قرص متفورمین برای چیست؟ عوارض جانبی + نحوه مصرف آن
نظرات مردم در مورد قرص متفورمین: عوارض آن چیست؟
متفورمین داروی بسیار مفیدی است که برای کنترل دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری استفاده می‌شود. البته پزشکان برای بیمارانی که پیش دیابت دارند، نیز این دارو را تجویز می‌کنند. همان‌طور که می‌دانید دیابت نوع دو وضعیتی است که در آن بدن نمی‌تواند به طور کافی انسولین تولید کند و یا اینکه انسولین تولیدشده به‌درستی کار نمی‌کند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به طور کامل برای شما شرح می‌دهیم که متفورمین چیست، همچنین موارد مصرف، عوارض جانبی و هشدارهایی که باید در مورد این دارو بدانید را به طور کامل شرح می‌دهیم.
دلایل تجویز متفورمین چیست؟
همان‌طور که می‌دانید با گذشت زمان، افرادی که مبتلا به دیابت هستند و قند خون بالایی دارند، درواقع بدن آن‌ها به‌گونه‌ای است که نمی‌تواند به‌خوبی از انسولین استفاده کند و قند خون آن‌ها کنترل نمی‌شود، این‌گونه افراد ممکن است با عوارض جدی یا تهدیدکننده زندگی مواجه شوند. اگر بیماری آن کنترل نشود، ممکن است به سکته مغزی و بیماری‌های قلبی، مشکلات کلیوی و مشکلات چشمی دچار شوند. متفورمین به همراه سایر داروها مانند انسولین برای درمان دیابت نوع ۲، دیابت بارداری و پیش دیابت استفاده می‌شود.
متفورمین میزان گلوکز یا قند خون شمارا کنترل کرده و پاسخ بدن شما به انسولین را افزایش می‌دهد. درواقع یک ماده طبیعی است که برای درمان دیابت نوع ۲ و پیش دیابت استفاده می‌شود. البته شما باید بدانید که این نوع دارو برای درمان دیابت نوع یک استفاده نمی‌شود. دیابت نوع یک شرایطی است که در آن بدن بیمار قادر به تولید انسولین نیست و نمی‌تواند میزان قند خون را کنترل کند.
البته اینکه ذکر کردیم متفورمین برای درمان دیابت نوع ۲ و پیش دیابت استفاده می‌شود، یک اصطلاح است که بین افراد جاافتاده است و ما هم آن را در این مقاله استفاده کردیم. اما شما باید بدانید که به‌هیچ‌وجه متفورمین دیابت را درمان نمی‌کند، این دارو فقط میزان قند خون را کنترل می‌کند. اگر احساس خوبی دارید، تصور نکنید که شما برای همیشه بهبود یافته‌اید! بلکه باید مصرف آن را ادامه دهید. هیچ‌وقت بدون تجویز پزشک و بدون مشورت، این دارو را قطع نکنید.
توصیه‌های مهم در مورد قرص متفورمین
همان‌طور که می‌دانید تمام افرادی که مبتلا به دیابت می‌شوند، نشانه‌های خاص و مشابهی ندارند. بنابراین ممکن است مصرف متفورمین برای آن‌ها احساس متفاوتی ایجاد نکند. دقت کنید به این معنا نیست که این دارو برای شما هیچ فایده‌ای ندارد، بلکه باید تحت نظر پزشک ادامه دهید.
عوارض جانبی متفورمین چیست؟
برای اینکه عوارض متفورمین کاهش پیدا کند، بهتر است آن را همراه با غذا میل کنید. اما شایع‌ترین عوارض آن را در این مطلب از مجله جوان ایرانی با هم بررسی می‌کنیم.
- اسهال
- درد معده
- سوزش سردل
- سوءهاضمه
- کاهش اشتها
- کمبود ویتامین ب ۱۲
- تغییر ناخن
- درد عضلانی
- برافروختگی پوست
- طعم فلز در دهان
شما عزیزان باید دقت کنید که معمولاً عوارض جانبی متفورمین در دوزهای بالا بروز می‌کند یا اینکه اگر آن فرد به مدت طولانی از این دارو استفاده کند البته جای خوشحالی برخلاف سایر داروهای دیابت باعث افزایش وزن می‌شود.
