نحوه پیشگیری از لخته خون در پا (بهترین درمان آن)
چگونه از لخته شدن خون در پا پیشگیری کنیم؟ درمان آن چیست؟
لخته خون در پا یکی از مشکلات شایع است که گریبان‌گیر افرادی می‌شود که معمولاً به طور طولانی نشسته یا به صورت ایستاده هستند. همچنین افرادی که به طور مداوم حرکت نمی‌کنند، دچار این بیماری می‌شوند. حتماً این مشکل را جدی بگیرید، زیرا ممکن است منجر به عوارض جدی مانند سکته قلبی و سکته مغزی شود. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی راهکارهای پیشگیری از لخته خون در پا می‌پردازیم و علائم، عوامل خطر، نحوه تشخیص و بهترین درمان آن را به طور کامل شرح می‌دهیم.
نحوه پیشگیری از لخته خون در پا
برای پیشگیری از لخته خون در پا روش‌های زیر را به شما عزیزان پیشنهاد می‌دهیم.
داشتن تحرک و تمرینات منظم
دقت کنید ایستادن یا نشستن برای مدت زمان طولانی بدون حرکت، عامل ایجاد لخته خون است. بنابراین حرکت منظم و ورزش‌های ساده مانند پیاده‌روی یا پرش به شما کمک می‌کند تا از ایجاد این‌گونه لخته‌ها پیشگیری شود. حتی اگر سفر می‌کنید سعی کنید، استراحت‌های مکرر داشته باشید و گاهی پای خودتان را دراز بکشید. به عنوان مثال اگر در هواپیما هستید، گاهی بایستید یا راه بروید. اگر با ماشین سفر می‌کنید، هر چند ساعت یکبار توقف کنید و قدم بزنید. اگر نمی‌توانید توقف کنید تمرینات ساق پا را انجام دهید.
هنگامی که انگشتان پا روی زمین قرار دارد، پاشنه پای خودتان را بالا و پایین بیاورید، سپس پاشنه خودتان را روی زمین نگه داشته و انگشتان پا را بالا بیاورید. اگر اخیراً عمل جراحی انجام داده‌اید و استراحت طولانی مدت داشته‌اید، سعی کنید در اسرع وقت پیاده‌روی کنید. هنگام نشستن پاهای خودتان را روی همدیگر قرار ندهید، زیرا باعث مسدود شدن جریان خون می‌شود.
افزایش مصرف آب
مصرف آب کافی باعث می‌شود که خون شما رقیق شده و در نتیجه از ایجاد لخته پیشگیری می‌شود.
اجتناب از دخانیات و الکل
مصرف دخانیات و الکل علاوه بر عوارض منفی که بر روی سیستم عروقی بدن دارد، باعث ایجاد لخته خون می‌شود. بنابراین از مصرف آن خودداری کنید.
ترک سیگار
از آنجایی که سیگار کشیدن باعث افزایش خطر لخته خون در پا می‌شود، در نتیجه ترک آن می‌تواند به پیشگیری از این بیماری کمک زیادی کند.
مدیریت وزن
حفظ وزن سالم و جلوگیری از چاقی، باعث کاهش خطر ابتلا به لخته خون می‌شود.
عوامل خطر لخته خون در پا چیست؟
برخی از عوامل باعث می‌شود احتمال ایجاد لخته خون در پای افراد افزایش یابد. این عوامل را در ادامه بررسی می‌کنیم.
دیابت
اگر دیابت خودتان را کنترل نکنید، احتمال ایجاد لخته خون در پا برای شما افزایش می‌یابد.
زخم بستر
افراد مبتلا به زخم بستر نیز ممکن است دچار لخته خون در پا شوند.
سابقه خانوادگی داشتن لخته خون
اگر در خانواده خودتان، یکی از اعضا دارای این مشکل است احتمال ایجاد آن در شما افزایش می‌یابد.
استفاده از داروهای ضدبارداری هورمونی برخی از افرادی که داروهای ضدبارداری مصرف کرده و درمان‌های هورمونی انجام داده‌اند مستعد ایجاد لکه خون هستند.
بارداری یا زایمان تازه
بارداری یا زایمان تازه نیز یکی دیگر از مواردی است که احتمال ایجاد لخته خون را بالاتر میبرد. به طور کلی نشستن‌ها و بستری شدن‌های طولانی در بیمارستان خطر ایجاد لخته خون را افزایش می‌دهد.
