علت خون دماغ شدن از سوراخ چپ بینی (انواع آن)
علت خون دماغ شدن از سوراخ چپ بینی چیست؟

خون دماغ شدن یا اپیستاکسی حالتی است که در آن خون از داخل بینی خارج میشود. این وضعیت ممکن است به دلایل مختلفی از جمله خشکی هوا، آسیب به بینی، یا بیماریهای خاص رخ دهد. با وجود اینکه خون دماغ شدن در بسیاری از موارد خطر جدی ندارد، اما زمانی که به طور مکرر از یک سوراخ خاص بینی، به ویژه سوراخ چپ، رخ دهد، میتواند نشاندهنده مشکلات جدیتری باشد که نیاز به بررسی و درمان دارند.
علت خون دماغ شدن از سوراخ چپ بینی میتواند به عوامل متعددی مرتبط باشد که دانستن آنها برای جلوگیری و مدیریت بهتر این وضعیت اهمیت زیادی دارد. در این مقاله، به بررسی دلایل مختلف خون دماغ شدن از سوراخ چپ بینی و راههای پیشگیری و درمان آن میپردازیم تا شما بتوانید با اطلاعات کاملتری از سلامت بینی خود مراقبت کنید و در صورت نیاز به موقع به پزشک مراجعه نمایید.
تعریف خون دماغ شدن
خون دماغ شدن به از دست دادن خون از بافتهای داخل بینی گفته میشود. این حالت که به نام علمی اپیستاکسی نیز شناخته میشود، معمولاً در اثر آسیب یا تحریک مخاط بینی رخ میدهد. خونریزی بینی بسیار شایع است و تخمین زده میشود که حدود ۶۰ درصد از افراد در طول زندگی خود حداقل یک بار دچار آن میشوند. به دلیل قرار گرفتن بینی در وسط صورت و وجود تعداد زیادی رگهای خونی نزدیک به سطح در پوشش بینی، این ناحیه به راحتی دچار آسیب و خونریزی میشود.
انواع خون دماغ
خون دماغ قدامی
این نوع خونریزی از قسمت پایین بینی در ناحیه سپتوم (تیغهای که دو طرف بینی را از هم جدا کرده است) شروع میشود. رگهای کوچک و مویرگهای این ناحیه بسیار شکننده هستند و بهراحتی خونریزی میکنند. خون دماغ قدامی شایعترین نوع خونریزی بینی است و معمولاً جدی نیست. این نوع خونریزی بیشتر در کودکان دیده میشود و میتوان آن را در خانه درمان کرد.
خون دماغ خلفی
این نوع خونریزی در قسمت عمیقتر و داخلیتر بینی رخ میدهد. در این حالت، رگهای بزرگ در پشت بینی نزدیک به گلو درگیر میشوند و خونریزی شدیدی را ایجاد میکنند. خون دماغ خلفی جدیتر از نوع قدامی است و ممکن است به مراقبتهای پزشکی نیاز داشته باشد. این نوع خونریزی بیشتر در بزرگسالان دیده میشود.

دلایل عمومی خون دماغ شدن
خونریزی بینی یا خون دماغ میتواند به دلایل مختلفی رخ دهد. این حالت معمولاً خطر جدی ندارد و در اکثر موارد میتوان به راحتی آن را مدیریت کرد. با این حال، اگر خون دماغ مکرراً اتفاق بیفتد، ممکن است نشانهای از یک مشکل جدیتر باشد و نیاز به بررسی پزشکی داشته باشد.
خشکی هوا
خشکی هوا شایعترین علت خون دماغ شدن است. زندگی در آبوهوای خشک و استفاده از سیستم گرمایش مرکزی باعث خشک شدن غشای بینی میشود که بافت درون بینی است. این خشکی باعث سفت شدن فضای داخل بینی میشود که خارشآور و آزاردهنده است. اگر بینیتان را بخارانید یا تمیز کنید، خونریزی میکند.
داروهای ضد حساسیت و ضد احتقان
استفاده از داروهای ضد حساسیت و ضد احتقان برای درمان حساسیت، سرماخوردگی یا مشکلات سینوسی نیز ممکن است باعث خشکی غشای بینی و خون دماغ شود. پاک کردن مکرر بینی با دستمال نیز از دیگر علتهای خونریزی بینی است.
