تفاوت پیش دیابت و دیابت (مهمترین اقدامات برای پیشگیری از آن‌ها)

در حال حاضر دیابت و پیش دیابت از جمله بیماری‌های رایج و البته خطرناک در جوامع مختلف محسوب می‌شوند. این دو بیماری در صورت عدم کنترل، باعث ایجاد مشکلات جدی سلامتی می‌شود. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی تفاوت‌های دیابت و پیش دیابت پرداخته و همچنین شباهت‌های آن را برای شما عزیزان شرح می‌دهیم. در انتها راهکارهایی را برای پیشگیری و مدیریت این‌گونه بیماری‌ها در نظر می‌گیریم.

تفاوت پیش دیابت و دیابت چیست؟

برای آشنایی با تفاوت این دو بیماری بهتر است ابتدا یک تعریف مختصر از آن‌ها داشته باشیم.

دیابت یک بیماری مزمن محسوب می‌شود که در آن سطح گلوکز یا قند خون بیش از حد طبیعی است.

پیش دیابت نیز به وضعیت قبل از دیابت اطلاق می‌شود که معمولاً با افزایش سطح گلوکز خون همراه است، اما هنوز به حدی بالا نرسیده که به عنوان دیابت تشخیص داده شود. شما عزیزان باید بدانید اگر پیش دیابت دارید، در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار گرفته‌اید، اما اگر اقدامات مناسبی را انجام دهید، احتمال این خطر کاهش می‌یابد.

به طور کلی شما عزیزان باید بدانید که پیش دیابت یک بیماری نیست. در واقع بین فردی که مبتلا به دیابت نوع دو است و فردی که پیش دیابت دارد، یک تفاوت اساسی وجود دارد. فردی که مبتلا به دیابت نوع ۲ است، از یک بیماری رنج می‌برد که در چنین افرادی سطح بالای گلوکز در خون به طور دائمی وجود دارد. در واقع این نوع هیپرگلیسمی به صورت مزمن ایجاد شده و نیاز به درمان و نظارت پزشک مادام‌العمر دارد. دیابتی‌ها ممکن است با عوارض سلامتی بسیار جدی مواجه شوند. به عنوان مثال اگر بیماری خودشان را مدیریت و کنترل نکند، قلب و عروق خونی آنها دچار اختلال می‌شود. همچنین منجر به حوادث قلبی عروقی می‌شوند یا عواقب دیگر مانند مشکلات چشمی، کلیوی و عصبی ممکن است آن‌ها را گرفتار کند. اما هر چند افراد مبتلا به پیش دیابت هیپرگلیسمی را تجربه می‌کنند دقیقاً مانند فردی که دیابت نوع ۲ دارد، اما سطح قند خون این‌گونه افراد بسیار پایین‌تر از افراد دیابتی است. بنابراین افرادی که پیش دیابت دارند حتی ممکن است با رعایت سبک زندگی و تغذیه، وضعیت سلامتی خودشان را بهبود دهند. بنابراین پیش دیابت با دیابت نوع ۲ کاملاً متفاوت است. اما شما باید بدانید که متأسفانه ۸۰ درصد از افراد پیش دیابتی که هیچ‌گونه اقدامی برای بهبودی خودشان انجام نمی‌دهند، در عرض ۵ تا ۱۰ سال به دیابت نوع ۲ مبتلا می‌شوند. در واقع این بیماری به صورت آهسته و بی‌صدا پیشرفت کرده و به سمت دیابت کشیده می‌شود و سلامتی شما را بدتر می‌کند. شما عزیزان باید بدانید که دیابت نوع ۲ به مدت طولانی و دائمی در بدن می‌ماند. اما اگر پیش دیابت دارید با تغییرات سبک زندگی و رژیم غذایی بهبود می‌یابید‌. لازم نیست که منتظر شوید تا اولین علائم دیابت نوع دو را تجربه کنید، بلکه در همین مرحله پیش دیابت، باید کاهش وزن، فعالیت بدنی منظم و رژیم غذایی متعادل را در برنامه روزانه خودتان بگنجانید.