سن بالای ۶۰ سال افرادی که سن آنها بالاتر از ۶۰ سال است، نسبت به دیگران بیشتر احتمال لخته خون در آنها وجود دارد.
چاقی و اضافه وزن
چاقی و اضافه وزن باعث فشار بیشتری به رگ‌ها شده و در نتیجه منجر به لخته خون می‌شود.
سابقه بیماری‌های قلبی عروقی
یکی دیگر از عوامل خطر ایجاد لخته خون در پا، داشتن سابقه بیماری‌های قلب عروقی است.
زمان مراجعه به پزشک
اگر احساس می‌کنید لخته خون دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید یا حتی شبانه به اورژانس بروید. این مشکل ممکن است خطرناک باشد. در واقع لخته‌های خونی که در پاها، بازوها و کشاله‌های ران شما ایجاد می‌شود، گاهی اوقات می‌تواند گسترش یابد و به سایر قسمت‌های بدن شما از جمله ریه منتقل شود. ایجاد لخته‌های خون در ریه‌ها آمبولی ریه نام دارد و خطرناک است، بنابراین نگذارید که این اتفاق بیفتد.
اگر لخته خون به ریه‌های شما انتقال یابد، ممکن است شما در نفس کشیدن دچار مشکل شوید. همچنین درد قفسه سینه و ضربان قلب شما تند می‌شود. گاهی اوقات ممکن است تب خفیف داشته باشید. همچنین ممکن است سرفه بدون خون یا با همراه با خون داشته باشید.
اگر احساس کردید که دچار لخته خون در پا شده‌اید، حتماً به جراح عروق یا متخصص ریه یا متخصص قلب مراجعه کنید،
باید با پزشک خود تماس بگیرید. به طور کلی لخته‌های خون به مرور زمان با رعایت مواردی که در این مطلب به آن اشاره شد و همچنین با استفاده از داروها حل شده و از بین می‌روند. اما باید به بدن خودتان فرصت دهید تا لخته‌های موجود التیام یابد. سعی کنید داروها را برای چند هفته یا چند ماه مصرف کنید.
البته دقت کنید تشخیص سریع و درمان مناسب به پیشگیری از عوارض لخته‌شدن خون کمک زیادی می‌کند. بنابراین به محض اینکه متوجه این عارضه شدید به پزشک مراجعه کنید.
نشانه‌های لخته خون در پا
در این بخش به بررسی علائم آشکار لخته شدن خون در پا می‌پردازیم. در همین ابتدا ذکر این نکته ضروری‌ست که برخی از لخته‌های خونی پا، هیچگونه علائم معمولی ایجاد نمی‌کنند و کاملاً پنهان هستند. در واقع در این‌گونه افراد تا زمانی که علائم آنها به آمبولی ریه نرسد و مشکلات جدی ایجاد نکند، نمی‌دانند که مبتلا به این بیماری شده‌اند.
- اما از نشانه‌های شایع لخته شدن خون در پا می‌توان به درد ضربان‌دار که معمولاً در یک ناحیه از ساق پا ایجاد می‌شود اشاره کرد.
- یکی دیگر از نشانه‌های آن متورم شدن لخته خون در پا است که به طور ناگهانی ایجاد می‌شود.
- از جمله علائم دیگر وجود لخته خون در پا، می‌توان به تنگی نفس اشاره کرد که بدون هیچگونه دلیل واضحی ایجاد می‌شود.
درمان پزشکی لخته خون
در این بخش به بررسی درمان پزشکی لخته خون در پا می‌پردازیم.
استفاده از داروهای رقیق‌کننده خون
اگر پزشک تشخیص دهد که دچار لخته خون در پا شده‌اید، ممکن است برای شما دارو تجویز کند. این نوع داروها، رقیق‌کننده خون یا ضدانعقاد نام دارند. گاهی اوقات داروهای تزریقی نیز ممکن است برای شما تجویز شود. از جمله شایع‌ترین عوارض داروهای رقیق‌کننده، خونریزی است. اگر متوجه هرگونه مشکلی شدید که فکر می‌کنید ناشی از داروی شما است حتماً به پزشک مراجعه کنید.
جوراب‌های فشاری
انواع جوراب‌های فشاری می‌توانند به بهبود گردش خون و جلوگیری از تجمع آنها در پاها کمک زیادی کنند. این نوع جوراب‌ها توسط پزشک تجویز می‌شوند و شما می‌توانید در طول سفر یا حتی در زمان استراحت از آنها استفاده کنید. بنابراین اگر پزشک برای شما جوراب واریس تجویز کرده، برای کاهش تورم و درد آن را بپوشید.
