اختلال عشق وسواسی چیست؟ (وسواس فکری در رابطه عاطفی)
نشانههای عشق وسواسی را جدی بگیرید (درمان آن چگونه است؟)
در برخی از مواقع ممکن است شما نسبت به یک نفر وسواس پیدا کرده و او را مانند دارایی خود کنترل کنید، در حالی که احساس میکنید عاشق او شدهاید. این نوع اختلال با انواع بیماریهای سلامت روان همراه است. شما معمولاً به چنین فردی توجه بیش از حد دارید و به برخی از برخوردهای او بسیار حسود میشوید. به این وضعیت، عشق وسواسی گفته میشود، البته متخصصان اینگونه وسواس عاطفی را بیماری روانی به حساب نمیآورند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به طور کامل شرح میدهیم اختلال عشق وسواسی چیست؟ به نشانههای آن پرداخته، نحوه تشخیص آن را بیان میکنیم و در پایان بهترین درمان آن را شرح میدهیم.
اختلال عشق وسواسی چیست؟
عشق وسواسی به گونهای است که فرد قصد دارد به عزیزان خود اثبات کند که آنها مانند یک شی یا دارایی او هستند. البته متخصصان، اختلال عشق وسواسی یا وسواس عشق را به عنوان وضعیت سلامت روان نمیشناسند.
در چنین وضعیتی حتی فرد ممکن است مرتکب اعمال خشونتآمیز یا سوءاستفاده شود.
چنین فردی ممکن است در تنظیم احساسات خود مشکل داشته باشد. همچنین علائمی مانند حسادت هذیانی را تجربه کند.
حتی عشق وسواسی ممکن است شامل رابطهای باشد که در واقع وجود ندارد. مثلاً با یک فردی مشهور یا یک غریبه نیز چنین وضعیتی ایجاد شود.
اینگونه افراد به جای دوستداشتن و خواستن بهترینها برای او، ممکن است فرد مقابل را به دلیل برطرفکردن نیازهای خودشان دوست داشته باشند.
علائم اختلال عشق وسواسی چیست؟
علائم اختلال عشق و وسواسی با توجه به دلیل وسواس آن متفاوت است.
اما به طور کلی برخی از علائم در اکثر افراد ایجاد میشود که در ادامه با هم بررسی میکنیم.
- چنین فردی بلافاصله عاشق شرکای جدید یا حتی غریبهها میشود.
- تلاش بسیار زیادی میکند تا شخص مقابل را کنترل کند.
- اگر طرف مقابل تلاش برای ترک رابطه داشته باشد او را تهدید میکند.
- از گوشدادن به احساسات طرف مقابل یا پذیرش هرگونه مرزی که او سعی در ایجاد آن دارد امتناع میکند.
- از فرد مقابل رفتارهای نامعقولِ خاص درخواست میکند.
- دارای برخی از رفتارهای حسادت گونه در رابطه است.
در اینجا برخی از علائم رایج وسواس عاطفی به صورت جداگانه ذکر شده است:
حسادت وسواسی در رابطه
معمولاً افرادی که دچار اختلال عشق وسواسی هستند، در کنار رفتارهای اجباری، حسادت بیش از حد دارند. اینگونه افراد مبتلا به حسادت وسواسی ممکن است تشخیص دهند که افکارشان بسیار غیرمنطقی است. اینگونه افراد معمولاً آزادی شریک مقابل را محدود کرده و افکار مزاحم و بیش از حد حسادت در درونشان دارند.
در مورد خیانت شریک زندگی توهمات مداوم به همراه دارند. گاهی اوقات به شریک زندگی خودشان نیز خیانت میکنند. افکار و احساسات پارانوئید و غیرمنطقی دارند. به طور کلی اینگونه افراد در رابطه رفتار غیرقابلقبول یا افراطی را از خودشان نشان میدهند.
علائم حسادت بیش از حد و روشهای غلبه بر آن را در این مقاله بخوانید:
افکار وسواسی
افکار مکرر و ناخواسته مبنی بر اینکه عاشق شریک خود نیستید یا به اندازه کافی آنها را دوست ندارید.
