واکسن سینوفارم، عوارض احتمالی + درصد ایمنی

نزدیک به دو سال است که تمام کشورها درگیر ویروس کرونا شده‌اند. دانشمندان و پزشکان هر کشور به دنبال ساختن واکسن برای مهار این بیماری همه‌گیر بوده‌اند و برخی موفق به این کار شدند. امروز واکسن‌های متعددی برای بیماری کرونا ساخته‌شده است که هرکدام تا میزان مشخصی از ابتلا به بیماری جلوگیری می‌کنند و ممکن است عوارض جانبی نیز داشته باشند. در این مقاله از مجله جوان ایرانی می‌خواهیم در ارتباط با یکی از این واکسن‌ها یعنی واکسن سینوفارم که در ایران نیز در دسترس عموم قرارگرفته است صحبت کنیم. تا پایان مطلب با ما همراه باشید.

واکسن سینوفارم کجایی است؟

با ادامه رقابت جهانی برای تولید واکسن کووید-19 به نظر می‌رسد چین پیشرفت‌های زیادی داشته است و واکسن‌هایی از دو شرکت پیشرو Sinovac و Sinopharm در حال حاضر راه خود را به خارج از کشور بازکرده‌اند. می‌توان گفت واکسن سینوفارم اولین واکسن تولیدشده توسط یک کشور غیر غربی است که سازمان بهداشت جهانی آن را تأیید کرده است. تأیید سازمان بهداشت جهانی به معنای دستورالعملی برای سازمان‌های ناظر بر داروی کشورهای مبنی بر ایمنی و تأثیر واکسن است. نکته قابل‌توجه در ارتباط با واکسن سینوفارم این است که مانند واکسن استرازنکا در یخچال‌های معمولی در دمای 2 تا 8 درجه سانتی‌گراد قابل نگهداری است.

عوارض واکسن سینوفارم

واکسن کووید-19 سینوفارم که موسسه بیولوژیکی محصولات پکن (BBIBP) آن را توسعه داده است اولین واکسن چینی کووید-19 است که سازمان بهداشت جهانی (WHO) برای استفاده اضطراری به آن مجوز داده است. واکسن سینوفارم حاوی SARS-COV-2 است که تحت درمان با یک ماده شیمیایی به نام بتاپروپیولاکتون قرارگرفته است. این ماده شیمیایی به ماده ژنتیکی ویروس متصل می‌شود و از تکثیر آن و ایجاد کووید-19 جلوگیری می‌کند. این واکسن همچنین حاوی یک ماده کمکی به شکل هیدروکسید آلومینیوم است. اگرچه برخی از شواهد نشان داده‌اند که این واکسن و عملکرد آن در بدن عوارضی را نیز در پی خواهد داشت.

عوارض واکسن سینوفارم چین

هنگامی‌که فردی واکسن را دریافت می‌کند سیستم ایمنی بدن او ویروس غیرفعال شده را به‌عنوان خارجی شناسایی می‌کند و آنتی‌بادی‌هایی علیه آن می‌سازد. اگر فرد واکسینه شده متعاقباً با SARS-COV-2 تماس پیدا کند، سیستم ایمنی بدن او یک پاسخ ایمنی علیه آن ایجاد می‌کند. داده‌های یک کار آزمایی کوچک فاز 1 و 2 که شامل حدود 600 داوطلب است نشان می‌دهند که واکسن ایمن و به‌خوبی توسط داوطلبان آزمایش قابل‌تحمل است. شایع‌ترین عوارض جانبی گزارش‌شده در این کار آزمایی تب و درد در محل تزریق بود.

عوارض واکسن سینوفارم بعد از تزریق

WHO داده‌های ایمنی سه کار آزمایی بالینی را بررسی کرد که شامل داده‌های حدود 16000 شرکت‌کننده بود که واکسن سینوفارم را دریافت کرده بودند. بیشتر این داده‌ها مربوط به مردان 18 تا 59 ساله است. بر اساس این داده‌ها شایع‌ترین عوارض جانبی عبارت‌اند از:

• سردرد
• خستگی
• واکنش محل تزریق

این عوارض جانبی مشابه سایر واکسن‌های مجاز علیه کووید-19 است و اکثر آن‌ها خفیف تا متوسط بودند.

