علائم بیماری اوتیسم در کودکان + بزرگسالان
آشنایی با بیماری اوتیسم: تاثیر رژیم غذایی بر آن
چقدر با اوتیسم آشنا هستید؟ آیا اوتیسم مانع از یک زندگی خوب می‌شود؟ مانند همه افراد، افراد اوتیسمی نیز چیزهایی دارند که در آن‌ها خوب هستند و هم چیزهایی که با آن‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند. اوتیستیک بودن به این معنا نیست که هرگز نمی‌توانید دوست پیدا کنید، رابطه داشته باشید یا شغلی پیدا کنید. اما ممکن است در مورد این موارد به کمک بیشتری نیاز داشته باشید. ما اینجا هستیم تا مقاله‌ای از مجله جوان ایرانی را به اوتیسم اختصاص دهیم. تا پایان این مطلب با این بیماری بیشتر آشنا خواهید شد.
اوتیسم چه نوع بیماری است؟
اوتیسم یک ناتوانی رشدی پیچیده و مادام‌العمر است که معمولاً در اوایل کودکی ظاهر می‌شود و می‌تواند برمهارت‌های اجتماعی، ارتباطات، روابط و خودتنظیمی فرد تاثیر بگذارد. اوتیسم با مجموعه خاصی از رفتارها تعریف می‌شود و یک شرایط طیفی است که افراد را به طور متفاوت و به درجات مختلف تحت تاثیر قرار می‌دهد. در حالی که در حال حاضر هیچ علت شناخته شده‌ای برای اوتیسم وجود ندارد، تشخیص زودهنگام به فرد کمک می‌کند تا حمایت و خدمات مورد نیاز خود را دریافت کند که می‌تواند منجر به زندگی باکیفیت و پر از فرصت شود. بیماری اوتیسم بدون در نظر گرفتن نزاد و قومیت، فرهنگ یا پیشینه اقتصادی در افراد سراسر جهان یافت می‌شود. نشانه‌هایی وجود دارد که موارد اوتیسم در حال افزایش است. برخی این افزایش را به عوامل محیطی نسبت می‌دهند.
علت اوتیسم چیست؟
می‌دانیم که یک نوع اتوسیم وجود ندارد بلکه انواع مختلفی وجود دارد که بیشتر تحت تاثیر ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی قرار دارند. عوامل متعددی ممکن است بر ایجاد اوتیسم تاثیر بگذارد و اغلب با حساسیت‌های حسی و مسائل پزشکی مانند اختلالات گوارشی، تشنج یا اختلالات خواب و همچنین چالش‌های سلامت روان مانند اضطراب، افسردگی و مشکلات توجه همراه است. هیچکس نمی‌داند چه چیزی باعث اوتیسم می‌شود یا اینکه آیا علتی دارد یا خیر. می‌تواند افراد یک خانواده را تحت تاثیر قراردهد. بنابراین گاهی اوقات ممکن است توسط والدین به کودک منتقل شود. می‌توان علل زیر را برای اوتیسم نام برد:
- اوتیسم بودن والدین
- واکسن‌هایی مانند واکسن MMR
- رژیم غذایی
- عفونتی که می‌توانید به افراد دیگر سرایت کنید.
علائم اوتیسم چیست؟
اوتیسم در تمام طول زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این حال، تحقیقات نشان می‌دهد که تشخیص زودهنگام می‌تواند منجر به بهبود کیفیت زندگی شود. علائم اوتیسم معمولاً در سن 2 یا 3 سالگی ظاهر می‌شوند. برخی از تاخیرهای رشد مرتبط می‌توانند حتی زودتر ظاهر شوند و اغلب می‌توانند در اوایل 18 ماهگی تشخیص داده شوند. در ارتباط با این بیماری چند نشانه وجود دارد که باید به دنبال آن‌ها باشید.
- دیرتر از حد معمول صحبت می‌کند یا اصلاً صحبت نمی‌کند.
- تکرار در زبان یا حرکت، مانند تکرار یک کلمه یا صداها، تکان دادن دست یا هر حرکت تکراری
- ارتباط غیرکلامی غیر معمول، از جمله اجتناب از تماس چشمی، بیان کمی حالات چهره یا داشتن یکنواختی
- بازی‌های انفرادی یا موازی را به بازی‌های انجمنی یا مشارکتی با کودکان دیگر ترجیح می‌دهد.
