مریم میرزاخانی کیست؟ (زندگی نابغه ایرانی)
مریم میرزاخانی کیست؟ بررسی زندگی شخصی نابغه ایرانی
آیا میدانید مریم میرزاخانی کیست؟مریم در تاریخ ۲۲ اردیبهشت ۱۳۵۶ (۱۲ مه ۱۹۷۷) در تهران به دنیا آمد. وی فرزند احمد میرزاخانی، مهندس برق و رئیس هیئت مدیره مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد بود.
پدر مریم میرزاخانی اهل روستای فشندک طالقان در استان البرز بود. او پس از اتمام تحصیلات ابتدایی، با شرکت در آزمون ورودی مدارس سمپاد، وارد دبیرستان فرزانگان تهران شد تا مسیری جدید برای خود بسازد.
زندگی شخصی مریم میرزاخانی
میرزاخانی هرگز علاقه‌ای به قرار گرفتن زیر ذره‌بین رسانه‌ها نداشت و تعداد زیادی از مصاحبه‌های او منتشر نشده است. سلیقه سینمایی او بازتابی از ذات بدون مرز پژوهش‌هایش است که در تحقیق درباره خصوصیات اشکال هندسی نامعمول مشغول به کاوش است.
او توضیح می‌دهد: گاهی احساس می‌کنم در یک جنگل بزرگ هستم و نمی‌دانم به کجا می‌روم؛ اما به طریقی به بالای تپه‌ای می‌رسم و می‌توانم همه چیز را واضح‌تر ببینم. آنچه در آن لحظه رخ می‌دهد، واقعاً هیجان‌انگیز است.
فیلم محبوب او، داگویل، نگاهی خشن به آمریکا در دوران رکود بزرگ است. او اظهار کرده که در کودکی آرزو داشته نویسنده شود و افزود: وقتی که بچه بودم رؤیایم این بود که نویسنده شوم.
هیجان‌انگیزترین لحظاتم را به خواندن رمان می‌گذراندم، در واقع هر چیزی را که به دستم می‌رسید می‌خواندم. در سال ۱۳۸۴ با همسرش یان واندراک ازدواج کرد و از این ازدواج یک فرزند به نام آناهیتا به دنیا آمد.
دوران دبیرستان مریم میرزاخانی
مریم در مورد تأثیر مثبت محیط این دبیرستان بر زندگی علمی خود، اظهاراتی داشت و می‌گفت: من به دبیرستانِ ممتازِ فرزانگان در تهران رفتم و در آنجا استادان بسیار خوبی داشتم.
در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ (سال سوم و چهارم دبیرستان)، مریم میرزاخانی از دبیرستان فرزانگان تهران موفق به کسب مدال طلای المپیاد ریاضی کشوری شد.
سپس در سال ۱۹۹۴ در المپیاد جهانی ریاضی هنگ‌کنگ، با امتیاز ۴۱ از ۴۲، مدال طلای جهانی را از آن خود کرد. در سال بعد، در المپیاد جهانی ریاضی کانادا، میرزاخانی با نمره کامل، رتبه یکم و مدال طلای جهانی را به دست آورد.
حادثه سقوط اتوبوس حامل دانشجویان شریف
در اسفند ۱۳۷۶، اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی شریف که در بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی شرکت کرده بودند، از اهواز به تهران در حال رفتن بود.
تیم متشکل از مریم میرزاخانی، ایمان افتخاری و حسین نمازی در این مسابقه رتبه اول کشور را کسب کرده بودند. در حادثه‌ای که رخ داد، اتوبوس به دره افتاد و شش دانشجوی ریاضی، بیشتر از برگزیدگان المپیادهای ریاضی ملی و بین‌المللی، جان خود را از دست دادند. مریم میرزاخانی از جمله بازماندگانِ این حادثه بود.
نخستین دختر ایرانی در المپیاد ریاضی
او به همراه رؤیا بهشتی نخستین دخترانی بودند که در تیم المپیاد ریاضی ایران انتخاب شدند. مریم میرزاخانی نخستین دختری بود که در المپیاد ریاضی ایران مدال طلایی کسب کرد.
وی همچنین نخستین فردی بود که در دو سال متوالی مدال طلای المپیاد ریاضی ایران را به خود اختصاص داد و نخستین دانش‌آموز شرکت‌کننده از ایران بود که در آزمون المپیاد ریاضی نمره کامل را کسب نمود.
میرزاخانی تحصیلات خود را در دانشگاه صنعتی شریف به اتمام رساند. در طول دوره کارشناسی، او یک اثبات ساده برای قضیه شُر ارائه داد که در ماهنامه انجمن ریاضی آمریکا منتشر شد.
میرم میرزاخانی در دانشگاه هاروارد
پس از این اتفاقات او وارد دانشگاه هاروارد شد و در آنجا به حضور در کلاس‌های کورتیس مک‌مولن (برنده جایزه فیلدز) پرداخت. در این دوران، مک‌مولن به یاد می‌آورد که میرزاخانی با پرسش‌های فراوانی در کلاس‌ها شرکت می‌کرد و با عجله یادداشت‌های فارسی می‌نوشت. او در نهایت در سال ۲۰۰۴ دکترا خود را از دانشگاه هاروارد با راهنمایی مک‌مولن گرفت.
پس از دریافت دکترا، میرزاخانی به‌عنوان استادیار در دانشگاه پرینستون فعالیت تدریسی خود را آغاز کرد. دو سال بعد، در سال ۲۰۰۶، نشریه پاپیولار ساینس آمریکا او را در بین ۱۰ ذهن جوان برگزید.
