راهکارهای مقابله با خودسانسوری (دلایل + نشانههای آن)
چگونه با خودسانسوری مقابله کنیم؟ نشانههای آن چیست؟
خودسانسوری به معنای محدودکردن خود در بیان افکار، عقاید و هر نوع احساسات است. به ویژه زمانی که افراد ترس از قضاوت و واکنش منفی دیگران یا پیامدهای اجتماعی دارند، خودشان را سانسور کرده و از بیان نظراتشان پرهیز میکنند. این موضوع تأثیر منفی بر سلامت روان، رشد فردی، خلاقیت و نوآوری افراد میگذارد. در این مطلب از مجله جوان ایرانی به بررسی راهکارهای مقابله با خودسانسوری میپردازیم تا بتوانید اعتماد به نفس خودتان را تقویت کرده و از پیشرفت خود لذت ببرید.
راهکارهای مقابله با خودسانسوری
خودسانسوری یک چالش روانشناختی است که مانع رشد و پیشرفت فردی و اجتماعی میشود. در این بخش به بررسی راهکارهای مقابله با آن میپردازیم.
شناخت خودسانسوری
اولین قدم برای مقابله با خود سانسوری، محدود کردن خودتان، شناخت و درک کامل آن است. حتی برخی از افراد اصلاً نمیدانند که درگیر این وضعیت شدند. برای شناسایی دقیق این موضوع نیاز است که به الگوهای رفتاری و نشانههای خود به خوبی توجه کنیم. به عنوان مثال اگر در موقعیت اجتماعی یا شغل خودتان از گفتن نظرات خودداری میکنید، باید بدانید که ممکن است دچار خود سانسوری شده باشید.
تقویت اعتماد به نفس
پس از اینکه با مفهوم خودسانسوری آشنا شدید و آن را درک کردید، باید بدانید که ممکن است یکی از دلایل اصلی این وضعیت شما کمبود اعتماد به نفس باشد. برای افزایش اعتماد به نفس فعالیتهای جسمانی، بهبود مهارتهای اجتماعی و تمرینات ذهنی پیشنهاد میشود. همچنین مطالعه کتابهای مشاوره روانشناختی و همچنین شرکت در دورههای آموزشی مختلف، میتواند به تقویت اعتماد به نفس شما کمک بسیار زیادی کند.
پذیرش و احترام به خود
یکی دیگر از عوامل مهم برای کاهش خود سانسوری پذیرش و احترام به خودتان است. باید خودتان را با تمامی نقاط ضعف و قوت بپذیرید و یاد بگیرید که در هر شرایطی احترام بگذارید. میتوانید نکات مثبت در مورد خود و تحلیل از دستاوردهای شخصی را روزانه یادداشت کرده و این برنامه را تبدیل به عادت کنید.
ایجاد محیطهای حمایتی
داشتن محیطهای حمایتی و امن میتواند باعث کاهش خودسانسوری شود. در واقع محیطهایی مانند خانواده، دوستان، نزدیکان و همکارانی که با آنها احساس راحتی و اطمینان بیشتری دارید، میتواند برای شما بسیار مناسب باشد. ارتباطات سازنده، مثبت و حمایتهای اجتماعی باعث کاهش استرس و اضطراب ناشی از بیان هرگونه نظر میشود.
تکنیکهای مدیریت استرس
افرادی که میتوانند استرس خودشان را مدیریت کنند، این احساس خودسانسوری در آنها بسیار کم است. تکنیکهای مختلف مانند تمرین تنفسی، مدیتیشن، یوگا و ورزش باعث کاهش استرس و افزایش آرامش اینگونه افراد میشود. در واقع افرادی که استرس کمتری دارند، میتوانند با اطمینان بیشتری نظرات خودشان را آزادانه بیان کنند.
پذیرش تفاوتها
یکی دیگر از نکاتی که به کاهش خود سانسوری کمک زیادی میکند، پذیرش تفاوتها است. اینگونه افراد باید آموزش ببینند که نظرات و دیدگاههای خودشان را حتی اگر متفاوت با دیگران باشد به اشتراک گذاشته و به بیان ایدههایشان بپردازند.
مراجعه به مشاوره و روان درمانی
در برخی از مواقع ممکن است خودسانسوری به دلیل مشکلات عمیقتر روانشناختی باشد. در این صورت مشاوره و رواندرمانی میتواند کمک زیادی کند. مشاور به افراد کمک میکند تا علت ریشهای این وضعیت آنها شناسایی شده و با راهکارهایی که ارائه میدهند مشکل آنها را کاهش دهند.
کسب تجربه از گذشته
یادآوری موفقیتهای قبلی و کسب تجربه از گذشته به افراد کمک زیادی میکند. در نتیجه این مورد به کاهش خود سانسوری کمک بسیاری میکند.
