ممکن است یکی دیگر از نشانههای ابتلا به این وضعیت باشد. همچنین آن فرد بسیار تحریکپذیر شده و در عواطف آنها تغییراتی ایجاد میشود. مه مغزی نیز یکی دیگر از نشانههای اینگونه افراد است.
مشکلات حافظه و تمرکز
برخی دیگر از این گونه زنان ممکن است در حافظه و تمرکزشان مشکلاتی وجود داشته باشد.
درد مفاصل و سردرد
افزایش دردهای عضلانی و هرگونه سردرد نیز ممکن است یکی دیگر از نشانههای این اختلال باشد. اینگونه افراد معمولاً دچار میگرن میشوند.
کاهش میل جنسی
هرگونه تغییرات هورمونی که در حین یائسگی زودرس ایجاد میشود، ممکن است منجر به کاهش میل جنسی شود.
تغییرات در وزن
یکی دیگر از علائم یائسگی زودرس این است که زنان دچار افزایش یا کاهش وزن میشوند.
ریزش و نازک شدن مو
معمولاً افرادی که دچار یائسگی زودرس میشوند، دچار ریزش شده یا موهایشان به شدت نازک میشود.
تکرر ادرار
یکی دیگر از علائم یائسگی زودرس این است که اینگونه افراد میل مکرر به ادرار کردن دارند. همچنین گاهی ممکن است دچار عفونتهای ادراری نیز شوند.
حساسیت سینهها
یکی دیگر از نشانههای اینگونه افراد این است که سینههای دردناک و حساس دارند.
مشکلات باروری
یکی دیگر از علائم یائسگی زودرس، مشکلات باروری است. در واقع کاهش تعداد و کیفیت تخمدانها ممکن است منجر به ناباروری شود.
نحوه حمام در دوران پریودی چگونه است؟ فواید مهم آن را در این مطلب بخوانید:
علت یائسگی زودرس چیست؟
علت یائسگی زودرس در اکثر مواقع ناشناخته است و آن فرد بدون هیچ دلیلی زودتر از زمان مقرر مبتلا به آن میشود. برخی از افراد احساس میکنند که ورزشهای سنگین باعث ایجاد این وضعیت میشود، اما خبر خوب برای شما عزیزان ورزشهای سنگین باعث ایجاد یائسگی زودرس نمیشود، بلکه ممکن است در پریود شما اختلالاتی ایجاد شود و آن را نامنظم کند، اما منجر به یائسگی نمیشود. هرچند با کاهش فعالیتهای سنگین سیکل دوران قاعدگی شما مجدد منظم میشود. اما طی تحقیقاتی که انجام شده هر چیزی که باعث آسیب به تخمدان شود، احتمالا شما را مبتلا به این عارضه میکند. در ادامه این مطلب این موارد را با هم بررسی میکنیم.
- شیمیدرمانی یا پرتودرمانی برای درمان سرطان
- هرگونه جراحی برای برداشتن تخمدانها
- داشتن سابقه خانوادگی یائسگی در سنین پایین
- ایجاد اولین قاعدگی در قبل از ۱۱ سالگی
- ابتلا به بیماریهای خود ایمنی مانند اختلالات تیروئید، بیماری کرون یا آرتریت روماتوئید
- ابتلا به بیماری ایدز
- ابتلا به عفونتهایی مانند اوریون
- سیگارکشیدن
- سندروم خستگی مزمن
آیا استرس باعث ایجاد یائسگی زودرس میشود؟
هرچند استرس ناشی از فعالیتهای روزمره، کار یا هرگونه رویدادهای زندگی هیچگونه دلیلی برای ایجاد یائسگی زودرس شما نیست، اما اگر احساس میکنید که در انجام کارهای روزمره اختلال شدیدی ایجاد شده و مدام دچار استرس و اضطراب هستید، حتماً به مشاوره مراجعه کنید. روانشناس نکاتی را به شما برای مدیریت بهتر استرس ارائه میدهد.
به طور کلی اگر ۱۲ ماه متوالی قاعدگی نداشته باشید، هیچ دارویی مصرف نکنید که بتواند قاعدگی شما را متوقف کند و بدون هیچ دلیلی پریود نشده باشید، ممکن است یائسه شده باشید.
