درمان آب مروارید چشم: آیا عمل آن خطرناک است؟
علائم، علت + درمان آب مروارید چشم
با شنیدن نام آب مروارید چه چیزی به ذهن شما می‌آید؟ البته که بسیاری از شماها با آب مروارید آشنا هستید و حداقل این است که می‌دانید آب مروارید چیست. ما در این مقاله از مجله جوان ایرانی قصد داریم که آب مروارید را به‌طور کامل بررسی کنیم. اگر تا پایان این مطلب ما را همراهی کنید خواهید دانست که آب مروارید چیست و علائم و علت آنچه است. علاوه بر این ما به روش‌های درمان آب مروارید پرداخته‌ایم که به بسیاری از سؤالات شما پاسخ داده خواهد شد.
آب مروارید چیست؟
آب مروارید یک ناحیه کدر در عدسی چشم شما است. آب مروارید با افزایش سن بسیار شایع است. در ابتدا ممکن است که متوجه نشوید که آب مروارید دارید اما با گذشت زمان آب مروارید می‌تواند دید شما را تار، مه‌آلود یا کم‌رنگ کند. ممکن است در خواندن یا انجام سایر فعالیت‌های روزمره مشکل داشته باشید. خبر خوب این است که جراحی می‌تواند شما را از شر آب مروارید نجات دهد. جراحی آب مروارید بی‌خطر است و مشکلات بینایی ناشی تز آب مروارید را اصلاح می‌کند.
انواع آب مروارید
بیشتر آب مرواریدها مربوط به سن هستند که به دلیل تغییرات طبیعی در چشمان شما با افزایش سن رخ می‌دهد؛ اما شما می‌توانید به دلایل دیگری به آب مروارید مبتلا شوید به‌عنوان‌مثال پس از آسیب‌دیدگی چشم یا پس از عمل جراحی برای مشکل چشمی دیگر مانند گلوکوم. مهم نیست که چه نوع آب مرواریدی دارید درمان همیشه جراحی است.
علائم آب مروارید
ممکن است در ابتدا زمانی که آب مروارید خفیف است، هیچ علامتی نداشته باشید؛ اما همان‌طور که آب مروارید رشد می‌کند، می‌تواند باعث ایجاد تغییراتی در بینایی شما شود. برای مثال ممکن است متوجه شوید که:
- دید شما ابری یا تار است
- رنگ‌ها محو به نظر می‌رسند
- شب‌ها خوب نمی‌بینی
- لامپ‌ها، نور خورشید یا چراغ‌های جلو خیلی روشن به نظر می‌رسند
- یک هاله در اطراف چراغ‌ها می‌بینید
- دو برابر می‌بینید که گاهی با بزرگ‌تر شدن آب مروارید این مشکل از بین می‌رود
- شما باید نسخه عینک خود را اغلب تغییر دهید
این علائم می‌تواند نشانه‌ای از سایر مشکلات چشمی نیز باشد. در صورت داشتن هر یک از این مشکلات حتماً با چشم‌پزشک خود صحبت کنید. با گذشت زمان آب مروارید می‌تواند منجر به کاهش بینایی شود.
علت آب مروارید
بیشتر آب مرواریدها به دلیل تغییرات طبیعی در چشمان شما با افزایش سن ایجاد می‌شوند. وقتی جوان هستید عدسی چشم شما شفاف است. در حدود 40 سالگی پروتئین‌های عدسی چشم شروع به تجزیه شدن و جمع شدن می‌کنند. این توده باعث ایجاد یک ناحیه ابری روی لنز شما می‌شود که همان آب مروارید است. درواقع لنز شما بیشتر از آب و پروتئین ساخته‌شده است. به‌طورمعمول پروتئین‌ها به شکل خاصی در یک ردیف قرار می‌گیرند تا لنز شما کاملاً شفاف باشد و نور به‌راحتی از آن عبور کند. اگر پروتئین‌های لنز شما به هم برسند لنز کدر می‌شود. با گذشت زمان آب مروارید شدیدتر می‌شود و عدسی چشم را بیشتر کدر می‌کند.
