علت درد پریودی چیست؟ (بهترین راهکارهای درمانی)
علت دردهای دوران قاعدگی چیست؟ چگونه میتوان آن را درمان کرد؟
دردهای قاعدگی یا دیسمنوره به دردهای ضرباندار یا گرفتگی در قسمت تحتانی شکم گفته میشود که بسیاری از زنان درست قبل و در طول دوره قاعدگی آن را تجربه میکنند. برای برخی از زنان این مشکل بسیار آزاردهنده بوده و حتی ممکن است به حدی شدید شود که در فعالیتهای روزمره آنها اختلال ایجاد کند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به طور کامل شرح میدهیم که علت درد پریود چیست و بهترین درمانهای خانگی و پزشکی آن را شرح میدهیم.
علت درد پریود چیست؟
در طول دوران پریودی رحم شما منقبض میشود تا به خارج کردن پوشش داخلی آن کمک کند. مواد هورمونی مانند پروستاگلاندینها در التهاب و درد این دوران نقش زیادی دارند. اگر سطح این هورمون افزایش یابد، با دردهای شدید همراه است. در ادامه این مطلب به بررسی علت دردهای قاعدگی میپردازیم.
آندومتریوز
یکی از علتهای درد پریود اندومتریوز است که ظاهری شبیه به پوشش داخلی رحم دارد. اما در خارج از رحم رشد میکند و روی لولههای فالوپ، تخمدانها یا بافت پوشاننده لگن شما تأثیر میگذارد.
فیبروم رحم
فیبروم رشد غیرسرطانی در دیواره رحم است که باعث درد زیادی میشود.
آدنومیوز
در بیماری آدنومیوز، بافتی که رحم شما را میپوشاند، شروع به رشد دیوارههای عضلانی رحم میکند و در شروع این دردها نقش زیادی دارد.
بیماری التهابی لگن
یکی دیگر از عوامل ایجاد درد در دوران قاعدگی، بیماری التهاب لگن است که معمولاً توسط باکتریهای مقاربتی ایجاد میشود.
تنگی دهانه رحم
در برخی از زنان دهانه رحم به اندازهای کوچک است که قاعدگی نمیتواند جریان داشته باشد و باعث ایجاد بروز درد میشود.
عوامل خطر ابتلا به دردهای پریودی
در این بخش به بررسی عوامل خطر ابتلا به هرگونه دردهای دوران قاعدگی میپردازیم.
- اگر سن شما کمتر از ۳۰ سال است.
- اگر دچار بلوغ زودرس شدهاید، در واقع در سن ۱۱ سالگی یا کمتر.
- اگر در طول دوران قاعدگی خونریزی شدید دارید.
- خونریزی قاعدگی نامنظم یکی دیگر از عوامل خطر این بیماری محسوب میشود.
- سابقه خانوادگی ابتلا به دردهای قاعدگی یا دیسمنوره
- سیگارکشیدن نیز در ایجاد این نوع دردها نقش زیادی دارند.
- همچنین هرگونه استرس و اضطراب میتواند باعث شدت یافتن دردها شود و باعث علائم دیگر مانند سردرد یا حالت تهوع شود.
انواع دردهای پریود یا دیسمنوره
در این بخش به بررسی انواع دردهای پریود یا دیسمنوره میپردازیم.
دیسمنوره اولیه
دیسمنوره اولیه به آن دردهای قاعدگی گفته میشود که هر بار شما پریود میشوید عود کرده، اما به دلیل هیچ بیماری دیگری نیست. این نوع دردها معمولاً یک یا دو روز قبل از شروع قاعدگی یا به محض اینکه خونریزی آغاز میشود، شروع شده و ممکن است از خفیف تا شدید متغیر بوده و در قسمت پایین شکم، پشت یا ران پاهای خودتان احساس کنید. البته این نوع دردها معمولاً در عرض دو یا سه روز بهبود مییابند. شایعترین نوع دردها نیز از این نوع هستند.