نحوه پیشگیری از خطر یائسگی زودرس
حال سؤال این است که چگونه میتوان خطر یائسگی زودرس را کاهش داد. شما عزیزان باید بدانید که بیشتر دلایل ابتلا به این وضعیت از کنترل شما خارج است و هیچ راه پیشگیری ندارد. البته اگر سیگار میکشید آن را ترک کنید، زیرا سیگارکشیدن خطر یائسگی زودرس را افزایش میدهد. همچنین میتوانید با درمان سرطان یا بهبود سایر شرایط سلامتی احتمال این عارضه را به تأخیر بیندازید.
تفاوت یائسگی زودرس با یائسگی
معمولاً افرادی که زودتر از حد معمول یائسه میشوند، علائم شدیدتری نسبت به افرادی دارند که به موقع یائسگی را تجربه میکنند. اینگونه افراد گاهی در عملکرد جنسی آنها اختلال ایجاد میشود یا صمیمیت بین خودشان و همسرشان از بین میرود. همچنین در معرض خطر بیشتری برای برخی از بیماریها مانند پوکی استخوان، بیماری قلبی، افسردگی و بیماریهای مختلف مانند زوال عقل و بیماری پارکینسون قرار میگیرند. شما عزیزان باید بدانید که یائسگی زودرس با یائسگی که در حدود سن متوسط بین ۴۵ تا ۵۵ سالگی اتفاق میافتد کاملاً متفاوت است. در واقع یائسگی زودرس به این معناست که تخمدانهای شما به خوبی کار نمیکنند، آنها حتی سالها قبل از اینکه از کار ببیفتند، تولید تخمک گذاری را متوقف کردهاند.
آیا پس از یائسگی زودرس، همچنان احتمال بارداری وجود دارد؟
به طور کلی یائسگی بر توانایی شما بر باردار شدن تأثیر میگذارد، زیرا تخمک آزاد نمیکنید. با این حال اگر ۱۲ ماه متوالی را بدون هیچگونه دوران قاعدگی سپری کرده باشید، همچنان در شما احتمال بارداری وجود دارد. زیرا در سالهای منتهی به پریود نهایی شما، احتمال تخمکگذاری و آزاد شدن تخمک وجود دارد.
به طور کلی زنانی که دچار یائسگی زودرس میشوند، هر ماه تخمکگذاری نمیکنند و در واقع این امر، باردارشدن آنها را بسیار دشوار میکند. اگر تمایل به داشتن بچه دارید، میتوانید از روشهایی مانند آی وی اف و تخمکهای اهدایی استفاده کنید یا اگر تخمکهای خودتان را ذخیره کردهاید از آن استفاده کنید. همچنین رحم جایگزین و فرزندخواندگی نیز یکی دیگر از این گزینههاست که شما میتوانید صاحب بچه شوید. به طور کلی اگر بارداری برای شما مهم است حتماً به متخصص مراجعه کنید.
عوامل خطر یائسگی زودرس چیست؟
در این بخش به بررسی عوامل خطر یائسگی زودرس به طور کامل میپردازیم.
وراثت و ژنتیک
یکی از مهمترین عوامل خطر یائسگی زودرس، وراثت و ژنتیک است. در واقع اگر در خانواده شما افرادی وجود دارند که در سنین پایین دچار یائسگی شدهاند، احتمال این وضعیت در شما افزایش مییابد.
عوامل زیست محیطی
مصرف مواد مخدر، فعالیتهای کم بدنی، استرس و هرگونه تغذیه نامناسب ممکن است باعث ایجاد یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به یائسگی زودرس شود.
بلوغ زودرس
معمولاً دخترانی که در سنین پایینتر از ۱۱ سالگی به بلوغ رسیدهاند و پریودی آنها آغاز شده، احتمال ابتلا به یائسگی زودرس در آنها افزایش مییابد.
بیماریهای مزمن
هرگونه بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، دیابت، بیماریهای تیروئید و سرطانها میتوانند در ایجاد این وضعیت دخیل باشند.
عوامل شیمیایی
به طور کلی مواد شیمیایی که در محصولات آرایشی و بهداشتی وجود دارد و همچنین افزودنیهای شیمیایی که به مواد غذایی آماده شده اضافه میشود، احتمال ابتلا به یائسگی زودرس را افزایش میدهد.