آموزش مهارتهای مذاکره
اکثر افرادی که مهارتهای مذاکره و گفتگو را به خوبی آموزش دیدهاند، میتوانند نظرات خودشان را کاملاً محترمانه به شیوه مؤثر بیان کنند. اگر شما این مهارتها را تقویت کنید نه تنها اعتماد به نفس شما افزایش یافته، بلکه احتمال خود سانسوری کاهش مییابد.
منفعل نبودن
یکی دیگر از راهکارهای مقابله با خود سانسوری این است که دست از منفعل بودن بردارید. در واقع شما باید بدانید که احساس گناه یا عذاب وجدان در زندگی به دلیل کمکاریهای شما است. بنابراین سعی کنید از این بلاتکلیفی بیرون آمده و زمانتان را بهتر مدیریت کنید. اگر دست روی دست گذاشته و بیکار بنشینید و به گذشته فکر کنید، روی اشتباهاتی که انجام دادهاید حساس میشوید. بنابراین سعی کنید فعال باشید و به جای اینکه مدام افکار بیهوده شما را آزار دهد، داشتن یک زندگی خوب به دلیل تلاشهای حال حاضرتان را تصور کنید.
تغییر دادن ذهنیت خودتان
یکی دیگر از راهکارهای غلبه بر خودسانسوری این است که ذهنیت خودتان در مورد موضوعات مختلف را تغییر داده و هیچوقت ذهن خود را محدود نکنید. سعی کنید همیشه میزان ناراحت شدن اطرافیان را در ذهنتان تغییر دهید. اگر دایره ذهنی شما در مورد عواطف و احساسات اطرافیان بسیار محدود باشد، مطمئن باشید که مشکل خود سانسوری افزایش مییابد.
کنار گذاشتن خجالت
اگر میخواهید خود سانسوری را در وجود خودتان نابود کنید، دست از اجازه گرفتن از دیگران برای کارهای معمولی بردارید. خجالت را کنار بگذارید و بدانید که شما به هیچ وجه نیاز نیست برای تمام کارهایی که انجام میدهید به دیگران به طور کامل توضیح دهید یا اینکه از آنها اجازه بگیرید.
در نظر گرفتن رضایت خودتان
شما عزیزان باید بدانید که حتی اگر بهترین کارهای دنیا را انجام دهید، باز هم افرادی هستند که از شما انتقاد کرده و اعلام نارضایتی میکنند. بنابراین باید بدانید که به هیچ وجه نمیتوان رضایت تمامی افراد را به دست آورد. بنابراین سعی کنید برای رضایت خاطر خودتان تلاش و زندگی کنید نه اینکه مدام سعی در جلب رضایت دیگران داشته باشید.
تجربه کردن ریسکهای بزرگتر
یکی دیگر از راهکارهای غلبه بر خودسانسوری این است که کارهایی را در نظر بگیرید که همیشه آرزو داشتید آنها را انجام دهید. به عنوان مثال برای یک کنسرت آماده شوید یا اینکه در رویدادی که واقعاً به آن اهمیت میدادید سخنرانی کنید. هر ایده کسب و کاری که دارید را عملی و اجرایی کرده و حتی آن را روی کاغذ یادداشت کنید. به چند نفر که اعتماد دارید صحبت کنید و آنها را در جریان بگذارید که در حال انجام یک کار جدید هستید.
حتی میتوانید در طی روز به چندین نفر سلام کنید و اصلاً نگران پاسخ دادن آنها نباشید.
نشانههای افراد خود سانسورگر
افراد خود سانسورگر معمولاً نشانهها ویژگیهای یکسانی دارند که آن را در ادامه این بخش از مجله جوان ایرانی با هم بررسی میکنیم.
- برای اینگونه افراد معمولاً مشکل است که نظرات مخالفشان را نسبت به دیگران بیان کنند. حتی اگر افراد خودسانسورگر متوجه شوند که دیگران نظراتشان درست و صحیح نیست، نمیتوانند با آنها برخورد کنند. به طور کلی تمایل دارند که نظرات خودشان را بیان نکنند یا اینکه در اکثر مواقع سکوت کنند. اینگونه افراد صحبت نکردن و سکوت را به صحبت در مورد نظراتشان ترجیح میدهند.
- برخی از افراد حتی هنگامی که مخالف دیگران هستند ترجیح میدهند که نظر خودشان را مشابه با آنها نشان دهند تا هیچ بحثی ایجاد نشود و مخالفت خودشان را نشان ندهند.
- اینگونه افراد اگر در یک جمعی قرار بگیرند، پس از خروج از آن بابت هر نوع رفتار و حرفی که داشتهاند خودشان را سرزنش میکنند.
