هیپوسپادیاس چیست؟ (بررسی علل + درمان هیپوسپادیاس)
هیپوسپادیاس چیست؟ عوامل خطر + علت ایجاد آن
آیا میدانید هیپوسپادیاس چیست؟ هیپوسپادیاس (hi-poe-SPAY-dee-us) یک نقص مادرزادی است که در آن دهانه مجرای ادرار بهجای اینکه در نوک آن باشد، در قسمت زیرین آلت تناسلی قرار دارد. مجرای ادرار لولهای است که از طریق آن ادرار از مثانه تخلیه شده و از بدن شما خارج میشود.
جراحی معمولاً ظاهر طبیعی آلت تناسلی کودک شما را درست میکند. با درمان موفقیتآمیز هیپوسپادیاس، اکثر مردان میتوانند ادرار و تولیدمثل طبیعی داشته باشند.
علل هیپوسپادیاس
هیپوسپادیاس در بدو تولد وجود دارد؛ چون یک مشکل مادرزادی است. همانطور که آلت تناسلی در جنین پسر رشد میکند، هورمونهای خاصی تشکیل مجرای ادرار و پوست ختنهگاه را تحریک میکنند.
این مشکل زمانی ایجاد میشود که عملکرد نادرستی در عملکرد این هورمونها رخ میدهد و باعث میشود مجرای ادرار به طور غیرطبیعی رشد کند.
در بیشتر موارد، علت دقیق هیپوسپادیاس ناشناخته است. گاهی اوقات، هیپوسپادیاس ژنتیکی است، اما محیط نیز ممکن است نقش داشته باشد.
علائم هیپوسپادیاس
در هیپوسپادیاس، دهانه مجرای ادرار بهجای نوک، در قسمت زیرین آلت تناسلی قرار دارد. بیشتر موارد، دهانه مجرای ادرار در داخل سر آلت تناسلی قرار دارد. در موارد کمتر، سوراخ در وسط یا پایه آلت تناسلی قرار دارد. بهندرت، سوراخ داخل یا زیر کیسه بیضه است. علائم و نشانههای هیپوسپادیاس ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- باز شدن مجرای ادرار در محلی غیر از نوک آلت تناسلی
- منحنی روبهپایین آلت تناسلی (کوردی)
- ظاهر آلت تناسلی کلاهدار است؛ زیرا فقط نیمه بالایی آلت تناسلی با پوست ختنهگاه پوشانده شده
- اسپری غیرطبیعی در هنگام ادرار
هیپوسپادیاس چگونه تشخیص داده میشود؟
این مشکل معمولاً بهراحتی قابلتشخیص است؛ زیرا مجرا ادرار در نوک آلت تناسلی قرار ندارد. اغلب، پوست ختنهگاه به طور معمول شکل نمیگیرد یا سطح زیری آلت تناسلی را نمیپوشاند.
گاهی اوقات، پوست ختنهگاه غیرطبیعی در پشت آلت تناسلی به نظر میرسد. آلت تناسلی ممکن است دارای انحنای روبهپایین یا خمیده باشد.
در اشکال شدیدتر، آلت تناسلی ممکن است بسیار کوچک یا کوتاه باشد و کیسه بیضه ممکن است به نظر برسد که به دونیمه تقسیم شده است.
ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی معمولاً هیپوسپادیاس را بلافاصله پس از تولد تشخیص میدهند. بررسی هیپوسپادیاس بخشی از معاینه فیزیکی معمول نوزاد است که پزشک اطفال انجام میدهد.
گاهی اوقات، پزشکان تا زمانی که نوزاد را ختنه نکردهاند، هیپوسپادیاس را تشخیص نمیدهند. اگر پزشک شما هیپوسپادیاس را تشخیص دهد، ختنه را ادامه نمیدهد.
انواع هیپوسپادیاس
لازم به ذکر است که، انواع هیپوسپادیاس بر اساس محل باز شدن مجرای ادرار طبقهبندی میشود که عبارتاند از:
- گلانولار (بالانیک): هیپوسپادیاس گلانولار برای زمانی است که دهانه یا مجرای ادرار در سر آلت تناسلی قرار دارد، اما نه در نوک آن. اینگونه خفیفترین نوع هیپوسپادیاس است.
- کرونر: هیپوسپادیاس کرونر شایعترین شکل هیپوسپادیاس است. زمانی است که مجرای ادرار درست زیر آلت تناسلی قرار دارد.