علائم افسردگی در زنان متاهل چیست؟ بهترین راهکارهای درمانی را در این مطلب بخوانید:
عوارض یائسگی زودرس چیست؟
به طور کلی یائسگی زودرس ممکن است باعث شود در اکثر اوقات شما احساس ناخوشایندی داشته باشید. در این بخش به بررسی برخی از عوارض آن میپردازیم.
بیماریهای قلبی عروقی
یکی از دلایل شایع یائسگی زودرس بیماریهای قلبی عروقی است. در واقع کاهش سطح استروژن خطر ابتلا به اینگونه بیماریها را افزایش میدهد.
پوکی استخوان
به دلیل اینکه زنانی که دچار یائسگی زودرس میشوند، به سرعت تراکم استخوان خودشان را از دست میدهند، در نتیجه ممکن است مبتلا به پوکی استخوان شوند.
بیاختیاری ادرار
از آنجایی که بافتهای واژن و مجاری ادراری در حین یائسگی زودرس خاصیت ارتجاعی خود را از دست میدهند، در نتیجه ممکن است فرد دچار تکرر ادرار شده باشد یا اینکه به بیاختیاری ادرار مبتلا شود. به عنوان مثال آن فرد ممکن است در زمان سرفه، عطسه، خنده یا بلند شدن از جایی ادرار کند.
سرطان پستان
به طور کلی خطر ابتلا به سرطان پستان در زنانی که دچار یائسگی زودرس هستند افزایش مییابد. البته نگران نباشید شما میتوانید با ورزش منظم خطر ابتلا به آن را به خوبی کاهش دهید.
آیا امکان درمان یائسگی زودرس در خانه وجود دارد؟
شما به هیچ وجه نمیتوانید با استفاده از روشهای خانگی و طب سنتی یائسگی زودرس را درمان کنید. هنگامی که تخمدانها از کار میافتند، شما نیاز به هورمونهای جایگزین دارید و نمیتوانید این کار را در خانه انجام دهید. حتی به صورت خودسر نباید اقدام به هورمون درمانی کنید.
بهترین دکتر برای درمان یائسگی زودرس
در صورتی که سن شما کمتر از ۴۵ سال است و دچار هرگونه علائم یائسگی هستید، حتماً آن را جدی بگیرید و به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید. اگر درمان به موقع برای شما صورت بگیرد، احتمال پیشگیری از ایجاد این وضعیت بسیار زیاد است. شما عزیزان هرگونه سؤالی داشته باشید میتوانید از متخصص بپرسید. حتی میتوانید از مشاورههای تلفنی آنلاین نیز استفاده کرده و با متخصصین زنان ارتباط بگیرید. از خوددرمانی پرهیز کنید و در اسرع وقت مشکل خودتان را با پزشک در میان بگذارید.
نحوه کاهش علائم یائسگی زودرس
به طور کلی علائم یائسگی و حتی یائسگی زودرس ممکن است تغییراتی در روحیه و روان افراد ایجاد کند. در این بخش به بررسی اقداماتی میپردازیم تا بتوانید عوارض روحی و روانی ناشی از این دوران را کاهش دهید.
فعالیت بدنی منظم
همانطور که میدانید فعالیتهای بدنی و ورزشی منظم، باعث انگیزه و بهبود وضعیت روحی و روانی شما میشود. بنابراین در برنامه روزانه خودتان حتماً تمرینات ورزشی را بگنجانید. علاوه بر این استرس و اضطراب شما کاهش مییابد و باعث بهبود خلق و خو میشود.
مدیریت استرس و اضطراب
یکی دیگر از مواردی که باعث بهبود علائم ناشی از یائسگی زودرس میشود، مدیریت استرس است. سعی کنید از تکنیکهایی مانند مدیتیشن، یوگا و تمرینات تنفسی عمیق استفاده کنید تا آرامش بیشتری را تجربه کرده و از استرس شما کاهش یابد.
تغذیه مناسب
حتماً به نیازهای بدنتان و دوران یائسگی توجه کنید تا بتوانید با تغذیه مناسب احساس بهتری داشته باشید و در طی روز با نشاط بیشتری به انجام کارهای خودتان بپردازید. اگر تغذیه سالم داشته باشید، هرگونه عوارض روحی مانند استرس، اضطراب، افسردگی و ناراحتیهای روانی دیگر ناشی از این دوران کاهش مییابد.