دیسمنوره ثانویه
یکی دیگر از انواع دردهای پریودی، دیسمنوره ثانویه است. اگر به دلیل بیماری یا هرگونه عفونت اندام تناسلی دچار این نوع دردها شده باشید به آن دیسمنوره ثانویه گفته میشود. این نوع دردها معمولاً زودتر از چرخههای قاعدگی آغاز شده و حتی بیشتر از دردهای معمولی طول میکشد. به عنوان مثال ممکن است حتی هنگامی که هنوز پریود شروع نشده، دچار گرفتگی عضلات شوید و تا پایان خونریزی این نوع دردها همراه شما باشد. البته دیسمنوره اولیه شایعتر از ثانویه است.
آیا درد در دوران پریود طبیعی است؟
حالا سؤال این است که آیا داشتن دیسمنوره یا درد در دوران پریود طبیعی است. به طور کلی حدود ۶۰ درصد از افرادی که رحم دارند، در تولید دوران قاعدگی خود دچار گرفتگی عضلات شده و درد خفیفی را تجربه میکنند. حدود ۵ تا ۱۵ درصد افراد دردشان آنقدر شدید است که به فعالیتهای روزمره آنها نیز تأثیر میگذارد. با این حال ممکن است آمار افرادی که دچار درد هستند، بیشتر باشد. اما افراد علائم خودشان را گزارش نکرده باشند. البته خبر خوب برای شما این است که با افزایش سن دردهای ناشی از قاعدگی کمتر میشود و حتی پس از زایمان ممکن است بهبود یابد.
آیا دردهای قاعدگی عوارض خاصی دارد؟
به طور کلی دردهایی که افراد در هنگام پریودی تحمل میکنند، عوارض خاصی را ایجاد نمیکند. به جز اینکه زندگی روزمره آنها مختل میشود. اما اگر یک بیماری باعث ایجاد این نوع دردها شود، ممکن است عوارض خاصی ایجاد کند. به عنوان مثال اگر مبتلا به آندومتریوز یا بیماری التهابی لگن شده باشید، ممکن است موجب ناباروری یا حاملگی خارج از رحم برای شما شود. بنابراین بهتر است که در اسرع وقت با یک پزشک مشورت کنید تا علت اصلی درد پریود شما مشخص شود.
درمانهای خانگی برای کاهش دردهای قاعدگی
برخی از درمانها برای دردهای قاعدگی وجود دارد که در آن از دارو استفاده نمیشود. در این مطلب اینگونه روشهای خانگی را مورد بررسی قرار میدهیم.
- به محض اینکه عضلات شما شروع به گرفتن کرد، از یک پد گرم کننده یا بطری آب گرم استفاده کنید و آن را در پایین کمر یا شکم خود قرار دهید.
- سعی کنید در این دوران فعالیتهای خودتان را کم کنید و استراحت کافی داشته باشید. حتی نسبت به روزهای دیگر نیز بیشتر استراحت کنید.
- از هرگونه غذاها و نوشیدنیهای حاوی کافئین پرهیز کنید.
- اگر سیگار میکشید، آن را کم کنید یا میزان آن را کاهش دهید. همچنین نوشیدن الکل را ترک کنید.
- هر از گاهی کمر و شکم خودتان را ماساژ دهید.
- سعی کنید ورزش منظم داشته باشید، به طور کلی افرادی که ورزش میکنند، معمولاً دردهای قاعدگی کمتری دارند. البته اگر ورزش در دوران پریودی باعث ناراحتی شما میشود، میتوانید در روزهایی که پریود نیستید، با علاقه بیشتری ورزش کنید.
- همچنین میتوانید یوگا را در برنامه روزانه خودتان قرار دهید. اپلیکیشنهای مدیتیشن و یوگا در اینترنت موجود هستند، آنها را دانلود کرده و در خانه ورزش کنید. اگر امکان باشگاه رفتن ندارید، این گزینه برای شما بسیار مفید است.
- مصرف دمنوشهای گیاهی مانند زنجبیل، نعنا و بابونه در این دوران نه تنها خاصیت ضدالتهابی دارد، بلکه به آرامش عضلات شما کمک زیادی میکند.
