بهترین روش جلوگیری از سکته مغزی فوری (بهترین غذاها)
چگونه از سکته مغزی جلوگیری کنیم؟ چه غذاهایی بخوریم؟
سکته مغزی یکی از اصلیترین دلایل مرگ و میر و ناتوانی در سراسر جهان است. در واقع این وضعیت زمانی رخ میدهد که خونرسانی به بخشی از مغز کاهش یافته یا به طور کامل قطع شود. در نتیجه این مورد میتواند منجر به آسیبهای جدی و حتی مرگ شود. اما خبر خوش برای شما عزیزان این است که بسیاری از عوامل خطر این عارضه قابل کنترل و پیشگیری هستند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی روشهای مختلف برای جلوگیری از سکته مغزی پرداخته و نکات کلیدی برای حفظ سلامت مغز را به طور کامل شرح میدهیم.
نحوه جلوگیری از سکته مغزی (بهترین روشها)
به طور کلی افزایش سن همچنین داشتن پدر مادر یا سایر بستگانی که سکته مغزی کردهاند، شما را نیز مستعد ابتلا به این عارضه میکنند. اما بدانید که شما نمیتوانید سن خودتان را کم کرده یا سابقه خانوادگی خودتان را تغییر دهید، ولی میتوانید عوامل خطر این نوع سکته را کاهش داده تا احتمال ابتلا به آن در شما بسیار کم شود.
در ادامه این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی راهکارهایی میپردازیم تا بتوانید از سکته مغزی جلوگیری کنید.
تغذیه سالم
تغذیه سالم نقش بسیار مهمی در جلوگیری از سکته مغزی ایفا میکند. میوه و سبزیجات تازه را در برنامه غذایی خودتان بگنجانید. سعی کنید هر هفته یک میوه جدید امتحان کنید. انواع سبزیجات خرد شده را در سوپ، خورش و سایر وعدههای غذایی اضافه کنید. این نوع مواد غذایی از ویتامینها، مواد معدنی و آنتیاکسیدانها تشکیل شدهاند که میتوانند باعث حفظ سلامت عروق خونی شما شوند.
به عنوان میان وعده به جای اینکه چیپس و پفک میل کنید، یک مشت آجیل را جایگزین این نوع تنقلات کنید. به جای کره روی نان، از بادام زمینی یا آووکادو استفاده کنید. همچنین از آنجایی که مصرف نمک زیاد باعث افزایش فشار خون میشود، بنابراین سعی کنید مصرف نمک خودتان را کاهش دهید. ماهیهای چرب مانند سالمون میل کنید، چون دارای اسیدهای چرب و امگا ۳ هستند که باعث کاهش التهاب و بهبود سلامت قلب و عروق شما میشود. حتماً در هفته از این نوع ماهیها استفاده کنید. مصرف چربیهای اشباع و ترانس را کاهش دهید، زیرا کلسترول خون شما را افزایش میدهند. از آنجایی که غلات کامل دارای فیبر زیادی هستند، در نتیجه به کنترل قند خون شما و کاهش کلسترول کمک زیادی میکنند.
فعالیت بدنی منظم
یکی دیگر از مواردی که به کاهش خطر سکته مغزی کمک زیادی میکند، ورزش منظم است. فعالیتهای بدنی، فشار خون را کاهش داده، کلسترول شما را کنترل کرده و وزن شما را در محدوده سالم و نرمالی قرار میدهد. طی تحقیقات انجام شده حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط یا ۷۵ دقیقه فعالیت بدنی شدید در هفته توصیه میشود. سعی کنید هر روز صبح پس از صبحانه در همان محله خودتان کمی قدم بزنید. حتی میتوانید با دوستانتان باشگاه بروید، هنگامی که ورزش میکنید سعی کنید به سطحی برسید که به سختی نفس بکشید، اما همچنان میتوانید به خوبی صحبت کنید. تا جایی که میتوانید به جای استفاده از آسانسور از پلهها برای رفت و آمد خودتان استفاده کنید. اگر روزانه ۳۰ دقیقه وقت متوالی برای ورزش ندارید، چند بار آن را به جلسات ۱۰ تا ۱۵ دقیقهای تقسیم کنید.