- به شدت تحت تاثیر تغییرات، از جمله غذاهای جدید یا تغییر در برنامه
- ترجیح بازی قابل پیش‌بینی و ساختار یافته بر بازی خودانگیخته یا ساختگی
- علاقه شدید و مداوم به موضوع خاص، بخشی از یک اسباب بازی یا آیتم
اوتیسم در بزرگسالی
اوتیستیک بودن به این معنی نیست که شما یک بیماری دارید. این بدان معناست که مغز شما به روشی متفاوت از افراد دیگر کار می‌کند. این چیزی است که شما با آن متولد می‌شوید یا برای اولین بار زمانی که خیلی جوان هستید ظاهر می‌شود. تشخیص اتیسم در بزرگسالی ممکن است کاری دشوار باشد. زیرا آن‌ها قطعاً میزان بالایی از رفتارهای کودکی خودشان را به یاد ندارند و یا رفتارهایی را بازگو می‌کنند که ممکن است پزشک را در تشخیص گمراه کند. علائم زیر به گفته دکتر کیت میلر ویلسون استاد دانشگاه میشیگان، می‌توانند نشان دهنده ابتلا فرد به اوتیسم باشند. به یاد داشته باشید که یک یا دو علامت نمی‌تواند نشان‌دهنده اختلال اوتیسم باشد و حداقل فرد باید بیش از 3 یا 4 علامت را داشته باشد تا نگران او شد.
- ارتباط و دوستی کم
- چالش‌های ارتباطی
- اختلال در پردازش حسی
- فقدان دیدگاه‌های مشترک و یکدلی
- مشکلات ارتباط کلامی
- اشتغال ذهنی به موضوعات مشخص
- رفتارهای کلیشه‌ای و تکرار
- نیاز به داشتن یک زندگی معمولی و روتین
- داشتن مهارتهای در حد نبوغ
- مشکلات خواب و اضطراب
اوتیسم در کودکان
کودکان مبتلا به اوتیسم سه ویژگی کلیدی دارند.
- مشکل در تعامل و برقراری ارتباط با دیگران: برای مثال کودکان ممکن است از تماس چشمی برای جلب توجه دیگران استفاده نکنند و از کلمات یا حرکات برای برقراری ارتباط استفاده نکنند.
- علایق خاص: برای مثال کودکان ممکن است فقط چوب جمع کنند یا فقط با ماشین بازی کنند.
- رفتار تکراری: برای مثال کودکان ممکن است صداهای تکراری مانند غرغر کردن، پاک کردن گلو یا جیغ زدن داشته باشند. حرکات تکراری مانند تکان دادن بدن یا تکان دادن دست انجام دهند و حتی ممکن است به طور مکرر کلید چراغ را بزنند.
کودکان اوتیسم ممکن است نسبت به چشایی، لمس، بینایی و صداهای کمتر یا بیشتر از حد حساس باشند. به عنوان مثال آن‌ها ممکن است:
- به راحتی از صداهای خاص ناراحت شوند
- فقط غذاهای با بافت خاص بخورند
- به دنبال اشیائ لرزان مانند ماشین لباسشویی باشند
- برای تماشای سوسو زدن نور، انگشتان خود را به کنار چشمانشان تکان دهند
از آنجایی که کودکان مبتلا به اوتیسم مغزی متفاوت از مغز دیگر کودکان معمولی دارند، این ویژگی‌های گفته شده را دارا هستند.
درمان اوتیسم در کودکان
دریافت کمک و پشتیبانی در اسرع وقت بسیار مهم است. درمان‌ها و حمایت اولیه بهترین راه برای کمک به رشد و شکوفایی کودکان اوتیستیک است. به این دلیل که آن‌ها می‌توانند به کودکان اوتیستیک کمک کنند تا مهارتهای مورد نیاز برای فعالیت‌های روزمره را بیاموزند. گاهی اوقات کودکانی که مداخله زودهنگام دریافت می‌کنند با افزایش سن نیاز به حمایت کمتری دارند یا اصلا نیاز به حمایت ندارند. با آنکه شیوه‌های درمان نمی‌توانند به طور کامل بر بیماری غلبه کنند و آن را درمان کنند اما روش‌هایی برای کنترل اوتیسم وجود دارد. برخی از این روش‌های درمان عبارتند از:
- EIBI یا مداخله رفتاری فشرده اولیه: افزایش، کاهش و حذف رفتارها، شرطی شدن و به کار بردن اصول یادگیری.