یکی دیگر از عوارض متفورمین ممکن است بیماری جدی و تهدیدکننده به نام اسیدوز لاکتیک باشد البته این بیماری به ندرت ممکن است ایجاد شود اگر بیماری کلیوی دارید حتماً به پزشک اطلاع دهید و در اکثر مواقع پزشک برای افرادی که بیماری کلیوی دارند تجویز نمی‌کند همچنین اگر سن شما بالای ۶۵ سال است و یا و تا به حال ۲۴ حمله قلبی شده نیز به پزشک اطلاع دهید
اگر پس از مصرف متفورمین دچار کهیر یا درد قفسه سینه شدید، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
ضرورت قطع متفورمین در صورت مشاهده علائم زیر:
درصورتی‌که هر یک از این نشانه‌ها را در شما نمایش داده شده مصرف متفورمین را قطع کنیم و با پزشک خود تماس بگیرید یا به مطب او مراجعه کنید.
نشانه‌هایی مانند:
- خستگی شدید ضعف یا ناراحتی
- حالت تهوع و استفراغ
- دل‌درد
- کاهش اشتها
- تنفس عمیق و سریع
- تنگی نفس
- سرگیجه
- سبکی سر
- ضربان قلب سریع و آهسته
- گرگرفتگی پوست
- درد عضلانی
- احساس سرما بخصوص در دست یا پا
اگر الکل می‌نوشید بخوانید:
اگر شما عزیزان به طور مرتب الکل می‌نوشید و یا اینکه برخی از اوقات به مقدار زیاد الکل مصرف می‌کنید، به پزشک اطلاع دهید. زیرا نوشیدن الکل خطر ابتلا به را افزایش می‌دهد، همچنین ممکن است باعث کاهش قند خون شود. درواقع پزشک برای شما تعیین می‌کند که در زمان مصرف متفورمین به چه میزان می‌توانید الکل بنوشید که برای شما بی‌خطر باشد.
نحوه مصرف متفورمین چگونه است؟
- متفورمین به صورت قرص و مایع خوراکی استفاده می‌شود. اگر به صورت مایع برای شما تجویزشده، معمولاً باید یک یا دو بار در روز همراه با غذا مصرف کنید. قرص معمولی نیز معمولاً دو یا سه بار در روز همراه با غذا باید مصرف شود.
- از پزشک بخواهید که نحوه مصرف آن را به خوبی برای شما توضیح دهد تا دقیقاً طبق دستور مصرف کنید. از مصرف بیشتر و یا کمتر از دوزی که پزشک برای شما تجویز کرده به‌شدت پرهیز کنید.
- ممکن است پزشک از دوز کم متفورمین شروع کند و مقدار آن را در عرض دو هفته افزایش دهد.
- در هنگام مصرف این دارو باید به طور مرتب قند خون خود را کنترل کنید تا متوجه شوید که برای شما مفید است.
کاهش وزن و لاغری با متفورمین
هرچند متفورمین برای کنترل میزان قند خون افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ و دیابت بارداری استفاده می‌شود، همچنین اگر فرد مبتلا به پیش دیابت باشد نیز پزشک برای او این دارو را تجویز می‌کند. اما برخی از پزشکان نیز برای لاغری و کاهش وزن متفورمین تجویز می‌کنند. البته توصیه تیم پزشکی مجله جوان ایرانی این است که به صورت اصولی وزن کم کنید. بهترین روش لاغری و کاهش وزن یک رژیم غذایی اصولی و ورزش مناسب است که باعث تنظیم قند خون می‌شود. اگر شما دیابت نوع دو، دیابت بارداری و پیش دیابت داشته باشد و همچنین دارای اضافه وزن باشید ممکن است پزشک برای شما این دارو را تجویز کند.
اما اگر دیابت نداشته باشید دقت کنید که در صورت استفاده از این دارو برای کاهش وزن، پس از دوسال ممکن است به صورت متوسط بین ۳ تا ۵ کیلوگرم وزن کم کنید.
این کاهش وزن را شما می‌توانید با ورزش و رژیم غذایی اصولی داشته باشید. نیازی به مصرف قرص متفورمین برای لاغری نیست. هرچند برخی از افراد انگیزه کافی و رژیم غذایی مناسبی ندارند. این‌گونه افراد برای کاهش وزن معمولاً روی به مصرف دارو می‌آورند.
اما باید بدانید که هر دارویی عوارض خودش را دارد. به‌ویژه اگر شما عزیزان دچار بیماری اختلال عملکرد کلیه، کبد هستید و سابقه بیماری قلبی دارید احتمال ایجاد عوارض دارو برای شما بیشتر است. همچنین اگر باردار هستید و یا در حال شیردهی حتماً به پزشک اطلاع دهید.
یکی از اشتباهاتی که افراد در مورد لاغری با متفورمین انجام می‌دهند، این است که به تجربیات اطرافیان خود گوش می‌دهند و خودسر این دارو را برای لاغری خود نیز استفاده می‌کنند. این روش برای لاغری بسیار اشتباه هست. این دارو باید تحت نظر پزشک متخصص مصرف شود.
