شب قدر چیست؟ + اعمال شب قدر در 19، 21 و 23

شب قدر چیست؟ در این مقاله می‌خواهیم راجع به یکی از مهم‌ترین روزها در دیدگاه شیعیان و اهل سنت بپردازیم. از دیدگاه شیعیان، شب قدر در ماه رمضان بوده و می‌تواند در سه شب 19، 21 و نیز 23 ماه رمضان باشد. از سوی دیگر، اهل سنت یکی از ده شب آخر ماه رمضان را با احتمال بیشتر 27 ماه رمضان، به عنوان شب قدر درنظر می‌گیرند. در این مقاله با ما باشید تا راجع به این شب‌ها صحبت کنیم و شما را با ویژگی‌ها و اعمال آن بیشتر آشنا سازیم.

شب قدر چیست؟

شب قدر در اسلام شبی است که در آن شب، قرآن کتاب آسمانی مسلمانان به رسول اکرم، حضرت محمد پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است. شب قدر در ماه مبارک رمضان، مشخصا در یکی از شب‌های پایانی آن قرار دارد، اما تاریخ دقیق آن نامعلوم است و به همین دلیل سه شب برای آن در نظر گرفته شده است. با این حال باید توجه کنید که در روایات شیعیان، شب قدر که در شب‌های 19، 21 و 23 درنظر گرفته شده‌اند، بیشتر در شب 23 می‌باشد. همچنین در روایاتی که اهل سنت بیان کرده‌اند، شب بیست و هفتم بیشتر از همه تاکید شده است. همچنین در اصول کافی از این سه شب به ترتیب به عنوان تقدیر، ابرام و امضا یاد شده است. معتقد بودن به اهمیت شب قدر و عبادات در آن، از مهمترین سنت‌های دینی در بین مسلمانان است. در این شب، برخی مردم عبادات خاصی مانند نماز، تسبیح، دعا و زیارت حرمین مطهرین را انجام می‌دهند و به دنبال به دست آوردن برکات و مغفرت الهی هستند.

شب قدر به عنوان شبی است که قرآن کریم در آن نازل شده است و به همین دلیل یک شب بسیار مهم و مقدس در دین اسلام شناخته می‌شود. این شب برای مسلمانان فرصتی است تا با انجام عبادات و اعمال خیر، به مغفرت و برکت الهی دست یابند. در برخی آیات قرآن کریم، شب قدر به عنوان شبی بهتر از هزار ماه دیگر توصیف شده است که نشان از ارزشمند بسیرا بالای آن است. شما می‌توانید با انجام عبادت در شب قدر، ایمان خود را تقویت نموده و ارتباطتان را با خداوند متعال بیشتر کنید. بنابراین شب قدر برای مسلمانان فرصتی است تا در پیشگاه الهی از طرف خداوند ثواب و پاداش بیشتری دریافت کنند.

شب های قدر کدامند؟

همانطور که در بخش قبل نیز اشاره کردیم، شب قدر شامل 3 شب می‌باشد که بنابر روایات ممکن است یکی از آنها شب قدر اصلی باشد. در خصوص اینکه شب قدر شامل چه شب‌هایی است، می توان به موارد زیر اشاره کرد که عبارتند از:

شب 19 رمضان

با توجه به تقویم هجری قمری، شب قدر در شب نوزدهم ماه مبارک رمضان است. برخی منابع دینی و تفاسیر قرآنی، بیان می‌کنند که شب قدر در این شب قرار دارد و در آن شب، قرآن کریم به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است. بنابراین، شب 19 رمضان به عنوان یکی از شب های قدر، به عنوان شبی بسیار مهم و مقدس در تاریخ اسلام شناخته می‌شود و مسلمانان در این شب، عبادات خاصی مانند نماز، تسبیح، دعا و زیارت حرمین مطهرین را انجام می‌دهند تا از برکات و مغفرت الهی بهره‌مند شوند.