تردید در مورد تعهد خود به رابطه
نگرانی از اینکه ممکن است با شخص دیگری سازگارتر باشید. به طور کلی در مورد رابطه خود تردید دارید.
افکار وسواسی در مورد افراد دیگر
ترس از اینکه رابطه شما به پایان برسد. مدام به فکر انتهای رابطه هستید به جای اینکه تمرکز خودتان را بر عشقورزیدن به هم بگذارید.
رفتارهای اجباری
بیش از حد افکار و احساسات خود در مورد رابطه را تجزیهوتحلیل میکنید. مدام از شریک زندگی خود در مورد عشق و تعهدش سؤال میکنید. همچنین از موقعیتهایی که ممکن است اضطراب ROCD را برانگیزد، مانند رویدادهای اجتماعی یا گذراندن وقت با دوستان و خانواده اجتناب میکنید.
همیشه سعی در کنترل افکار و احساسات خود در مورد رابطه را دارید و رابطه خودتان را با دیگران مقایسه میکنید.
نکته:
اگر هر یک از این علائم را تجربه میکنید، از دیگران درخواست کنید تا به شما کمک کنند یا به تراپیست مراجعه کنید. وسواس در عشق با درمان به طور مؤثر قابلدرمان است، بهطوریکه شما میتوانید افکار و رفتارهای وسواسی خود را کنترل کنید و از یک رابطه سالم و رضایتبخش لذت ببرید.
به طور کلی معمولاً افرادی که دچار عشق وسواسی میشوند، از فرد مقابل نیز انتظار دارند که مانند خودشان توجه متقابل داشته باشد و در برابر هر نوع خواستهای که دارند مقاومت نکنند.
افرادی که دچار وابستگی عاطفی هستند، احساسات آنها شدید است و غرق در دنیای خودشان هستند و بههیچوجه نمیخواهند تمامشدن یک رابطه را بپذیرند. هرچند پایانیافتن یک رابطه برای تمامی افراد بسیار تلخ است، اما اکثر افراد پس از مدتی میتوانند به زندگی خودشان ادامه دهند. افرادی که به عشق وسواسی مبتلا هستند، حتی ممکن است کارهای خطرناکی انجام دهند و به خودشان آسیب برسانند.
معمولاً اینگونه افراد بر احساسات خودشان هیچگونه کنترلی ندارند و نیازهای عاطفی وسواسگونه داشته و اغلب اوقات احساس مالکیت و ترس ازدستدادن فرد مقابل را دارند. به طور کلی در روابط اینگونه افراد هیچ اطمینان خاطر، آزادی و آرامشی وجود ندارد.
نحوه تشخیص اختلال عشق وسواسی
هرچند هیچ معیار تشخیص خاصی برای عشق وسواسی وجود ندارد، اما رواندرمانگر بر اساس علائمی که دارید و تأثیرات منفی که بر روی زندگی شما گذاشته، تشخیص میدهد که شما مبتلا به عشق وسواسی هستید یا خیر.
در این وضعیت مشاور نیز از شما در مورد سابقه سلامت روان سؤالاتی میپرسد، زیرا عشق وسواسی ممکن است نشانهای از یک بیماری روانی دیگر باشد. به ویژه اگر فرد دچار رفتارهای هذیان گونه است، پزشک آزمایش روانشناختی یا پزشکی را برای رد علل دیگر توصیه میکند.
به طور کلی اختلال عشق وسواسی (OCD) که به عنوان اختلال وسواس فکری – اجباری در روابط (ROCD) نیز شناخته میشود. در واقع نوعی از وسواس فکری – اجباری (OCD) است که با افکار و رفتارهای وسواسی در مورد یک رابطه عاشقانه مشخص میشود.