- ABA یا تحلیل رفتار کاربردی: رفع نارسایی‌های رفتاری و توسعه رفتار اجتماعی کودک.
- PRT یا درمان پاسخ محوری: رشد انگیزش و مراقبت از خود در بیمار.
- TEACCH: تطبیق میط زندگی کودک با خودش نه اینکه کودک خودش را با محیط وفق دهد.
- Floor time: کودک از نظر روانی و احساسی درک بهتری پیدا کند و از طریق تجربه و آگاهی بتواند مهارت‌ها را به دست اورد.
آزمایش اوتیسم چیست؟
تشخیص اختلال طیف اوتیسم می‌تواند دشوار باشد زیرا هیچ آزمایش پزشکی مانند آزمایش خون برای تشخیص این اختلال وجود ندارد. پزشکان برای تشخیص به تاریخچه رشد و رفتار کودک نگاه می‌کنند. اوتیسم گاهی اوقات در 18 ماهگی یا کمتر قابل تشخیص است. در سن 2 سالگی نیز تشخیص توسط یک متخصص با تجربه می‌تواند بسیار قابل اعتماد در نظر گرفته شود. با این حال بسیاری از کودکان تا زمانی که خیلی بزرگتر شوند تشخیص نهایی را دریافت نمی‌کنند. برخی از افراد تا نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده نمی‌شوند.
تست غربالگری اوتیسم
غربالگری رشدی نگاه دقیق‌تری به نحوه رشد کودک شما دارد. فرزند شما یک آزمایش مختصر دریافت می‌کند یا شما یک پرسشنامه در مورد فرزند خود تکمیل می‌کنید. ابزارهای مورد استفاده برای غربالگری رشدی و رفتاری، پرسشنامه‌ها یا چک لیست‌های رسمی مبتنی بر تحقیقات است که سوالاتی در مورد رشد کودک از جمله زبان، حرکت،تفکر، رفتار و احساسات می‌پرسد. غربالگری رشد را می‌توان توسط یک پزشک یا پرستار و همچنین توسط سایر متخصصان در مراقبت‌های بهداشتی، اجتماعی یا محیط‌های مدرسه انجام داد. یک آزمایش مختصر با استفاده از ابزار غربالگری تشخیصی را ارائه نمی‌کند اما نشان می‌دهد که آیا کودک در مسیر رشد درست قرار دارد یا اینکه متخصص باید نگاه دقیق‌تری به او داشته باشد.
تست اوتیسم در خانه
آیا می‌توان ر خانه آزمایش کرد که کودک درگیر اوتیسم است یا خیر؟ با ارزیابی دقیق شواهد نشان دهنده می‌توان این اختلال را در خانه شناسایی کرد. توجه به رفتار کودک در منزل بسیار اهمیت دارد. اگر در کودک خود علائم اوتیسم را مشاهده می‌کنید باید در مورد او دقیق‌‌تر شوید. در صورتی که متوجه شدید او بیش از نیمی از علائم را دارد باید با یک درمانگر مشورت کنید.
تست اوتیسم در کودکان
تست‌های متعددی برای تشخیص اوتیسم در کودکان وجود دارد. در این تست‌ها سوالاتی از کودک و یا والدین او پرسیده می‌شود و به پاسخ آن‌ها امتیاز می‌دهند. با تحلیل امتیاز نهایی به تشخیص ابتلا به اوتیسم پرداخته می‌شود. سوالات این تست‌ها در ارتباط با رفتار کودک خواهند بود. به یاد داشته باشید که تست را باید متناسب با سن کودک انتخاب کنید زیرا برخی از این تست‌ها برای گروه سنی خاصی طراحی شده‌اند. در این بخش به عنوان مثال سوال‌های یک تست اوتیسم را که برای کودکان 16 تا 30 ماه طراحی شده است را آورده‌ایم:
- آیا زمانی که به چیزی در گوشه‌ای از اتاق اشاره می‌کنید کودکتان به آن شی نگاه می‌کند؟
- آیا تا به حال گمان کردید که کودکتان ممکن است ناشنوا باشد؟
- آیا کودک شما بازی‌های وانمودی یا ساختگی انجام می‌دهد؟
- آیا کودک شما بالا رفتن از اشیائ را دوست دارد؟
- آیا کودک شما با انگشتانش حرکات غیر عادی در جلوی چشمانش انجام می‌دهد؟