- افراد خود سانسورگر معمولاً نگران هستند که دوستان صمیمی خودشان را از دست بدهند. بنابراین سعی میکنند باب میل آنها رفتار کنند. حتی در برخی از مواقع نمیتوانند پایبند به مرزها و چارچوبهای خودشان باشند.
- اینگونه افراد معمولاً تفکر گروهی بر اساس نتایج جمع دارند. ولی باید بدانند که اینگونه تفکرات مانع خلاقیت و هرگونه مسئولیتهای فردی آنها میشود.
- اینگونه افراد حتی در روابط عاطفی نیز خودشان را سانسور میکنند. در اکثر اوقات با شریکشان هم نظر هستند و تمایل به ابراز وجود خودشان ندارند. معمولاً این افراد خود واقعیشان را نشان نمیدهند، زیرا خود فردیشان را از دست دادهاند.
- در درازمدت نه تنها هویتی ندارند، بلکه اگر ازدواج کنند با مشکلات زیاد و شکست مواجه میشوند.
- اینگونه افراد در اغلب موارد آرزوها، اهداف و ایدههای خودشان را از دیگران پنهان میکنند.
- اینگونه افراد حتی احساسات منفی مانند عصبانیت، ناراحتی یا هرگونه استرس و اضطراب را نیز از دیگران پنهان میکنند و ترس بسیار شدیدی از قضاوت دیگران دارند.
- یکی دیگر از نشانههای خودسانسوری این است که اینگونه افراد معمولاً در حرف زدنشان وسواس بسیار زیادی به خرج میدهند تا بتوانند آن را به بهترین شکل ممکن بیان کنند.
- افراد خودسانسورگر به حرفها و نظراتی که قصد مطرح کردن آن را دارند، بسیار فکر میکنند تا باعث ناراحتی دیگران نشوند.
- خودسانسوری باعث میشود که اینگونه افراد نتوانند در مکالمات تلفنی یا حتی حضوری به خوبی صحبت کنند. در این صورت ممکن است بعضی از کلمات را اشتباه بیان کرده یا تکرار کنند.
- معمولاً افراد خود سانسورگر را به عنوان افراد کم حرف و خجالتی تلقی میکنند. در صورتی که شما باید بدانید این افراد نه خجالتی هستند و نه کم حرف، بلکه به دلیل احترام بیش از حد به دیگران قدرت و توانایی بیان نظراتشان را از دست دادند.
دلایل خجالت افراد از رابطه جنسی چیست؟ روشهای مقابله با آن را در این مطلب بخوانید:
مقابله با خجالت افراد از رابطه جنسی
دلایل خودسانسوری چیست؟
در این بخش از مجله جوان ایرانی به بررسی دلایلی میپردازیم که باعث میشود افراد خودشان را سانسور کنند.
♦ یکی از مهمترین دلایل، محدود کردن باورهاست. در واقع فردی که اعتقاد دارد به اندازه دیگران مهم نیست، بنابراین معمولاً در هیچ بحثی مشارکت ندارد. اینگونه افراد در اعتماد به نفسشان مشکل دارند که اغلب از شرطی شدن دوران کودکی آغاز میشود. اگر شما کودکی بودید که همیشه باید نگاه میکردید و اجازهی صحبت کردن نداشتید، وقت آن رسیده که باورهای خودتان را بررسی کنید. سپس آنها را یادداشت کرده و بازنویسی کنید تا بتوانید خودتان را بیشتر باور کنید.
♦ یکی دیگر از دلایل خود سانسوری فکر کردن بیش از حد است. اگر اهل تحلیل بیش از اندازه هستید، ممکن است پاسخ آن را مدام در ذهنتان تکرار کنید و بررسی کنید که آیا این ایده یا عبارت درست است یا خیر. در این صورت در اکثر مواقع شما دست به خود سانسوری میزنید و احساس میکنید که ایده شما کامل و جامع نیست که آن را ارائه دهید.
♦ یکی دیگر از دلایل خودسانسوری ترس از طرد شدن است. به ارزشها و نگرشهای خودتان آگاه باشید. اگر موضوعی برای شما مهم است آن را طوری بیان کنید که مردم بتوانند آن را بشنوند. حتی میتوانید در این مورد از دیگران سؤال کنید و در هیچ شرایطی خودتان را سانسور نکنید.
♦ احساس انزوا نیز از جمله دلایل دیگری برای خودسانسوری است. در این صورت آنطور که احساس میکنید باب میلتان است شنیده نمیشوید.
♦ یکی دیگر از دلایل خود سانسوری این است که افراد خودشان را دوست ندارند. تا شما خودتان را باور نداشته باشید نمیتوانید ابراز وجود کنید.
♦ برخی از والدین بیش از حد فرزندانشان را با دیگران مقایسه میکنند. این مقایسه زیاد با دیگران نیز ممکن است باعث خودسانسوری شود. در این صورت فرد مدام در موقعیتهای مختلف با دیگران خودش را مقایسه میکند. حتی عدم تأیید والدین و اطرافیان نیز عزت نفس اینگونه اشخاص را کاهش داده و فرزندان به این وضعیت دچار میشوند.