واکنش آلرژیک
واکنشهای آلرژیک به مواد مختلف میتواند باعث التهاب و تحریک غشای بینی شود که در نهایت منجر به خون دماغ شدن میشود.
ضربه دیدن بینی
ضربه به بینی میتواند به رگهای خونی داخل بینی آسیب برساند و باعث خونریزی شود.
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
عفونتهای دستگاه تنفسی فوقانی مانند سرماخوردگی و سینوزیت میتواند باعث التهاب و تحریک بینی شود که منجر به خون دماغ میگردد.
فرو کردن شی خارجی در بینی
فرو کردن شی خارجی در بینی، به ویژه در کودکان، میتواند باعث آسیب به بافتها و رگهای خونی بینی شود و خون دماغ ایجاد کند.
عطسههای مکرر
عطسههای مکرر و شدید میتواند باعث فشار زیاد در رگهای خونی بینی شود و در نهایت منجر به خون دماغ شود.
حساسیت به مواد شیمیایی
حساسیت به مواد شیمیایی مانند مواد شوینده و پاککنندههای خانگی میتواند باعث تحریک بینی و خونریزی شود.
تمیز کردن بینی
تمیز کردن بینی با انگشت یا وسایل دیگر میتواند باعث آسیب به رگهای خونی نازک داخل بینی شود و خون دماغ ایجاد کند.
هوای سرد
هوای سرد میتواند باعث خشک شدن و تحریک غشای بینی شود که ممکن است منجر به خون دماغ شود.
دوز بالای آسپرین
مصرف دوز بالای آسپرین و داروهای ضد انعقاد خون میتواند باعث خونریزی بینی شود.
سایر عوامل خون دماغ:
- اختلالات خونریزی: برخی اختلالات ژنتیکی یا اکتسابی ممکن است باعث مشکلات خونریزی شوند.
- فشار خون بالا: فشار خون بالا میتواند به رگهای خونی فشار آورده و باعث خون دماغ شود.
- اختلالات تشکیل لخته خون: برخی بیماریها میتوانند باعث مشکلات در تشکیل لخته خون شوند.
- سرطان: در موارد نادر، تومورهای بینی یا سینوسها میتوانند باعث خون دماغ شوند.

علت خون دماغ شدن از سوراخ چپ بینی
در حالی که خونریزی از هر دو سوراخ بینی ممکن است رخ دهد، خونریزی از سوراخ چپ بینی به دلایل زیر شایعتر است:
1. آناتومی بینی
- شبکه وریدی کیسل باخ: این شبکه وریدی متراکم در قسمت جلویی و پایینی سپتوم بینی (دیوارهای که بینی را به دو قسمت تقسیم میکند) واقع شده است. این شبکه در سمت چپ بینی بزرگتر و پرعروقتر از سمت راست است، به همین دلیل احتمال خونریزی از سمت چپ بیشتر است.
- مجرای بینی: مجرای بینی در سمت چپ به طور مستقیمتر به حلق متصل میشود. این امر میتواند باعث شود که خون از سمت چپ بینی بیشتر به سمت پایین و به داخل گلو سرازیر شود و به نظر برسد که خونریزی فقط از سمت چپ است.
2. عادتهای فردی
- خوابیدن به سمت چپ: خوابیدن به سمت چپ میتواند باعث افزایش فشار به رگهای خونی در سمت چپ بینی شده و احتمال خونریزی را افزایش دهد.
- فین کردن: فین کردن شدید میتواند باعث آسیب به رگهای خونی در سمت چپ بینی شده و احتمال خونریزی را افزایش دهد.
3. علل موضعی
- انحراف تیغه بینی: انحراف تیغه بینی میتواند باعث تحریک و خونریزی در یک یا هر دو سوراخ بینی شود. در بیشتر موارد، انحراف تیغه بینی به سمت چپ است، به همین دلیل احتمال خونریزی از سمت چپ بیشتر است.
- پولیپ بینی: پولیپها تودههای خوشخیمی هستند که در داخل بینی رشد میکنند. پولیپها میتوانند باعث انسداد مجرای بینی و خونریزی شوند. پولیپها در سمت چپ بینی شایعتر هستند.