- آیا زمانی که کودک شما چیزی را می‌خواهد یا نیاز به کمک دارد از انگشت خود برای اشاره کردن استفاده می‌کند؟
- آیا کودک شما با اشاره کردن چیزهایی که برایش جالب است را به شما نشان می‌دهد؟
- آیا کودک شما به کودکان دیگر علاقه‌ای دارد؟
- آیا کودک شما با آوردن یک شی یا نگه داشتن آن در مقابل شما، بدون اینکه هدفش خواستن آن باشد، تلاش می‌کند تا آن را به شما نشان دهد؟
- آیا زمانی که اسم کودکتان را صدا می‌زنید او واکنش نشان می‌دهد؟
- زمانی که شما به کودکتان لبخند می‌زنید آیا او پاسخ به لبخند شما لبخند می‌زند؟
- آیا کودک شما زمانی که صداهای معمول روزمره را می‌شنود ناراحت و آشفته می‌شود؟
- آیا کودک شما می‌تواند راه برود؟
- آیا کودک شما زمانی که با او حرف می‌زنید یا با او بازی می‌کنید و یا به او لباس می‌پوشانید به چشمان شما نگاه می‌کند؟
- آیا کودک شما تلاش می‌کند تا کارهایی که شما انجام می‌دهید را تقلید کند؟
- آیا وقتی که شما سر خود را به سمت چیزی برمی‌گردانید تا به آن نگاه کنید کودک شما نگاه شما را دنبال می‌کند تا ببیند شما به چه چیزی نگاه می‌کنید؟
- آیا کودک شما تلاش می‌کند تا توجه شما را به سمت خودش جلب کند؟
- آیا کودک شما کارهایی را که به او می‌گویید تا انجام دهد را درک می‌کند؟
- وقتی اتفاق جدیدی رخ می‌دهد آیا کودک شما به چهره شما نگاه می‌کند تا واکنش شما را در آن اتفاق جدید ببیند؟
- آیا کودک شما فعالیت‌ها و یا بازی‌های حرکتی که همراه با جست و خیز است را دوست دارد؟
بیماری فوبیا یا هراس ذهنی چیست؟
تاثیر رژیم غذایی بر اوتیسم
هیچ رژیم غذایی خاصی برای افراد اوتیستیک طراحی نشده است. با این وجود برخی از حامیان اوتیسم در حال بررسی تغییرات رژیم غذایی به عنوان راهی برای کمک به حداقل رساندن مشکلات رفتاری و افزایش کیفیت کلی زندگی هستند. اساس رژیم اوتیسم اجتناب از افزودنی‌های مصنوعی است که شامل مواد نگهدارنده، رنگ‌ها و شیرین‌کننده‌ها می‌شوند. رژیم اوتیسم ممکن است به جای آن بر غذاهای کامل تمرکز کند مانند:
- میوه‌ها و سبزیجات تازه
- مرغ بدون چربی
- ماهی
- چربی اشباع نشده
- مقدار زیادی آب
برخی از طرفداران اوتیسم نیز رژیم غذایی بدون گلوتن را تایید می‌کنند. پروتئین گلوتن در گندم، جو و غلات دیگر یافت می‌شود. این طرفداران معتقدند که گلوتن باعث ایجاد التهاب و واکنش‌های نامطلوب بدن در برخی از افراد اوتیستیک می‌شود. با این حال تحقیقات علمی در مورد رابطه بین اوتیسم، گلوتن و پروتئین دیگری به نام کازئین قطعی نیست. برخی از مطالعات و شواهد حکایتی نشان داده‌اند که رزیم غذایی می‌تواند به بهبود علائم اختلال کمبود توجه بیش فعالی (ADHD) کمک کند، وضعیتی که ممکن است شبیه به اوتیسم باشد.
کلام آخر
در این مقاله از مجله جوان ایرانی در ارتباط با اوتیسم و علائم آن صحبت کردیم. دانستیم که این تفاوت به طیف وسیعی از شرایط اطلاق می‌شود که با چالش‌هایی در مهارتهای اجتماعی، رفتارهای تکراری، گفتار و ارتباطات غیرکلامی مشخص می‌شود. خوب است بدانید که در حال حاضر پسران نیز تقریباً 4 برابر بیشتر از دختران همسن در معرض ابتلا به اتوسیم هستند. با این حال تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که دختران ممکن است مانند پسران اتوسیم را نشان ندهند و به همین دلیل ممکن است تشخیص داده نشود.