ارتباط بین دیابت و ریزش مو چیست؟ راه‌های پیشگیری و مدیریت آن را در این مطلب بخوانید:

ارتباط بین دیابت و ریزش مو

عوارض دیابت و پیش دیابت چیست؟

به طور کلی اگر این دو بیماری کنترل نشوند، باعث ایجاد مشکلات جدی سلامتی می‌شوند.

↵ برخی از عوارض احتمالی آن عبارتند از: بیماری‌های قلبی عروقی، اختلالات چشمی، اختلالات کلیوی، آسیب به اعصاب یا نوروپاتی و همچنین آسیب به پاها.

√ یکی از مهمترین عوارضی که ممکن است افرادی که مبتلا به پیش دیابت هستند را درگیر کند، ایجاد دیابت نوع ۲ است. شما عزیزان باید بدانید که این بیماری چیزی بیشتر از یک ناراحتی ساده است. سطوح بیش از حد گلوکز در خون باعث می‌شود که در طول زمان منجر به مشکلات قلبی شوید. همچنین بی‌حسی، از دست دادن کامل حس در دست‌ها، اندام‌ها، پاها و به طور کلی نوروپاتی مرتبط با دیابت ممکن است بسیار دردناک باشد. گاهی اوقات این‌گونه افراد نیاز به داروهای جدا پیدا می‌کنند. رتینوپاتی دیابتی و آب مروارید از عوارض شایع دیابت هستند. این بیماران دیابتی معمولاً مبتلا به آب مروارید می‌شوند و حتی اگر سهل‌انگاری کنند ممکن است بینایی خودشان را از دست بدهند. گاهی نارسایی کلیه در این‌گونه افراد ایجاد می‌شود. بیماری عروق کرونر یکی از مهمترین علت مرگ و میر در دیابتی‌ها است. به طور کلی احتمال ابتلا به ایست قلبی یا سکته ناگهانی در افراد دیابتی که قند خون آنها کنترل نشده، بسیار زیاد است. همچنین ممکن است مبتلا به زخم‌هایی شوند که به کندی بهبود می‌یابند یا مجبور به قطع عضو شوند. به طور کلی شما عزیزان باید بدانید که سطوح بالای قند خون بهبود زخم‌ها را دشوارتر می‌کند.

بنابراین اگر پیش دیابت دارید، تمام تلاش خودتان را انجام دهید تا مبتلا به دیابت نشوید. به طور کلی بیماران دیابتی که سطح قند خون آن‌ها کنترل نشده، ممکن است مبتلا به زخم‌هایی در ناحیه پا شوند و حتی اعصاب بخش را از دست بدهند و احتمال عفونت نیز افزایش می‌یابد.

√ یکی دیگر از عوارض مرتبط با دیابت هیپوگلیسمی است. با اینکه اکثر افراد به افزایش سطح خون افراد دیابتی توجه می‌کنند، اما شما عزیزان باید بدانید که بیماران دیابتی در معرض خطر بیشتری برای هیپوگلیسمی هستند. زیرا آنها به طور مکرر داروهایی را برای کاهش قند خون مصرف می‌کنند‌. شما برای پیشگیری از ابتلا به هیپوگلیسمی یا کاهش قند خون نباید مصرف داروهای دیابت خودتان را قطع کنید. در عوض باید مطمئن شوید که به طور منظم غذا می‌خورید تا قند خون شما به یک‌باره خیلی پایین نیاید.

√ همچنین کمای مرتبط با دیابتی‌ها یک وضعیت بالقوه کشنده است که ممکن است ناشی از هیپرگلیسمی بیش از حد یا هیپوگلیسمی باشد. در واقع برای افراد دیابتی افزایش قند خون یا کاهش قند خون هر دو به یک اندازه مضر است.