4. علل سیستمیک
- فشار خون بالا: فشار خون بالا میتواند باعث ضعیف شدن رگهای خونی و افزایش احتمال خونریزی شود. این مشکل میتواند در هر دو طرف بدن تأثیرگذار باشد، اما در برخی موارد به دلایل مختلفی خونریزی از سوراخ چپ بینی بیشتر مشاهده میشود.
در نهایت، در برخی موارد، خونریزی از سوراخ چپ بینی بدون دلیل مشخصی رخ میدهد. این موارد نیاز به بررسی دقیقتری توسط پزشک دارند تا علل احتمالی شناسایی و درمان شوند.

درمان خون دماغ
خون دماغ شدن میتواند ترسناک باشد، اما در صورت بروز این مشکل سعی کنید آرامش خود را حفظ کنید، زیرا تقریباً تمام خونریزیهای بینی را میتوان در خانه درمان کرد.
مراحل درمان خون دماغ در خانه
- آرامش خود را حفظ کنید خونریزی بینی ممکن است ترسناک باشد، اما آرامش خود را حفظ کنید. عصبیشدن ممکن است باعث شود که خونریزی بیشتر شود، لذا سعی کنید آرام باشید.
- بینی خود را فشار دهید با استفاده از انگشت شست و اشاره، قسمت نرم بینی خود را به هم نزدیک کنید. اطمینان حاصل کنید که قسمت نرم بینی را به برآمدگی استخوانی سختی که پل بینی را تشکیل میدهد، فشار دهید. فشردن در قسمت استخوانی بینی یا بالای آن فشاری وارد نمیکند که به توقف خونریزی کمک کند.
- مدت زمان فشار دادن بینی قبل از اینکه بررسی کنید خونریزی متوقف شده است، حداقل به مدت ۵ دقیقه (با زمان ساعت) به طور مداوم بینی خود را نیشگون بگیرید. اگر همچنان از بینی شما خونریزی میکند، ۱۰ دقیقه دیگر به فشار دادن بینی ادامه دهید.
- استفاده از کیسه یخ (اختیاری) اگر مایل هستید، یک کیسه یخ را روی پل بینی خود قرار دهید تا به انقباض رگهای خونی (که خونریزی را کاهش میدهد) و ایجاد آرامش بیشتر کمک کند. این یک مرحله ضروری نیست، اما در صورت تمایل میتوانید آن را امتحان کنید.
- وضعیت قرارگیری بدن بایستید و دراز نکشید. سر خود را در وضعیتی بالاتر از قلبتان نگه دارید و کمی به جلو خم شوید. این کار از جاری شدن خون به عقب و ورود خون به داخل گلو جلوگیری میکند.
- اجتناب از دستکاری بینی هنگامی که خون دماغ بند آمد، بینی را دستکاری نکنید یا با فشار تخلیه نکنید. این ممکن است باعث شود بینی شما مجدداً خونریزی کند.
- در صورت خونریزی مجدد اگر خونریزی مجدد تکرار شد، بینی را تخلیه کنید تا لختههای خون خارج شوند.
- استفاده از ضداحتقان میتوان از یک دکونژستان (ضداحتقان) نظیر اکسیمتازولین در هر دو حفره بینی استفاده کرد. سپس حفرات بینی را برای مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه محکم ببندید و از دهان تنفس کنید.
با پیروی از این مراحل میتوانید بیشتر خونریزیهای بینی را در خانه مدیریت کنید. اگر خونریزی بینی ادامه پیدا کرد یا مکرراً رخ داد، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.
نکاتی برای پیشگیری از خون دماغ شدن
برای جلوگیری از خون دماغ شدن، میتوان اقداماتی ساده و مؤثر انجام داد. رعایت این نکات میتواند از خشکی و آسیب به بینی جلوگیری کرده و خونریزیهای بینی را به حداقل برساند.
کوتاه نگه داشتن ناخنهای کودکان
برای جلوگیری از آسیب به داخل بینی کودکان، ناخنهای آنها را کوتاه نگه دارید. این کار میتواند از وارد کردن دست به داخل بینی و ایجاد زخم و خونریزی جلوگیری کند.
