
اگر تا امروز گیاه ریواس را فقط بهعنوان یک سبزیِ ترشمزه و کوهستانی میشناختید، احتمالاً خیلی از خواص بخشهای دیگر آن، مخصوصاً گلهای چشمنوازش، برایتان ناشناخته مانده است. ریواس در نواحی مرتفع رشد میکند و بیشتر ما وقتی به آن فکر میکنیم، تصویر ساقههای ضخیم و سرخرنگی را در ذهن داریم که برای آشپزی یا مصرف خام استفاده میشوند؛ اما سؤال مهم اینجاست که گل ریواس برای چی خوبه و چرا از قدیم تاکنون در طب سنتی و روشهای درمان خانگی جایگاه ویژهای داشته است؟ در این مقاله، ابتدا مروری میکنیم بر ویژگیهای گل ریواس و سپس با کاربردها و خواص متعدد آن در زمینههای مختلف آشنا میشویم. در پایان هم به شما خواهیم گفت که چطور میتوانید با رعایت نکات ایمنی، از فواید این گل بهره ببرید.
گل ریواس برای چی خوبه؟
همانطور که اشاره شد، خیلیها وقتی نام ریواس را میشنوند فقط به ساقههای ترش و خوراکی آن فکر میکنند؛ اما اگر کمی بیشتر کنجکاو شویم و پا به دنیای گل ریواس بگذاریم، درمییابیم که این بخش از گیاه نیز کموبیش دارای فوایدی است که از دیرباز در طب سنتی مطرح بودهاند.
در پاسخ به این پرسش که گل ریواس برای چی خوبه؟ باید گفت از ترکیبات موجود در این گل میتوان برای تقویت مو، کمک به تسکین جوشهای پوستی (مخصوصاً جوشهای سر)، رنگدهی طبیعی به مو و حتی برخی خواص ضدالتهابی بهره برد. در بخشهای بعدی بیشتر دربارهی این جنبهها صحبت میکنیم.
البته تا اینجا گفتیم گل ریواس چه کاربردهایی دارد، اما در ادامه خواهیم دید که احتیاطهای مصرفی در کنار نحوهی آمادهسازی نیز اهمیت زیادی دارد؛ چراکه گیاه ریواس، بهویژه برگهایش، حاوی مقادیری اسید اگزالیک است و زیادهروی در مصرفش میتواند مشکلاتی ایجاد کند؛ بنابراین لازم است با اصول استفادهی صحیح آشنا باشید.
آشنایی کوتاه با گیاه ریواس و گل آن
برای اینکه بهتر بدانیم گل ریواس برای چی خوبه، خوب است ابتدا شناخت مختصری از این گیاه به دست آوریم. ریواس در مناطق کوهستانی و مرتفع بهصورت وحشی رشد میکند. برگهای بزرگ و پنجهای شکل، ساقههای کلفت و گوشتی و طعم ترش ازجمله ویژگیهای بارز این گیاه هستند. همچنین ریواس را با نامهای دیگری مثل ریباس، زرنیلج و ریواج نیز میشناسند.
گل ریواس معمولاً در انتهای ساقهی اصلی ظاهر میشود. این گلها صورتی متمایل به قرمز یا سرخ هستند و بهصورت خوشهای و متراکم کنار هم قرار میگیرند. گذشته از جنبهی ظاهری، در طب سنتی باور بر این بوده که گل ریواس مانند دیگر بخشهای گیاه (البته بهجز برگها) حاوی مواد مغذی و آنتیاکسیدانهای مفید است. به همین دلیل، سالهاست که از آن در درمانهای خانگی استفاده میکنند.
گل ریواس برای چی خوبه؟ بررسی ۴ فایده مهم
حال که فهمیدیم شکل و شمایل گل ریواس چگونه است، نوبت به آن میرسد که دقیقتر بگوییم گل ریواس برای چی خوبه و چگونه میتوان از آن استفاده کرد.
