علت خون دماغ در افراد مختلف مانند کودکان و خانم‌های باردار

یکی از اتفاقاتی که در بدن ما رخ می‌دهد و همواره همه ما به دنبال علت آن هستیم خون دماغ است. خونریزی بینی یا خون دماغ به دلیل موقعیت بینی و موقعیت نزدیک به سطح رگ‌های خونی در مخاط بینی شما به‌راحتی رخ می‌دهد. بسیاری از خونریزی‌های بینی را می‌توان در خانه درمان کرد اما علائم خاص باید توسط پزشک بررسی شود.

خون دماغ چیست؟

به عبارت ساده‌تر خونریزی بینی از دست دادن خون از بافتی است که در داخل بینی شما قرار دارد. خونریزی بینی یک اتفاق شایع است و حدود 60 درصد از افراد حداقل یک‌بار در طول زندگی خود دچار خونریزی بینی می‌شوند. قرار گرفتن بینی در وسط صورت و تعداد زیادی رگ‌های خونی نزدیک به سطح در پوشش بینی، آن را به یک هدف آسان برای آسیب‌دیدگی و خونریزی بینی تبدیل می‌کند. موارد مختلفی می‌توانند علت خون دماغ باشند که ما در مجله جوان ایرانی به برخی از آن‌ها پرداخته‌ایم.

خون دماغ نشانه چیست؟

اگرچه دیدن خونی که از بینی شما خارج می‌شود می‌تواند هشداردهنده باشد اما بیشتر خونریزی‌های بینی جدی نیستند و می‌توان آن‌ها را در خانه مدیریت کرد. شایع‌ترین علت خون دماغ هوای خشک است. هوای خشک می‌تواند ناشی از آب‌وهوای گرم و کم رطوبت یا هوای گرم داخل خانه باشد. هر دو محیط باعث می‌شوند که غشای بینی (بافت ظریف داخل بینی شما) خشک شود و حالت پوسته‌پوسته شدن یا ترک‌خوردگی پیدا کند و در صورت مالیدن یا برداشتن یا هنگام دمیدن بینی خونریزی بیشتری داشته باشد. بسیاری از موارد وجود دارند که خون داغ یکی از نشانه‌های آن‌ها است. علل شایع خون دماغ عبارت‌اند از:

• سرماخوردگی و سینوزیت
• باد کردن بینی به‌زور
• قرار گرفتن یک شیء در بینی
• آسیب و ضربه به بینی و صورت
• التهاب مخاط بینی
• مصرف داروهای رقیق‌کننده خون
• کوکائین و سایر داروهای استنشاقی از طریق بینی
• مواد محرک شیمیایی
• قرار گرفتن در ارتفاعات بالا و کمبود اکسیژن
• انحراف تیغه بینی
• استفاده مکرر از اسپری بینی و داروها برای درمان خارش، آبریزش و گرفتگی

خون دماغ می‌تواند نشانه برخی از مواردی باشد که کمتر شایع هستند اما نباید آن‌ها را نادیده گرفت. این موارد عبارت‌اند از:

• مصرف الکل
• اختلالات خونریزی مانند هموفیلی
• فشارخون بالا
• تصلب شرایین
• جراحی صورت و بینی
• تومورهای بینی
• پولیپ بینی
• سرطان خون
• بارداری

خون دماغ عصبی چیست؟

در برخی مواقع خون دماغ ممکن است منشأ عصبی داشته باشد که به آن خون دماغ عصبی گفته می‌شود. این اتفاق ناشی از عوامل محیطی و استرس‌زا است که باعث بروز حملات اضطراب و استرس بیمار می‌شود. علت خون دماغ عصبی، فشارخون بالای ناشی از اضطراب و استرس شدید است. در این مواقع غشا بینی و دیواره‌های داخلی بینی خشک می‌شوند و مویرگ‌های داخلی بینی پاره می‌شوند. یکی از عوارض تنش‌های عصبی فشارخون بالا است که می‌تواند منجر به خونریزی بینی شود؛ بنابراین ممکن است با درمان اختلالات روحی و عصبی و همچنین پیشگیری از به وجود آمدن شرایط بد روحی بتوان از خون دماغ شدن جلوگیری کرد.