- میدل شفت: هیپوسپادیاس میانی شفت در نیمه پایین آلت تناسلی قرار میگیرد.
- پنوسکروتال: هیپوسپادیاس پنوسکروتال در جایی اتفاق میافتد که آلت تناسلی و کیسه بیضه به هم میرسند.
- اسکروتوم / پرینه: هیپوسپادیاس اسکروتوم و پرینه شدیدترین نوع هیپوسپادیاس هستند. مجرای ادرار روی کیسه بیضه یا زیر آن قرار دارد.
برای هیپوسپادیاس چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اکثر نوزادان مبتلا به هیپوسپادیاس بلافاصله پس از تولد درحالیکه هنوز در بیمارستان هستند تشخیص داده میشوند. بااینحال، جابهجایی جزئی دهانه مجرای ادرار ممکن است ظریف و تشخیص آن دشوارتر باشد. اگر در مورد ظاهر آلت تناسلی فرزندتان نگرانی دارید یا اگر مشکلی در دفع ادرار دارید، با پزشک متخصص صحبت کنید.
درمان هیپوسپادیاس
جراحی میتواند هیپوسپادیاس را درمان کند. اکثر اورولوژیستهای اطفال زمانی که کودک شما بین 6 تا 12ماهه باشد، هیپوسپادیاس را ترمیم میکنند. در آن سن، مراقبت از محل جراحی بعد از عمل آسان است. همچنین بیهوشی عمومی برای کودک شما بیخطرتر است.
در این مشکل جراحی معمولاً یک روش سرپایی است به این معنی که کودک شما در همان روز به خانه میرود و ممکن است چندین ساعت طول بکشد تا انجام شود.
گاهی اوقات، ارائهدهندگان مراقبتهای بهداشتی باید هیپوسپادیاس را در مراحل جداگانه درمان کنند، بهخصوص اگر هیپوسپادیاس شدیدتر باشد. در طول ترمیم هیپوسپادیاس، متخصص اورولوژی کودکان کارهای زیر را انجام خواهد داد:
- آلت تناسلی را صاف کرده و هر گونه انحنا را اصلاح میکند.
- مجرای ادرار را برای تکمیل لوله بازسازی کرده. با این کار یک سوراخ مجرای ادرار در نزدیکی نوک آلت تناسلی ایجاد میشود.
- پوست باقیمانده آلت تناسلی را بازسازی کرده و ختنه میکند.
عوامل خطر در هیپوسپادیاس
اگرچه علت هیپوسپادیاس معمولاً ناشناخته است، این عوامل ممکن است با این وضعیت مرتبط باشند:
- سابقه خانوادگی: این وضعیت در نوزادانی که سابقه خانوادگی هیپوسپادیاس دارند بیشتر دیده میشود.
- ژنتیک: برخی از تغییرات ژنی ممکن است در اختلال در هورمونهایی که تشکیل اندام تناسلی مردانه را تحریک میکنند، نقش داشته باشند.
- سن مادر بالای 35 سال: برخی تحقیقات نشان میدهد که ممکن است خطر هیپوسپادیاس در نوزادان پسر متولد شده از زنان بالای 35 سال وجود داشته باشد.
- قرار گرفتن در معرض برخی از مواد در دوران بارداری: برخی گمانهزنیها در مورد ارتباط بین هیپوسپادیاس و قرار گرفتن مادر در معرض برخی هورمونها یا ترکیبات خاصی مانند آفتکشها یا مواد شیمیایی صنعتی وجود دارد، اما مطالعات بیشتری برای تأیید این موضوع مورد نیاز است.
عوارض هیپوسپادیاس
اگر هیپوسپادیاس درمان نشود، میتواند منجر به بروز مشکلات زیر شود:
- ظاهر غیرطبیعی آلت تناسلی
- مشکلات در استفاده از توالت
- انحنای غیرطبیعی آلت تناسلی با نعوظ
- مشکلات مربوط به اختلال در انزال
عوارض جانبی ترمیم هیپوسپادیاس چیست؟
همه جراحیها با خطراتی همراه هستند، از جمله:
- خطرات بیهوشی
- عفونت
- خونریزی
- جای زخم یا بهبود غیرطبیعی
خطرات خاص ترمیم هیپوسپادیاس عبارتاند از:
- فیستول اورتروکتانئوس: فیستول urethrocutaneous سوراخی است که بین مجرای ادرار و پوست خارجی آلت تناسلی ایجاد میشود. این باعث میشود ادرار در مکان نامناسبی از بدن خارج شود.