- سعی کنید در دوران قاعدگی رژیم غذایی خودتان را تغییر دهید و مواد غذایی غنی از منیزیم و ویتامین ب ۶ مانند آجیل، موز و سبزیجاتی با برگ سبز مصرف کنید. همچنین مصرف غذاهای ضدالتهاب مانند میوهها، سبزیجات، ماهیهای چرب را در برنامه روزانه خودتان قرار دهید. از مصرف قند و لبنیات نیز اجتناب کنید.
- نوشیدن آب کافی در این دوران را فراموش نکنید. زیرا به کاهش هرگونه نفخ و درد کمک زیادی میکند. علاوه بر آب کافی در طی روز خواب با کیفیت داشته باشید تا به مدیریت اینگونه دردهای شما کمک شود.
- همچنین داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و ناپروکسن نیز برای کاهش دردهای دوران قاعدگی مؤثر هستند. این داروها باید در روزهای اول پریودی مصرف شوند تا اثرات تسکین کننده و مسکن داشته باشند.
- به طور کلی اگر استرس، اضطراب و افسردگی باعث ایجاد دردهای پریودی میشود و از طریق روشهای خانگی نمیتوانید آن را بهبود دهید و در کل روحیه مناسبی ندارید، بهتر است که با یک روانشناس مشورت کنید تا به بهبود روحیه و وضعیت شما کمک زیادی کند.
↵ به طور کلی اگر پریودهای بسیار دردناکی دارید، لازم نیست که رنجهای آن را تحمل کنید. راهکارهایی وجود دارد که میتوانید علائم آن را کاهش دهید، اما اگر این دردها کیفیت زندگی شما را تحتتأثیر قرار داده، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
راهکارهای سنتی برای کاهش دردهای قاعدگی
در این بخش به برخی از راهکارهای سنتی برای کاهش دردهای پریودی میپردازیم که پزشکان طب سنتی آنها را توصیه کردهاند.
مصرف دارچین
از آنجایی که دارچین باعث کاهش التهاب شده و یک ماده تسکین کننده محسوب میشود، در نتیجه به بهبود انقباضات رحمی کمک زیادی میکند. نصف قاشق چایخوری پودر دارچین را میتوانید با نصف قاشق جوز مخلوط کرده، اگر طعم آن را دوست ندارید کمی شکلات به آن اضافه کنید.
مصرف شکلات تلخ
یکی دیگر از راهکارهای سنتی برای کاهش دردهای قاعدگی این است که از شکلات تلخ استفاده کنید. زیرا برای کاهش دردهای این دوران کمک زیادی میکند. مقداری از آن را ذوب کرده و روی میوهها بریزید.
مصرف زنجبیل
از آنجایی که زنجبیل باعث کاهش هورمونهای ایجاد درد در بدن میشود، در نتیجه با مصرف آن انرژی شما افزایش یافته و در طول روز احساس خستگی کاهش مییابد. زنجبیل را به همراه عسل و کمی لیمو به آب جوش اضافه کنید، آن را مخلوط کرده و میل کنید. این ترکیب باعث میشود که انقباضات رحمی شما کاهش یابد.
ماساژ روغن
برای اینکه هرگونه دردهای دوران قاعدگی کاهش یابد، میتوانید از روغنهایی مانند اسطوخودوس و مریم گلی استفاده کنید. شکم خودتان را با آن ماساژ دهید تا هرگونه دردهای این دوران کاهش یابد.
مصرف رازیانه
رازیانه نیز برای کاهش دردهای دوران قاعدگی بسیار مفید است. شما میتوانید یک قاشق چایخوری از دانههای رازیانه را به یک فنجان آب جوش اضافه کنید. سپس حدود ۵ دقیقه روی حرارت قرار دهید، پس از اینکه کمی خنک شد کمی به آن عسل اضافه کرده و مخلوط کنید. شما میتوانید دمنوش رازیانه را دو بار در روز، سه روز قبل از شروع قاعدگی خودتان استفاده کنید تا هرگونه دردهای شما کاهش یابد.
