جیش العدل کیست؟ (بررسی گروه شبه نظامی)

جندالله که در سال 2012 نام خود را به جیش العدل (JAA) تغییر داد، یک گروه شبه‌نظامی اسلامگرای اهل تسنن مستقر در استان سیستان و بلوچستان ایران است. این گروه به مقاومت مردمی معروف است.

عبدالمالک ریگی، رهبر سابق جندالله، این گروه را در سال 2002 یا 2003 تأسیس کرد و تا زمانی که دولت ایران او را در سال 2010 دستگیر و اعدام کرد، به‌عنوان رهبر آن خدمت کرد.

پس از آن، این گروه به چندین عنصر تقسیم شد که JAA فعال‌ترین و تأثیرگذارترین آن‌ها شد. دولت ایران JAA را جانشین جندالله می‌داند.

جیش العدل توسط عبدالرحیم ملازهی، مبارز بلوچ، در سال 2012 با سازماندهی مجدد جندالله (ارتش خدا) که به مقاومت مردم ایران نیز معروف است، شروع کرد.

اهداف اعلام شده این گروه، تضمین به رسمیت شناختن حقوق فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بلوچ از سوی دولت ایران و گسترش آگاهی از وضعیت بد مردم بلوچ است. این گروه ضدایرانی خواهان استقلال شرق استان سیستان ایران و جنوب غربی بلوچستان پاکستان است.

چرا جیش العدل در بلوچستان است؟

اعضای آن از قومیت بلوچ هستند و در دو طرف مرز زندگی می‌کنند. پاکستان اصرار دارد که این گروه هیچ حضور سازمان‌یافته‌ای در این استان یا جاهای دیگر ندارد، اما اذعان دارد که برخی از ستیزه‌جویان ممکن است در مناطق دورافتاده بلوچستان که بزرگ‌ترین استان کشور از نظر منطقه و حساس‌ترین آن به دلیل شورش طولانی‌مدت است، پنهان شده باشند. جدایی‌طلبان و ملی‌گرایان از تبعیض شکایت دارند و خواهان سهم عادلانه‌تری از منابع و ثروت استان خود هستند.

چرا این گروه منبع تنش بین ایران و پاکستان است؟

حملات به نیروهای امنیتی ایران و پاکستان در سال‌های اخیر افزایش یافته است و هر یک از طرفین طرف مقابل را به بستن چشم بر شبه‌نظامیان مقصر می‌دانند. پاکستان می‌گوید شواهدی را با ایران در مورد حضور جدایی‌طلبان بلوچ در ایران به اشتراک گذاشته است، جایی که آن‌ها حملات فرامرزی را علیه نیروهای پاکستانی انجام می‌دهند.

پاکستان می‌گوید برخی از اعضای جیش العدل را دستگیر کرده است؛ زیرا آن‌ها مسئول حملات متعدد در ایران بودند. این گروه اغلب نیروهای امنیتی ایران را در نزدیکی مرز پاکستان هدف قرار می‌دهد و ستیزه‌جویان وارد پاکستان می شوند، جایی که مقامات در تلاش برای ایمن سازی مرز و ایجاد پست های بازرسی بیشتر هستند.

اما جدایی‌طلبان بلوچ همچنان نیروهای امنیتی پاکستان را در این استان که با افغانستان و ایران هم مرز است، هدف قرار می‌دهند. پاکستان می‌گوید جدایی‌طلبان از حمایت ایران برخوردارند.

حمله شبه‌نظامیان سنی به نیروهای امنیتی در جنوب شرق ایران

گروه شورشی سنی بلوچ جیش‌العدل روز پنجشنبه حملاتی را به مواضع نظامی در جنوب شرق ایران انجام داد که در آن دست‌کم 11 نیروی امنیتی کشته شدند.

مجید میراحمدی، معاون وزیر کشور ایران به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی گفت: حملات هم‌زمان جیش‌العدل، مقرهای نیروی انتظامی در چابهار و پایگاه سپاه پاسداران در راسک در استان ناآرام سیستان و بلوچستان را هدف قرار داد.

جیش‌العدل در طول سال‌ها ده‌ها عملیات بزرگ و کوچک را علیه نیروهای نظامی ایران، به‌ویژه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی انجام داده است، از جمله حملات برون‌مرزی و ربودن مرزبانان و پرسنل امنیتی و همچنین بمب‌گذاری‌هایی که منجر به کشتار غیرنظامیان شده است.

جیش العدل مسئولیت هدف قرار دادن خودروی حامل افسران سپاه در نزدیکی شهر ایرانشهر در استان ناآرام سیستان و بلوچستان ایران را بر عهده گرفت.

دو روز قبل این گروه مسئولیت حمله به یک پایگاه سپاه در سراوان را بر عهده گرفته بود و مدعی شد که یک نگهبان هدف گلوله قرار گرفته است.

سپاه ایران نیز به نوبه خود مواضع جیش العدل را در استان بلوچستان پاکستان هدف قرار داد، درحالی‌که پاکستان با بمباران مخفیگاه‌های جدایی‌طلبان مسلح بلوچ در استان سیستان و بلوچستان ایران به تلافی آن پرداخت.

این حملات به وخامت سریع روابط دیپلماتیک بین اسلام‌آباد و تهران منجر شد و هر دو کشور سفرای خود را خارج کردند و روابط رسمی خود را در میان لفاظی‌های شدید قطع کردند.

جیش العدل توسط ایران به‌عنوان یک سازمان تروریستی معرفی شده است که مقامات آن اغلب از آن به‌عنوان جیش الظلم ارتش بی‌عدالتی و تروریست‌های تکفیری یاد می‌کنند. ایالات متحده در سال 2010 این گروه را در فهرست سازمان‌های تروریستی خارجی خود قرار داد.

مقامات ایرانی اغلب ادعا می‌کنند که این گروه با آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا، عربستان سعودی و اسرائیل ارتباط دارد و توسط آن‌ها تأمین مالی می‌شود.