افراد مبتلا به ROCD ممکن است افکار وسواسی به صورت مکرر راجع به موارد زیر تجربه کنند:
- آیا من عاشق شریکم هستم؟
- آیا شریکم مرا دوست دارد؟
- آیا رابطه ما درست است؟
- آیا من باید با شریکم باشم؟
- اگر با شریکم نباشم چه اتفاقی میافتد؟
این افکار وسواسی میتواند منجر به اضطراب، پریشانی و استرس قابلتوجهی شود. افراد مبتلا به ROCD همچنین ممکن است درگیر رفتارهای اجباری شوند که برای کاهش اضطراب ناشی از افکار وسواسی انجام میدهند. این رفتارها میتواند شامل موارد زیر باشد:
بارها و بارها بررسی رابطه، مانند تجزیه و تحلیل هر حرف و عملی که شریکشان انجام میدهد.
مدام قصد دارند از شریکشان مبنی بر اینکه آنها را دوست دارند و میخواهند با آنها باشند اطمینان حاصل کرده و رفتار آنها را کنترل کنند.
جلوگیری از صمیمیت به دلیل ترس از اینکه رابطه درست نیست.
برخی از افراد نیز رفتارهای وسواسی مانند دعاکردن زیاد یا قصد جادوگری برای ازبینبردن افکار وسواسی دارند.
اگر فکر میکنید که ممکن است به ROCD مبتلا باشید، از یک متخصص بهداشت روان واجد شرایط کمک بگیرید. درمان معمولاً شامل درمان شناختی – رفتاری (CBT) است که میتواند به شما کمک کند تا افکار و رفتارهای وسواسی خود را کنترل کنید.
علت ایجاد عشق وسواسی چیست؟
عوامل زیادی باعث میشود که فرد مبتلا به عشق وسواسی شود که در ادامه این مطلب از مجله جوان ایرانی به برخی از آنها اشاره میکنیم.
آروتومانیا
آروتومانیا یا خود معشوق پنداری به این معناست که شخص باور دارد که فرد بسیار مشهور یا فردی که در موقعیت اجتماعی بالاتری قرار دارد به او علاقه داشته و تمایل دارد که با او ارتباط برقرار کند. این مورد ممکن است حتی باعث رنجش و آزار افراد دیگر نیز شود، زیرا ممکن است در محل زندگی یا محیط کار آن فرد به او ابراز علاقه نشان دهد. افرادی که دچار این اختلال هستند، معمولاً دوستان کمی دارند و در اکثر اوقات در هیچ جایی نمیتوانند مشغول به کار شوند.
آرورتومانیا یک وضعیت روانپزشکی است که دو وضعیت اولیه و ثانویه دارد. در آرتومانیای اولیه وضعیت سلامتی فرد بهگونهای است که دچار هذیان میشود.
اما ثانویه ممکن است با سایر شرایط روانپزشکی مانند اسکیزوفرنی یا اختلال افسردگی همراه باشد.
آروتومانیا ممکن است به دلیل بارداری، سوءمصرف الکل، ضربه به سر یا مصرف برخی از داروها مانند آمفتامینها باشد.
افرادی که مبتلا به آروتومانیا هستند، حتی ممکن است دیگران را از دور مشاهده کرده و به آنها احساس نزدیکی کنند، زیرا دارای تمایلات وسواسی هستند.
اختلال شخصیت مرزی
برخی از افرادی که به اختلال شخصیت مرزی مبتلا هستند، ممکن است در کنترل احساساتشان مشکل داشته و ترس از رهاشدن داشته باشند. حتی آنها ممکن است به سرعت وارد یک رابطه شده و روابط شدید را با دیگران تجربه کنند. اینگونه افراد نوسانات خلقی بسیار شدیدی دارند که در برخی از مواقع تأثیر منفی بر روابطشان میگذارد. حتی آنها ممکن است احساس نزدیکی شدیدی به شخص دیگری داشته و این احساس ناگهان به نفرت تبدیل شود. در واقع افراد مبتلا به شخصیت مرزی هیچگونه تصویر یا احساس ثابتی از خودشان ندارند. در نتیجه این وضعیت باعث میشود که تمایلات وسواسی آنها بیشتر شود.