درمان قطعی پیش دیابت چیست؟ جدیدترین توصیه‌های خانگی و پزشکی را در این مقاله بخوانید:
متفورمین برای افراد پیش دیابتی
افرادی که پیش دیابت دارند، قند خون آن‌ها بالاتر از حد نرمال است. البته این میزان قند خون آن‌ها به اندازه‌ای نیست که به‌عنوان دیابت شناخته شود. برخی از مواقع پزشک برای این‌گونه افراد متفورمین تجویز می‌کند تا شروع دیابت را به تأخیر بیاندازد. حتی ممکن است از ابتلا به دیابت در آن‌ها پیشگیری شود.
خطر اسیدوز لاکتیک
افرادی که متفورمین مصرف می‌کنند، ممکن است دچار اسیدوز لاکتیک شوند. به ویژه اگر کلیه آن‌ها به درستی کار نکند، این خطر برای آن‌ها بیشتر است. اگر عفونت جدی دارید یا برای مدت طولانی روزه می‌گیرید. همچنین اگر مقدار زیادی الکل می‌نوشید. به طور کلی دیابت شما کنترل نمی‌شود، مشکلات کبدی دارید، به طور کلی هرگونه شرایط پزشکی که باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن می‌شود، مانند بیماری حاد قلبی حتماً قبل از مصرف متفورمین با پزشک مشورت کنید.
سؤالات متداول در مورد متفورمین
برخی از مخاطبین سؤالاتی دارند که در این مطلب از مجله جوان ایرانی به طور کامل در مورد دغدغه‌های ذهنی افراد بحث می‌کنیم.
اگر یک دوز را فراموش کنیم چه کار کنیم؟
دقت کنید اگر زمان نوبت بعدی فرارسیده صبر کنید تا نوبت بعدی فرا برسد و سپس یک دوز مصرف کنید. درواقع نوبت دوز فراموش‌شده را نادیده بگیرید. اما اگر کمی از زمان فراموشی آن گذشته، آن را مصرف کنید. دقت کنید که دو دز در یک‌زمان مصرف نکنید.
در صورت مصرف بیش‌ازحد متفورمین چه کار کنیم؟
درصورتی‌که از متفورمین، بیش‌ازحد مصرف کنید، باید با اورژانس تماس بگیرید. مصرف بیش‌ازحد این دارو ممکن است باعث هیپوکلسمی یا کاهش افت قند خون ناگهانی و یا اسیدوز لاکتیک شود.
در هنگام مصرف متفورمین، از چه چیزهایی باید اجتناب کرد؟
در هنگام مصرف این دارو باید از نوشیدن الکل خودداری کنید. زیرا قند خون را کاهش داده و همچنین خطر اسیدلاکتیک را افزایش می‌دهد.
روزه گرفتن برای بیماران دیابتی: بایدها و نبایدها + حکم شرعی آن را در این مقاله بخوانید:
روزه گرفتن برای بیماران دیابتی
نظرات مردم در مورد مصرف متفورمین
افراد زیادی پیام داده‌اند که پس از مصرف متفورمین، روحیه متفاوتی پیداکرده‌اند. این بیماران از پزشکان آنلاین درخواست کمک دارند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بخشی از دغدغه‌های مردم پس از مصرف این دارو می‌پردازیم.
♦ یکی از بیماران پیام داده که من بسیار جوش میزنم و قند ناشتای ۱۰۵ دارم. ۲۲ ساله و مجرد هستم. وزن ۶۷ و قدم ۱۷۰ است. پزشک برایم متفورمین تجویز کرده است، ولی نخوردم. فعلاً دو روز است که از این دارو مصرف می‌کنم. امشب پس از ده روز مجدد پریود شدم. آیا پریودی من به دلیل مصرف متفورمین است یا خیر.
– پاسخ این است که به هیچ عنوان عوارض داروها قابل پیش‌بینی نیست. اگر شما کیست تخمدان دارید، پریود شدن بی‌موقع شما می‌تواند به دلیل این نوع کیست باشد. اما اگر کیست ندارید بهتر است این دارو را قطع کنید و با رژیم غذایی مناسب قند خود را کنترل کنید. البته دقت کنید که هرچند چنین عوارضی برای متفورمین گزارش نشده، اما احتمال بروز آن وجود دارد.
