درمان قطعی زخم پای دیابتی + نحوه پیشگیری از آن

شایع‌ترین علت بستری شدن بیماران دیابتی در بیمارستان، زخم پای دیابتی است. این بیماری علاوه بر نگرانی و استرس فرد، تأثیر اجتماعی و اقتصادی قابل توجهی نیز دارد، زیرا بیمار باید مدام تحت نظر پزشک باشد. حتی در برخی از مواقع که زخم شدید است، آن فرد، بسیاری از فعالیت‌ها را نمی‌تواند انجام دهد. هرچند باید سعی کنید با مراقبت مناسب، از زخم پای دیابتی پیشگیری کنید، اما در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی درمان قطعی زخم پای دیابتی پرداخته و نحوه پیشگیری از آن را به طور کامل شرح می‌دهیم. همچنین عوامل خطر ابتلا به این نوع زخم را بیان می‌کنیم.

عوامل خطر زخم پای دیابتی چیست؟

در این بخش عوامل خطر زخم پای دیابتی را به طور کامل برای شما شرح می‌دهیم. اگر فردی مبتلا به این عوامل باشند، خطر ابتلا به عفونت و زخم پا در آن‌ها از سایر بیماران بیشتر است.

• افرادی که الکل مصرف می‌کنند، احتمال ابتلا به این بیماری در آن‌ها بیشتر است.
• بیمارانی که ناخن‌های پاهایشان را به صورت نادرست کوتاه می‌کنند.
• اگر بیمار، کفش بی‌کیفیت یا ناهماهنگ با استایل بدن خود بپوشد، احتمال ابتلای این زخم در او بسیار بالا می‌رود.
• همچنین بیماران قلبی و کلیوی باید از ابتلا به این زخم آگاه باشند و بیشتر مراقب خودشان باشند.
• سیگار کشیدن نیز از جمله عوامل خطر برای زخم پای دیابتی محسوب می‌شود.
• بیماران باید دقت کنند با افزایش سن، احتمال ابتلا به این زخم در آن‌ها بالا می‌رود.
• افزایش وزن نیز یکی دیگر از دلایلی است که فرد را مستعد ابتلا به زخم‌های دیابتی می‌کند‌.

درجه‌بندی انواع زخم‌های دیابتی

همان‌طور که می‌دانید یکی از عوارض بیماری دیابت کنترل نشده، زخم پای دیابتی است. پزشکان این‌گونه زخم‌ها را درجه‌بندی کرده و از صفر تا ۵ آن را طبقه‌بندی می‌کنند. در ادامه این مطلب از مجله جوان ایرانی طبقه‌بندی آن‌ها به طور کامل شرح می‌دهیم.

درجه صفر

در این مرحله شما هنوز زخم پای دیابتی ندارید، اما به دلیل اینکه دیابت شما کنترل نشده، ریسک ابتلا به آن در شما بسیار بالا خواهد بود.

درجه ۱

در این مرحله شما یک زخم بسیار سطحی دارید، ولی هیچ‌کدام از اندام‌ها و بافت‌های داخلی آسیب ندیده‌اند.

درجه ۲

در این طبقه‌بندی از انواع زخم‌های پای دیابتی، شما دچار یک زخم نسبتاً عمیق شده‌اید که به قسمت‌های زیرین پوست نیز نفوذ کرده، اما استخوان شما درگیر نشده و هیچ آبسه و نشانه دیگری از این‌گونه درگیری استخوان‌ها مشاهده نمی‌شود.

درجه ۳

در این مرحله مبتلا به زخمی شده‌اید که نشان‌دهنده التهاب یا حتی آبسه در بافت زخم یا اطراف آن است. در این صورت احتمالاً مبتلا به عفونت در تاندون‌ها، ماهیچه، مفاصل یا استخوان نیز شوید.

درجه ۴

در جه ۴ از طبقه‌بندی زخم پای دیابتی، اطراف زخم معمولاً شروع به پوسیدگی می‌کند که به این حالت کانگرن می‌گویند.

درجه ۵

در این مرحله بافت کانگرن از ناحیه زخم گسترش یافته و به مرور زمان تمام پای بیمار را درگیر می‌کند.

