بیماری کوشینگ در سگ چیست؟ بهترین درمان آن
بیماری کوشینگ در سگ چیست؟ چگونه تشخیص داده میشود؟
بیماری کوشینگ در سگ که به آن هایپرآدرنوکورتیکیسم نیز گفته میشود، یک اختلال غدد درونریز بوده که در میان سگهای میانسال و سالخورده شایع است.
سندروم کوشینگ در سگها ناشی از تولید بیش از حد هورمون کورتیزول بوده و میتواند منجر به علائم ناخواسته و تغییرات رفتاری مختلف، از جمله نفسنفس زدن بیش از حد یا تغییر در خوردن و آشامیدن شود.
بیماری کوشینگ
این بیماری غدد هیپوفیز و آدرنال را درگیر میکند. غده هیپوفیز در قاعده مغز قرار دارد و بهاندازه یک نخود است. هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک ACTH را تولید مینماید و آن را در جریان خون آزاد کرده تا غدد فوقکلیوی را برای تولید هورمونهای اضافی تحریک کند.
این غدد کوچک در بالای کلیهها قرار دارند و هورمونی استروئیدی به نام کورتیزول تولید میکنند که به سگها کمک میکند تا با استرس مقابله کرده و بسیاری از عملکردهای بدن را تنظیم نمایند.
هنگامی که کورتیزول کافی تولید میشود، غدد فوقکلیوی به طور معمول به غده هیپوفیز سیگنال میدهند تا تولید ACTH را متوقف کند.
بااینحال، در سگهای مبتلا به بیماری کوشینگ، بازخورد این مکانیسم معیوب است و غدد آدرنال به تولید کورتیزول ادامه میدهند حتی زمانی که نیازی به آن نباشد.
انواع بیماری کوشینگ در سگها
بیماری کوشینگ در سگها به دو نوع وابسته به هیپوفیز و وابسته به آدرنال تقسیم میشود. چندین تفاوت مهم بین این دو نوع وجود دارد.
هیپرآدرنوکورتیکیسم وابسته به هیپوفیز شایعتر از این دو است و زمانی ایجاد میشود که یک توده خوشخیم با رشد کند روی غده هیپوفیز ایجاد شود.
هورمونها توسط این توده تولید میشوند که به طور مداوم غدد فوقکلیوی را تحریک میکنند. این موضوع منجر به بزرگ شدن هر دو غده فوقکلیوی میشود. برای تشخیص توده هیپوفیز به تصویربرداری پیشرفته مانند CT یا MRI نیاز است.
هیپرآدرنال وابسته به آدرنال زمانی رخ میدهد که یک توده، زمانی میتواند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشد، که روی یکی از غدد فوقکلیوی رشد کند.
این توده بیش از حد کورتیزول تولید میکند. با این نوع، غده آدرنال آسیبدیده بزرگ میشود، درحالیکه غده آسیبدیده از نظر اندازه طبیعی باقی میماند. در این مورد تشخیص از سونوگرافی شکم یا سیتیاسکن استفاده میشود.
علل بیماری کوشینگ در سگها
بیماری کوشینگ در سگها علل متفاوت خواهد داشت. چندین تفاوت مهم وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
تومور غده هیپوفیز
شایعترین علت بیماری کوشینگ تومور غده هیپوفیز است که در پایه مغز قرار دارد. تومور ممکن است خوشخیم (بیضرر) یا بدخیم (سرطانی) باشد.
باعث میشود که غده هیپوفیز هورمونی ACTH را بیش از حد تولید کند که غدد فوقکلیوی را برای تولید کورتیزول تحریک میکند.
این تومورها ممکن است میکروسکوپی یا بزرگ باشند. بسته بهاندازه تومور، علائم بالینی غیر از علائم بیماری کوشینگ ممکن است وجود داشته باشد، زیرا یک تومور بزرگ ممکن است به ساختارهای مجاور فشار وارد کند یا با آنها تداخل داشته باشد.
بهطورکلی، اگر بتوان فعالیت غده فوقکلیوی را کنترل کرد، بسیاری از سگهای مبتلا به این نوع بیماری میتوانند سالها زندگی عادی داشته باشند، اگر داروهای خود را مصرف کنند و تحت نظارت دقیق پزشکی قرار گیرند.
اگر تومور هیپوفیز رشد کند، مغز را تحتتأثیر قرار میدهد و اغلب منجر به علائم عصبی میشود و پیشآگهی کمتری به حیوان خانگی میدهد. تقریباً در 15 درصد از این بیماران این اتفاق میافتد.