♦ همچنین افرادی که در کودکی به میزان کافی هیچ نوع محبت و عشق دریافت نکردهاند، در بزرگسالی به اندازه کافی اعتماد به نفس ندارند و در نتیجه خودشان را در موقعیتهای مختلف سانسور میکنند.
دست از خود سانسوری بردارید
شما باید بدانید که خودسانسوری برای سلامتی و شغلتان بسیار مضر است. برای اینکه دست از خود سانسوری بردارید، از قدمهای کوچک شروع کنید. شرایطی را ایجاد کنید تا نه تنها خودتان بلکه دیگران نیز بتوانند خودشان را نشان دهند. هنگامی که تنها هستید با صدای بلند صحبت کنید، آن را تمرین کرده و خود را در موقعیت ریسکزایی قرار دهید. اگر بتوانید خود سانسوری را کنار بگذارید، حتی سخنرانی عمومی بهتری داشته و ارتباط قویتری با دیگران خواهید داشت.
این موضوع قابل درک است که جلوگیری از خود سانسوری بسیار دشوار است و یک مشکل بالقوه جدی شناخته میشود، اما شما میتوانید راهکارهای غلبه بر آن را آموزش دیده و سعی در کاهش آن کنید.
اگر دقت کرده باشید حتی برخی از دانشجویان یا دانش آموزان در کلاس از به اشتراک گذاشتن ایدهها یا نظراتشان در بحث خودداری میکنند. حتی گاهی اوقات احساس میکنند که استاد نمیخواهد نظرشان را بشنود مخصوصاً اگر نظر مخالفی دارند. به مرور زمان زندگی برایشان به یک عمل مستمر و خودسانسوری تبدیل میشود. شما باید تمام تلاش خودتان را بکنید تا بتوانید در چنین شرایطی به خوبی صحبت کنید. حتی میتوانید دیگران را تشویق کرده تا نظرشان را بیان کنند.
برای رفع افسردگی ناشی از روزمرگی چه راهکارهایی لازم است؟
پیامدهای خودسانسوری چیست؟
در این بخش به بررسی تبعات و پیامدهای خودسانسوری میپردازیم.
کاهش خلاقیت
افراد خودسانسورگر از آنجایی که در اکثر مواقع نظرات خودشان را پنهان کرده و از قضاوت دیگران ترس دارند، خلاقیت و نوآوری در آنها بسیار کاهش مییابد. اینگونه افراد حتی نمیتوانند ایدهها و راهکارهای جدید و خلاقانه ارائه دهند.
عدم رضایت از زندگی
به دلیل اینکه خود سانسوری باعث میشود افراد نتوانند خواستهها و احساسات خودشان را به طور کامل بیان کنند، در نتیجه از زندگی بسیار ناخشنود و ناراضی هستند تا جایی که دیگر هیچ رضایتی در وجود آنها موج نمیزند.
از دست دادن خود واقعی
یکی دیگر از پیامدهای خودسانسوری این است که افراد از خود واقعیشان دور میشوند. حتی آنها تصویر خوب و مطلوبی از خودشان ندارند. اینگونه افراد معمولاً هویت، احساسات و افکار خودشان را بروز نمیدهند.
از دست دادن فرصتهای مهم زندگی
از آنجایی که افراد خود سانسورگر خواستهها و نیازهایشان را ابراز نمیکنند، در نتیجه تلاش کمتری برای رسیدن به هدفهایشان داشته و فرصتهای زیادی را از دست میدهند. اینگونه افرادی نمیتوانند به خوبی پیشرفت کنند و به موفقیت دلخواهشان برسند.
محدود شدن رشد شخصی
افراد خودسانسورگر به دلیل ابراز نکردن خواستهها و احساساتشان دچار کاهش اعتماد به نفس و نارضایتی در زندگی شده، در نتیجه در رشد شخصی آنها محدودیت ایجاد میشود.
سخن پایانی
همانطور که در این مطلب از مجله جوان ایرانی به آن پرداخته شد، افراد خود سانسورگر معمولاً نظراتشان را بیان نمیکنند و همیشه تابع جمع و بزرگترها هستند. شما باید بدانید که این موضوع آسیبهای زیادی را برایتان به همراه میآورد. در این مطلب به بررسی نشانههای خودسانسوری پرداختیم. همچنین پیامدها و راهکارهای غلبه بر آن را به طور کامل شرح دادیم. اگر شما عزیزان نیز تجربهای در این مورد دارید میتوانید در انتهای مقاله بخش نظرات، پیام خود را با ما و سایر مخاطبان جوان ایرانی در میان بگذارید.