رژیم غذایی سالم
رژیم غذایی سالم و غنی از میوه‌ها سبزیجات و غلات کامل باعث بهبود سلامت عروق شده و کاهش خطر لخته شدن خون را در پی دارد. همچنین اگر چربی‌های اشباع را محدود کنید، احتمال ابتلا به این بیماری بسیار کاهش می‌یابد.
هیدراته ماندن
نوشیدن آب کافی باعث رقیق شدن خون شده و در نتیجه از تجمع خون در رگ‌های شما جلوگیری می‌شود. البته هیدراته ماندن بدن در زمانی که لخته خون ایجاد شده، نیز بسیار مهم است. این موضوع به ویژه در سفر یا در شرایطی که مجبور هستید به صورت طولانی‌مدت بنشینید از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. بنابراین اگر کار شما طوری است که نیاز به نشستن طولانی دارد، حتماً بطری آب در کنار خودتان داشته باشید. دقت کنید که صرفاً نیاز نیست آب خالی بنوشید، می‌توانید از آبمیوه و سایر مایعات و نوشیدنی‌های سالم نیز بهره ببرید.
نکته: در دوران بارداری نباید وارفارین مصرف کنید، زیرا برای جنین ضرر دارد. اگر قصد بارداری دارید یا اینکه باردار هستید حتماً به پزشک خودتان اطلاع دهید.
داروهای رقیق کننده خون را تحت نظر پزشک مصرف کنید.
نظرات مردم در مورد لخته شدن خون در پا
در این بخش به برخی از سؤالات و نظرات مردم در مورد لخته شدن خون در پا می‌پردازیم.
♦ یکی از افراد پیام داده من ۱۹ سال سن دارم، اما یک سال و نیم پیش دچار ترکیدگی آپاندیس شدم. پس از جراحی هنوز در پاهایم کمی ورم و لخته خون وجود دارد. چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ این است که دوست عزیز در واقع ورم پاهایتان ناشی از همان عوارض لخته شدن خون در پای شماست درمان و کنترل ورم نیاز به بررسی حضوری دارد تا بتوان تصمیم گرفت چه درمانی برای شما مناسب است. بنابراین در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که آیا بیماران مبتلا به لخته خون که در حال مصرف دارو هستند، پیاده‌روی برای آنها ضرری ندارد؟
پاسخ این است که خیر، پیاده‌روی هیچ مشکلی ندارد و می‌توانند دقیقاً مانند قبل از بروز بیماری پیاده‌روی کنند.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که یک لخته خون در رگ‌های سطحی پای راستم ایجاد شده، خودم از ناحیه زانو کمی درد دارم. چه کاری باید انجام دهم.
پاسخ این است که لخته شدن خون در رگ‌های سطحی پا معمولاً با درد، قرمزی و سفتی در یک ناحیه از پا ایجاد می‌شود. هرچند که ممکن است با خوردن مسکن و استفاده از جوراب، علائم شما بهبود یابد، اما بهتر است که به متخصص قلب یا متخصص واریس مراجعه کنید تا برای مدتی از داروهای ضد لخته خون استفاده شود.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده یکی از اقوام ما ۲۸ سال سن دارد و در بیمارستان بستری است. لخته خونی که در پا ایجاد شده بود به ریه‌ها رسیده و منجر به آمبولی ریه شده است. برخی از پزشکان معتقد هستند مصرف قرص‌های ال دی باعث ایجاد این بیماری شده است. ایشان اصلاً حال مساعدی ندارند. به نظر شما چه کاری باید انجام دهیم؟
پاسخ این است که دوست عزیز شما باید به دستور پزشک معالج عمل کنید. امیدواریم که بیمار شما بهبود یابد.