اختلالات دلبستگی
به ویژه افرادی که در کودکی والدین آنها رفتار ناپایدار داشتن یا بسیار بدرفتار بودند، الگوهای دلبستگی غیرعادی دارند که باعث ایجاد ترس یا هرگونه وسواس میشود. در واقع اینگونه سبکهای دلبستگی افراد در دوران کودکی باعث میشود که بر رفتار آنها در روابط بزرگسالی تأثیر بگذارد. در مقابل آن افرادی که در دوران کودکی پدر مادری باثبات شخصیت داشتند، رابطهای بسیار ایمن و خوب را تجربه میکنند. اینگونه افراد به طور کامل مستقل هستند و تجربیات عاطفی خودشان را به خوبی مدیریت کرده و برای روابطشان ارزش قائل میشوند، اما افرادی که دچار سبکهای دلبستگی ناایمن هستند، بیش از حد به دیگران وابسته میشوند.
ترومای ترس از رهاشدن
به طور کلی افرادی که در دوران کودکی دلبستگی ناایمن داشته و ترس از رهاشدن دارند دچار این نوع وسواس در عشق میشوند.
اختلال وسواس اجباری
اختلال وسواس اجباری در واقع یک وضعیت سلامت روان است که در آن افراد کارهای تکراری را انجام میدهند. مانند یک تصویر یا فکر تکراری همچنین تمایل به انجام کارهای تکراری دارند. معمولاً اینگونه افرادی که دچار اختلال وسواس اجباری هستند، افسردگی اضطراب و خشونت در یک رابطه را تجربه کرده و در عین حال دچار عشق وسواسی نیز میشوند.
سایر شرایط سلامت روان
برخی دیگر از بیماریهای روانی باعث میشود که فرد دچار افسردگی، ترس یا هرگونه وسواس شود. در واقع اگر فردی مبتلا به بیماریهای روانی باشد، ممکن است احتمال خطر وسواس در رابطه را افزایش دهد. به طور کلی افرادی که مبتلا به اختلال شخصیت وابسته هستند، به شریک زندگی خود آویزان میشوند. اینگونه افراد اگر تنها باشند احساس درماندگی کرده و حس خوبی به خودشان ندارند.
هنجارهای اجتماعی و فرهنگی
هنجارهای اجتماعی و فرهنگی باعث میشود که افراد در روابطشان دچار مشکل شوند. اگر افراد در دوران کودکی در معرض هنجارهای مختلف قرار بگیرند و بر این باور بزرگ شوند که عشق به معنای مالکیت است یا اینکه شریک زندگی آنها باید هر کاری را که میخواهد برای اثبات عشق انجام دهد، معمولاً دچار عشق وسواسی میشوند. در واقع این الگوهای فکری یکی از نشانههای مردانگی مضر یا مردانگی سمی است. افرادی که این ویژگیها را دارند در روابطشان دچار رفتاری میشوند که از نظر جسمی یا عاطفی بسیار آسیبزننده است.
راهکارهای مقابله با منفی گرایی در رابطه چیست؟ (رسیدن به آرامش)
زمان مراجعه به پزشک برای عشق وسواسی
اگر مبتلا به عشق وسواسی در رابطه خودتان شدهاید، حتماً نیاز است که به متخصص برای پیبردن به علت اصلی و شروع یک برنامه درمانی مهم مراجعه کنید.
افراد مبتلا به اینگونه وسواس، ممکن است احساس کنند که رفتار آنها هیچ آسیبی به رابطه نمیزند، حتی برخی از آنها احساس میکنند که مشکل از طرف مقابل است. اینجا زمانی است که فرد باید حتماً به پزشک مراجعه کند.
همچنین افرادی که یک رابطه را به سختی رها میکنند یا در رابطه احساس ناامنی بسیار زیادی میکنند، این احتمال وجود دارد که مبتلا به عشق وسواسی شده باشند، بنابراین حتماً باید به مشاور مراجعه کنند.