عوامل خطر آب مروارید
با افزایش سن خطر ابتلا به آب مروارید افزایش می‌یابد. شما همچنین در معرض خطر بیشتری هستید اگر:
- مشکلات سلامتی خاصی مانند دیابت داشته باشید
- فشارخون
- نزدیک‌بینی
- چاقی
- قرار گرفتن در معرض نور ماوراءبنفش
- دود و سیگار کشیدن
- الکل زیاد بنوشید
- سابقه خانوادگی آب مروارید داشته باشید
- آسیب چشمی، جراحی چشم یا پرتودرمانی در قسمت بالای بدن خود داشته‌اید
- زمان زیادی را زیر نور خورشید گذرانده‌اند
- استروئیدها را مصرف کنید داروهایی که برای درمان انواع مشکلات سلامتی مانند آرتریت و بثورات پوستی استفاده می‌شوند.
اگر نگران هستید که ممکن است در معرض خطر آب مروارید باشید با پزشک خود صحبت کنید. بپرسید که آیا کاری می‌توان انجام داد که برای کاهش خطر انجام دهید.
جلوگیری از آب مروارید
شما می‌توانید برای محافظت از چشمان خود و به تأخیر انداختن آب مروارید اقدامات لازم را انجام دهید.
- از عینک آفتابی و کلاه لبه‌دار استفاده کنید تا جلوی نور خورشید را بگیرید.
- سیگار را ترک کنید.
- غذاهای سالم بخورید. مقدار زیادی میوه و سبزیجات بخورید به‌خصوص سبزی‌های تیره و برگ‌دار مانند اسفناج و کلم پیچ
- حداقل هر دو سال یک‌بار معاینه چشم انجام دهید.
چشم‌پزشک می‌تواند آب مروارید را به‌عنوان بخشی از معاینه چشم بررسی کند. این معاینه ساده و بدون درد است. پزشک به شما قطره چشمی می‌دهد تا مردمک چشمتان را گشاد کند و سپس چشمانتان را ازنظر آب مروارید و سایر مشکلات چشمی بررسی کند.
آب مروارید در جوانی
آب مروارید علل مختلفی دارد. علاوه بر سن بالا آب مروارید در جوانان نیز اتفاق می‌افتد. این مشکل در چشم می‌تواند دید شما را از بین ببرد. اگرچه علت دقیق آن نامشخص است اما در بیشتر موارد آب مروارید با افراد 60 سال و بالاتر مرتبط است؛ اما مواردی از آب مروارید در جوانان نیز مشاهده‌شده است. در میان افراد در هر سنی که مبتلابه آب مروارید هستند اولین نشانه‌های مشکل عبارت‌اند از افزایش مشکل در دید واضح در شب، حساسیت به نور و تابش خیره‌کننده و دید مه‌آلود یا تاری.
آب مروارید مادرزادی
آب مروارید مادرزادی یک نقص مادرزادی نادر در چشم است که می‌تواند باعث مشکلات بینایی یا نابینایی شود. آب مروارید مادرزادی زمانی اتفاق می‌افتد که عدسی چشم به‌جای شفاف شدن کدر باشد. نوزاد ممکن است در یک یا هر دو چشم آب مروارید داشته باشد. درمان زودهنگام آب مروارید مادرزادی برای سلامت و رشد کودک شما مهم است. آب مروارید مادرزادی نقص مادرزادی چشم است. نقص‌های مادرزادی تغییرات ساختاری هستند که در بدو تولد وجود دارند و می‌توانند تقریباً هر قسمت از بدن را تحت تأثیر قرار دهند. آن‌ها ممکن است بر ظاهر بدن، عملکرد یا هر دو تأثیر بگذارند. جراحی و مراقبت‌های ویژه چشم می‌تواند از کاهش بینایی جلوگیری کرده و به رشد مناسب بینایی کودک شما کمک کند.
انواع آب مروارید مادرزادی
دو نوع آب مروارید مادرزادی وجود دارد:
- سندرمی: این زمانی است که آب مروارید مادرزادی همراه با سایر نقایص مادرزادی یا شرایط سلامتی اتفاق می‌افتد. به‌عنوان‌مثال برخی از نوزادان مبتلابه آب مروارید مادرزادی نیز دارای سندروم داون هستند. سندروم داون یک بیماری ژنتیکی است که شامل ترکیبی از نقایص مادرزادی مانند ناتوانی‌های ذهنی و رشدی، نقص‌های قلبی، برخی از ویژگی‌های صورت و مشکلات شنوایی و بینایی است.
- غیر سندرمی: این زمانی است که آب مروارید مادرزادی تنها بیماری نوزاد است.