همچنین علت و درمان درد عصبی دندان را می‌توانید در این مقاله بخوانید:

درمان دندان درد

خون دماغ خطرناک

اگرچه خون دماغ شدن در بیشتر مواقع جدی نیست و علت‌های مختلفی دارد اما همیشه و برای همه افراد این‌گونه نیست. برخی از افراد به خون دماغ خطرناک نیز دچار خواهند شد که نمی‌توانند به درمان خانگی اکتفا کنند. اگر اغلب اوقات و بیش‌ازحد معمول خون دماغ می‌شوید و یا علائم کم‌خونی مانند احساس ضعف، خستگی، سرماخوردگی، تنگی نفس و رنگ‌پریدگی پوست دارید نباید خون دماغ خود را عادی بدانید. در کودکان زیر دو سال نیز خون دماغ می‌تواند خطرناک باشد. همچنین اگر از داروی رقیق‌کننده استفاده کرده‌اید و خونریزی شما متوقف نمی‌شود باید به‌سرعت به پزشک مراجعه کنید. اگر مقدار زیادی خون ازدست‌داده‌اید و خونریزی شما بیش از 20 دقیقه طول کشیده است و یا خونریزی در اثر یک ضربه یا آسیب ایجادشده است، خون دماغ می‌تواند خطرناک باشد. خون دماغ خود را در هنگام بالا بودن فشارخون، سبکی سر، درد قفسه سینه و افزایش ضربان قلب جدی بگیرید.

آیا خون دماغ یعنی سرطان خون؟

از مواردی که افراد را از خون دماغ می‌ترساند، ارتباط آن با سرطان خون است. البته همیشه نباید نگران این موضوع باشید زیرا سرطان خون علاوه بر خون دماغ علائم دیگری نیز دارد. خون دماغ مکرر تنها یکی از علائم سرطان خون است. درست است که خونریزی از بینی با سرطان خون مرتبط است اما نباید از هر خونریزی بینی بترسید زیرا خون دماغ به‌ندرت می‌تواند نشانه بیماری‌های جدی همچون سرطان یا تومور باشد. به علائم دیگر سرطان خون نیز توجه داشته باشید. علائم رایج سرطان خون عبارت‌اند از خونریزی بینی مکرر، خونریزی از لثه، تب‌های مکرر، عرق شبانه، درد استخوان، کاهش اشتها غیرمعمول، احساس خستگی زیاد بدون دلیل خاص و خونریزی بسیار شدید قاعدگی. اگر علت خون دماغ مکرر خود را نمی‌دانید و به همراه آن علائمی که از آن‌ها یاد شد را نیز دارید به پزشک مراجعه کنید تا سلول‌های خون شما شمارش شوند.

علت خون دماغ شدن همراه با لخته خون

در هنگام خون دماغ شدن معمولاً در بینی لخته خونی ایجاد می‌شود که دون دلیل نیست. بدن برای جلوگیری از خونریزی بیشتر در بینی لخته خونی را ایجاد می‌کند. این امر به کاهش نشت خون و ترمیم صدمه کمک خواهد کرد. این لخته می‌تواند در افراد مختلف نسبت به میزان خونریزی متفاوت باشد و با بیرون کشیدن بافت‌ها از بینی خارج‌شده و یا برای مدتی در بینی باقی بماند. پس از توقف خونریزی این لخته خون را با فین کردن ملایم می‌توانید از بینی خود خارج کنید.

علت خون دماغ در بزرگ‌سالان

خونریزی بینی بیشتر در کودکان کمتر از 10 سال اتفاق می‌افتد اما این عارضه در بزرگ‌سالان نیز دیده می‌شود. مهم‌ترین علت خون دماغ در بزرگ‌سالان فشارخون بالا است. البته تمام موارد گفته‌شده ممکن است برای بزرگ‌سالان نیز اتفاق بیفتد و منجر به خونریزی بینی شود اما مهم‌ترین عامل خون دماغ فشارخون بالا در آن‌ها است. از دیگر علت‌ها می‌توان به تروما یا ضربه به بینی، دست‌کاری و یا شکستگی، فروبردن جسمی به داخل بینی، التهاب سینوس و عفونت‌های بینی اشاره کرد. بزرگ‌سالان همچنین ممکن است در اثر مصرف برخی داروها نیز دچار خونریزی بینی شوند. در سنین بالا خون دماغ معمولاً در ناحیه خلفی بینی اتفاق میفتد که کنترل و درمان آن کمی دشوارتر است؛ بنابراین حتماً به پزشک مراجعه شود.

علت خون دماغ در خواب

خون دماغ در هر زمانی که اتفاق بیفتد یک موضوع بسیار ناراحت‌کننده است. حال فکر کنید در هنگام خواب دچار این عارضه شوید. علت خون دماغ در خواب می‌تواند همان دلایل در طول روز باشد. عواملی مانند آب‌وهوای خشک خانه، سرماخوردگی و آلرژی، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی، مصرف زیاد الکل، داروها و عفونت می‌توانند در شب نیز مانند روز در بینی شما خونریزی ایجاد کنند. علاوه بر آن دلایل ممکن است به دلیل خوابیدن به سر و پهلو و فشار مستقیم به حفره بینی در شب نیز اتفاق بیفتد.

