پایین آوردن تب اورژانسی در کودکان: روش های مهم و کاربردی

دستتان را روی پیشانی فرزند بیمارتان بگذارید، اگر احساس گرما کردید، از دماسنج شک استفاده کنید تا تایید کند کودکتان تب دارد یا خیر. اگر از برخی قوانین ساده پیروی کنید، به راحتی میتوانید تب کودکتان را پایین آورید. در این بخش از جوان ایرانی روش های پایین آوردن تب اورژانسی در کودکان را برای شما شرح می‌دهیم.

بدن به تغییرات دما با موارد زیر پاسخ می دهد

• افزایش یا کاهش تولید عرق
• نگه داشتن آب در بدن
• به دنبال محیطی سردتر یا گرمتر بودن

هنگامی که کودک تب دارد، بدن با روشهایی که در بالا ذکر شد، دمای بدن را کاهش میدهد اما دما به چند دلیل افزایش می یابد:

• مواد شیمیایی که سیتوکینها و واسطه‌ها نامیده میشوند، در پاسخ به تهاجم یک میکروارگانیسم، بدخیمی یا سایر عوامل مزاحم در بدن ساخته میشوند که خود باعث افزایش دمای بدن هستند.
• بدن در حال ساخت ماکروفاژهای بیشتری است. این‌ها، سلول‌هایی هستند که در صورت حضور عوامل بیگانه در بدن به مبارزه میپردازد. این سلول‌ها در واقع ارگانیسم مهاجم را میبلعند.
• بدن مشغول تلاش برای ساخت آنتی بادی‌های طبیعی است که با عفونت مبارزه می کند. تعدادی از این آنتی بادی‌ها دفعه‌ی بعد که همان عفونت بخواهد به بدن حمله کند، آن را تشخیص می دهند و به سرعت با آن مبارزه میکنند.
• تعداد زیادی از باکتری ها در داخل یک غشای پوششی محصور شده اند. هنگامی که این غشاء مختل یا شکسته میشود، محتویات داخل سلول خارج شده و می تواند برای بدن سمی باشد. این مواد سمی مغز را برای افزایش دما تحریک می کنند.

چه شرایطی می تواند باعث تب شود

• بیماری های عفونی
• داروهای خاص
• گرمازدگی
• تزریق خون
• اختلالات در مغز
• برخی از انواع سرطان
• برخی از بیماری های خود ایمنی

تب نشانه چیست؟

تب یک بیماری نیست، بلکه یک علامت یا نشانه است که بدن در حال مبارزه با یک بیماری یا عفونت است. تب سیستم دفاعی بدن را تحریک می کند و گلبول های سفید و سایر سلول های “مبارز” را برای مبارزه و از بین بردن عامل عفونت میفرستد.

علائمی که کودک ممکن است تب داشته باشد

کودکان مبتلا به تب ممکن است با افزایش دما احساس ناراحتی بیشتری کنند. دمای بدن بیش از 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد)، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• ممکن است فرزند شما مثل همیشه فعال یا پرحرف نباشد.
• ممکن است کودک شما شلوغ تر، کمتر گرسنه تر و تشنه تر به نظر برسد.
• کودک شما ممکن است احساس گرما کند.

 به یاد داشته باشید که حتی اگر کودک شما احساس می کند که در حال “سوختن” است، دمای اندازه گیری شده ممکن است آنقدر بالا نباشد.

علائم تب ممکن است شبیه سایر شرایط سلامتی باشد. بر اساس آکادمی اطفال آمریکا، اگر کودک شما کمتر از 3 ماه سن دارد و دمای آن 100.4 درجه فارنهایت (38 درجه سانتیگراد) یا بالاتر است، باید فوراً با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی کودک خود تماس بگیرید. اگر مطمئن نیستید، همیشه برای تشخیص با ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی فرزندتان مشورت کنید.

چه زمانی باید تب را درمان کرد

در کودکان، تبی که باعث ناراحتی آنها میشود. کودکان بین 6 ما تا 5 سال ممکن است به دلیل تب دچار تشنج شوند. (تشنج تبدار). اگر فرزندتان بخاطر تب بالا تشنج داشته باشد، احتمال اینکه مجدد دوباره تشنج کند، وجود دار. تشنج نشئت گرفته از تب به معنی این نیست که فرزندتان  به بیماری صرع مبتلا است. البته شواهدی وجود ندارد که درمان تب خطر تشنج ناشی از تب را کاهش دهد.

چگونه تب کودک خود را درمان و کاهش دهیم

زمانی که شما منتظر بوق زدن دماسنج هستید، ممکن است احساس کنید که یک عمر می گذرد. چه کاری می توانید انجام دهید تا کودک شما احساس بهتری داشته باشد؟ خوشبختانه، علائم تب کودک و نوزاد را معمولاً می‌توان در خانه و با چند روش کنترل کرد.