نحوه تشخیص دیابت و پیش دیابت چیست؟

به طور کلی برای نحوه تشخیص هر دوی این بیماری‌ها از آزمایش‌های مشابهی استفاده می‌شود. معیار تشخیص آن‌ها کاملاً متفاوت است. پزشکان معمولاً آزمایش قند خون ناشتا، دو ساعت پس از صبحانه، آزمایش تحمل گلوکز خوراکی و هموگلوبین را تجویز می‌کنند.

علت پیش دیابت و دیابت چیست؟

دیابت و پیش دیابت به عوامل ژنتیک و محیطی ربط دارد. به طور کلی افرادی که والدین یا فرزندانشان دچار دیابت هستند، احتمال ابتلا به این بیماری در آن‌ها بیشتر است. همچنین عوامل محیطی مانند نداشتن فعالیت بدنی، چاقی، مصرف غذاهای شیرین و پرچرب هرگونه استرس و اضطراب در ایجاد این بیماری دخیل است.

همچنین عدم خواب کافی باعث دیابت و بیماری‌های مرتبط به آن می‌شود‌.

علائم دیابت و پیش دیابت چیست؟

به طور کلی پیش دیابت و دیابت علائم مشابهی دارد. اما شما باید بدانید هنگامی که در مرحله قبل از دیابت یا همان پیش دیابت قرار گرفته‌اید، ممکن است هیچ‌گونه علامتی نداشته باشید یا دچار علائم خفیفی شوید.

گاهی افرادی که پیش دیابت دارند، افزایش وزن را تجربه می‌کنند. همچنین در برخی از نواحی مانند گردن و زیر بغل دچار تیرگی می‌شوند. گاهی اوقات احساس تشنگی خفیف یا خستگی مفرط نیز آن‌ها را آزار می‌دهد‌.

اما دیابت علائم واضح‌تری مانند تشنگی شدید، تکرر ادرار و خستگی مفرط را در پی دارد.

روش‌های تشخیص پیش دیابت و دیابت

در این بخش به بررسی روش‌های تشخیص پیش دیابت و دیابت به طور کامل می‌پردازیم.

آزمایش قند خون ناشتا (FBS)

پیش دیابت: 100 تا 125 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر

دیابت: 126 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر یا بالاتر

آزمایش تحمل گلوکز خوراکی (OGTT)

پیش دیابت: 140 تا 199 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر بعد از 2 ساعت

دیابت: 200 میلی‌گرم بر دسی‌لیتر یا بالاتر بعد از 2 ساعت

هموگلوبین A1C (HbA1c)

پیش دیابت: 5.7٪ تا 6.4٪

دیابت: 6.5٪ یا بالاتر

رژیم غذایی افراد دیابتی چگونه است؟ بایدها و نبایدهای آن را اینجا بخوانید:

رژیم غذایی افراد دیابتی

عوامل خطر مشترک پیش دیابت و دیابت

به طور کلی برخی از عوامل خطر بین این دو بیماری مشترک است. به عنوان مثال عواملی مانند سابقه خانوادگی، دیابت، اضافه وزن و چاقی، سبک زندگی کم تحرک، رژیم غذایی ناسالم، افزایش سن به ویژه‌ سنین بالای ۴۵ سال و سندروم تخمدان پلی کیستیک در این بیماری مشترک است. در ادامه عوامل خطر دیابت نوع ۲ را به طور کامل شرح می‌دهیم.

