فردوسی کیست؟ (از شاعر حماسه‌سرای ایرانی بیشتر بدانیم)
فردوسی کیست؟ الگوبرداری نظامی از آثار فردوسی چگونه است؟
همه ما می‌دانیم که فردوسی کیست. فردوسی از قدیمی‌ترین شاعران ایران است. فردوسی در روستایی در حومه شهر باستانی توس به دنیا آمد. در طول قرن ها،افسانه های بسیاری پیرامون نام این شاعر تنیده شده است، اما در مورد حقایق واقعی زندگی او اطلاعات بسیار کمی وجود دارد.
او در بیان سخنان خود لطیف و پر شور بود. طبع لطیف و روحیه وطن‌دوستی فردوسی را در منظوم شاهنامه می‌توان دید. در شعرهای او از هجو، دروغ و تملق اثری نیست.
بیوگرافی فردوسی
ابوالقاسم حسن‌پور علی توسی، ملقب به ابوالقاسم فردوسی، حماسه‌سرای بزرگ ایرانی است. لازم به ذکر است که فردوسی بزرگ‌ترین شاعر پارسی‌گو در سراسر جهان است.
فردوسی در سال ۳۱۹ هجری شمسی (۳۲۹ هجری قمری – ۹۴۰ میلادی) در روستای پاژ توس به دنیا آمد. پدرش در طبران توس جایگاه مناسبی داشت.
خانواده فردوسی از دهقانان صاحب زمین و ثروتمند بودند و به همین دلیل، فردوسی در دوران نوجوانی و جوانی در آسایش و راحتی زندگی می‌کرده.
امنیت مالی که در خانواده آن‌ها بود باعث شد تا او بتواند دوران نوجوانی و جوانی خود را در راه مطالعه تاریخ و به دست آوردن علم سپری نماید.
بعد از مطالعات فراوانی که انجام داد تصمیم به نوشتن مجموعه‌ای عظیم از داستان‌های اساطیری ایرانیان گرفت. لازم به ذکر است که دوران کودکی فردوسی با دوران پادشاهی سامانیان هم‌زمان بود.
از زندگی این شخص بزرگ اطلاعات زیادی موجود نیست و در زمان خودش او درست شناخته نشده بود. یک قرن بعد از مرگ او، حکیم نظامی گنجوی به تحقیق درباره این شاعر پرداخت. بعد از پرس‌وجوهای انجام شده از محل زندگی او توانست مطالبی را از زندگی او جمع‌آوری نماید.
ازدواج فردوسی
اطلاع دقیقی از تاریخ این ازدواج وجود ندارد؛ اما پسر فردوسی در سال ۳۵۹ هجری قمری به دنیا آمده است. فردوسی دو فرزند، یک دختر و یک پسر، داشت که پسرش را در زمان حیاتش از دست داد.
نظم شاهنامه
به نظم در آوردن شاهنامه اثر ماندگار فردوسی، حدوداً ۳۰ سال طول کشید و فردوسی این سال‌ها تمام‌وقت خودش را در راه تحقیق و نوشتن این کتاب سپری کرد.
با وجود ارزش شاهنامه برای ادبیات ایران، به دلیل کمبود منابع معتبر، اطلاعات در مورد سال وقایع مختلف در زندگی این شاعر ابهام دارند.
تاریخ‌های ثبت شده در منابع مختلف تقریبی هستند. سال آغاز سرودن شاهنامه نیز به‌درستی معلوم نیست؛ اما بنا به روایت‌های مختلف، فردوسی بین سال‌های ۳۷۰ یا ۳۷۱ هجری قمری، به نظم در آوردن شاهنامه را شروع کرده است.
چند تن از بزرگان خراسان، فردوسی را برای به پایان رساندن کتابش یاری کردند؛ اما پس از دوره سامانیان، غزنویان از فردوسی حمایت نکردند. در سال ۴۰۰ هجری قمری، فردوسی در سن ۷۱ سالگی نسخه جدیدی از شاهنامه را ویرایش کرد.
با وجود حمایت علاقه‌مندان تاریخ و ادبیات کهن در خراسان، فردوسی در دوره غزنوی و به دلیل شیعه بودنش مورد بی‌مهری قرار گرفت و در سال‌های پایانی عمرش مهجور ماند.
الگوبرداری نظامی از آثار فردوسی
در واقع آثار تأثیرگذار نظامی با الگوبرداری از شاهنامه فردوسی سروده شده‌اند؛ به همین دلیل منبعی مناسب برای شناخت بهتر فردوسی هستند.
فوت فردوسی
در واقع از زمان فوت فردوسی نیز روایت دقیقی وجود ندارد. بر طبق روایت‌های مختلف می‌توان گفت، فردوسی حوالی سال ۳۹۷ هجری خورشیدی یا ۴۱۱ هجری قمری، فوت نموده است.
در شاهنامه نیز به اعداد ۷۶ و ۸۱ سال در مورد عمر فردوسی، اشاره‌هایی شده است. می‌توان این گونه برداشت کرد که فردوسی حدود ۸۰ سال عمر کرده است.
آرامگاه فردوسی
آرامگاه فردوسی در استان خراسان رضوی، ۲۰ کیلومتری شمال غربی مشهد، در مسیر عبوری به سمت کلات نادری و در نزدیکی شهر تاریخی طبران و بقعه تاریخی هارونیه قرار دارد.
در آن زمان از دفن فردوسی در قبرستان توس ممانعت شد؛ زیرا در آن دوره دفن مسلمانان شیعه را در این قبرستان ممنوع کرده بودند.
سرانجام فردوسی را در حیاط خانه خودش دفن کردند و یکی از حاکمان محلی غزنویان، بنایی در محل مقبره فردوسی ساخت. در طول زمان این آرامگاه ویرانه شده بود و تا زمان حکومت پهلوی در طی سال‌های ۱۳۰۷ تا ۱۳۱۳ شمسی، به دستور رضاشاه پهلوی و توسط انجمن میراث‌فرهنگی، بنای آرامگاه فردوسی بازسازی شد.
سال ۱۳۱۳ شمسی و هم‌زمان با آیین هزاره فردوسی از بنای جدید آرامگاه فردوسی رونمایی شد. در سال ۱۳۴۸، هوشنگ سیحون، معمار برجسته ایرانی، طراحی آرامگاه را تکمیل کرد و شکل امروزی بنای آرامگاه فردوسی، دستاورد طراحی استاد هوشنگ سیحون است.
روز جهانی فردوسی
در تقویم ملی ایران روز ۲۵ اردیبهشت‌ماه (۱۴ مه) را به نام این شاعر برجسته نام‌گذاری کرده‌اند و مصادف با این روز، جشن‌های متفاوتی در مجموعه‌‌های فرهنگی در سراسر ایران برگزار می‌شود. این روز، روز جهانی فردوسی نیز است.