تقویت پوست سر و جلوگیری از جوش
یکی از کاربردهای گل ریواس، استفادهی موضعی برای کاهش التهابهای پوستی و بهویژه جوشهای روی سر است. افرادی که از قرمزی یا جوشهای دردناک در ناحیهی پوست سر رنج میبرند، گاهی از ترکیبات گیاهی حاوی گل ریواس برای تسکین این حالت استفاده میکنند.
همانطور که پیشتر اشاره شد، میتوانید گل ریواس را با مواردی مثل مورد، شاهتره، گل بنفشه و شنبلیله خشک ترکیب و آسیاب کنید تا حالت خمیری شود. آن را به مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه روی پوست سر بگذارید و سپس با آب ولرم بشویید. البته این یک روش سنتی است و پیش از مصرف بهتر است مطمئن شوید حساسیتی به هیچ یک از این گیاهان ندارید.
رنگدهی طبیعی به مو
برای کسانی که دوست دارند موهایشان را بدون مواد شیمیایی رنگ کنند، گل ریواس میتواند بههمراه گل بابونه و برگ حنا، ترکیبی جادویی بسازد. این مخلوط که در آب جوشانده میشود و سپس روی موها قرار میگیرد، میتواند رنگی نزدیک به مسی ایجاد کند.
نکتهی مهم این است که استفاده از این روشهای طبیعی نباید انتظارات رنگآمیزی فوقالعاده قوی را برایتان ایجاد کند. در واقع، حاصل کار ممکن است طیفی مابین قهوهای متمایل به مسی باشد؛ اما اگر از مواد شیمیایی گریزان هستید، این راهکار سنتی میتواند کمکتان کند. در عین حال، وجود گل ریواس در این ترکیب، به تقویت عمومی پوست سر و مو هم کمک میکند.
تقویت ساختار مو
علاوه بر خاصیت رنگدهی، بسیاری باور دارند که گل ریواس میتواند به استحکام تارهای مو کمک کند. در قدیم، مرسوم بود که مقدار مشخصی از گل ریواس را مانند چای دم میکردند و پس از سرد شدن، موها را با آن ماساژ میدادند. گفته میشد این عمل باعث تحریک گردش خون در پوست سر میشود و درنتیجه، موها محکمتر و براقتر خواهند شد.
همانطور که در بخش قبل گفتیم، اگر به شکل کلی بخواهیم بدانیم گل ریواس برای چی خوبه، یکی از بارزترین پاسخها بحث مراقبت از مو و پوست سر است. البته باید توجه داشت که روشهای طبیعی معمولاً نیاز به تداوم دارند و نتایجشان با یک یا دو بار مصرف مشخص نمیشود.
خاصیت ضدالتهابی ملایم
ریواس را میتوان در زمرهی گیاهانی دانست که طبع سرد و خشک دارند. برخی از ترکیبات موجود در آن، از جمله تاننها و فلاونوئیدها، نقش آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی دارند. البته این ویژگی فقط مختص گل ریواس نیست و بخشهای دیگر گیاه نیز تا حدی این خاصیت را دارند.
به همین خاطر، در منابع طب سنتی گاهی از دمنوش گل ریواس برای کاهش التهابات خفیف یا حتی آرامکردن سوزش معده (البته با احتیاط) نام برده میشود. با این وجود، باید به یاد داشته باشید که مصرف بیشازحد هر گیاه دارویی ممکن است عوارضی ایجاد کند.
طرز استفاده از گل ریواس
حالا که با هم مرور کردیم گل ریواس برای چی خوبه، بد نیست کمی هم دربارهی روشهای مصرفی صحبت کنیم.
- طرز تهیه دمنوش گل ریواس: میتوانید مقداری از گل ریواس را داخل قوری چینی یا شیشهای بریزید، آبجوش روی آن اضافه کنید و اجازه دهید حدود ۱۵ دقیقه دم بکشد. این دمنوش را پس از ولرم شدن میتوانید موضعی روی پوست سر استفاده کنید. اگر قصد خوراکیکردن دارید، بهتر است اول مطمئن شوید که به گیاه حساسیت ندارید و زیادهروی هم نکنید.
