مالیات مقطوع چیست؟ (آشنایی با درآمدهای مشمول مالیات)
مالیات مقطوع چیست؟ چگونه محاسبه میشود؟
آیا میدانید مالیات مقطوع چیست؟ در ایران، انواع مختلفی از مالیات وجود دارد. این مالیاتها، شامل مالیات بر درآمد، دارایی، و ارزشافزوده هستند که همگی برای تأمین منابع مالی دولت از افراد و شرکتها دریافت میشوند.
از جمله این مالیاتها، مالیات مقطوع است که توسط سازمان امور مالیاتی کشور برای برخی افراد و شرکتها تعیین میشود. بر اساس قوانین مالیاتی، اشخاص و مشاغل موظف به پرداخت این نوع مالیاتها هستند.
در این مقاله، قصد داریم به بررسی مفاهیم مالیات مقطوع، نحوه محاسبه آن، درآمدها و مشاغلی که مشمول این نوع مالیات میشوند، و نحوه پرداخت مالیات توسط مودیان بپردازیم.
مالیات مقطوع چیست؟
یکی از قوانین مالیاتی است که در آن سازمان امور مالیاتی بدون در نظر گرفتن سود و زیانهای ناشی از فعالیت افراد و شرکتها، مالیات را به طور مستقیم از محل فروش و درآمد آنها دریافت میکند.
برای مثال، اگر فردی مالیات نقلوانتقال ملک خریداری شده خود را بپردازد، سال بعد با افزایش قیمت ملک، دیگر نیازی به پرداخت مالیات برای سود حاصل از افزایش قیمت ملک ندارد.
نحوه محاسبه مالیات مقطوع
مودیان با دانستن روشهای محاسباتی این نوع مالیات میتوانند مالیات پرداختی خود را بهدرستی محاسبه کرده و از طرحهای تشویقی و معافیتها بهرهمند شوند.
در محاسبه نرخ مقطوع مالیات، سازمان امور مالیاتی با استناد به ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم، میزان فروش کالا و خدمات مودی در طول سال و سوابق مالیاتی او را بررسی کرده و مالیات مقطوع برای شخص یا شرکت را تعیین میکند.
سپس، فرم مالیاتی مربوطه در سامانه امور مالیاتی به آدرس tax.gov.ir بارگذاری شده و به اطلاع مودیان میرسد. در ادامه، روش محاسبه نرخ مقطوع مالیات برای دو مورد از مشمولین را برای شما بررسی کرده ایم.
محاسبه نرخ مقطوع مالیات بر فروش سهام
بر اساس ماده 143 قانون مالیاتهای مستقیم ، فروش سهام از مواردی است که مشمول مالیات مقطوع است. نرخ مقطوع مالیات برای شرکتهای بورسی 0.5 درصد و برای شرکتهای غیر بورسی 4 درصد تعیین شده است.
در این محاسبات، میزان سود و زیان شرکتها در نظر گرفته نمیشود و مالیات مستقیماً از محل فروش سهام اخذ میشود. طبق این قانون، حتی اگر فردی سهام یک شرکت را با زیان چندمیلیونی بفروشد، مالیات مقطوع بدون در نظر گرفتن زیان محاسبه و دریافت میشود.
نحوه محاسبه نرخ مقطوع مالیات بر نقلوانتقال املاک
بر اساس قانون، نرخ مقطوع مالیات برای نقلوانتقال املاک مسکونی و تجاری بدون سرقفلی 5 درصد و برای سرقفلی 2 درصد از ارزش معاملاتی تعیین شده و این مالیات بدون در نظر گرفتن سود و زیان معامله محاسبه میشود.
در محاسبه نرخ مقطوع مالیات بر نقلوانتقال املاک، ارزش معاملاتی و قیمت روز ملک اهمیت زیادی دارد. قیمت روز توسط آژانسها و بنگاههای املاک بر اساس تعرفههای قانونی تعیین میشود، اما ارزش معاملاتی معادل 2 درصد از ارزش فعلی ملک است که هر سال به میزان 2 درصد افزایش مییابد. پرداخت مالیات مقطوع مربوط به نقلوانتقال املاک بر عهده فروشنده است و نیازی به تسلیم اظهارنامه مالیاتی ندارد.