- تنگی مجرای ادرار: تنگی مجرای ادرار زمانی است که جای زخم باعث باریک شدن مجرای ادرار میشود. این میتواند در مجرای جدید یا هر جایی از مجرای ادراری ترمیم شده رخ دهد. میتواند ادرار کردن را دشوار کند و بر مثانه، کلیهها، پروستات و بیضهها فشار وارد کند. همچنین میتواند منجر به جریان ادرار شود که در جهت غیرطبیعی اسپری یا شلیک میکند.
- دیورتیکول مجرای ادرار: دیورتیکول مجرای ادرار زمانی است که مجرای ادرار گشاد میشود و در نزدیکی ناحیه ترمیم کشیده میشود. ادرار ممکن است در قسمت کشیده جمع شود و باعث دریبل زدن و یا عفونت دستگاه ادراری شود.
- انحنای مکرر: گاهی اوقات پس از ترمیم هیپوسپادیاس، آلت تناسلی ممکن است بهمرورزمان دوباره خمیده شود.
آیا میتوان با هیپوسپادیاس ادرار کرد؟
شما میتوانید با هیپوسپادیاس ادرار کنید، امام ممکن است ادرار کردن مشکل باشد و لازم باشد بهگونهای خاص بنشینید تا ادرار را در توالت بریزید.
چه نوع پزشکی هیپوسپادیاس را درمان میکند؟
اگر پزشک اطفال هیپوسپادیاس را تشخیص دهد، شما را به یک متخصص اورولوژی کودکان ارجاع میدهد. اورولوژیست اطفال، پزشکی است که در تشخیص و درمان بیماریهایی که بر سیستم ادراری و تولیدمثلی کودکان تأثیر میگذارد، تخصص دارد.
چه مدت پس از درمان فرد احساس بهتری پیدا میکند؟
زمان بهبودی ممکن است متفاوت باشد. اکثر کودکان حدود شش تا هشت هفته پس از ترمیم هیپوسپادیاس بهبودی کامل پیدا میکنند.
آیا میتوان از هیپوسپادیاس پیشگیری کرد؟
افراد باردار میتوانند خطر ابتلا به هیپوسپادیاس را در نوزادان خود کاهش دهند با برخی کارها رعایت کنند مانند:
- سیگار نکشید یا الکل نخوردن
- حفظ وزن مناسب برای آنها
- مصرف اسیدفولیک (حدود 400 تا 800 میکروگرم در روز)
- مراجعه به یک ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی برای معاینات منظم
چگونه باید از نوزاد مبتلا به هیپوسپادیاس مراقبت کرد؟
قبل از جراحی، آلت تناسلی کودک خود را به طور معمول هنگام تعویض پوشک و حمام تمیز کنید. نیازی به عقب کشیدن شدید پوست ختنهگاه یا استفاده از محصولات پاککننده خاصی نیست.
پس از ترمیم هیپوسپادیاس، دستورالعملهای جراح خود را انجام دهید. مناطق آسیبدیده فرزندتان را تاحدامکان تمیز نگه دارید تا از عفونت جلوگیری کنید.
قبل از تعویض پوشک کودک یا دست زدن به آن ناحیه دستهای خود را با آب و صابون بشویید. اگر ادرار یا مدفوع روی ناحیه ظاهر شد، بهآرامی محل را با آب گرم و صابون تمیز کنید و آن ناحیه را خشک کنید.
پس از ترمیم هیپوسپادیاس محل را با دقت با صابون و آب گرم بشویید و ناحیه را با حوله خشک کنید. کودک شما باید به مدت دو تا سه هفته از دراز کشیدن روی شکم یا بازی با اسباببازیهایی مانند اسب گهواره، الاکلنگ، تاب، دوچرخه یا جامپر خودداری کند. تورم، کبودی و تغییر رنگ پس از ترمیم هیپوسپادیاس بسیار طبیعی است. آنها بهتدریج طی یک تا دو ماه بهبود مییابند.
بعد از ترمیم در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر پس از ترمیم هیپوسپادیاس هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، کودک خود را نزد پزشک ببرید:
- تب 38.9 درجه سانتیگراد یا بالاتر
- مشکل در ادرار کردن یا ناتوانی در ادرار کردن
- ناراحتی یا دردی که به دارو پاسخ نمیدهد. کودک شما ممکن است گریههای شدید داشته باشد، برای آرام شدن تلاش کند یا پستانک یا شیر نخورد
- خونریزی بیش از حد از محل جراحی