کورتیزول بیش از حد ناشی از استفاده طولانیمدت از استروئیدها
نوع سوم این بیماری، بیماری کوشینگ یاتروژنیک نام دارد. زمانی ایجاد میشود که مصرف بیش از حد یک استروئید خوراکی یا تزریقی وجود داشته باشد. اگرچه استروئیدها معمولاً به دلایل پزشکی قانونی تجویز میشوند، اما در این مورد، بیش از حد آنها برای بیمار مضر است.
تومور غده فوقکلیوی
بیماری کوشینگ ممکن است نتیجه یک تومور خوشخیم یا بدخیم به ترتیب آدنوم یا کارسینوم غده فوقکلیوی باشد. اگر تومور خوشخیم باشد، برداشتن آن با جراحی درمان میشود. اگر تومور بدخیم باشد، جراحی ممکن است برای مدتی کمک کند.
علائم بیماری کوشینگ در سگ چیست؟
بیماری کوشینگ رفتار سگ را به دلیل سطوح بالای کورتیزول تغییر میدهد. سگهای مبتلا معمولاً بیشتر میخورند در واقع به نظر میرسد همیشه گرسنه هستند.
بیشتر مینوشند که به نظر میرسد بیش از حد تشنه هستند و دفعات بیشتری ادرار میکنند. علائم دیگر بیماری کوشینگ در سگها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- نفسنفس زدن
- افزایش تشنگی
- کاهش فعالیت
- افزایش ادرار
- کاهش وزن
- افزایش اشتها
- بیحالی
- پوست نازک
- ریزش مو
- عفونتهای پوستی
- پوست کلسیفیه (رشد بافت سفت شده یا وجود تودههای سخت زیر پوست)
- بزرگ شدن شکم
نژادهای مستعد به بیماری کوشینگ
- پودل، بهخصوص پودل مینیاتوری
- داکسهوند
- بوکسور
- بوستون تریر
- یورکشایر تریر
- تریر استافوردشایر (تریر استافوردشایر آمریکایی و بول تریر استافوردشر)
تشخیص کوشینگ توسط دامپزشک
دامپزشک کار خود را با معاینه فیزیکی شروع میکند و با شما در مورد علائم و زمان شروع آنها صحبت مینماید. ذکر این نکته ضروری است که آیا سگ شما در حال حاضر دارویی مصرف میکند یا خیر.
اگر دامپزشک به بیماری کوشینگ مشکوک باشد، آزمایشهای تشخیصی را انجام خواهد داد. دو آزمایش اصلی برای تشخیص بیماری کوشینگ در سگها استفاده میشود:
- تست سرکوب دگزامتازون با دوز پایین: ابتدا یک نمونه خون برای اندازهگیری سطح کورتیزول در حالت استراحت گرفته میشود. سپس، دارویی به نام دگزامتازون (یک کورتیکواستروئید) در عضله یا ورید سگ تزریق خواهد شد و پس از چهار و هشت ساعت نمونههای خون اضافی برای اندازهگیری مجدد سطح کورتیزول جمعآوری میشود.
- تست تحریک ACTH: نمونه خون برای اندازهگیری سطح کورتیزول در حالت استراحت گرفته میشود. سپس ACTH به عضله سگ تزریق خواهد شد. یک ساعت بعد، دوباره خون گرفته میشود تا سطح کورتیزول اندازهگیری شود. در سگهای مبتلا به بیماری کوشینگ، کورتیزول در هر دو نمونه افزایش مییابد.
برای تشخیص بیماری کوشینگ وابسته به هیپوفیز، ممکن است آزمایشات دیگری انجام شود، از جمله:
- تست سرکوب دگزامتازون با دوز بالا
- تصویربرداری (سونوگرافی شکم، CT و MRI)
- آزمایش خون و ادرار
درمان بیماری کوشینگ در سگها
بیشتر موارد بیماری کوشینگ فقط قابلمدیریت هستند، نه درمان. معمولاً درمان شامل یکی از انواع داروهای زیر است:
- تریلوستان
- میتوتان
بیماری کوشینگ وابسته به آدرنال بسته به نوع تومور غده فوقکلیوی و سلامت عمومی سگ ممکن است با جراحی درمان شود. بیماری کوشینگ وابسته به هیپوفیز را میتوان با جراحی یا پرتودرمانی درمان کرد.
بااینحال، هیچ یک به طور معمول به دلیل عوارض بالقوه و در دسترس بودن محدود انجام نمیشوند. علاوه بر این، ازآنجاییکه سگهای مبتلا به بیماری کوشینگ معمولاً کلسترول بالایی دارند، باید رژیم غذایی کمچرب داشته باشند.