اگر هر یک از علائم زیر را تجربه میکنید، مهم است که برای عشق وسواسی به پزشک مراجعه کنید:
- افکار یا امیال وسواسی مداوم و ناخواسته در مورد یک فرد خاص
- ترس شدید از طردشدن یا رهاشدن توسط فرد موردنظر
- نیاز شدید به اطمینان و تأیید از سوی فرد موردنظر
- تلاشهای مکرر برای کنترل یا پیگیری فرد موردنظر
- رفتارهای اجباری برای کاهش اضطراب، مانند تعقیبکردن و تماسهای مداوم
- احساس پریشانی یا ناراحتی قابلتوجه به دلیل افکار یا رفتارهای وسواسی
- دشواری در تمرکز بر کار یا فعالیتهای روزانه
- اجتناب از موقعیتهایی که ممکن است اضطراب وسواسی را برانگیزد
به طور کلی اگر در مورد سلامت روان خودنگرانی دارید، همیشه بهتر است با یک متخصص بهداشت روان مشورت کنید. آنها میتوانند به شما کمک کنند تا علائم خود را ارزیابی کرده و مشخص کنید که آیا دچار OCD یا اختلال دیگری هستید یا خیر.
نشانه های روابط ناسالم چیست؟ با چگونگی ترک آن در این مطلب آشنا شوید:
نحوه درمان اختلال عشق وسواسی
درمان عشق وسواسی به علت افکار و احساسات این وضعیت بستگی دارد. اگر فردی مبتلا به اختلال شخصیت باشد، برای مدیریت علائم خود شامل اضطراب و نوسانات خلقی به رواندرمانی و دارو نیاز دارد. در واقع یک درمانگر به بررسی تروما، مدیریت شرایط زمینهای و ایجاد هنجارهای رابطه سالمتر کمک بسیار زیادی میکند.
هیچ برنامه درمانی جدول زمانی مشخصی برای بهبودی عشق وسواسی وجود ندارد، تنها رواندرمانگر است که تشخیص میدهد نوع درمان شما چگونه باشد.
عشق وسواسی میتواند بسیار فرساینده باشد و هم برای فرد مبتلا و هم برای شریک زندگی او مشکل ایجاد کند. درمان معمولاً شامل ترکیبی از درمان و دارو است تا علائم اختلال شما کاهش یابد. معمولاً پزشک داروهای ضداضطراب، ضدافسردگی، روانپریشی و تثبیتکنندههای وضعیت روحی را تجویز میکند. البته شما باید بدانید که ممکن است چندین هفته زمان ببرد تا داروها به خوبی اثر بگذارد. حتی پزشک ممکن است از شما درخواست کند که خانوادهتان در برخی از جلسات درمان حضور داشته باشد. اگر وسواس عاطفی شما ریشه در گذشته و مشکلات کودکی داشته باشد، نیاز به حضور خانواده وجود دارد.
سخن پایانی
هرچند روانپزشکان عشق وسواسی را یک بیماری روانی نمیدانند، اما باید بدانید که اگر بدون درمان رها کنید ممکن است برای دوستیها و روابط شما بسیار مخرب باشد. حتی ممکن است شما را منجر به سایر مشکلات علامت روان کند. برخی از افراد به دلیل این اختلال با فرد مقابل درگیر شده و روی به خشونت میآورند. بنابراین مراجعه به رواندرمانگر را فراموش نکنید. افراد مبتلا به ROCD ممکن است دائماً در مورد صحت احساسات خود نسبت به شریک زندگی خود، تعهد به رابطه یا سازگاری بلندمدت خود تردید کنند. این افکار میتواند بسیار پریشانکننده باشد و باعث اضطراب و پریشانی قابلتوجهی شود. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به طور کامل شرح دادیم عشق وسواسی چیست و هر آنچه که باید در مورد آن بدانید را شرح دادیم. اگر شما عزیزان نیز تجربهای در این مورد دارید میتوانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خود را ثبت کنید.