استفاده از دستگاه بخور
در فصول سرد سال یا هنگام استفاده از سیستم گرمایش مرکزی که هوای داخل خانه خشک میشود، از دستگاه بخور در اتاق خواب خود استفاده کنید. این کار باعث حفظ رطوبت هوا و جلوگیری از خشک شدن غشای داخل بینی میشود.
ترک سیگار
سیگار کشیدن باعث خشکی و تحریک غشای بینی میشود. ترک سیگار نه تنها به پیشگیری از خون دماغ کمک میکند بلکه به سلامت عمومی بدن نیز مفید است.
باز کردن دهان هنگام عطسه
هنگام عطسه کردن، دهان خود را باز کنید تا فشار وارد بر بینی کاهش یابد. این کار میتواند از ترکیدن رگهای خونی در بینی و بروز خون دماغ جلوگیری کند.
با رعایت این نکات میتوانید خطر خون دماغ شدن را کاهش داده و از سلامت بینی خود مراقبت کنید.

زمانی که باید به پزشک مراجعه کنید
اگر مواجه با هر یک از شرایط زیر هستید، بدون درنگ به پزشک مراجعه کنید:
- خونریزی که بیشتر از ۲۰ دقیقه طول کشیده است.
- خونریزی ناشی از ضربه به صورت که ممکن است علامتی از خونریزی داخلی باشد.
- خونریزی به حدی شدید که تنفس را مشکل ساز کرده است.
- وقوع خون دماغ در کودکان زیر دو سال.
- استفاده از داروهای رقیقکننده خون.
- تجربه خون دماغ بصورت هفتگی.
علت خون دماغ شدن از یک سوراخ بینی
خون دماغ شدن از یک سوراخ بینی معمولاً به دلایل آناتومیکی و فیزیولوژیکی خاص رخ میدهد، مانند وجود رگهای خونی ظریفتر در یک طرف، یا انحراف تیغه بینی که باعث فشار و خونریزی از آن سمت میشود. همچنین، اختلاف فشار جریان هوا در سوراخهای بینی میتواند منجر به خشکی و خونریزی از سمتی شود که فشار هوا بیشتر است. آسیبهای موضعی به یک طرف بینی یا بیماریهایی که باعث التهاب میشوند نیز میتوانند دلیل خونریزی از یک سوراخ خاص باشند. اگر خون دماغ مکرر از یک سمت رخ دهد، مراجعه به پزشک برای بررسی دقیق و جلوگیری از مشکلات بالقوه جدی توصیه میشود.
سؤالات رایج در مورد خون دماغ شدن
چرا صبحها خون دماغ میشوم؟
یکی از دلایل اصلی خونریزی بینی صبحها، آلرژی است. آلرژیها میتوانند صبحها شدت بیشتری پیدا کنند که باعث خارش و تحریک بینی میشود. فشار وارد شده به بینی هنگام خاراندن یا تمیز کردن میتواند به رگهای خونی آسیب رسانده و منجر به خونریزی شود.
چه عواملی باعث خون دماغ ناگهانی میشوند؟
خونریزی ناگهانی بینی معمولاً جدی نیست و میتواند به دلیل خشکی هوا، سرماخوردگی و مشکلات سینوسی رخ دهد. خشکی هوا، بهویژه در زمستان و با استفاده از سیستمهای گرمایشی، میتواند به خشک شدن و ترک خوردن داخل بینی منجر شود.
چه دلایلی باعث خون دماغ شدن کودکان میشود؟
خشکی بینی و حساسیتها دو دلیل اصلی خون دماغ در کودکان هستند. کودکان تمایل دارند با بینی خود بازی کنند و این میتواند به آسیب دیدن رگهای خونی منجر شود. علاوه بر این، زمین خوردنها و برخوردهای فیزیکی که در بازی کودکان رایج است، میتواند باعث خونریزی بینی شود.
علت خون دماغ شدن در نوجوانان چیست؟
علل خون دماغ شدن در نوجوانان مشابه با علل خون دماغ شدن در بزرگسالان است. عواملی مانند خشکی بینی، استفاده از داروهای خاص و تغییرات هورمونی میتوانند در این سنین خونریزی بینی را تحریک کنند.
چرا در بزرگسالان خون دماغ شدن شایع است؟
خون دماغ در بزرگسالان ممکن است به دلیل خشکی بینی رخ دهد. عواملی مانند خشکی هوا، عطسه، یا سرفه میتوانند به راحتی باعث خونریزی شوند. بیماریهایی مثل فشار خون بالا یا سرطان نیز ممکن است در موارد نادر باعث خونریزی بینی شوند.