این شب اما مصادف با یکی از حوادث بزرگ در جهان اسلام است که آن، ضربت خوردن شمشیر بر سر حضرت علی (ع) می‌باشد. در این تاریخ، یعنی شب نوزدهم ماه رمضان در سال 40 هجری قمری، شمشیر زهر آلود فردی به نام ابن ملجم مرادی بر سر ایشان اصابت کرد و باعث شد تا ایشان در نهایت در 21 ماه رمضان، یعنی دو روز بعد به شهادت برسند.

شب 21 رمضان

دومین موردی که در این شب‌ها باید به آن اشاره کرد، شب 21 رمضان است که به عنوان دومین شب ماه رمضان شناخته می‌شود. در این زمان، دو قسم اعمال ذکر شده‌اند که از جمله آنها می‌توان به دعاها مربوط به دهه آخر ماه رمضان اشاره کرد. همچنین اعمال مخصوصی برای امشب درنظر گرفته شده است که می‌توانید آن را در شب 21 ماه رمضان انجام دهید. یکی از اتفاقات مهمی که در تقویم می‌توان راجع به شب 21 ماه رمضان به عنوان شب قدر مشاهده کرد، عبارت است از شهادت حضرت علی (ع) که برای شیعیان یک روز به شدت مهم می‌باشد.

در این مقاله با فواید روزه گرفتن در ماه رمضان آشنا شوید.

شب 23 رمضان

شب 23 رمضان نیز مانند شب 19 رمضان، از شب‌هایی است که در اسلام مورد توجه قرار می‌گیرد. این شب به عنوان شب شکرگزاری و شب توبه شناخته شده است و برخی مسلمانان در این شب، با انجام عبادات و اعمال خیر، از خداوند بخشش و مغفرت می‌خواهند. در برخی از منابع، شب 23 رمضان به عنوان یکی از شب‌های مشابه شب قدر و با ارزش در تقویم اسلامی ذکر شده است.

به عنوان مقایسه، شب های قدر به عنوان شب های خاص و بسیار مقدس شناخته می‌شوند که در آن، قرآن کریم به پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است. برخی از منابع اسلامی، این شب را به عنوان شبی بهتر از هزار ماه دیگر توصیف می‌کنند و در آن شب، عبادات و اعمال خیر بسیاری انجام می‌شود. به طور کلی، شب قدر به عنوان شبی از برکت، رحمت و غفران الهی شناخته می‌شود و در آن شب، مسلمانان به خصوص در کشورهای اسلامی، بسیار فعالیت‌های دینی و اجتماعی مختلفی را انجام می‌دهند.

این شب به عنوان آخرین شبی است که معمولا از آن به عنوان شب قدر ذکر می‌شود. بنابراین بسیاری از جمعیت افراد مسلمان و شیعه، به آن می‌پیوندند و شانس خود را برای طلب مغفرت محک زده و در این شب، قانون اولیه اسلام رعایت می‌گردد.

کارهای شب قدر چیست؟

حال لازم است به کارهایی که برای شب های قدر پیشنهاد شده است بپردازیم که به شرح زیر می‌باشند:

کارهای شب قدر 19 رمضان

کارهایی که در شب 19 ماه رمضان برای شب اول قدر انجام می‌دهند عبارتند از:

• غسل کردن در زمان غروب آفتاب،
• دو رکعت نماز که شامل حمد و 7 توحید باشد. همچنین بعد از نماز، 70 بار استغفار انجام گردد.
• احیا و شب زنده داری،
• زیارت امام حسین (ع)،
• خواندن صد رکعت نماز،
• دعای جوشن کبیر.
• قرآن بر سر گرفتن،
• ده بار صدا زدن 14 معصوم.
• 100 رکعتب نماز (که هر رکعت شامل یک حمد و 10 توحید باشد).
• ذکر دعایی با مضمون “اللهم انی امسیت لک عبدا داخرا…”.