لجبازی کودکان خود را هرچه سریع‌تر درمان کنید. بهترین رفتار والدین چگونه است؟

درمان لجبازی کودکان

چه زمانی تب برای کودک زیاد است

اندازه گیری منظم دمای کودک برای نظارت بر بالارفتن دمای بدن او مهم است.

بطور معمول احتیاجی نیست کودک بیمار خود را نزد پزشک ببرید. اما گاهی تب می تواند یک علامت هشدار دهنده جدی باشد. 

با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی فرزند خود تماس بگیرید اگر:

• نوزاد شما کوچکتر از 3 ماه با تب بالای 100.4 درجه فارنهایت است. دمای بالای بدن در نوزاد می تواند نشانه یک عفونت حاد و خطرناک باشد.
• تب فرزند شما به طور مکرر به بالای 104 درجه فارنهایت می رسد.
• کودک شما دارای علائم تب بالا مانند سردرد شدید، گلودرد شدید، گوش درد شدید، استفراغ یا اسهال مکرر، بثورات غیر قابل توضیح یا سفت شدن گردن است.
• کودک شما کمتر از 2 سال سن دارد و تب بیش از 24 ساعت طول می کشد.
• کودک شما بیش از 2 سال سن دارد و تب بیش از 72 ساعت طول می کشد.
• کودک شما بی قرار است یا گریه می کند و نمی توان او را آرام کرد.
• به نظر بسیار بیمار، ناراحت یا بی پاسخ به نظر می رسد.

علائم دیگر در کنار تب می تواند باعث نگرانی باشد، که برای مثال میتوان به کاهش وزن، تشنج مکرر با وجود تلاش برای کاهش دما، لکه‌هایی بر روی پوست، بیهوش شدن، گریه دائم اشاره کرد.

کاهش تب کودک ممکن است زمان ببرد. اگر کودک شما علائم تب را تجربه می کند، این درمان‌های خانگی را برای کمک به کاهش دمای کودک خود امتحان کنید:

• کودک را با آب ولرم حمام کنید اما اگر کودک شما شروع به لرزیدن کرد، سریعا این کار را متوقف کنید چراکه لرز سبب افزایش دمای بدن میشود. هرگز فرزندتان را بدون مراقبت و نظارت در وان حمام رها نکنید.
• مطمئن شوید که کودک مایعات زیادی مثل آب، بستنی یا آب میوه می نوشند تا هیدراته بمانند و آب بدنش کم نشود.
• به کودک لباس سبک بپوشانید چراکه لباس های اضافی گرمای بدن را به دام می اندازد و باعث افزایش دما میشنود.
• دمای اتاق را پایین بیاورید.
• حتی اگر کودک شما لرز دارد، آن را با پتو یا لباس ضخیم نپوشانید.
• به کودک اجازه استراحت دهید. (در بیشتر موارد، نباید کودک خواب را بیدار کنید تا به او داروی تب بدهید.)
• صبر! به طور معمول، تب کودک شما طی 2 یا 3 روز خود به خود از بین می رود.

اگر کودک تب دارد و احساس ناخوشی می کند، همیشه مشخص نیست که به دلیل تب یا به دلیل بیماری زمینه ای احساس ناخوشی می کند. بنابراین کاهش تب لزوما احساس بهتری در آنها ایجاد نمی کند.

اساساً دو راه برای کاهش تب وجود دارد: استفاده از دارو یا استفاده از یک درمان خنک کننده از خارج از بدن. برخی از والدین امیدوارند که بتوانند با دارو از تشنج ناشی از تب جلوگیری کنند. اما تحقیقات نشان می دهد که داروهای کاهش دهنده تب نمی توانند از تشنج ناشی از تب جلوگیری کنند و گاهی اوقات تشنج ناشی از تب حتی در دمای 38 درجه سانتیگراد (100.4 درجه فارنهایت) رخ می دهد.

چه زمانی برای درمان علائم تب باید به نوزاد یا کودک خود دارو بدهید

• داروهای کاهش دهنده تب، با مهار ترشح انزیم سیکلواکسیژناز، تولید موادی مانند پروستاگلاندین ها که دمای بدن را افزایش می دهند را در بدن مهار می کنند. داروهایی که برای کودکان مناسب هستند عبارتند از استامینوفن (پاراستامول) و ایبوپروفن که به شکل شیاف یا شربت و … هستند.