عمل آب مروارید با لیزر
جراحی آب مروارید با لیزر یک نوع پیشرفته جراحی آب مروارید است که از فناوری لیزر فمتو ثانیه استفاده می‌کند تا سطح جدید از دقت را به مراحل خاصی در جراحی آب مروارید که به‌طور سنتی با دست انجام می‌شد ارائه دهد. دقت مراحل جراحی آب مروارید چشم زمانی که با لیزر انجام می‌شود، به‌طور بالقوه می‌تواند خطرات خاصی را کاهش دهد و نتایج بصری جراحی آب مروارید را بهبود بخشد. جراحی آب مروارید سنتی بسیار مؤثر و موفق است. اکثر افرادی که نمی‌خواهند هزینه اضافی جراحی آب مروارید با لیزر را بپردازند می‌توانند بسیار مطمئن باشند که جراحی معمولی آب مروارید نتایج بسیار خوبی را به همراه خواهد داشت؛ اما اگر بهترین تکنولوژی ممکن را می‌خواهید جراحی آب مروارید با لیزر جذاب است. یک برش قرنیه دقیق‌تر، کپسولوتومی و اصلاح آستیگماتیک ممکن است به شما کمک کند تا به هدف خود یعنی وابستگی کمتر به عینک بعد از جراحی آب مروارید دست‌یابید.
جابجایی لنز بعد از عمل آب مروارید
جراحی‌هایی که بر روی چشمان شما انجام‌شده و همچنین جراحی‌هایی که در آینده انجام می‌شود ممکن است باعث آسیب رساندن به زونول‌ها (بافت‌های کوچک) گردد. کیسه‌های کپسولی وظیفه نگهداری لنزهای داخل چشمی (IOL) را بر عهده دارند که در جراحی آب مروارید این IOL در کیسه کپسولی قرار می‌گیرد. زونول‌ها نیز وظیفه پشتیبانی از این کیسه کپسولی را دارد. در زمان جراحی این امکان وجود دارد که قرار دادن IOL به چند زونول دیگر آسیب برساند. جابجایی و لغزش IOL ممکن است بلافاصله یا بعد از گذشت زمان رخ دهد. درصورتی‌که IOL در محور دید مرکزی باشد جراحی مجدد لازم نخواهد بود. درصورتی‌که این جابجایی باعث ایجاد علائم و عوارض گردد ممکن است پزشک لازم بداند جراحی جدید انجام شود.
افتادگی پلک بعد از عمل آب مروارید
افتادگی پلک به دلیل پتوز ایجاد می‌شود و پس از جراحی نسبتاً شایع است. در افرادی که پلک‌هایشان بعد از عمل متورم می‌شود، بیشتر اتفاق می‌افتد. احتمالاً توسط اسپکولوم تحریک‌شده است، ابزاری که جراح شما از آن برای عقب کشیدن پلک‌ها و در دسترس نگه‌داشتن چشم برای انجام عمل استفاده می‌کند. همچنین می‌تواند ناشی از التهاب چشم پس از عمل باشد. به‌طورمعمول افتادگی پلک در عرض شش ماه خودبه‌خود از بین می‌رود. اگر افتادگی پلک بیش از 6 ماه طول بکشد ممکن است برای رفع آن نیاز به جراحی داشته باشید.
دوران نقاهت بعد از عمل آب مروارید
درک و برنامه‌ریزی برای روند بهبودی پس از جراحی مهم است. زمان بهبودی برای جراحی آب مروارید کوتاه است. هرگونه درد و ناراحتی باید ظرف چند روز از بین برود. بااین‌حال، بسته به ماهیت و اندازه آب مروارید، فیزیولوژی و توانایی و بهبودی شما، بهبودی کامل ممکن است از چهار هفته تا شش هفته طول بکشد. پیروی از تمام دستورالعمل‌های مراقبت پس از جراحی و انجام ملاقات‌های بعدی با پزشک بسیار مهم است.
سؤالات رایج در مورد آب مروارید
برخی از افراد سؤالات زیادی در ارتباط با آب مروارید و عمل جراحی آن دارند که در ادامه با برخی از مهمترین آن‌ها پرداخته‌ایم.
نام دیگر آب مروارید چیست؟
نام دیگر آب مروارید کاتارکت است که نوعی بیماری پیش‌رونده و بدون درد در عدسی چشم است. این بیماری باعث کدر شدن عدسی و مشکلاتی ازجمله تاری دید خواهد شد. خوشبختانه خبر خوب این است که این بیماری با جراحی قابل‌درمان خواهد بود.