برخی از افراد فعالیتهای ورزشی را محدود به راه رفتن روی تردمیل میکنند، اما شما باید ایدههای جایگزین را نیز در نظر بگیرید. به عنوان مثال برخی از روزها برقصید، باغبانی کنید، شنا کردن و پیادهروی نیز میتواند فعالیتهای مناسبی در نظر گرفته شود.
افزایش کیفیت خواب
برای اینکه از سکته مغزی پیشگیری کنید، خواب باکیفیت و خوب را جدی بگیرید. اگر شما به خوبی استراحت کافی نداشته باشید، باعث مشکلاتی مانند خستگی، ضعف حافظه و حتی اضطراب و افسردگی میشود. مشکلات خواب مرتبط با سکته مغزی عبارتند از بیخوابی، خواب آلودگی مفرط در طول روز و آپنه خواب، پرخوابی یا خواب بیش از ۹ ساعت در شب.
بنابراین پزشکان توصیه میکنند حتماً بین ۷ تا ۸ ساعت شبها بخوابید. اگر نمیتوانید خواب کافی داشته باشید، حتماً با پزشک مشورت کنید تا شما را برای داشتن یک خواب باکیفیت راهنمایی کند.
کنترل وزن
اگر اضافه وزن دارید، حتماً آن را کاهش داده و کنترل کنید، زیرا در این صورت کاهش وزن، فشار خون و کلسترول شما را کاهش میدهد. اگر دیابت دارید به مدیریت و کنترل این بیماری نیز کمک زیادی میکند. همچنین حفظ وزن در محدوده سالم و نرمال باعث کاهش خطر سکتههای مغزی میشود.
ترک سیگار
یکی از مهمترین عوامل خطر سکته مغزی سیگار است. بنابراین اگر سیگاری هستید حتماً آن را ترک کنید تا باعث بهبود سلامت قلب و عروق خونی شما شده، همچنین به کاهش خطر سکته مغزی کمک زیادی میکند.
کنترل دیابت
افرادی که دیابت دارند، باید قند خون خودشان را کنترل کنند. مدیریت دیابت باعث کاهش خطر سکته مغزی میشود. حتماً داروهای تجویز شده را سر وقت مصرف کنید. تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم را نیز فراموش نکنید. افرادی که دیابت دارند به هیچ وجه نباید سرخود دوز داروهای خودشان را کم و زیاد کنند، بلکه باید تحت نظر پزشک قرار گیرند.
محدود کردن مصرف الکل
مصرف بیش از حد الکل، فشار خون را افزایش داده و در نتیجه خطر ابتلا به سکته مغزی افزایش مییابد. بنابراین سعی کنید مصرف آن را متعادل کنید. حتی در این مورد میتوانید با پزشک خود مشورت کنید.
درمان بیماریهای قلبی
اگر بیماری قلبی خاصی دارید، مانند بیماری عروق کرونر یا فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب نامنظم) حتماً در صدد درمان آن باشید. به طور کلی درمان بیماریهای قلبی به پیشگیری از سکته کمک زیادی میکند.
مصرف داروها سر وقت
اگر برای درمان کلسترول بالا، بیماری قلبی، فشار خون بالا یا دیابت هرگونه دارویی مصرف میکنید، به دستور پزشک را به خوبی دقت کرده و داروهایتان را سروقت مصرف کنید. هرگز بدون مشورت با پزشک یا متخصص، مصرف دارو را قطع نکنید.
مدیریت استرس
استرس و اضطراب در زندگی باعث افزایش فشار خون شده و خطر سکته مغزی را به همراه دارد. بنابراین سعی کنید استرس روزانه خودتان را مدیریت کنید. برای این کار میتوانید از مدیتیشن، یوگا، تکنیکهای آرامسازی و تنفس عمیق بهره بگیرید.
شناخت عوامل خطر سکته مغزی
اولین گام برای جلوگیری از سکته مغزی شناخت عوامل خطر آن است. این نوع عوامل در ادامه با هم بررسی میکنیم.