• وقتی کودکان تب دارند، همیشه نیازی به تجویز دارو برای کاهش آن نیست. اما اگر کودک احساس ناخوشی شدیدی می کند یا دمای بدن او به 40 درجه سانتیگراد (104 درجه فارنهایت) یا بیشتر می رسد، درمان تب می تواند ایده خوبی باشد.
• اگر کودک شما زیر 2 سال سن دارد، حتماً قبل از دادن این داروها به کودکتان از پزشک خود سوال کنید.
• اسید استیل سالیسیلیک موجود در آسپرین میتواند در کودکان سبب سندروم ری شود که یک بیماری جدی و بالقوه کشنده است. پس بنابراین کودکان نباید از این دارو استفاده کنند مگر اینکه پزشک بگوید مشکلی ندارد.
• اگر فرزند شما حداقل 6 ماهه باشد، گزینه دیگر ایبوپروفن است.
• استامینوفن (پاراستامول) و ایبوپروفن عوارض جانبی مشابهی دارند. اما استامینوفن سابقه مصرف طولانی تری در کودکان دارد، بنابراین بیشتر در مورد عوارض جانبی احتمالی آن مانند اسهال و استفراغ شناخته شده است. در دوزهای بالاتر می تواند به کبد و کلیه ها آسیب برساند. به همین دلیل است که استفاده از دوز مناسب بسیار مهم است و همچنین مطمئن شوید که قبل از دادن دوز بعدی به اندازه کافی صبر کرده اید.
• اگر کودک استامینوفن یا ایبوپروفن مصرف می کند و بعد از حدود سه روز همچنان تب دارد، یا اگر کودک بیش از 4 ساعت تب بیش از 40 درجه سانتیگراد (104 درجه فارنهایت) داشته باشد به طور کلی ایده خوبی است که به دنبال مشاوره پزشکی باشد.
• از داروهای ترکیبی سرماخوردگی و آنفولانزا در خردسال خودداری کنید. این نوع داروها نباید در کودکان زیر چهار سال مصرف شوند.
• اگر تصمیم به استفاده از داروی سرماخوردگی دارید، با پزشک اطفال خود مشورت کنید تا مطمئن شوید فرزندتان به اندازه کافی برای نوع دارویی که در نظر دارید، سن مناسب دارد یا خیر.  طبق گفته FDA، به هیچ کودک زیر 2 سال نباید هیچ نوع داروی ضدسرفه یا ضد سرماخوردگی که حاوی ضداحتقان یا آنتی هیستامین باشد داده شود و حتی در کودکان بزرگتر از 2 سال نیز باید احتیاط کرد.
• در سنهای بالاتر باید به کودکان محصواتنی داده شود که ترکیبات ضدسرف و سرماخوردگی باشد. عوارض جانبی که احتمالا این داروها میتوانند داشته باشند، می تواند جدی و حتی تهدید کننده‌ی حیات کودک باشد.
• اگر پزشک میگوید استفاده از داروی سرفه یا سرماخوردگی اشکالی ندارد، قبل از خرید برچسب آن را بخوانید و یکی را انتخاب کنید که با علائم کودکتان مطابقت دارد.

آیا خنک کردن بدن کودک از بیرون می تواند به پایین آمدن تب کمک کند

کارهایی برای خنک کردن بدن از بیرون میتوان انجام داد مثل: سرد کردن پای کودک با یک حوله‌ی مرطوب و نمدار و یا استحمام کودک با  آب ولرم. این اقدامات سطح بدن کودک را خنک می کند اماسبب کاهش تب نمیشود. نوشیدنی های سرد، لباس های سبک و ملافه های سبک نیز می توانند اثر خنک کنندگی داشته باشند. همچنین می توانید کودک را بادبزنید، با یک اسفنج یا پارچه مرطوب به او ضربه بزنید یا پنجره را باز کنید. این مهم است که همیشه مطمئن شوید کودک احساس راحتی می کند و او خیلی سرد نمی شود.  کودکانی که تب بالایی دارند نیز نباید لباس گرم بپوشند.

کدام دماسنج برای کودکان بهتر است

همانطور که گفته شد تب دفاعی در برابر عفونت است. بدن کودک شما دمای خود را برای از بین بردن میکروب ها افزایش می دهد و در بیشتر موارد بی ضرر است و در عرض 3 روز از بین می رود.

معولا دماسنج‌های دیجیتال بهترین گزینه هستند. آنها را می توان در دهان، مقعدی یا زیر بازو استفاده کنید. برای کودکان خردسال، دمای مقعدی دقیق ترین است.اگر بچه های شما ۴ تا ۵ سال یا بزرگتر هستند، احتمالاً با دماسنج در دهان میتوانید خواندن سنجش دمای خوبی داشته باشید. سنجیدن دما از زیر بازو کمتر قابل اعتماد است اما انجام آن آسان تر است. به خاطر داشته باشید که برای بدست آوردن یک عدد دقیق تر، یک درجه به خواندن زیر بغل اضافه کنید.

نکاتی برای اندازه گیری دمای کودک

هر چند وقت یکبار نیاز به بررسی دارید؟ این بستگی به شرایط دارد. از پزشک اطفال خود بپرسید. معمولاً اگر کودکتان آرام می‌خوابد، نیازی نیست دمای بدن او را با وسواس اندازه بگیرید یا او را بیدار کنید. اما اگر انرژی آنها کم به نظر میرسد یا اگر کودک شما سابقه تشنج همراه با تب دارد، باید این کار را انجام دهید.