- خمیر گیاهی: برای درمان جوشهای پوست سر، ترکیب گل ریواس با گیاهان دیگری مثل شاهتره یا شنبلیله را به صورت پودر درآورید و کمی آب اضافه کنید تا خمیری شود. ضماد را روی بخشهای جوشدار بگذارید، ۳۰ تا ۴۰ دقیقه صبر کنید، سپس بشویید.
- ترکیب رنگ مو: برای رنگدهی، مقداری گل ریواس، برگ حنا و گل بابونه را با چند لیوان آب بجوشانید تا غلیظ شود. اجازه دهید خنک شود و بعد موهایتان را به آن آغشته کنید. این کار را چند مرتبه تکرار کنید تا کمکم شاهد تغییر رنگ موهایتان باشید.
نکات ایمنی و توصیههای مهم
- برگ ریواس را مصرف نکنید: برگهای ریواس حاوی اسید اگزالیک بالایی هستند و میتوانند سمی باشند؛ بنابراین اگر از این گیاه استفاده میکنید، سعی کنید فقط قسمتهای مجاز نظیر گل یا ساقه را انتخاب کنید.
- طبع سرد ریواس: ریواس سرد و خشک است. اگر طبع بدنتان هم سرد باشد، ممکن است پس از مصرف این گیاه دچار مشکلاتی مانند ضعف معده یا احساس سردی و دردهای استخوانی شوید. در این صورت، بهتر است با ادویهها یا گیاهان گرم همراه کنید یا از مصرف زیادش بپرهیزید.
- مشورت با متخصص: اگر باردار هستید، مشکل کلیه دارید یا بیماری خاصی دارید که نیاز به پیگیری پزشکی دارد، قبل از هر اقدامی دربارهی مصرف گل ریواس با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت نمایید.
- حساسیتهای احتمالی: از آنجا که هر مادهی گیاهی میتواند در برخی افراد حساسیت ایجاد کند، بهتر است قبل از مصرف گسترده، کمی از آن را روی پوستتان امتحان کنید. اگر علائمی مثل خارش، قرمزی یا سوزش زیاد دیدید، استفاده را متوقف نمایید.
ارزش غذایی مختصر ریواس (ساقه و گل)
صحبت دربارهی ارزش غذایی ریواس غالباً معطوف به ساقه میشود، اما گل ریواس نیز از برخی ترکیبات آنتیاکسیدانی بهرهمند است. بهطور کلی، در هر ۱۰۰ گرم ریواس پخته (اغلب منظور ساقه است)، مقادیری از ویتامین K، ویتامین C و کلسیم وجود دارد. گرچه مقدار پروتئین یا چربی ناچیز است، فیبر موجود در آن میتواند برای بهبود فرایند هضم مفید باشد.
بااینحال، باید دقت کنید که بخشهای مختلف ریواس، اعم از گل و ساقه، همگی تا حدی از مادهی اگزالیک اسید برخوردارند که ممکن است در صورت مصرف بیرویه برای افراد مستعد سنگ کلیه نامناسب باشد.
سخن آخر
تا اینجا گفتیم گل ریواس برای چی خوبه و چه تأثیراتی میتواند روی پوست سر، مو و حتی به شکل محدود روی مشکلات التهابی داشته باشد. همچنین یاد گرفتیم که در کنار این خواص بالقوه، نباید از خطرات احتمالی مثل حساسیتهای پوستی یا تأثیر منفی بر افراد با طبع سرد غافل شد.
اگر شما هم تجربهای در استفاده از گل ریواس برای تقویت مو، درمان جوشهای سر یا هر کاربرد دیگری دارید، خوشحال میشویم آن را در بخش دیدگاهها مطرح کنید. نوشتن تجربیات و نظرهای شما نهتنها میتواند برای دیگر مخاطبان راهگشا باشد، بلکه ما را هم در تکمیل و بهروزرسانی مطالب کمک میکند. پس حتماً برایمان بنویسید شما گل ریواس را برای چی خوب میدانید یا چگونه از آن استفاده کردهاید؟ منتظر نظراتتان هستیم!