آیا آب مروارید باعث کوری می‌شود؟
متأسفانه آب مروارید در صورت عدم درمان باعث کاهش بینایی فرد و درنهایت حتی منجر به نابینایی و کوری او خواهد شد. البته این نابینایی قابل‌درمان خواهد بود. آب مروارید توسط جراحی درمان خواهد شد و بینایی فرد باز خواهد گشت. بااین‌حال توصیه پزشکان برای به دست آوردن نتایج بهتر، جراحی قبل از از بین رفتن کامل بینایی است. آب مروارید پیشرفته که منجر به کوری فرد شده باشد می‌تواند خطرات زیادی را برای جراحی به وجود آورد.
عمل آب مروارید چشم چقدر طول می‌کشد؟
جراحی آب مروارید مدرن یک روش امن و مؤثر است که عوارض آن نیز کم است. این عمل که جایگزین کردن لنز مصنوعی داخل چشمی به‌جای لنز کدر شده است، هم‌اکنون با روش نوین یعنی استفاده از دستگاه ماورا صوت (فیکو) و کارگذاری لنز داخل چشم انجام می‌گیرد. عمل جراحی آب مروارید با این روش در حدود 30 دقیقه انجام می‌گیرد.
عمل آب مروارید درد دارد؟
در طول جراحی شما دردی احساس نخواهید کرد. با تزریق آرام‌بخش به چشمان شما و همچنین قطره بی‌حس‌کننده چشم از ایجاد درد برای شما جلوگیری می‌کنند. در برخی مواقع در طول عمل جراحی تزریق داخل وریدی نیز برای جلوگیری از درد انجام می‌شود. به علت استفاده از داروها قبل و بعد از عمل آب مروارید ممکن است شما چیزی از جراحی به یاد نیاورید. بعد از جراحی و از بین رفتن اثرات داروی بی‌حسی ممکن است احساس ناراحتی جزئی در چشم داشته باشید که با استفاده از داروهای ضد درد تسکین داده می‌شود.
آیا عمل آب مروارید خطرناک است؟
جراحی آب مروارید یکی از بی‌خطرترین و مؤثرترین اعمال جراحی چشم است و جای هیچ نگرانی نخواهد داشت. با برش بسیار کوچک در حد 3 میلی‌متری در قرنیه جراحی انجام خواهد گرفت. لنز جایگزین روی‌هم تاشده و در داخل چشم کارگذاری می‌شود. در اکثریت موارد نیز نیازی به زدن بخیه نمی‌باشد.
آیا عمل آب مروارید نیاز به بیهوشی دارد؟
در جراحی آب مروارید چشم بیمار به‌صورت موضعی با قطره یا تزریق داروی بی‌حسی بی‌حس خواهد شد. بعدازآن می‌توان اقدام به خارج نمودن عدسی کدر شده کرد. جراحی آب مروارید معمولاً نیاز به بیهوشی ندارد اما در مواردی ممکن است با بیهوشی نیز انجام گیرد که دلایل آن می‌تواند به‌صورت زیر باشد:
- در صورت جراحی در کودکان
- در صورتی بیمار به داروی بی‌حسی حساسیت داشته باشد.
- بیمار دچار اضطراب و استرس شدیدی باشد.
- بیمار دارای بیماری باشد که نتواند پزشک را همراهی کند مانند اختلالات ذهنی.
رفع تیرگی زیر چشم + دلایل مهم ایجاد آن را در این مقاله بخوانید:
درمان آب مروارید
جراحی تنها راه برای خلاص شدن کامل از شر آب مروارید است اما ممکن است نیازی به جراحی فوری نداشته باشید. در ادامه با راه‌های درمان آب مروارید بیشتر آشنا خواهید شد.
درمان آب مروارید در خانه
در اوایل ممکن است بتوانید تغییرات کوچکی برای مدیریت آب مروارید خود ایجاد کنید. شما می‌توانید کارهایی مانند موارد زیر انجام دهید.
- در خانه یا محل کار از نورهای روشن‌تر استفاده کنید.
- از عینک آفتابی ضد تابش نور استفاده کنید.
- برای مطالعه و سایر فعالیت‌ها از لنزهای ذره‌بین استفاده کنید.