فشارخون بالا
یکی از مهمترین عوامل سکته مغزی فشار خون بالا است. کنترل فشار خون میتواند به کاهش این خطر تا حد زیادی کمک کند. دقت کنید معمولاً فشار خون بالا هیچ علامت یا علائم خاصی ندارد. بنابراین حتماً فشار خون خودتان را به طور منظم چک کنید. حتی میتوانید دستگاه فشار خون تهیه کرده و در منزل این کار را انجام دهید. البته حتماً از پزشک خودتان سؤال کنید که باید چند بار در روز فشار خون خودتان را چک کنید.
دیابت کنترل نشده
شما عزیزان باید بدانید افراد مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر سکته مغزی هستند. اگر دیابت شما کنترل نشده باشد این احتمال افزایش مییابد.
کلسترول بالا
یکی دیگر از عوامل خطر سکته مغزی کلسترول بالا است. این وضعیت منجر به تشکیل پلاک در عروق خونی شده و در نتیجه احتمال سکته مغزی را افزایش میدهد.
سیگار کشیدن
یکی دیگر از عوامل خطر سکته مغزی سیگار کشیدن است. همچنین سیگار عروق خونی شما را بسیار تنگ میکند.
چاقی و اضافه وزن
یکی دیگر از عوامل خطر سکته مغزی چاقی و وزن زیاد است که این موارد فشار خون و کلسترول را افزایش میدهد. در نتیجه احتمال اینکه فرد دچار سکته مغزی شود بیشتر است.
عدم فعالیت فیزیکی
افرادی که فعالیت فیزیکی ندارند و در هفته هیچ نوع ورزشی نمیکنند، فشار خون و وزن آنها افزایش یافته و در نتیجه احتمال سکته مغزی زیادتر میشود.
شناخت علائم هشدار دهنده سکته مغزی
احتمالاً این سؤال برای شما ایجاد شده که علائم هشداردهنده سکته مغزی چیست؟ این آگاهی نیاز است تا بتوانید این عارضه را زودهنگام تشخیص داده و عکسالعمل مناسب داشته باشید.
- معمولاً افراد در هنگام سکته مغزی دچار افتادگی و بیحسی در یک طرف صورت میشوند.
- در بازو یا پاهایشان دچار ضعف شده، به ویژه در یک طرف بدن، این نوع ضعف را به شدت احساس میکنند.
- افراد هنگام سکته مغزی معمولاً در تکلم و صحبت کردن مشکل دارند. حتی گفتار دیگران را به سختی متوجه میشوند.
- تاری دید یا از دست دادن ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم نیز یکی دیگر از علائم هشداردهنده سکته مغزی است.
- اگر دچار سردرد ناگهانی و شدید بدون هیچ علت مشخصی شدید، ممکن است یکی از علائم هشدار دهنده سکته مغزی باشد.
- اگر اینگونه علائم را در خودتان یا فرد مقابل مشاهده کردید، حتماً با اورژانس تماس بگیرید.
سکته مغزی چقدر رایج است؟
طی تحقیقات انجام شده توسط مجله جوان ایرانی حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از سکتههای مغزی در بزرگسالان ۵۰ساله یا کمتر رخ میدهد. جوانان سیاه پوست تا ۴ برابر بیشتر از همسالان سفیدپوست خودشان در معرض این نوع خطر هستند. دقیقاً همان عواملی که باعث سکته مغزی در افراد مسن میشود (مانند فشارخون بالا، کلسترول بالا، چاقی و دیابت) باعث سکته مغزی در جوانان نیز خواهد شد. تنها تفاوت این است که شما وقتی جوان هستید، معمولاً به بیماری فکر نمیکنید. در صورتی که باید مراقب خودتان باشید و عادتهای خوب را از جوانی و میانسالی شروع کنید. هر از گاهی فشار خون، کلسترول، چربی و سطح قند خون خودتان را بررسی کنید.
اگر به صورت مستقل زندگی میکنید و از خانواده جدا شدهاید، بهترین فرصت است تا تغذیهای را برای خودتان در نظر بگیرید که در آینده شما را دچار انواع بیماریهای مزمن و سکتههای قلبی و مغزی نکند.