درمان قطعی پیش دیابت چیست؟ جدیدترین توصیه‌های خانگی و پزشکی را در این مطلب بخوانید:

درمان قطعی پیش دیابت چیست؟

درمان قطعی زخم پای دیابتی

درمان زخم پای دیابتی باید به گونه‌ای باشد که عملکرد مطلوب پا را حفظ کرده و از تغییراتی که ممکن است منجر به زخم‌های مکرر شود پیشگیری کند. همچنین از دست دادن بافت پا را به حداقل برساند. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی درمان زخم پای دیابتی می‌پردازیم.

اگر فردی که دیابت دارد دچار زخم یا هرگونه عفونتی در پا شد، باید فوراً به پزشک مراجعه کند. پزشکان بیمار را معاینه کرده و درمان مؤثری را برای او تجویز می‌کنند. حتی اگر زخم کف پا بسیار پیچیده بوده و نیاز به جراحی داشته باشد، بهبودی سریع برای بیمار به وجود می‌آید.

در ادامه این بخش پمادهایی که برای بهبود زخم پای دیابتی بسیار مفید است را برای شما شرح می‌دهیم. البته دقت کنید که این پمادها باید تحت نظر پزشک مصرف شود.

پماد کلوتریمازول

یکی از پمادهای مؤثری که برای پیشگیری و درمان زخم پای دیابتی بسیار مفید است، کلوتریمازول نام دارد. این پماد یک پماد ضد قارچی بوده که باعث توقف رشد قارچ‌های عامل ایجاد عفونت بوده و باعث بهبود زخم پای فرد می‌شود.

پماد سیلورسولفادیازین

یکی دیگر از پماد‌هایی که باعث بهبود عفونت پای دیابتی می‌شود، سیلورسولفادیازین نام دارد. درواقع این پماد رشد باکتری در زخم پای دیابتی را متوقف کرده و عفونت را کاهش می‌دهد.

پلی هگزا متیلن بیگوانید

این ماده دارای خواص ضد میکروبی فوق العاده‌ای است که باعث بهبود زخم پای دیابتی می‌شود. درواقع پماد پلی هگزا متیلن بیگواند حاوی ماده ضدعفونی کننده است که به طور گسترده‌ای در پانسمان‌ها و پمادهای زخم‌های دیابتی استفاده می‌شود.

پماد باسیتراسین زینک

البته دقت کنید پماد باسیتراسین زینک در مراحل اولیه زخم پای دیابتی تجویز می‌شود.

این پماد از عفونی شدن زخم‌ها و اینکه تبدیل به زخم‌های شدیدتر شود پیشگیری می‌کند. البته از خود درمانی با این پمادها پرهیز کنید. حتی اگر شما در مراحل ابتدایی ابتلا به زخم پای دیابتی هستید، باز هم باید با نظر پزشک این پمادها را استفاده کنید.

پماد مترونیدازول

یکی دیگر راهکارهای بهبود زخم پای دیابتی پماد مترونیدازول بوده که دارای اثرات آنتی‌بیوتیکی است. این پماد به بهبود زخم‌های باکتریایی برای بیمار دیابتی کمک بسیار زیادی می‌کند. ازآنجایی‌که دارای خواص ضدالتهابی است، باعث کاهش تورم و قرمزی اطراف زخم پا خواهد شد.

پماد عسل طبیعی

ازآنجایی‌که عسل طبیعی دارای خواص ضدالتهابی و ضدعفونی کننده است، برای زخم پا مفید است. عسل اصل و طبیعی ترمیم زخم را افزایش داده و باعث سرعت رشد بافت‌های جدید می‌شود.

پماد کادکسومر آیودین

یکی دیگر از پمادهایی که برای پانسمان زخم‌های دیابتی کف پا بسیار مؤثر است، پماد کادکسومر آیودین نام دارد.  درواقع این پماد باعث از بین بردن سلول‌های آلوده و مرده پوست در داخل و اطراف زخم شده، درنتیجه به ترمیم سریع‌تر آن زخم یا عفونت کمک بسیار زیادی می‌کند‌.