در مورد علائم خود با پزشک صحبت کنید. اکثر مردم نیازی به عجله برای جراحی ندارند. انتظار برای انجام جراحی معمولاً به چشمان شما آسیب نمی‌رساند یا بعداً جراحی را دشوارتر نمی‌کند. درصورتی‌که آب مروارید مانع فعالیت‌های روزمره شما شده است به پزشک اطلاع دهید و به‌طور منظم برای معاینات به پزشک مراجعه کنید.
درمان آب مروارید با تغذیه
انتخاب‌های غذایی سالم ممکن است به کاهش خطر ابتلا به آب مروارید در هر سنی کمک کند. دانشمندان پیشنهاد می‌کنند که تشکیل آب مروارید درنتیجه تغییرات اکسیداتیو در عدسی انسان است. مطالعات تغذیه‌ای از این ایده حمایت می‌کنند که میوه‌ها و سبزیجات سرشار از آنتی‌اکسیدان ممکن است به پیشگیری از انواع خاصی از آب مروارید کمک کنند. مصرف رژیم غذایی سالم زیر را در نظر بگیرید:
- ویتامین E موجود در بادام، آجیل کاج، تخمه آفتابگردان، کلم بروکلی و اسفناج
- سبزی تیره، سبزیجات برگ‌دار و میوه‌های رنگارنگ
- ویتامین‌های آنتی‌اکسیدانی مانند ویتامین C و بتاکاروتن
- غذاهای حاوی اسیدهای چرب امگا 3 مانند ماهی، مغزها و دانه‌ها
درمان آب مروارید با روغن‌زیتون
مشاهدات و مطالعات نشان داده‌اند که روغن‌زیتون نیز می‌تواند به درمان آب مروارید کمک کند. روغن‌زیتون را می‌توانید به غذاها و سالادهای موردعلاقه خود اضافه کنید. همچنین می‌توانید یک قطره روغن‌زیتون را به چشم خود بریزید. برای نتیجه‌گیری بهتر شما باید این کار را به‌طور منظم انجام دهید. روغن‌زیتون را به‌منظور درمان آب مروارید برای روغن پخت‌وپز معمولی انتخاب کنید. این روغن حاوی آنتی‌اکسیدان‌ها است که به ترمیم عدسی آسیب‌دیده کمک خواهند کرد. این روغن چشم‌های شما را مرطوب نگه می‌دارد.
درمان آب مروارید در طب اسلامی
پروفسور خیراندیش در ارتباط با درمان آب مروارید جوشانده عرق رازیانه را توصیه کرده‌اند. همچنین پیشنهاد کرده‌اند که اسانس رازیانه رقیق را به نسبت 1 به 14 در چشم خود بچکانند؛ یعنی 14 برابر آب مقطر و 1 برابر اسانس رازیانه را مخلوط کرده و داخل چشم بریزند. به گفته ایشان حجامت توسط پزشک متخصص طب سنتی نیز می‌تواند درمانی برای آب مروارید باشد. سرمه نشادر یکی دیگر از این درمان‌ها است که طب اسلامی آن را پیشنهاد کرده است. سوزش هنگام استفاده از این سرمه طبیعی است و جای نگرانی ندارد. سرمه اثمد، قطره عسل و انقوزه نیز مناسب برای درمان آب مروارید است.
کلام آخر
شما می‌توانید آب مروارید را در یک چشم یا هردو چشم داشته باشید اما نمی‌توانند از یک چشم به چشم دیگر سرایت کنند. درمان آب مروارید خوشبختانه با جراحی امکان‌پذیر است و همچنین با موارد دیگری نیز می‌توان آن را کنترل کرد که در این مقاله از مجله جوان ایرانی در ارتباط با آن‌ها صحبت کردیم. پس از جراحی ممکن است به مدت یک الی دو روز دچار خارش، ناراحتی خفیف، چشم آبکی، حساسیت به نور و تاری دید داشته باشید. برای چند هفته بعد از عمل ممکن است پزشک به شما قطره چشمی برای استفاده تجویز کند. این قطره به شما کمک خواهد کرد که از عفونت جلوگیری شود و فشار داخل چشم را کنترل کنید. در طول آن هفته‌ها از مواردی مانند دست زدن به چشمانتان، خم شدن بیش‌ازحد، بلند کردن وسایل سنگین و انجام هر کاری که به چشم شما آسیب می‌زند خودداری کنید.