♦ فرد دیگری پیام بده که من باردار هستم و مبتلا به بیماری دیابت. از ماه چهارم بارداری به بعد در حال مصرف متفورمین هستم. این روزها چربی خونم بسیار بالا رفته، درحالی‌که قبل از بارداری چربی خون بسیار کمی داشتم. من به‌هیچ‌وجه غذای چرب مصرف نمی‌کنم. روزانه یک قاشق روغن‌زیتون می‌خورم. آیا ممکن است متفورمین برای من بد باشد یا اینکه تداخل دارویی داشته باشد. درهرصورت دلیل چربی خون بالای من چیست؟
– پاسخ این است که چربی خون ۵۰۰ بسیار بالاست و شما باید حتماً مصرف قرص روغن‌زیتون را قطع کنید. ورزش ملایم انجام دهید، رژیم غذایی سالم داشته باشید البته به‌هیچ‌وجه متفورمین را اضافه نکنید. مقدار مصرفی این دارو باید تحت نظر پزشک باشد.
♦ بیماری دیگری پیام داده که پزشک متفورمین را برای درمان کیست و بارداری برایم تجویز کرده است. این دارو چه عوارضی برای بچه و مادر دارد؟ آیا برای ناباروری مناسب است یا خیر.
– پاسخ این است که تجویز پزشک صحیح بوده و سعی کنید طبق دستور پزشک مصرف کنید. شما باید بدانید که اگر طبق نظر پزشک مصرف کنید هیچ خطری برای مادر و جنین ندارد.
♦ فرد دیگری پیام داده که پزشک برای درمان تنبلی تخمدان پلی کیستیک این دارو برای من تجویز کرده است. اما پس از چند روز بسیار افسرده شدم. احساس بی‌حالی و کسلی می‌کنم و همچنین دچار تنگی نفس شدم. در اکثر اوقات روز احساس غم و ناامیدی دارم. آیا این حالت‌ها به دلیل مصرف متفورمین است؟
– پاسخ این است بسیار بعید است که این عوارض مربوط به مصرف این دارو باشد. اما شما باید بدانید که با تغییر هورمون‌های بدن، نشانه‌های افسردگی بروز پیدا می‌کنند. ممکن است این دارو برای درمان بیماری شما مناسب و کافی نباشد.
♦ بیماری دیگری پیام داده که اگر قند خون ناشتا بین ۱۰۵ تا ۱۰۸ باشد و قند خون دوساعت در حدود ۱۳۵ باشد، آیا نیاز است که متفورمین مصرف کنم یا خیر. ممنون می‌شوم که مرا راهنمایی کنید.
– پاسخ این است که شما دوست عزیز می‌توانید با رژیم غذایی و ورزش مرتب قند خود را کنترل کنید. در حال حاضر نیازی به مصرف این دارو ندارید.
♦ یکی دیگر از بیماران پیام بده که من با قند خون ناشتای ۱۱۵ به پزشک مراجعه کردم و او برایم متفورمین تجویز کرد. اما الان پس‌ازاینکه یک هفته از مصرف این دارو می‌گذرد، میزان قند خون من ۱۲۶ است. البته رژیم غذایی سالمی داشتم، اما آیا ممکن است با مصرف متفورمین قند خون من بالا رفته باشد.
– پاسخ این است که با انجام یک‌بار آزمایش نمی‌توان نتیجه‌گیری کلی در این مورد داشت. بسیار بعید است که باعث افزایش قند خون شود.
♦ بیمار دیگری پیام داده که من قند ناشتای ۱۳۴ داشتم و پزشک برایم متفورمین تجویز کرده که باید روزی دو بار مصرف کنم. البته بنده کبد چرب گرید۱ هم دارم و رژیم غذایی مناسب رعایت می‌کنم. اما شبا خواب خوبی ندارم و معمولاً سرم درد می‌کند و حالت سبکی دارد. آیا می‌تواند از عوارض متفورمین باشد یا خیر.
– پاسخ این است که ممکن است این عوارض به دلیل افت قند ناشی از متفورمین باشد. اگر درزمانی که شما این نشانه‌ها را دارید قند خون خود را اندازه‌گیری کنید، می‌توان اظهارنظر بهتری در این مورد داشت.