علائم دردهای دوران پریودی چیست؟
اگر پریودهای دردناک و سنگین دارید، ممکن است هر کدام از این نشانههایی که در ادامه شرح داده میشود را تجربه کنید.
- هرگونه دردهای دردناک و ضرباندار که در شکم شما ایجاد میشود که گاهی ممکن است شدید باشد.
- احساس فشار در ناحیه شکم
- احساس درد در ناحیه کمر، باسن و قسمت داخلی رانها
- علائمی مانند حالت تهوع، سرگیجه و سردرد
↵ البته در برخی از موارد ممکن است ۲۴ تا ۴۸ ساعت قبل از پریودی این نوع دردها شروع شوند و حتی پس از ۴۸ ساعت پس از شروع قاعدگی رو به کاهش برود.
زمان مراجعه به پزشک
احتمالاً این سؤال برای شما ایجاد شده که در صورت مشاهده دردهای دوران قاعدگی، چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم.
به طور کلی اگر قاعدگیهای دردناکی دارید که نمیتوانید کارهای روزمره خودتان را انجام دهید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. البته شما عزیزان باید بدانید که هر نوع دردها و گرفتگیهای خفیف در این دوران، کاملاً طبیعی است. اما اگر آنقدر شدید است که شما نمیتوانید به محل کار یا مدرسه بروید، در این صورت نیاز به درمان تخصصی وجود دارد. همچنین اگر علائم غیرعادی مانند خونریزی شدید یا تب را تجربه میکنید، به متخصص مراجعه کنید. احتمالاً پزشک سؤالاتی از شما میپرسد که در ادامه این مطلب آنها را بررسی میکنیم.
- پریود شما چه زمانی شروع میشود؟
- علائم شما در این دوران چقدر طول میکشد؟
- آیا رابطه جنسی دارید یا خیر؟
- فرد دیگری در خانواده شما دچار پریودهای دردناک است یا خیر؟
نحوه تشخیص علت دردهای دوران پریود
هنگامی که به پزشک مراجعه میکنید، برای یافتن علت اصلی قاعدگی دردناک، پزشک احتمالاً سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و یک معاینه فیزیکی از شما به عمل میآورد. همچنین ممکن است برای بررسی هرگونه ناهنجاریهای در سیستم تولیدمثل و بررسی علائم عفونت لگن شما را مورد معاینه قرار دهد. اگر پزشک متوجه یک اختلال زمینهای یا بیماری در شما شود، آزمایشهای تصویربرداری مانند سونوگرافی، سیتیاسکن و ام آر آی را تجویز میکند.
بسته به نتایج تصویربرداری، پزشک ممکن است لاپاراسکوپی برای شما تجویز کند. در این روش یک برش کوچک در سطح شکم شما ایجاد شده و با استفاده از فیبر نوری که یک دوربین در انتهای آن است، داخل حفره شکمی شما مورد بررسی قرار میگیرد.
نظرات مردم در مورد پریودهای دردناک
در این بخش به بررسی نظرات مردم در مورد پریودهای دردناک میپردازیم.
♦ یکی از افراد پیام داده من هنگامی که پریود میشوم، دچار شکم درد شدیدی شده و حتی کارم به آمپول و سرم میرسد. مدام حالت تهوع دارم و بدنم گرم و سرد میشود. عادت ماهانه من در اکثر اوقات نامنظم است. اگر امکان دارد مرا راهنمایی کنید.
پاسخ این است که دوست عزیز دردهای دوران قاعدگی و قبل از آن، اگر خفیف باشد کاملاً طبیعی است. اما در مواردی که شدید است به متخصص زنان مراجعه کنید. دردهای قبل از قاعدگی ممکن است به دلیل انقباضات ناشی از ترشحات هورمون ایجاد شود. اگر پریود شما نامنظم است، سعی کنید آزمایشات هورمونی انجام داده و با یک پزشک متبحر مشورت کنید.