مراجعه به روانشناس
اگر وضعیت روحی شما آنقدر افت کرده که نمیتوانید حتی کارهای روزمره خودتان را انجام دهید و با روشهایی که در این مطلب به آن اشاره شد، بهبود نیافتید حتماً به روانشناس مراجعه کنید. مشاوره روانشناسی و حتی استفاده از داروهای مناسب به شما این امکان را میدهد تا بتوانید در مدیریت عوارض روانی ناشی از یائسگی بهتر عمل کنید.
مصرف دمنوش
یکی دیگر از روشهای طبیعی برای کاهش علائم ناشی از افسردگی مصرف دمنوشهایی مانند دمنوش نعنا، زعفران و مکملهای گیاهی است تا باعث شود روحیه شما بهبود یابد. البته قبل از مصرف اینگونه دمنوشها حتماً با متخصص مشورت کنید.
نحوه تشخیص یائسگی زودرس
اگر قبل از ۴۵ سالگی هرگونه علائم یائسگی زودرس که در این مطلب به آن اشاره شد را تجربه کنید، پزشک ممکن است چندین آزمایش برای شما تجویز کند. همچنین سؤالاتی را از شما میپرسد تا به تشخیص یائسگی زودرس کمک زیادی شود. در مورد منظم بودن دورههای قاعدگی شما نیز سؤال میکند که آیا در خانواده خودتان سابقه یائسگی در سنین پایین داشتید یا خیر. همچنین یک معاینه فیزیکی از شما به عمل میآورد. برای بررسی سطح هورمونها نیز یک آزمایش خون تجویز میکند به عنوان مثال وضعیت تیروئید شما را به طور کامل مورد بررسی قرار میدهد.
علت ناباروری در مردان و زنان چیست؟ بهترین درمان آن را در این مقاله بخوانید:
نظرات مردم در مورد علائم یائسگی زودرس
در این بخش به بررسی نظرات مردم در مورد علائم یائسگی زودرس میپردازیم.
♦ یکی از افراد پیام داده که من ۳۴ سال سن دارم. یک ماه هست که مدام پریود هستم و گاهی احساس گرگرفتگی میکنم. به نظر شما ممکن است یائسه شده باشم؟
پاسخ این است که خونریزی زیاد شما ممکن است به دلایل هورمونهای زنانه، مشکلات تیروئید، کیست، فیبروم و هرگونه مشکلات رحمی باشد. شما دوست عزیز بهتر است که یک سونوگرافی رحم و تخمدان بدهید. همچنین آزمایش کامل هورمونی را انجام دهید و به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید.
♦ فرد دیگری پیام داده که آیا نداشتن رابطه جنسی در ایجاد یائسگی زودرس تأثیر دارد؟
پاسخ این است که برخی از تحقیقات نشان داده که رابطه جنسی کمتر میتواند آن فرد را مبتلا به یائسگی زودرس کند.
♦ فرد دیگری پیام داده من ۴۷ سال سن دارم و نزدیک ۳ ماه هست که یائسه شدهام و روی چشمهایم تأثیر گذاشته است. حتی به چشم پزشک مراجعه کردم و گفته هیچ مشکلی ندارم، اما من موقع نگاه کردن به اجسام هیچ تمرکزی ندارم. آنها را بزرگتر میبینم و نمیتوانم به خوبی به هیچ چیزی نگاه کنم. به نظر شما چه کاری باید انجام بدم؟
پاسخ این است که احتمال خشکی چشم در شما وجود دارد. سعی کنید روزانه ۲ ساعت از چشم بند استفاده کرده و قطره مصنوعی استفاده کنید.
♦ فرد دیگری پیام داده که من ۳۷ سال سن دارم. دقیقاً ۲ سال است که از آخرین پریودی من میگذرد و من پریود نشدم. علائم گرگرفتگی، تپش قلب و استخوان درد دارم. همچنین در انجام کارهایم بسیار بیحوصله هستم. با مراجعه به متخصص مجدد پریود شدم و عوارض من کمتر شد. به نظر شما علت آن چیست؟
پاسخ این است که شما باید از نظر سلامت تخمدان و هورمونها آزمایش سونو بدهید.