او تا سال ۲۰۰۸ در پرینستون مشغول به تدریس بود و در این مدت به مرتبه استاد تمامی ارتقا یافت. سپس، او به دانشگاه استنفورد پیوست و از اوت ۲۰۰۸ به‌عنوان استاد تمام در این دانشگاه فعالیت کرد، در سن ۳۱ سالگی.
فعالیت علمی مریم میرزاخانی
او به همراه ۹ محقق برجسته دیگر در چهارمین نشست ۱۰ استعداد درخشان نشریه پاپیولار ساینس در آمریکا مورد تقدیر قرار گرفت.
به گزارش یواس‌ای تودی، این فهرست ۱۰ نفره، شامل محققان و نخبگان جوانی در حوزه‌های ابتکاری است که عمدتاً از چشم عموم پنهان بوده و بر اساس پیشنهادهای سازمان‌ها، رؤسای دانشگاه‌ها و ناشران انتشارات علمی انتخاب شده‌اند.
این محققان برجسته جوان در زمینه‌های متنوعی از گرافیک رایانه‌ای تا ریاضیات و علوم ربوتیک، افق‌های تازه‌ای در مرزهای جهان اطراف ما گشوده‌اند و مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان ۳۹ساله ایرانی، یکی از این افراد است.
محاسبه حجم اشکال هندسی
میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ میلادی موفق شد راه‌حلی برای یک مسئله ریاضی پیدا کند. او نشان داد که می‌توان با استفاده از ریاضیات، بهترین راه برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولوی را پیدا کرد.
این مسئله، مدت‌های طولانی است که ریاضی‌دانان را درگیر کرده بود و آن‌ها به دنبال راه‌حلی عملی برای محاسبه حجم اشکال هندسی پیچیده بودند.
میرزاخانی در دانشگاه پرینستون با ترسیم حلقه‌های ترسیم شده بر روی سطوح هذلولوی، یک راهکار نوآورانه ارائه داد. این اقدام به حل معمای ابعاد مختلف اشکال غیرطبیعی هندسی می‌پردازد.
اگر جهان با قوانین هندسه هذلولی راه بیفتد، کار او می‌تواند به تعریف دقیق شکل و حجم جهان کمک کند. این ابتکار علاوه بر اهمیت نظری، کاربردهای عملی نیز دارد و ممکن است به تدوین تعریف دقیق شکل و حجم جهان منجر شود.
در سال ۲۰۰۹، به‌خاطر دستاوردهای برجسته در حوزه ریاضیات، میرزاخانی جایزه بلومنتال را از آن خود کرد. انجمن ریاضی آمریکا در اعلامیه‌ای به مناسبت این افتخار، دلیل اهمیت این جایزه برای میرزاخانی را به خلاقیت استثنایی و دکترای مبتکرانه اختصاص داد و اظهار کرد که او از ابزارهای متنوعی از جمله هندسه هذلولوی و روش‌های کلاسیک مانند فرم‌های اتومورفیک و تقلیل سیمپلکتیک برای حل سه مسئله مهم بهره‌مند شده است.
تحقیقات مریم میرزاخانی
- در سال ۲۰۱۰، میرزاخانی توانست حدس شار زلزله ویلیام ترستن را درباره فضاهای تایشمولر رسمی کند که مدت‌ها یک پرسش باز و بی‌پاسخ در ریاضی بود. این حدس اظهار می‌کند که چنین شاری لزوماً ارگودیک است.
- در سال ۲۰۱۴، همراه با الکس اسکین و امیر محمدی، میرزاخانی نشان داد که ژئودزیک‌های مختلط و بستارهای آن‌ها بسیار منظم هستند و بر خلاف انتظار، نامنظم یا فراکتالی نیستند. به‌عبارت‌دیگر، بستارهای چنین ژئودزیک‌هایی جبری هستند و از ویژگی‌هایی مانند صلبیت برخوردارند. اتحادیه جهانی ریاضی در یک مقاله با نام کار مریم میرزاخانی این نتایج را به‌صورت شگفت‌انگیزی توصیف و تأکید کرد که یافتن این حقیقت باعث شگفت‌انگیزی است که تصلب در فضاهای همگن چگونه انعکاسی در فضاهای ناهمگنی همچون جهان فضای پیمانه‌ای دارد.
- عدد اردیش برابر با ۳ است. در سال ۱۳۹۸، نهاد زنان سازمان ملل هفت دانشمند زن تأثیرگذار جهان را معرفی کرد و در این میان، نام مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان ایرانی نیز به چشم می‌خورد.
دریافت جایزه فیلدز
در سال ۲۰۱۴، او برنده مدال فیلدز شد که بالاترین نشان علمی در زمینه ریاضیات است. این جایزه هر چهار سال یکبار به دانشمندان برگزیده زیر ۴۰ سال اهدا می‌شود و معمولاً به‌عنوان نوبل ریاضیات نیز شناخته می‌شود. میرزاخانی در این موقعیت تاریخی نخستین زن و نخستین ایرانی بود که این جایزه معتبر جهانی را از آن خود کرد.
بیماری و درگذشت مریم میرزاخانی
در تیر ۱۳۹۶ اعلام شد که مریم میرزاخانی به دلیل ابتلا به سرطان در بیمارستانی در آمریکا بستری شده است. او از چهار سال پیش‌تر به سرطان پستان مبتلا بوده و این سرطان به مغز استخوان وی گسترش یافته بود.
در آن زمان پدر و مادر او برای مراقبت از او به آمریکا رفته بودند. اما متأسفانه مریم در ۲۳ تیر ۱۳۹۶ در ۴۰ سالگی در بیمارستانی در کالیفرنیا درگذشت.