همچنین عبادات زیر جزو اعمال خاص این شب است که به شرح زیر می باشند:

• 100 بار گفتن ذکر “استغفرالله ربی و اتوب الیه”،
• 100 بار گفتن ذکر “اللهم العن قتله امیرالمومنین”،
• دعای “اللهم اجعل فیما تقضی …”.
• خواندن دعای جوشن کبیر.

کارهای شب قدر 21 رمضان

کارهایی که که در شب 21 ماه رمضان برای شب دوم قدر انجام می‌دهند، عبارتند از:

• اعمال مشترکی که در شب 19 بیان کردیم،
• خواندن دعای نقل شده در “کافی” و “مصباح المتهجد” که عبارت است از “یا مولج اللیل …”
• خواندن دعای ” اللهم صلی علی محمد و ال محمد واقسم لی جلما …” نقل شده از مرحوم شیخ کفعمی،
• صلوات بسیار زیاد.

قابل ذکر است که می‌گویند شب 21 رمضان از شب 19، ارزش بیشتری دارد. بنابراین شما می‌توانید آن را با دقت اعمال بیشتری انجام دهید.

کارهای شب قدر 23 رمضان

از جمله کارهایی که که در شب 23 ماه رمضان برای شب سوم قدر انجام می‌دهند، عبارتند از:

• خواندن سوره حم دخان،
• خواندن سوره عنکبوت و روم،
• خواندن سوره قدر (هزار مرتبه)
• تکرار دعای فرج در این شب.
• خواندن دعاهای جوشن کبیر، افتتاح و مکارم الاخلاف.
• خواندن دعای فرج “اللهم کن لولیک …”
• خواندن 8 رکعت نماز برای طلب استغفار و دعا برای خلق خدا.
• خواندن دعای ” اللَّهُمَّ امْدُدْ لِی فِی عُمُرِی …”

پرسش های متداول

برخی از پرسش‌هایی که ممکن است شما خوانندگان در مورد شب های قدر داشته باشید، عبارتند از:

• شب قدر شامل چه شب‌هایی است؟

در پاسخ به این پرسش، می‌توان شب های قدر را به چند دسته تقسیم کردکه عبارتند از: شب‌های 19، 21 و 23 ماه رمضان که در روایات بر روی هرکدام از آنها تاکید شده است. همچنین در روایات، 2 مورد دیگر نیز ذکر شده است که شب نیمه شعبان به عنوان شب قدر درنظر گرفته شده و نیز در نزد اهل سنت، 27 رمضان این شب درنظر گرفته شده است.

• فضیلت‌های شب های قدر چیست؟

در خصوص فضیلت‌ها و ثواب‌هایی که در شب قدر وجود دارند، می‌توان به موارد بسیار زیادی اشاره کرد. از جمله می‌توان به نازل شدن قرآن در این شب، ارزش ده هزار ماه عبادت در این شب‌ها، نازل شدن خیرات و برکات در شب های قدر، نازل شدن رحمت بر بندگان و نیز نازل شدن فرشتگان در شب قدر برای مومنان اشاره کرد.

• چرا به شب های قدر، قدر گفته می‌شود؟

یکی از سوالات زیبایی که در خصوص شب‌های قدر وجود دارند، علت نام گذاری آن به شکل “قدر” است. در پاسخ باید گفت از نظر مسلمانان، شب قدر شبی است که منزلت و قدردانی صورت می‌گیرد. این شبه بعنوان شبی است که تقدیر شما را معنی کرده و نزد انسان‌ها و خداوند نیز بسیار رایج است.

• بهترین کار در شب قدر کدام است؟

در پاسخ به این پرسش باید به نظر علامه مجلسی اشاره کرد که اعلام کردند، بهترین کار در این شب ها، طلب استغفار است که می‌توانید با اعمالی که در مقاله گفتیم، آن را ادا کنید.