عوامل خطر ابتلا به دیابت نوع ۲

اگر پس از انجام آزمایش‌های مختلف، پزشک بر این باور است که مبتلا به پیش دیابت هستید، این یک علامت هشداردهنده است که در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ قرار دارید. اما خبر خوب این است که هنوز مبتلا به آن نشده‌اید و با حمایت مناسب می‌توانید تا ۵۰ درصد از ابتلا به آن پیشگیری کنید. در واقع دیابت نوع ۲ زمانی ایجاد می‌شود که انسولین نمی‌تواند به درستی کار کند. بنابراین سطح قند خون شما بالا می‌رود، در این صورت انسولین بیشتری آزاد می‌شود. البته شما عزیزان باید بدانید که این بیماری معمولاً به آرامی ایجاد شده و در افراد بالای ۴۰ سال شایع‌تر است. هرچند افراد زیر ۴۰ سال نیز ممکن است در معرض خطر قرار بگیرند. حتی علائم بیماری دیابت ممکن است تا ۱۰ سال طول بکشد تا شما متوجه شوید که مبتلا به آن هستید. بنابراین دانستن عوامل خطر ابتلا به این بیماری بسیار مهم است تا شما بتوانید راهکارهای پیشگیری از آن را در نظر بگیرید.

• اگر شما عزیزان سفیدپوست باشید و سنتان بالای ۴۰ سال است بیشتر در معرض خطر قرار می‌گیرید. همچنین برای سیاه پوست‌های آفریقایی یا جنوب آسیا سن بالای ۲۵ سال در معرض خطر هستند.
• اگر والدین، برادر، خواهر یا فرزندتان شما مبتلا به دیابت است، باید بدانید که شما ۲ تا ۶ برابر بیشتر نسبت به دیگران احتمال دارد که به دیابت نوع ۲ مبتلا شوید.
• به طور کلی دیابت نوع دو در افراد با نژاد آسیای جنوبی یا آفریقا ۲ تا ۴ برابر بیشتر است.
• اگر فشارخون شما بالاست، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری قرار دارید.
• اگر مبتلا به اضافه وزن یا چاقی هستید، نیز احتمال ابتلا به این بیماری در شما بسیار زیاد است.
• البته سایر عوامل محیطی مانند فقر، محرومیت یا حتی نابرابری نسبت به دیگران نیز ممکن است خطر این ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

↵ اگر مبتلا به تمامی این عوامل خطر هستید، باید بدانید که شما بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ نسبت به دیگران قرار دارید.

دانستن اینکه شما در معرض خطر هر بیماری هستید یا خیر، باعث می‌شود که از ابتلا به آن پیشگیری کنید.

مهمترین اقدامات برای جلوگیری از ابتلا به دیابت نوع ۲

در این بخش اقداماتی را شرح می‌دهیم که می‌توانید با رعایت آن‌ها خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده را کاهش دهید. بنابراین اگر پیش دیابت دارید، مطالعه ادامه این مطلب را از دست ندهید. البته برای افراد سالم نیز این نکات بسیار مفید است.

مدیریت وزن خود

اگر اضافه وزن یا چاقی دارید، باید بدانید که در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ هستید. حتی کاهش وزن اندک برای شما بسیار مفید است. اگر ۵ درصد از وزن خودتان را کاهش دهید، به میزان قابل توجهی خطر ابتلا به این نوع بیماری در آینده کاهش می‌یابد. راهکارهای زیادی برای کاهش وزن وجود دارد. حتی می‌توانید به متخصص تغذیه مراجعه کنید. همچنین اگر اضافه وزن و چاقی شما شدید است، جراحی عمومی نیز به شما کمک زیادی می‌کند.

داشتن رژیم غذایی سالم و متعادل

به طور کلی هیچ رژیم غذایی خاصی برای تمامی افراد در معرض خطر ابتلا به دیابت نوع دو وجود ندارد. هر کسی باید نسبت به جثه، توانایی و انرژی که در طی روز مصرف می‌کند، غذا بخورد. به طور کلی یک میزان مساوی غذا برای همه افراد وجود ندارد، اما باید بدانید که غذاها و نوشیدنی‌هایی که در رژیم غذایی خودتان قرار می‌دهید، با خطر ابتلا به دیابت نوع دو بسیار مرتبط است.