♦ فرد دیگری پیام داده که قند ناشتای من بین ۱۵۰ و ۱۸۵ متغیر است. البته برخی از مواقع نیز قندم پایین می‌آید و به زیر ۹۰ نیز می‌رسد. اما چند روزی است که تکرر ادرار پیدا کردم. با مشورت یکی از دوستانم به پزشک مراجعه کردم، او برای من متفورمین ۵۰۰ را تجویز کرد که در روز باید دو بار مصرف کنم. ۱۰۰ کیلو وزن دارم با قد یک و هشتاد. البته قبلاً ورزش می‌کردم اما این روزها به دلیل مشغله ورزش نمی‌کنم. آیا باید متفورمین مصرف کنم؟
– پاسخ این است که قند ناشتای ۱۸۵ بالا محسوب می‌شود. شما دوست عزیز باید بدانید که بهترین دارو برای شما ورزش است. مشکلی که ورزشکاران پیدا می‌کنند این است که با قطع ورزش روزانه دچار افزایش قند خون و اضافه وزن می‌شوند. در حال حاضر نیز برای شما داروی خوبی به نظر می‌رسد، اما اگر ورزش کنید بهتر است با پزشک مشورت کنید.
♦ فرد دیگری نیز پیام داده که برای کاهش قند خون ناشی از دیابت نوع دو آیا متفورمین ۵۰۰ بهتر است یا قرص گلی بنکلامید؟ بنده قند ناشتا ۱۵۰ دارم و سنم ۴۶ سال است.
– پاسخ این است برای کاهش قند خون نیاز است رژیم غذایی مناسب داشته باشید و ورزش کنید. فقط طبق دستور پزشک پیش بروید و تمام دستورات او را به طور کامل رعایت کنید.
علائم سکته قلبی در مردان + زنان [در افراد دیابتی] را در این مقاله به طور کامل بخوانید:
♦ فرد دیگری پیام داده که بنده ۱۹ سال سن دارم، نامزد کردم و حدود یک ماه است که پریود نشدم. البته به دلیل مشکلات هورمونی پزشک به من گفته که تنبلی تخمدان همراه با کیست دارم. آیا باید این دارو را مصرف کنم؟ شنیده‌ام که فقط برای دیابتی‌ها هست. آیا من باید استفاده کنم یا خیر.
– پاسخ این است که یکی از موارد درمان متفورمین برای تنبلی تخمدان یا تخمدان پلی کیستیک است. اگر پزشک تجویز کرده، شما می‌توانید مصرف کنید و بدون نگرانی از این دارو بهره ببرید.
♦ یکی دیگر از بیماران پیام داده که من ۲۰ سال سن دارم، اما برای لاغری از متفورمین استفاده می‌کنم. در کنار آن ورزش می‌کنم. آیا مشکلی ندارد؟
– پاسخ این است که مصرف قرص متفورمین برای لاغری توصیه نمی‌شود. شما دوست عزیز می‌توانید با کم کردن کالری، آهسته و پیوسته وزن خود را کم کنید. همچنین رژیم غذایی سالم و ورزش را در برنامه روزانه خود قرار دهید.
♦ یکی دیگر از بیماران پیام داده آیا برای قند لب مرز باید از متفورمین استفاده کنم؟
– پاسخ این است که رژیم غذایی مناسب، افزایش تحرک و فعالیت بدنی برای شما بسیار مناسب است. میزان قند خون خود را می‌توانید از این طریق کاهش دهید.
♦ بیمار دیگری پیام داده پزشک با توجه به آزمایش‌های مختلف، تشخیص داده که من مقاومت به انسولین دارم، یعنی قند خون ناشتا بیش از 100. سؤال من این است که آیا باید متفورمین مصرف کنم؟ مقاومت به انسولین چگونه ایجاد می‌شود.
– پاسخ این است که تجویز متفورمین با توجه به صلاحدید پزشک تجویز می‌شود. پزشک تمام شرایط شما را بررسی می‌کند. مقاومت به انسولین وضعیتی که (در آن به دلیل رژیم غذایی پر کربوهیدرات، سلول‌های بدن نسبت به انسولین مقاوم می‌شوند) منجر به تولید بیش‌ازحد هورمون تستوسترون کرده و باعث ایجاد تخمدان پلی کیستیک می‌شود.
سخن پایانی
معمولاً متفورمین برای افراد دیابتی و پیش دیابتی تجویز می‌شود. اما در برخی از مواقع برای کاهش وزن نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. اگر می‌خواهید از آن برای لاغری و کاهش وزن استفاده کنید، حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید. شما عزیزان باید بدانید که ورزش نیز همین کار را برای شما می‌کند. شما دوست عزیز می‌توانید با رژیم غذایی سالم و ورزش به وزن ایده‌آل خود برسید. اگر دیابت ندارید توصیه ما این است که برای لاغری متفورمین مصرف نکنید و روش بهتری انتخاب کنید. اگر شما عزیزان نیز تجربه‌ای در مورد مصرف این دارو دارید خوشحال می‌شویم در بخش نظرات انتهای مقاله دیدگاه خود را با ما و دیگر مخاطبین مجله جوان ایرانی در میان بگذارید.