♦ یکی دیگر از افراد پیام بده که شروع پریود من همیشه ۶، ۷ روز عقب و جلو میشود و اینکه به حدی در ناحیه زیر شکم درد دارم که گریه میکنم. گاهی حالم به هم میخورد، البته فقط روز اول درد شدید دارم. انگار همین یک روز برایم چند روز طول کشیده است. گاهی قرص ناپروکسن مصرف میکنم. به نظر شما چه کاری باید انجام دهم؟
پاسخ این است که دوست عزیز نامنظمی در دوران قاعدگی ممکن است به دلیل اختلالات هورمونی باشد، هرچند رعایت اصول غذایی و دارویی میتواند به شما کمک زیادی کند، اما برای رفع مشکل بینظمیهای قاعدگی و دردهای آن حتماً به متخصص زنان مراجعه کنید.
♦ فرد دیگری پیام داده هنگام قاعدگی آنقدر دچار درد شدید و طولانی میشوم که حس میکنم در جهنم دست و پا میزنم. دکترهای زیادی رفتم. فقط قرصهای ضدبارداری و ضدالتهاب برایم تجویز کرده که دیگر آنها نیز بر روی من تأثیر نمیگذارند. سن من ۲۴ سال است، به نظر شما چه راهکاری برای من مناسب است.
پاسخ این است که دوست عزیز اگر دردهای دوران قاعدگی در این حد برای شما غیرقابلتحمل است، باید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید تا از نظر آندومتریوز بررسی شوید.
♦ فرد دیگری پیام داده که من سندروم پلی کیستیک دارم و با قرص پروژسترون پریود میشوم. در اولین روز عادتی درد شدید را تجربه میکنم. در صورتی که قبل از مصرف اینگونه قرصها اینجور نبودم. هرچند که دیر به دیر پریود میشدم، ولی درد من در این حد نبوده است. به نظر شما علت آن چیست؟
پاسخ این است که به دلیل سندروم پلی کیستیک قاعدگیهای قبلی شما معمولاً بدون تخمک گذاری بوده و بنابراین شما درد کمتری را تجربه میکردید. پس از مصرف این قرص، سیکلهای پریودی شما منظم شده و در طول سیکل تخمک شما آزاد میشود. در نتیجه هورمون پروستاگلاندین ترشح شده که روی گیرندههای رحم شما تأثیر گذاشته و حتی باعث ایجاد هرگونه انقباض و درد میشود.
♦ یکی دیگر از افراد پیام داده که من ۵۳ سال سن دارم، اما همچنان پریود میشوم. قبل از پریود یا بعد از پریود حالت تهوع و استفراغ شدید دارم. همچنین دچار بیحالی و عرق سرد نیز میشوم. هنگام پریود دل درد شدیدی را تجربه میکنم. چندین روز است که آزمایش دادم، برای اینکه متوجه شوم دوران یائسگی چه زمانی شروع خواهد شد. در حال حاضر چاره جز تحمل ندارم.
♦ فرد دیگری پیام داده من ۱۶ سال سن دارم از ۱۳ سالگی پریود شدم. اوایل منظم بود، اما یکی دو سال قبلش سردرد داشتم و پس از آن رو به بهبودی رفتم. اما یکی دو سال است که درد شدیدی را تجربه میکنم. حتی کمرم با پای راستم واقعاً وحشتناک درد میگیرد. حتی ۱۰ ۱۵ روز قبل از دوره بعدی، دل درد شدیدی دارم. با ژلوفن هم آرام نمیشوم. واقعاً نمیدانم باید چه کاری انجام دهم.
پاسخ این است که دوست عزیز شما بهتر است سونوگرافی لگن انجام دهید تا مشکلات رحم و تخمدان شما بررسی شود. اگر دوران قاعدگی شما نامنظم است، ممکن است علت هورمونی داشته باشد با مصرف داروهای هورمونی درد شما بهبود مییابد. در این مورد باید با متخصص زنان مشورت کنید.