اگر رژیم شما از غذاها و نوشیدنی‌هایی تشکیل شده باشد که چربی بالا و همچنین فیبر پایین دارند، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند. بنابراین سعی کنید از غذاهای سالم مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات سبوس‌دار و پروتئین‌های بدون چربی استفاده کنید. همچنین سبزیجات با برگ سبز، زغال اخته، انگور و سیب بسیار مفید است. مصرف غلات کامل، ماست و پنیر، چای و قهوه بدون شیرینی را از دست ندهید. البته اگر یبوست دارید پیشنهاد می‌کنیم که چای و قهوه‌ای کمتری میل کنید. سعی کنید از گوشت قرمز و فرآوری شده مانند گوشت گاو، بره، خوک، ژامبون، سوسیس و کالباس پرهیز کنید. همچنین نوشیدنی‌های شیرین شده با شکر برای شما بسیار مضر است. کربوهیدرات‌های تصفیه شده مانند تنقلات شیرین، نان سفید و غلات شیرین پرهیز کنید. همچنین سیب‌زمینی به خصوص سیب‌زمینی سرخ کرده را کمتر مصرف کنید

داشتن تحرک بدنی در طی روز

اگر در طی روز زمان زیادی را بدون تحرک هستید و فعالیت خاصی ندارید، باید بدانید که خطر ابتلا به دیابت نوع دو در شما بسیار زیاد است. بنابراین فعال بودن در زندگی روزمره به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک زیادی می‌کند. شما عزیزان می‌توانید ورزش جدیدی را شروع کنید، همچنین باشگاه بروید و ورزش مورد علاقه خودتان را انجام دهید. به طور کلی تغییرات کوچکی در برنامه روزانه خودتان ایجاد کنید تا بتوانید هر روز فعال‌تر از روز قبل شوید. حتی به تماس‌های تلفنی در حالت ایستاده پاسخ دهید. به جای آسانسور، از پله استفاده کنید. برخی از تمرینات مانند پیاده‌روی را در برنامه روزانه خودتان بگنجانید.

√ مؤثرترین راهکاری که افراد دیابتی می‌توانند انجام دهند کنترل قند خون است. ‌اما فشار خون و کلسترول را نیز نباید نادیده بگیرید. به طور کلی علاوه بر دیابت، افرادی که دچار فشارخون و کلسترول بالا هستند، احتمال بروز مشکلات بیشتری برای آن‌ها وجود دارد. برای تشخیص مناسب و به موقع پیش دیابت و دیابت حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.

روایت یکی از افراد پیش دیابتی برای بهبود خودش

یکی از افرادی که پیش دیابت داشته، گزارش کرده که برنامه غذایی خودش را تغییر داده است‌. به عنوان مثال غذا و میان وعده غذایی کمتری مصرف می‌کند. به جای خوردن غلات شیرین، غذاهای فیبردار استفاده می‌کند. در طی روز آب زیادی مصرف می‌کند و مصرف نوشیدنی الکلی را به نصف رسانده است. چنین فردی گزارش کرده که بیشتر ورزش می‌کند و تحرک زیادی دارد. او بر این باور است که احساس می‌کند این تغییرات در سبک زندگی باعث شده احساس بهتری داشته باشد و بیان کرده تا حدودی توانسته از ابتلا به دیابت نوع ۲ پیشگیری کند‌.

اهمیت تشخیص زودهنگام دیابت و پیش دیابت

به طور کلی بسیار مهم است که شما عزیزان پیش دیابت و دیابت را سریع تشخیص دهید. در این صورت اگر اطلاع داشته باشید، فرصتی برای پیشگیری از پیشرفت به سمت دیابت برای شما فراهم می‌شود. همچنین اگر دیابت داشته باشید، امکان کنترل بهتر بیماری و کاهش خطر عوارض آن را فراهم می‌کند.