♦ فرد دیگری پیام داده که بنده یک بار دچار لختگی لخته خون در ساق پا شدم و دو بار دچار آمبولی ریه شدم، قرص مصرف می‌کنم؛ اما همچنان بهبود نیافتم. چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ این است که دوست عزیز شما همچنان باید داروهای خودتان را مصرف کنید. دارو از حملات بعدی جلوگیری می‌کند. نوشیدن مایعات کافی و فعالیت‌های ورزشی منظم نیز به شما کمک زیادی می‌کند. همچنین اگر سیگار می‌کشید، در اسرع وقت آن را ترک کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که مادرم به دلیل تورم و درد در پای چپ در بیمارستان بستری شد. دیابت نوع ۲ دارد، پس از یک هفته که به شکم و بازوی او آمپول زدند از بیمارستان مرخص شد. دکتر قرص اکسابین تجویز کرده؛ اما هیچ رژیم غذایی به او نداده است. از طرفی مادرم رو اصلاً راهنمایی نکرده و پس از گذشت این دو هفته‌ای که مرخص شده، تغییر آن‌چنانی ایجاد نشده است. به نظر شما چه کاری باید انجام دهیم؟
پاسخ این است که احتمالاً مادر شما احتمالاً دچار لخته وریدی شده است. درمان شما کاملاً صحیح است و باید داروها را طبق تجویز پزشک مصرف کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من یک سال و نیم است قوزک پای راستم کبود شده و همچنین ساق پاهایم نیز ورم کرده است. به پزشک مراجعه کردم پس از انجام سونوگرافی تشخیص واریکوسل دادند. همچنین به من گفتند که لخته خون کهنه دارم. چندین آمپول دور نافم زدند و مقداری دارو مصرف کردم. اما خوب نشدم گاهی اوقات قفسه سینه‌ام درد می‌کند و سرگیجه دارم. به نظر شما چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ این است که دوست عزیز برای درد قفسه سینه حتماً به متخصص قلب و عروق مراجعه کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من ۳۰ سال سن دارم و شغلم نانوایی است. رگ‌های پایم به شدت سفت شده و درد می‌کند. جوراب طبی می‌پوشم. به دکترهای زیادی مراجعه کردم؛ اما تا هفته بعد به من نوبت ندادند. به نظر شما چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ این است که دوست عزیز به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید تا خارج از نوبت تحت پیگیری قرار گیرید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده یکی از دوست‌های من ۳۵ سال سن دارد، اما چند سال قبل دچار شکستگی مچ پا شده و باعث لخته خون و آمبولی شده است. دکترهای زیادی رفته؛ ولی آنچنان نتیجه‌ای نداشته است. رگ‌های پایه‌هایش کاملاً گشاد شده و دکترها بیان می‌کنند که خون را نمی‌تواند رد کند. می‌خواستم ببینم که آیا این مشکل او درمان دارد یا خیر.
پاسخ این است که دوست عزیز مسئله لخته شدن خون یک مشکل جدی است و شما باید دوره‌ای تحت نظر پزشک باشید. برای اینکه به این سؤال پاسخ داده شود شما باید مراجعه حضوری به پزشک داشته باشید تا بتواند بیماری دوست شما را تشخیص کند.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که مادر من حدود یک هفته پیش در پای چپش دچار لخته خون شد. در بیمارستان بستری شده، حدود ۵ روز است که پایش ورم دارد و رنگ آن تیره است. مادرم سرفه می‌کند قرص وارفارین در خانه مصرف می‌کند. درخواست راهنمایی داشتم که آیا باید به پزشک مراجعه کند یا خیر.
پاسخ این است که دوستان عزیز مادر شما نیاز به بررسی اورژانسی دارد. حتماً باید با پزشک مشورت کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من حدود یک ماه پیش عمل جراحی استخوان مچ پا انجام دادم. اما پاهایم ورم دارد و کمی قرمز شده است. آیا ممکن است دچار لخته خون شده باشم. با تشکر از راهنمایی شما.
پاسخ این است که برای اینکه لخته خون پای شما تشخیص داده شود، نیاز است که سونوگرافی کالر داپلر وریدی از اندام شما صورت گیرد.
سخن پایانی
پیشگیری از لخته خون در پا نیازمند این است که به عوامل خطر آن آشنایی داشته و تغییرات مفید را در سبک زندگی خود انجام دهید. رعایت نکاتی که در این مطلب از مجله جوان ایرانی ذکر شد، می‌تواند خطر لخته شدن خون را به مقدار قابل توجه کاهش داده و سلامتی شما را حفظ کند. هرگز نسبت به مشکلات سلامتی خودتان بی‌توجه نباشید. در صورتی که هر یک از علائم لخته خون را تجربه کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید تا تشخیص دقیق و سریع صورت گیرد. در این صورت درمان شما ساده‌تر خواهد بود. اگر شما عزیزان تجربه‌ای در این مورد دارید، می‌توانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خود را با ما در میان بگذارید.
