درمان کم کاری تیروئید: آیا این بیماری درمان قطعی دارد؟

به‌طورکلی اگر شما احساس خستگی فزاینده، خشکی پوست، یبوست و افزایش وزن یا مشکلات قلبی تیروئید یا گواتر داشته باشید ممکن است پزشک شما برای کم کاری تیروئید شما را آزمایش کند. ما در این مقاله از مجله جوان ایرانی آگاهی لازم از درمان کم کاری تیروئید را به شما ارائه داده‌ایم. تشخیص کم کاری تیروئید بر اساس علائم شما و نتایج آزمایش خون است که سطح TSH و گاهی اوقات سطح هورمون تیروئید تیروکسین را اندازه‌گیری می‌کند. سطح پایین تیروکسین و سطح بالای TSH نشان‌دهنده کم کاری تیروئید است. این به این دلیل است که هیپوفیز شما TSH بیشتری تولید می‌کند تا غده تیروئید شما را تحریک کند تا هورمون تیروئید بیشتری تولید کند. تا پایان این مطلب با ما همراه باشید تا درمان این بیماری را در افراد مختلف و با روش‌های گوناگون بررسی کنیم.

علائم کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید ممکن است در مراحل اولیه علائم خاصی را ایجاد نکند اما آگاهی از علائم و تشخیص به‌موقع آن‌ها می‌تواند شما را در درمان کم کاری تیروئید کمک کند. با گذشت مدتی ممکن است این بیماری برخی نشانه‌ها را در بدن ایجاد کند که شامل تعدادی از مشکلات سلامتی ازجمله چاقی، درد مفاصل، ناباروری و بیماری قلبی می‌شود. به دلیل اهمیت زیاد این علائم مجله جوان ایرانی مقاله‌ای جداگانه را به‌طور مفصل به بررسی علائم کم کاری تیروئید تخصیص داده است. این علائم بسته به‌شدت بیماری شما متفاوت هستند و ممکن است در طی چند سال ایجاد شوند. علائم و نشانه‌های کم کاری تیروئید عبارت‌اند از:

• خستگی
• افزایش حساسیت به سرما
• یبوست
• پوست خشک
• افزایش وزن
• صورت پف‌کرده
• گرفتگی صدا
• ضعف عضلانی
• افزایش سطح کلسترول خون
• درد عضلانی، حساسیت و سفتی
• دوره قاعدگی سنگین و نامنظم
• نازک شدن مو
• کند شدن ضربان قلب
• افسردگی
• حافظه ضعیف بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر)

علت کم کاری تیروئید

کم کاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید نتواند به‌اندازه کافی هورمون تولید کند. این امر تعادل واکنش‌های شیمیایی در بدن شما را به هم می‌زند. هورمون تیروئید بر تمام جنبه‌های متابولیسم شما تأثیر می‌گذارند. همچنین بر کنترل عملکردهای حیاتی مانند دمای بدن و ضربان قلب تأثیر می‌گذارند. دلایل مختلفی می‌تواند برای کم کاری تیروئید وجود داشته باشند. ازجمله:

• بیماری خود ایمنی
• درمان پرکاری تیروئید
• پرتودرمانی
• جراحی تیروئید
• برخی داروها

در موارد کمتر، کم کاری تیروئید ممکن است ناشی از یکی از موارد زیر باشد.

• بیماری مادرزادی
• اختلال هیپوفیز
• بارداری
• کمبود ید

راه‌های درمان کم کاری تیروئید

تیروئید کم کار معمولاً با مصرف روزانه دارو درمان می‌شود اما درمان‌های دیگری نیز برای آن مشاهده و تجربه‌شده است. در این مطلب درمان با دارو، با ماساژ و با گردو را موردبررسی قرار می‌دهیم. همچنین در این بخش می‌توانید بخوانید که رژیم غذایی افراد مبتلا به کم کاری تیروئید چگونه باید باشد. درمان به‌موقع این بیماری می‌تواند از عوارض آن جلوگیری کند. سعی نکنید که با روش‌های خودسرانه این بیماری و علائم آن را سرکوب کنید بلکه باید به‌خوبی به درمان آن بپردازید.

برای درمان کم کاری تیروئید چه بخوریم؟

غذاها به‌تنهایی کم کاری تیروئید را درمان نمی‌کنند. بااین‌حال ترکیبی از مواد مغذی و داروی مناسب می‌تواند به بازیابی عملکرد تیروئید و به حداقل رساندن علائم شما کمک کند. در این بخش بهترین رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید را شرح می‌دهیم ازجمله اینکه کدام غذاها را باید بخورید و از کدام غذاها اجتناب کنید. چندین ماده مغذی برای سلامت بهینه تیروئید مهم هستند. ویتامین C، E، B، پروتئین و فیبر و اسید چرب امگا 3 ویتامین‌ها و مواد معدنی مهم برای درمان کم کاری تیروئید هستند.