خونریزی بینی پس از عمل جراحی بینی به چه معناست؟
پس از جراحی بینی، تجربه خونریزی و لکهبینی تا یک هفته معمول است و معمولاً جای نگرانی نیست، به خصوص اگر بعد از برداشتن تامپونهای بینی رخ دهد. با این حال، اگر خونریزی شدید باشد یا طولانی شود، نیاز به مراجعه به پزشک است زیرا ممکن است نشاندهنده مشکلی جدیتر باشد.

خونریزی همزمان از دهان و بینی نشانه چیست؟
اگر خونریزی از دهان و بینی همزمان رخ دهد، ممکن است نشاندهنده مشکلی در سیستم گوارشی باشد، مانند خونریزیهای گوارشی که میتوانند به صورت استفراغ خونی ظاهر شوند. این وضعیت میتواند خطرناک باشد و نیاز به درمان فوری دارد.
آیا خون دماغ شدن میتواند نشانهای از کووید-۱۹ باشد؟
هر چند که کووید-۱۹ عمدتاً با علائم تنفسی شناخته میشود، خشکی بینی ناشی از این بیماری میتواند منجر به خونریزی بینی شود. این بیشتر به دلیل خشکی مخاط بینی و حساسیت پوست در ناحیه بینی است که میتواند با کوچکترین فشار مانند عطسه یا مالیدن شدید به خونریزی منجر شود.
چرا افراد مسن بیشتر دچار خون دماغ میشوند؟
با افزایش سن، بدن دچار تغییراتی میشود که میتواند احتمال خون دماغ شدن را افزایش دهد. خشکی مخاط بینی به دلیل کاهش رطوبت طبیعی، فشار خون بالا و تغییرات در دیوارههای رگهای خونی از جمله عواملی هستند که میتوانند در سنین بالا به خون دماغ منجر شوند. بیماریهای جدیتر مانند اختلالات خونی، بیماریهای قلبی و عروقی و حتی سرطان نیز میتوانند دلیل خونریزیهای مکرر باشند.
آیا فشار خون بالا میتواند باعث خون دماغ شود؟
بله فشار خون بالا یکی از عواملی است که میتواند باعث خونریزی از بینی شود. فشار بیش از حد به دیوارههای رگهای خونی میتواند باعث پارگی آنها شود، به خصوص در نواحی حساس مانند بینی که مویرگها نزدیک سطح پوست هستند.
خون دماغ شدن در خواب چگونه اتفاق میافتد؟
خون دماغ شدن در خواب معمولاً به دلایل مشابه با خون دماغ شدن در طول روز رخ میدهد، مانند خشکی هوا، آلرژی، سرماخوردگی، یا عفونتهای تنفسی فوقانی. خوابیدن در وضعیتهایی که فشار به یک طرف بینی وارد میشود نیز میتواند به خونریزی منجر شود.
آیا خون دماغ شدن در خواب خطرناک است؟
در حالی که خون دماغ شدن در خواب معمولاً خطرناک نیست، اما اگر هنگام خواب به پشت خوابیده باشید و خونریزی شدید باشد، احتمال بلعیدن خون و خفگی وجود دارد. اگر خونریزی مکرر است یا با سایر علائم همراه است، باید به پزشک مراجعه کنید تا علت آن بررسی شود.
کلام آخر
در پایان، خون دماغ شدن اغلب یک وضعیت نسبتاً بیخطر است که با دلایل مختلفی مانند خشکی هوا، آسیبهای مکانیکی، اختلالات سلامتی و یا تفاوتهای آناتومیکی در بینی رخ میدهد. با این حال، مهم است که به خونریزیهای مکرر یا شدید توجه شود و در صورت لزوم به پزشک مراجعه کنید تا علت اصلی آن تشخیص داده شود و درمان مناسب صورت گیرد. همچنین، رعایت نکات پیشگیرانه مانند حفظ رطوبت محیط، جلوگیری از آسیب به بینی و مدیریت شرایط پزشکی که میتوانند به خون دماغ منجر شوند، میتواند به کاهش بروز این مشکل کمک کند.