علائم دیابت در کودکان چیست؟ نحوه مدیریت آن را در این مطلب بخوانید:

علائم دیابت در کودکان

پیش دیابت و بررسی خطر ابتلا به دیابت نوع ۲

مهم‌ترین سؤالی که ممکن است در ذهن اکثر افراد ایجاد شود، این است که آیا پیش دیابت به این معناست که من دیابت نوع ۲ دارم؟ آیا این عارضه به این معناست که قطعاً به دیابت نوع دو مبتلا خواهم شد؟ آیا تمامی افرادی که پیش دیابت دارند، در نهایت مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌شوند؟ پاسخ تمامی این سؤالات منفی است. شما مخاطب گرامی که مبتلا به پیش دیابت هستید باید بدانید که در حال حاضر دیابت نوع دو ندارید. اما اگر می‌خواهید به آن مبتلا نشوید باید از همین الان اقدام کنید. برخی از تحقیقات انجام شده توسط مجله جوان ایرانی نشان می‌دهد که تغییرات سبک زندگی از جمله رژیم غذایی، فعالیت‌های بدنی و کاهش وزن مداوم تا حدود ۵۰ درصد در کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ مؤثر است. اینکه در معرض خطر دیابت نوع ۲ هستید به این معنا نیست که قطعاً به آن مبتلا می‌شوید. همین حالا زمان خوبی برای ایجاد تغییرات سالم در غذاهایی است که می‌خورید. همچنین باید سطح فعالیت خودتان را برای کاهش خطر ابتلا به دیابت در آینده افزایش دهید.

تأثیر سبک زندگی بر دیابت و پیش دیابت

به طور کلی سبک زندگی نقش کلیدی در مدیریت و پیشگیری از دیابت و پیش دیابت دارد. همچنین فعالیت فیزیکی منظم و حفظ وزن مناسب را فراموش نکنید، زیرا تأثیر قابل توجهی در کنترل قند خون دارد. به ویژه اگر شما عزیزان پیش دیابت دارید، تغییرات سبک زندگی باعث می‌شود که از پیشرفت به سمت دیابت جلوگیری کنید. منظور از رژیم غذایی سالم داشتن یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از فیبر است. در مصرف کربوهیدرات‌های ساده و چربی‌های اشباع محدودیت قرار دهید. در این صورت به کنترل قند خون شما کمک زیادی می‌شود. سعی کنید وعده‌های غذایی خودتان را در زمان‌بندی‌های مشخص میل کنید.

در واقع خبر خوب برای شما عزیزان این است که اگر پیش دیابت دارید، تغییر سبک زندگی می‌تواند به شما کمک کند تا از ابتلا به دیابت نوع ۲ پیشگیری کنید و سلامتی شما بهبود یابد.

سخن پایانی

به طور کلی پیش دیابت و دیابت دو مرحله از یک طیف بیماری متابولیکی هستند که اگر شما عزیزان سبک زندگی خودتان را تغییر دهید و به مدیریت صحیح آن به پردازید، از پیشرفت پیش دیابت به دیابت پیشگیری می‌شود. آگاهی از علائم، تشخیص زود هنگام و رعایت نکات پیشگیری می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی این‌گونه افراد کمک زیادی کند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی تفاوت پیش دیابت و دیابت به طور کامل شرح داده شد. اگر شما عزیزان نیز هرگونه تجربه‌ای در این مورد دارید، می‌توانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خودتان را ثبت کنید.

منابع:

https://www.elcaminohealth.org/stay-healthy/blog/diabetes-vs-pre-diabetes-whats-difference

https://www.pep2dia.com/prediabetes/what-is-difference-between-diabetes-prediabetes/

https://www.cdc.gov/diabetes-prevention/about-prediabetes-type-2/index.html

https://www.diabetes.org.uk/about-diabetes/type-2-diabetes/prediabetes

https://familymedicineaustin.com/difference-between-prediabetes-vs-diabetes/