فراموش نکنید برخی از عوامل خطر سکته مغزی مانند سن، جنسیت و نژاد را نمیتوان تغییر داد، اما میتوان بر سایر عوامل خطر از جمله فشار خون، سطح کلسترول و مواردی از این قبیل، کنترل بیشتری داشت.
عوارض سکته مغزی چیست؟
معمولاً در اثر سکته مغزی معلولیت موقت یا دائمی ایجاد میشود. در واقع ممکن است یک طرفه بدن فلج شود یا کنترل برخی از عضلات یک طرف صورت یا بازوی خودتان را از دست میدهید. به طور کلی این نوع سکته بر کنترل عضلات دهان و گلو تأثیر میگذارد. حتی ممکن است بلعیدن یا غذا خوردن و صحبت کردن برای شما بسیار دشوار شود. برخی از افراد در گفتار یا حتی درک صحبتهای دیگران نیز دچار مشکلاتی میشوند.
یکی دیگر از عوارض سکته مغزی از دست دادن حافظه است. اینگونه افراد در تفکر و استدلال یا هر موضوعی دچار مشکل میشوند. به طور کلی افرادی که سکته میکنند، ممکن است در کنترل احساسات خودشان نیز مشکل داشته و به مرور زمان دچار افسردگی شوند.
افرادی که سکته مغزی میکنند، معمولاً در کارهای روزمره نیاز به کمک دیگران دارند.
بهترین غذاها برای پیشگیری از سکته مغزی
از آنجایی که برخی از غذاها میتوانند در پیشگیری از خطر سکته مغزی نقش اساسی داشته باشند، در این بخش به طور جداگانه به بررسی بهترین غذاها برای پیشگیری از سکته مغزی میپردازیم. البته شما عزیزان باید بدانید که تغذیه به تنهایی نمیتواند از این نوع سکته جلوگیری کند، بلکه شما باید در سبک زندگی خودتان تغییرات مثبتی ایجاد کنید. به طور کلی افرادی که تغذیه نامناسب دارند، احتمال ابتلا به فشارخون بالا، دیابت نوع ۲ و کلسترول بالا دارند. در نتیجه احتمال ابتلا به سکته مغز آنها نیز افزایش مییابد. رژیم غذایی که باعث کاهش خطر سکته مغزی میشود را در ادامه با هم مورد بررسی قرار میدهیم.
رژیم غذایی گیاهی سرشار از سبزیجات، حبوبات، دانهها، غلات کامل، میوهها و آجیل، برای جلوگیری از سکته مغزی و همچنین قلبی بسیار مفید است.
جالب است بدانید گوجه فرنگی خطر سکته مغزی را کاهش میدهد. مقادیر زیادی لیکوپن و آنتیاکسیدان در گوجه وجود دارد که برای سلامت مغز و قلب شما بسیار مفید است. همچنین به دلیل مقادیر زیادی فولات که در گوجه وجود دارد، باعث سلامت قلب و مغز شما شده و در نتیجه احتمال خطر سکته مغزی کاهش مییابد.
از آنجایی که موز سرشار از پتاسیم است، سکته مغزی را تا ۳۸ درصد کاهش میدهد. خوردن پتاسیم در افرادی که فشار خون بالا دارند، باعث متعادل شدن فشار خون آنها شده و آن را کاهش میدهد. همچنین موزهای سبز باعث میشود افرادی که حساسیت به انسولین دارند را بهبود بخشد.
حتماً آووکادو را در رژیم غذایی خودتان اضافه کنید تا احتمال ابتلا به سکته مغزی کاهش یابد. آووکادو حاوی اسیدهای چرب سالم است و التهاب را به خوبی کاهش میدهد.
به جای نان سفید حتماً نان سبوسدار تهیه کنید تا فیبر بیشتری مصرف کنید و دستگاه گوارش شما سالم کار کند.
مصرف شکلات تلخ را فراموش نکنید. از آنجایی که شکلات تلخ حاوی مقادیر زیادی آنتیاکسیدان، فیبر، آهن و سایر مواد معدنی است، در نتیجه به کاهش فشار خون و باز شدن رگهای خونی کمک زیادی میکند.