♦ فرد دیگری پیام داده که من ۴۵ سال سن دارم. دو ماهی بود که به صورت لکه بینی پریود میشدم. اما الان پس از دو هفته تاخیر ۲۴ روز است که خونریزی شدیدی دارم. به نظر شما چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ این است که خونریزی بیش از حد یا منوراژی ممکن است خطرناک باشد. بنابراین سعی کنید حتماً به متخصص زنان مراجعه کرده یا از مشاورههای آنلاین استفاده کنید. اگر در این دوران دچار افت فشار شدید، حتماً به اورژانس مراجعه کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من ۳۴ سال سن دارم و دچار یائسگی زودرس شدم. مدام سینه درد دارم و دست چپم تیر میکشد. نوار قلب گرفتم و پزشک گفته مشکلی ندارم. از این بابت بسیار ناراحت هستم و استرس زیادی گرفتم. به دلیل یائسگی زودرس مشکلات زیادی برای من ایجاد شده است. ممنون میشوم اگر امکان دارد مرا راهنمایی کنید.
پاسخ این است که سینه درد یکی از علائم ورود به دوران یائسگی است که به دلیل نوسانات هورمونی ایجاد میشود. اگر یائسگی شما شروع شود، معمولاً این احساس درد در سینه برطرف میشود. بهتر است تا آن دوران صبر کنید. همچنین میتوانید مسکنهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن هم مصرف کنید، مصرف کافئین را کاهش دهید و همچنین کمپرس گرم بسیار مفید است.
♦ فرد دیگری پیام داده که من به دلیل شیمی درمانی یک سال است که عادت ماهانه نشدم. آیا احتمال اینکه باردار شوم وجود دارد یا اینکه نیاز است همچنان از وسایل پیشگیری از بارداری استفاده کنم.
پاسخ این است که به طور کلی شیمی درمانی و رادیوتراپی به ویژه در ناحیه شکم میتواند به تخمدانها آسیب وارد کند و شانس باروری به حد زیادی کاهش یابد، حتی به طور کلی از بین برود. توصیه میکنیم که برای بررسی میزان آسیب و ذخیره تخمکها به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا مشخص شدن نتیجه قطعی حتماً از روشهای پیشگیری از بارداری استفاده کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده من ۳۹ سال سن دارم. یک سال است که ازدواج کردهام. پریودم کاملاً نامنظم است گاهی دو ماه یا سه ماه یکبار پریود میشوم. تمایل دارم که حداقل یک فرزند داشته باشم و مادر بودن را تجربه کنم. چندین آزمایش دادهام، سونو رحم و تیروئید و مواردی از این قبیل را انجام دادم اما هیچ مشکلی نداشتم. دچار یائسگی زودرس شدهام یا اینکه همچنان شانس بارداری دارم؟
پاسخ این است که شما علائم تنبلی تخمدان دارید. نگران نباشید به راحتی قابل درمان است. ابتدا سعی کنید آن را درمان کنید، سپس اقدام به بارداری کنید.
سخن پایانی
هرچند یائسگی زودرس ممکن است چالشهای زیادی را برای افراد ایجاد کند، اما اگر به موقع آن را تشخیص دهید، میتوانید با درمان مناسب علائم آن را کاهش دهید. بنابراین زنان باید به بدن خودشان به خوبی توجه کرده و در صورت بروز هرگونه مشکلات به پزشک مراجعه کنند. در واقع با رعایت نکات پیشگیرانه و مراقبت از سلامت عمومی خودتان میتوانید این دوران را به خوبی پشت سر گذاشته و زندگی سالم و با کیفیت را برای خودتان رقم بزنید. بنابراین سعی کنید از علائم، علت و پیامدهای این وضعیت آگاهی کامل داشته باشید تا به تشخیص سریعتر و مدیریت بهتر آن کمک زیادی شود. در این مطلب از مجله جوان ایرانی علائم یائسگی زودرس به طور کامل بحث شد و همچنین روشهای پیشگیری از آن را به طور کامل شرح دادیم. اگر شما عزیزان نیز هرگونه تجربهای در این مورد دارید میتوانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خودتان را ثبت کنید.
منابع:
https://www.betterhealth.vic.gov.au/health/conditionsandtreatments/premature-and-early-menopause
https://www.webmd.com/menopause/premature-menopause-symptoms