• ید: ید یک ماده معدنی ضروری است که برای ساخت هورمون‌های تیروئید موردنیاز است؛ بنابراین افراد مبتلا به کمبود ید ممکن است در معرض خطر کم کاری تیروئید باشند. اگر کمبود ید دارید نمک سفره یددار را به وعده‌های غذایی خود اضافه کنید یا غذاهای غنی از ید مانند جلبک دریایی، ماهی، لبنیات و تخم‌مرغ بیشتر مصرف کنید. البته مطالعات نشان داده‌اند که مصرف بیش‌ازحد این ماده معدنی ممکن است به غده تیروئید آسیب برساند.
• سلنیوم: سلنیوم به فعال کردن هورمون‌های تیروئید کمک می‌کند تا بدن بتواند از آن‌ها استفاده کند. افزودن غذاهای غنی از سلنیوم به رژیم غذایی شما یک راه عالی برای افزایش سطح سلنیوم است که شامل آجیل برزیلی، ماهی تن، تخم‌مرغ و حبوبات است. البته سلنیوم ممکن است در مقادیر زیاد سمی باشد.
• فلز روی: مانند سلنیوم روی به بدن کمک می‌کند تا هورمون‌های تیروئید را فعال کند. کمبود روی در کشورهای توسعه‌یافته نادر است زیرا روی در عرضه مواد غذایی فراوان است. بااین‌وجود اگر کم کاری تیروئید دارید سعی کنید بیشتر غذاهای غنی از روی مانند صدف‌ها، گوشت گاو و مرغ مصرف کنید.

چندین ماده غذایی ممکن است به‌ سلامت افراد مبتلا به کم کاری تیروئید آسیب برساند. گواتروژن‌ها ترکیباتی هستند که ممکن است در عملکرد طبیعی غده تیروئید اختلال ایجاد کنند. باکمال تعجب بسیاری از غذاهای رایج حاوی گواتروژن هستند ازجمله غذاهای سویا، برخی از سبزیجات مانند کلم، کلم بروکلی، گل کلم، اسفناج، میوه‌ها و گیاهان نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی، هلو، توت‌فرنگی، آجیل و دانه‌ها مانند ارزن، آجیل کاج، بادام‌زمینی.

درمان کم کاری تیروئید با گردو

شما هم تابه‌حال شنیده‌اید که کم کاری تیروئید را می‌توان با گردو درمان کرد؟ آیا این گفته واقعیت دارد؟ برای جواب این سؤال باید بدانیم گردو چه ترکیباتی دارد و چه تأثیری بر هورمون‌های تیروئید می‌گذارد. گردوی سبز و تازه سرشار از ید است که می‌تواند به درمان کم کاری تیروئید کمک کند. گردو همچنین می‌تواند برای پیشگیری از چاقی و اضافه‌وزن ناشی از کم کاری تیروئید عالی باشد.

درمان کم کاری تیروئید در بارداری

کم کاری تیروئید در بارداری شایع نیست. بااین‌حال در صورت مبتلا شدن به کم کاری تیروئید در بارداری و عدم درمان آن برای مادر و جنین خطراتی ایجاد می‌شود. هورمون‌های تیروئید یک زن باردار نه‌تنها برای او بلکه برای رشد کودکش نیز حیاتی است. درمان کم کاری تیروئید جایگزینی هورمون تیروئید با نوعی از T4 به نام لووتیروکسین است. این دارو همان T4 است که بدن شما می‌سازد و برای زنان باردار بی‌خطر است.

درمان کم کاری تیروئید در کودکان

گزینه‌های درمانی مختلفی برای کم کاری تیروئید وجود دارد. درمان معمولاً شامل هورمون درمانی روزانه تیروئید با دارویی به نام لووتیروکسین است. دوز توسط پزشک شما تعیین می‌شود و به عوامل مختلفی مانند سن کودک شما بستگی دارد. درمان یک نوزاد مبتلا به بیماری تیروئید زمانی موفقیت‌آمیزتر است که در ماه اول زندگی کودک شروع شود. در صورت عدم درمان کاهش هورمون تیروئید می‌تواند منجر به مشکلاتی در سیستم عصبی یا تأخیر در رشد شود. بااین‌حال پزشکان به‌طور منظم نوزادان را در چهار هفته اول زندگی غربالگری می‌کنند؛ بنابراین این مشکلات معمولاً رخ نمی‌دهند.