مواد غذایی دیگر مانند بذر کتان، جوی دو سر، اسفناج و ماهی قزلآلا را در تغذیه خود استفاده کنید. همچنین در طی هفته از گریپ فروت، سیر، چای سبز، هندوانه و پوست اسفرزه استفاده کنید تا به کاهش خطر ابتلا به سکته مغزی کمک زیادی شود.
همچنین خوردن روزی چند عدد بادام شیرین باعث کاهش کلسترول میشود. از آنجایی که تخم کدو سرشار از منیزیم است، باعث کاهش سکته مغزی میشود. گردو نیز دارای اسیدهای چرب و امگا ۳ است، در نتیجه التهاب بدن را کاهش داده و به کاهش سکته قلبی و سکته مغزی کمک زیادی میکند.
به ویژه اگر مستعد ابتلا به سکته مغزی هستید، حتماً سعی کنید رژیم غذایی خود را بهبود دهید تا یک عمر پشیمانی گریبانگیر زندگی شما نشود. فعالیت بدنی، ترک سیگار و سایر مواردی که در این مطلب به آن اشاره شد را در سبک زندگی خودتان قرار دهید.
اگر فردی دچار سکته مغزی شود، چه کار کنیم؟
اگر احساس کردید که اطراف شما فردی دچار سکته مغزی شده، تا حد امکان خونسردی خودتان را حفظ کنید. به بیمار اکسیژن رسانده و او را سریع به بیمارستان منتقل کنید یا اینکه با اورژانس تماس بگیرید. فشار و قند خون بیمار باید کنترل شود. فراموش نکنید که احتمال مرگ و میر در سکتههای مغزی ماه اول بسیار بالاست. به همین دلیل قند و فشار بیمار باید کنترل شود.
اگر زیر ۳ الی ۶ ساعت فردی که دچار سکته مغزی شده را به بیمارستان منتقل کنید، بیمار میتواند به خوبی نجات پیدا کند، چون امکاناتی که در بیمارستان فراهم است باعث میشود لخته خون از بین رفته و آسیب مغز کاهش یابد. از عوارض ثانویه و کاهش هوشیاری بیمار نیز پیشگیری میشود.
مینی استروک چیست؟
سکته مینی استروک یک سکته کوچک است که در واقع همان علائم سکته را ایجاد میکند. اینگونه سکته مغزی کوچک مخفف حمله ایسکمیک گذرا است. در این صورت جریان خون به مغز برای مدت کوتاهی متوقف شده و بین چند دقیقه تا چند ساعت طول میکشد. اگر شما عزیزان دارای سایر عوامل خطر ابتلا به این نوع سرطان هستید، حتماً با اورژانس تماس بگیرید.
بهترین درمان سکته مغزی
برای درمان سکته مغزی متخصص مغز و اعصاب ابتدا توسط سی تی اسکن، ام آر آی از مغز تصویربرداری میکند. سپس نوار قلب و کاردیوگرافی نیز تجویز میکند. پس از اینکه سکته مغزی تشخیص داده شد، پزشک فاکتورهای خطر را پیدا کرده و تا حد امکان به خانواده فرد توصیه میکند تا از عوامل خطر پیشگیری کنید تا بیمار مجدد دچار سکته مغزی نشود. پس از سکته نیز پزشک انجام فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتاردرمانی و بازتوانی شناختی را تجویز میکند تا کیفیت زندگی بیماران بهبود یابد.
سخن پایانی
به طور کلی پیشگیری از سکته مغزی نیازمند تغییرات در سبک زندگی و کنترل عوامل خطر است. با رعایت رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم، کنترل بیماریهای مزمن، ترک سیگار و سایر مواردی که در این مطلب از مجله جوان ایرانی به آن اشاره شد، میتوانید خطر سکته مغز را به طرز چشمگیری کاهش دهید. همچنین باید از علائم این نوع سکته آگاهی کامل داشته باشید تا بتوانید در صورت بروز آن اقدامات سریع را انجام دهید. در این صورت میتوانید جان فرد مقابل و خودتان را نجات دهید. اگر شما عزیزان نیز تجربهای در این مورد دارید، میتوانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خود را ثبت کنید.