علت خون دماغ در افراد فشار بالا

فشارخون بالا در افراد می‌تواند باعث علائم مختلفی در بدن شود که یکی از آن‌ها خون دماغ شدن است. مطالعات نشان داده است که فشارخون بالا نیاز به داروهای رقیق‌کننده خون را افزایش می‌دهد زیرا به شریان‌ها آسیب می‌رساند. این موضوع خونریزی از بینی کمک می‌کند زیرا در لخته نشدن خون تأثیرگذار است. فشارخون بالا خود به‌تنهایی می‌تواند منجر به خون دماغ شود اما کنترل آن نیز خونریزی از بینی را می‌تواند به همراه داشته باشد؛ زیرا برای کنترل فشارخون از داروهای رقیق‌کننده خون مانند آسپرین و کمادین استفاده می‌شود. این داروها توانایی خون برای لخته شدن را مختل می‌کنند که در برخی افراد منجر به خون دماغ خواهد شد.

علت خون دماغ در بارداری

خون دماغ شدن در بارداری یکی از علائم شایع بارداری در سه‌ماهه دوم است. در این دوره هورمون‌های استروژن و پروژسترون باعث گشادشدن رگ‌های خونی می‌شوند. این امر احتمال پارگی عروق را بیشتر می‌کند. علاوه بر آن خشک شدن مخاط بینی نیز می‌تواند در بارداری منجر به خون دماغ شود. خونریزی بینی در دوران بارداری اغلب بی‌خطر و موقت است اما در صورت تشدید و یا طولانی شدن خونریزی باید به پزشک مراجعه شود. برای پیشگیری از این عارضه در دوران بارداری بهتر است مصرف مایعات را افزایش داده تا از خشکی مخاط بینی جلوگیری شود. با گذاشتن کیسه یخ بر روی بینی می‌توانید به قطع خونریزی کمک کنید.

علت خون دماغ در زمان کرونا

تحقیقات نشان داده است که افرادی که به کرونا مبتلا هستند بیشتر از افراد دیگر دچار خونریزی بینی می‌شوند. علت خون دماغ در زمان کرونا چیست؟ هنوز اطلاعات و تحقیقات در این مورد کامل نشده است اما دیده‌شده است که خون دماغ می‌تواند علامتی از ابتلا به کرونا باشد. پس از دریافت اکسیژن و خشکی و آسیب به بافت بینی در افراد مبتلا به کوید-19 خونریزی در بینی اتاق میفتد. همچنین در هنگام انجام تست کرونا برخی از افراد در اثر سواپ دچار خون دماغ شده‌اند که اهمیت چندانی ندارد.

پیشنهاد می‌کنیم تفاوت کرونا، سینوزیت و سرماخوردگی را در این مقاله بخوانید:

درمان سینوزیت

علت خون دماغ در کودکان

خون دماغ در کودکان زیر 10 سال معمولاً شایع است و بسیاری از مواقع نیاز به نگرانی ندارد. این خون دماغ در نزدیکی جلوی بینی و معمولاً تنها از یک سوراخ بینی اتفاق میفتد. علت خون دماغ در کودکان ممکن است سردرد و آلرژی، ضربه و آسیب، رطوبت پایین و مشکلات آناتومیکی باشد. شایع‌ترین عروقی که در کودکان آسیب می‌بینند در محل سپتوم بینی و غضروف بینی قرار دارند. کودک شما ممکن است با خوردن مقداری از خون دچار استفراغ شود که جای نگرانی نیست. برای جلوگیری از این موضوع و بهبود سریع اوضاع موارد زیر را به یاد داشته باشید.

درمان خون دماغ در کودکان

فرزند خود را در موقعیت راحت قرار دهید و کمی او را به جلو خم کنید. به مدت 10 دقیقه با فشار انگشتان خود قسمت پایین و نرم بینی را نگه‌دارید. از یک تکه یخ یا پارچه مرطوب کمک بگیرید و آن را روی پل بینی قرار دهید. نوشیدنی سرد و یخمک می‌تواند کودک شما از طعم تلخ خون رها کند. به کودک خود بگویید تا خونی که به داخل دهانش راه‌یافته را بیرون بریزد زیرا بلعیدن آن‌ها باعث استفراغ خواهد شد. برای درمان خون دماغ شدن مکر کودک نیز می‌توانید از گرد نمک سالین، وازلین، پماد لانولین، بخار ساز، پماد آنتی‌بیوتیک کمک بگیرید و در موارد شدید نیز سوزاندن عروق خونی توسط متخصص کاربرد دارد.

کلام آخر

خون دماغ یک عارضه ترسناک و ناراحت‌کننده است که بیشتر افراد با آن مواجه می‌شوند. در این مقاله درباره علت خون دماغ در شرایط مختلف ازجمله بارداری، عصبانیت، سرطان خون، خواب و … صحبت کردیم. همچنین علت خون دماغ را در بزرگ‌سالان و کودکان بررسی کردیم. در بسیاری از موارد خون دماغ جای نگرانی ندارد اما در مواردی به‌ندرت اتفاق افتاده است که خون دماغ نشانه یک بیماری یا شرایط جدی باشد. در صورت تشدید خونریزی و یا صدمه باید به پزشک مراجعه کنید و آن را جدی بگیرید.