درمان کم کاری تیروئید با طب سنتی

یک تحقیق در طب سنتی نشان داده است که کم کاری تیروئید ناشی از غلبه سردی و تری در بدن است. این بیماری در طب سنتی قابل‌درمان است. در طب سنتی از مواد غذایی و گیاهی برای درمان کم کاری تیروئید استفاده می‌شود مانند چهارمغز (پسته، بادام، فندق و گردو)، گوشت گوسفند جوان، لوبیای سویا، تخم‌مرغ، حبوبات، روغن‌زیتون و میوه‌هایی مانند سیب، موز و آناناس، تخم گشنیز با عسل و دمنوش اسطوخودوس با بابونه و گیاه پنج‌انگشت. برای رفع مشکل کم کاری تیروئید افراد می‌توانند 10 گرم از هرکدام از گیاهان جنسینگ، زنجبیل، دارچین، میخک، بابونه، اسطوخودوس و آویشن را همراه با 30 گرم مغز بادام و 30 گرم تخم گشنیز را پودر کرده و باهم ترکیب کنند. مخلوط پودر شده را داخل کمی عسل ریخته و قبل از هر وعده غذایی یک قاشق مرباخوری از این ترکیب را میل کنند. همچنین از اضطراب و استرس دوری کنند.

درمان کم کاری تیروئید با ماساژ

برای بهبود روند کم کاری تیروئید می‌توانید از ماساژ غده تیروئید نیز کمک بگیرید. شب‌ها قبل از خواب با استفاده از آب پیاز غده تیروئید خود را ماساژ دهید. تقویت جریان خون، ماساژ دادن روزانه غده تیروئید در حد متعادل، ماساژ نواحی پایین و بالای حلق و نای به شکلی آرام، همگی می‌توانند به درمان کم کاری تیروئید کمک کنند.

دارچین و کم کاری تیروئید

می‌توان گفت دارچین درواقع دشمن کم کاری تیروئید است. اخیراً متخصصان گیاهان دارویی دارچین را که یکی از خوشبوترین و خوش‌طعم‌ترین ادویه‌ها است، برای تعدادی از بیماری‌ها بسیار مناسب دانسته‌اند. برخی از مزایای دارچین عبارت‌اند از کاهش وزن و لاغری، کنترل دیابت، درمان تنگی نفس و کاهش فشارخون. این ادویه را به شکل‌‌‌های مختلف مانند دمنوش، چای دارچین، ترکیب دارچین و عسل، عرق دارچین، مصرف در طبع غذا و شیرینی‌جات و … می‌توان برای کنترل کم کاری تیروئید مصرف کرد.

خواص زنجبیل و دارچین برای سلامت، پوست، مو، زیبایی را در این مقاله بخوانید:

خواص زنجبیل و دارچین

درمان قطعی کم کاری تیروئید

هنوز هیچ درمان قطعی برای کم کاری تیروئید به اثبات نرسیده است اما برخی از داروها برای کنترل این بیماری تجویز می‌شوند. همان‌طور که در بخش‌های قبلی نیز خواندید درمان و کنترل کم کاری تیروئید توسط یک رژیم غذایی مناسب و مصرف داروهای هورمون تیروئید امکان‌پذیر است.

درمان کم کاری تیروئید با دارو

دارویی که سطح هورمون تیروئید شما را افزایش می‌دهد یک راه آسان برای درمان کم کاری تیروئید است. این یک درمان قطعی نیست اما می‌تواند وضعیت شما را تا پایان عمر تحت کنترل قرار دهد. بیشترین درمان معمول توسط لووتیروکسین انجام می‌گیرد. پزشک شما بر اساس موارد زیر تصمیم می‌گیرد که چه مقدار برای شما مناسب است:

• سن
• سلامتی
• سطح هورمون تیروئید
• وزن

این دارو هم به‌صورت قرص و کپسول و هم به‌صورت تزریقی وجود دارد. نوع تزریقی آن فقط در شرایط خاصی توسط پزشک تجویز می‌شود. لیوتیرونین نیز دارویی است که جایگزین هورمون T3 می‌شود. این دارو نیز هم به‌صورت خوراکی و هم تزریقی وجود دارد. تنها در شرایط خاص از نوع تزریقی آن استفاده می‌شود. داروهای درمان کم کاری تیروئید را باید به‌موقع و مرتب مصرف کنید تا شاهد اثر آن‌ها باشید. دوز مصرف دارو طبق شرایط شما باید توسط پزشک اندازه‌گیری شود بنابراین از مصرف خودسرانه دارو خودداری کنید. این داروها عوارضی را نیز به همراه دارند که با مصرف خودسرانه می‌توانند خطرناک باشند.

کلام آخر

برای کنترل سطح هورمونی خود باید در طول زندگی خود به مصرف داروهای تیروئید ادامه دهید. در این مقاله سعی کردیم شما را با درمان‌هایی از کم کاری تیروئید آشنا کنیم اما همان‌طور که گفتیم هنوز هیچ درمان قطعی برای این بیماری وجود ندارد. با آگاهی از علائم و تشخیص به‌موقع به درمان و کنترل کم کاری تیروئید بپردازید.