آیا داروی جدیدی برای زخم پای دیابتی کشف شده است؟

اگر شما بیمار عزیز دچار زخم پای دیابتی هستید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کرده و به نظرات او احترام گذاشته و به پزشک خود اعتماد کنید‌.

درمان این‌گونه عفونت‌ها معمولاً توسط پانسمان کردن، تمیز کردن زخم و یا مصرف داروهای التیام‌بخش صورت می‌گیرد. اما برخی از افراد متأسفانه به پزشک مراجعه نمی‌کنند و دست به خود درمانی زده یا تصور می‌کنند که با گسترش اطلاعات خود در اینترنت یا گرفتن اطلاعات از افراد مختلف می‌توانند زخم خود را درمان کنند، درصورتی‌که چنین نیست! پس به‌محض مشاهده کوچکترین زخم در پاهای خود به پزشک متخصص مراجعه کنید.

درمان خانگی زخم پای دیابتی

همین ابتدا یادآور شویم پمادهایی که در بخش قبل ذکر شد، حتماً باید پس از مشورت با متخصص استفاده شود. در ادامه این بخش از مجله جوان ایرانی به درمان خانگی زخم پای دیابتی می‌پردازیم.

استفاده از ویتامین E

برای درمان خانگی زخم پای دیابتی ویتامین E بسیار کمک‌کننده است، زیرا این ویتامین از رشد عفونت پیشگیری می‌کند. بنابراین این‌گونه بیماران باید به طور منظم فلفل دلمه‌ای، آجیل و آوکادو مصرف کنند.

مصرف قهوه

یکی دیگر از مواردی که باعث بهبود جریان خون در کف پا می‌شود، قهوه است. اگر قهوه مصرف کنید جریان خون افزایش پیدا کرده و درنتیجه باعث تحریک واکنش ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت می‌شود.

روغن بذر کتان

یکی از روغن‌های مفیدی که مرهم فوق العاده‌ای برای زخم پای دیابتی است، روغن بذر کتان نام دارد که باعث بهبود زخم پای دیابتی می‌شود.

غذاهای غنی شده از روی

همچنین غذاهای غنی شده با روی را فراموش نکنید، زیرا به بهبود سریع بافت‌های بدن کمک بسیار زیادی می‌کند. همچنین تخم مرغ، حبوبات و آجیل سرشار از روی هستند.

مصرف آلوئه ورا

مصرف آلوئه ورا نیز به کاهش التهاب و پیشگیری از زخم کمک بسیار زیادی می‌کند. حتی گاهی پزشکان برای سوختگی‌های درجه یک و ۲ آلوورا تجویز می‌کنند. آناناس گیاهی از خانواده کاکتوس‌ها بوده، از آنجایی که این گیاه حاوی ماده‌ای به نام گلوکومانان است، باعث تولید کلاژن بدن می‌شود.

استفاده از زردچوبه

زردچوبه حاوی کورکومین بوده و دارای خواص ضد قارچی، ضدالتهابی و ضد باکتریایی است. به همین دلیل برای بهبود زخم پای دیابتی بسیار مفید است.

فرد بیمار می‌تواند زردچوبه را با آب مخلوط کرده تا خمیر شده و سپس آن را روی زخم بمالد. البته قبل از اینکه از زردچوبه برای بهبود زخم خود استفاده کنید حتماً با پزشک مشورت کنید. به طور کلی پمادها و پانسمان‌های زخم‌های باز و دیابتی نیاز به تأیید پزشک دارد.

استفاده از روغن نارگیل

از آنجایی که روغن نارگیل حاوی ماده مونولورین است باعث کاهش خطر ابتلا به عفونت می‌شود.

طی تحقیقات انجام شده بسیاری از موش‌ها که دچار زخم شده بودند، از این روغن استفاده کرده و بهبود یافتند.

مصرف سیر

سیر به دلیل خواص ضد میکروبی و ضدالتهابی که دارد، باعث بهبود سریع‌تر زخم‌های دیابتی می‌شود. حتی برخی از پزشکان پمادهایی که حاوی سیر هستند را برای بیماران تجویز می‌کنند.