♦ فرد دیگری پیام داده که درد در دوران پریود معادل چه نوع دردی است؟ آیا در تمامی افراد این درد یکسان است؟
پاسخ این است که شدت و میزان دردهای دوران پریودی به ژنتیک افراد بستگی دارد
♦ بعضی از افراد درد خفیفی دارند، اما برخی دیگر در تمامی قسمتهای بدن از جمله کمر، سینه، سر، شکم و استخوانها درد شدیدی را تجربه میکنند. در حدی که نمیتوانند فعالیتهای روزمره خودشان را انجام دهند.
از نظر تمامی متخصصان واقعاً تحمل درد قاعدگی کار بسیار سختی است به نحوی که برخی از پزشکان معتقد هستند که دردهای دوران پریودی با زایمان برابری میکند. البته برای برخی دیگر نیز این نوع درد معادل یک پنجم درد زایمان است و در سه روز ابتدایی پریود به میزان زیادی و به اوج خودش میرسد.
♦ فرد دیگری پیام داده که من در روز اول درد شدیدی دارم به نظر شما بهترین راهکارهای درمانی برای تسکین درد پریودی در روز اول چیست؟
پاسخ این است که معمولاً دردهای دوران قاعدگی در روز اول شدت زیادی دارد. شما میتوانید از داروهای بدون نسخه مانند ایبوپروفن، ناپروکسن ژلوفن مصرف کنید. البته اگر به هر دلیلی قصد استفاده از دارو ندارید، میتوانید کیسه آب گرم روی قسمت تحتانی شکم قرار دهید. در این صورت هرگونه گرفتگی و دردهای این ناحیه به خوبی کاهش مییابد.
♦ فرد دیگری پیام داده که من ۶ سالم است. هنگام پریودی درد وحشتناکی دارم که حتی باعث عرق سرد شده و فشار من پایین میآید. همچنین دچار رنگ پریدگی، حالت تهوع و استفراغ میشوم. حتی اگر هیچ چیزی نخورده باشم، باز هم از شدت درد و اسید معده بالا میآور. احساس بیقراری میکنم و حتی گاهی به سختی نفس میکشم. تمام انرژی بدنم از دست میرود. طوری که چند روز بیحالم پس از اینکه دردم آرام میشود، دچار لرز میشوم. چند ساعت خوابم میبرد البته گاهی اوقات اینگونه دردها برای من قابل تحمل است و به این مراحل نمیرسد، اما گاهی اوقات من با اینگونه دردها درگیر هستم.
پاسخ این است که دوست عزیز سندروم قاعدگی در اکثر افراد وجود دارد. مصرف داروها و رعایت یک سری غذاها باعث میشود که اینگونه علائم شما کاهش یابد. شما به هیچ وجه نباید غذاهای فست فودی و کافئیندار مصرف کنید. سبزیجات با برگ سبز به کاهش علائم شما کمک زیادی میکند. همچنین ورزش را فراموش نکنید. در این مورد میتوانید از متخصصان مامایی یا زنان و زایمان مشورت بگیرید.
سخن پایانی
یکی از مشکلاتی که بسیاری از زنان در طول دورههای پریودی تجربه میکنند، درد در این دوران است عواملی مانند وراثت، تغییرات هورمونی، التهاب رحم، حالات روحی روانی و هرگونه سبک زندگی ناسالم میتواند این نوع دردها را تشدید کند. برای اینکه با دردهای دوران قاعدگی مقابله کنید، رژیم غذایی خودتان را تغییر دهید. همچنین ورزش منظم و استفاده از داروهای ضدالتهاب، استفاده از روشهای طبیعی و مشاوره روانشناختی میتواند به شما در کاهش این نوع دردها کمک زیادی کند. قبل از اینکه از هرگونه دارویی استفاده کنید و تغییری در برنامه روزانه خودتان انجام دهید، بهتر است که با پزشک مشورت کنید. در این مطلب از مجله جوان ایرانی، علت درد پریود به طور کامل بحث شد اگر شما عزیزان نیز هرگونه تجربهای دارید، میتوانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خودتان را ثبت کنید.