درآمدهایی که شامل مالیات مقطوع هستند
- 25 درصد از درآمد حاصل از اجاره املاک (بدون احتساب هزینههای استهلاک)
- درآمد حاصل از نقلوانتقال املاک و فروش سهام
- سود حاصل از معافیتهای مالیاتی مطابق با مادههای 132، 142 و 81 قانون مالیاتهای مستقیم و برنامههای دوم و سوم توسعه
- سود فروش و عواید داراییهای شرکتهایی که کلیه درآمدشان معاف از مالیات است (به جز شرکتهای تولیدی صنعتی و معدنی و هر گونه سود یا درآمد معاف از مالیاتی که جزو هزینههای غیرقابلقبول بهحساب میآیند)
کدام مشاغل مشمول مالیات مقطوع نمیشوند؟
- مشاغلی که سال اول فعالیت هستند.
- شرکتهایی که محل فعالیت آنها تغییر کرده است.
- مؤدیانی که اظهارنامه مالیاتی ارائه نمیکنند.
- اشخاصی که سکه میخرند.
- مشاغلی که از پایانههای فروشگاهی استفاده نمیکنند.
نحوه پرداخت مالیات مقطوع مشاغل
درصورتیکه مشمول این نوع مالیات هستید، باید ابتدا به وبسایت سازمان امور مالیاتی کشور tax.gov.ir مراجعه کنید. پس از ورود به وبسایت، با دانستن نرخ مقطوع مالیات، مراحل زیر را دنبال کنید:
- ورود به درگاه ملی خدمات الکترونیکی: از منوی وبسایت، بر روی گزینه سبز رنگ ورود به درگاه ملی خدمات الکترونیکی کلیک کنید تا وارد صفحه my.tax.gov.ir شوید.
- دریافت اطلاعات کاربری: در صفحه باز شده، با فرم ورود به درگاه ملی روبهرو میشوید. اگر برای اولینبار است که وارد این سامانه میشوید و رمز عبور ندارید، از تب دریافت اطلاعات کاربری با وارد کردن کد ملی، تاریخ تولد، شماره همراه و کد امنیتی نسبت به دریافت کلمه عبور خود اقدام کنید. توجه داشته باشید که شماره همراه وارد شده باید به نام خودتان و با کد ملی شما مطابقت داشته باشد. سپس، به تب ورود به درگاه ملی برگردید و اطلاعات ورود را تکمیل کنید.
- پرداخت قبضهای مالیات: با ورود به سامانه مالیاتی، از منوی سمت راست بر روی گزینه پرداخت قبضهای مالیات کلیک کنید.
- مشاهده و پرداخت مالیات مقطوع: در این صفحه، لیست مالیاتهای مقطوع خود را مشاهده خواهید کرد. با کلیک بر روی “پرداخت آنلاین”، قادر به پرداخت مالیات خود با توجه به نرخ مقطوع مالیات خواهید بود.
دانستنیها
- اگر تمایل دارید از طرحهای تشویقی، معافیت از پرداخت و بخشودگی جرائم استفاده کنید، باید در زمان تعیین شده از سوی سازمان اداره مالیاتی، فرم مربوط به تبصره 100 را تکمیل و ارسال کنید.
- مطابق دستورالعمل تبصره ماده 100 قانون مالیاتهای مستقیم، مودیانی که توانایی پرداخت مالیات خود بر اساس نرخ مقطوع مالیاتی تعیین شده را ندارند، میتوانند مالیات خود را به صورت اقساطی و طی 4 قسط به سازمان امور مالیاتی بپردازند.
- طبق بخشنامه جدید صادر شده از سوی سازمان امور مالیاتی، برخی از مشاغل مشمول میتوانند تعداد اقساط خود را به حداکثر 6 قسط افزایش دهند. در صورت تأخیر در پرداخت اقساط، جریمه ماده 190 قانون مالیاتهای مستقیم به مودیان تعلق میگیرد.