مراقبت روزانه بعد از بهبودی زخم پای دیابتی (پیشگیری از عود مجدد)

افرادی که دیابت دارند و حداقل یک‌بار مبتلا به زخم پای دیابتی شده‌اند، باید بیشتر مراقب پاهای خودشان باشند. در ادامه انواع مراقبت‌های روزانه از پاهای فرد دیابتی را به طور کامل شرح می‌دهیم.

بررسی روزانه پا

بیماران باید هرروز پاهای خودشان را به دقت بررسی کنند تا هرگونه نشانه‌های زخم، ترشح، قرمزی یا تورم نداشته باشد. به ویژه اینکه پس از درمان زخم دیابتی بسیار اهمیت دارد که از عفونت‌ها و مشکلات جدی دیگر پیشگیری کنید.

اهمیت به نظافت پاها

به طور مرتب پاهای خودتان را با آب و به صورت ملایم تمیز بشویید. البته دقت کنید که از آب گرم برای پوست خود استفاده نکنید، زیرا باعث آسیب رساندن به آن می‌شود.

پوشیدن کفش‌های مناسب

سعی کنید کفش‌های بسیار مناسب و راحت بپوشید تا پاها و انگشتان پای شما راحت باشد. حتی در منزل سعی کنید برهنه نباشید و همیشه باید پاپوش یا کفش مناسب بپوشید.

استفاده از کرم مرطوب کننده

پس از اینکه روزانه پاهای خود را تمیز کردید از کرم‌های مرطوب کننده مناسب پوست خود استفاده کنید تا پوست پای شما نرم و لطیف باقی بماند.

پیشگیری از آسیب و فشار به پا

برای اینکه پاهای شما مجدد دچار زخم نشود، از هرگونه آسیب و فشار پاهای خود پیشگیری کنید. حتی می‌توانید از بانداژ و وسایل محافظتی نیز استفاده کنید تا فشار به این نواحی وارد نشود.

کنترل قند خون

اگر فرد دیابتی یک بار دچار پاهایش زخم شده است، پس از آن باید مرتب قند خون خود را کنترل کند. نه تنها چنین فردی بلکه تمام بیماران دیابتی باید میزان قند آن‌ها در محدوده نرمال و طبیعی قرار دهند‌.

علائم دیابت خاموش چیست؟ علائم دیابت نوع ۱ و نوع ۲ آن را در این مطلب بخوانید:

علائم دیابت خاموش چیست؟

هزینه‌های درمان زخم پای دیابتی

برای محاسبه هزینه‌های درمان زخم پای دیابتی باید عوامل بسیار زیادی را در نظر گرفت، ازجمله اینکه به کدام مرکز و به چه پزشکی مراجعه می‌کنید. از این مورد مهمتر میزان شدت و عمق زخم پای بیمار است. بنابراین تا وضعیت فرد وخیم‌تر نشده و زخم و عفونت شدیدتر نشده به پزشک مراجعه کنید تا سریعتر بهبود یابید و همچنین هزینه‌های درمان فرد کاهش یابد.

سخن پایانی

زخم پای دیابتی ممکن است باعث بستری شدن فرد در بیمارستان و حتی قطع عضو شود. اما شما عزیزان باید بدانید که زخم‌های سطحی تا متوسط را می‌توان به صورت سرپایی و با داروهای خوراکی درمان کرد. اما اگر عفونت شدید باشد، نیاز به بستری شدن در بیمارستان و درمان‌های تزریقی دارد تا دچار عفونت‌های شدید نشوید.

البته تمامی عفونت‌هایی که فرد را در بیمارستان بستری می‌کند، از یک زخم پوستی شروع می‌شود. بیمار به این زخم توجه زیادی نداشته درنتیجه زخم عمیق می‌شود. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی هر آنچه که باید در مورد زخم پای دیابتی بدانید برای شما عزیزان شرح دادیم. اگر شما نیز تجربه‌ای در این مورد دارید می‌توانید در انتهای مقاله بخش نظرات پیام خود را در انتهای مقاله ثبت کنید.