عوارض جانبی جدی

WHO دو عارضه جانبی جدی را شناسایی کرد که احتمالاً با واکسن مرتبط بودند. حالت تهوع جدی و یک اختلال عصبی نادر به نام آنسفالومیلیت منتشر حاد، همچنین یک تشخیص ترومبوز (لخته خون) در گروه واکسن وجود داشت. WHO همچنین داده‌های پس از مجوز را در قالب داده‌های ایمنی جمع‌آوری‌شده در طول عرضه واکسن توسط چین در نظر گرفت. از بین 5.9 میلیون نفری که تا 30 دسامبر 2020 واکسن را در چین دریافت کرده بودند 1453 عارضه جانبی گزارش‌شده بود. این عوارض جانبی شامل واکنش‌های موضعی قرمزی و تورم در محل واکسیناسیون بود. همچنین 202 مورد تب ازجمله 86 مورد به‌عنوان شدید طبقه‌بندی‌شده بود. اگرچه 11 مورد از علائم عصب صورت گزارش‌شده است. ارزیابان به این نتیجه رسیدند که این علائم با واکسن ارتباطی ندارد.

عوارض جانبی واکسن سینوفارم دوز اول

تقریباً اکثر کسانی که واکسن سینوفارم را دریافت می‌کنند معمولاً عوارض محسوسی را تجربه نمی‌کنند. سایر واکسن‌ها عوارضی به‌مراتب بیشتر از واکسن سینوفارم دارند؛ اما رایج‌ترین علائمی که پس از تزریق واکسن سینوفارم پس از دوز اول مشاهده‌شده است شامل موارد زیر است:

• احساس درد در محل دریافت واکسن
• تب خفیف
• سردرد
• خستگی
• دردهای عضلانی
• دردهای مفصلی
• اسهال
• احساس لرزش بدن
• متورم شدن غدد لنفاوی زیر بغل

استراحت و مایعات کافی می‌تواند بروز عوارض احتمالی را به حداقل برساند.

فواید واکسن سینوفارم

واکسن سینوفارم ساخت کشور چین برای مقابله با همه‌گیری کرونا ارائه‌شده است؛ بنابراین یکی از فواید واکسن سینوفارم مانند تمامی واکسن‌های دیگر کنترل این اپیدمی است. علاوه بر این‌ها هر واکسن ارائه‌شده ممکن است فواید و عوارضی داشته باشد که آن را از دیگری متمایز کند. حمل آسان واکسن سینوفارم از دیگر فواید آن است به‌طوری‌که این واکسن در یخچال‌های معمولی در دمای 2 تا 8 درجه سانتی‌گراد قابل نگهداری است. به همین دلیل توزیع آن نیازی به شبکه‌های گران‌قیمت و پرهزینه ندارد.

درصد ایمنی واکسن سینوفارم

سینوفارم در 30 دسامبر اعلام کرد که آزمایشات فاز سه این واکسن نشان داد که 79 درصد مؤثر است، کمتر از فایزر و مدرنا. بااین‌حال امارات متحده عربی که واکسن سینوفارم را تأیید کرد بر اساس نتایج موقت فاز سه آزمایشی گفت که این واکسن 86 درصد مؤثر بوده است. به گزارش رویترز سخنگوی این شرکت از توضیح در مورد این اختلاف خودداری کرد و گفت که نتایج دقیق بعداً منتشر خواهد شد. تبدیل آنتی‌بادی خنثی‌کننده 99 درصد است و می‌تواند 100 درصد از تبدیل علائم خفیف بیماری کرونا به علائم وخیم جلوگیری کند.

درصد ایمنی واکسن سینوفارم در برابر دلتا

به نظر می‌رسد واکسن‌های اصلی چینی در برابر نوع دلتا به‌خوبی کار می‌کنند اما نه به‌خوبی برخی از همتایان خارجی خود. مطالعات اخیر نشان می‌دهد که واکسن‌های اصلی چین از شرکت خصوصی Sinovac و شرکت دولتی Sinopharm در پیشگیری از بیماری شدید و مرگ در بین افرادی که کاملاً واکسینه شده‌اند بسیار مؤثر است. بر اساس مطالعات اخیر کارشناسان می‌گویند که واکسن‌های اصلی چین همچنان سطح محافظتی را در برابر نوع دلتا برای مردم فراهم می‌کنند. همچنین گفته می‌شود که دریافت تزریق سینوفارم یا سینوواک به‌مراتب بهتر از عدم دریافت واکسن است.

جزئیات کامل واردات واکسن فایزر و مدرنا را در این مقاله بخوانید:

واردات واکسن فایزر و مدرنا

تأثیر واکسن سینوفارم

یکی از سؤالاتی که در مورد واکسن‌های موجود برای کرونا وجود دارد این است که تأثیر آن‌ها چقدر است و تا چه مدت در بدن باقی می‌مانند؟ جواب این سؤال هنوز به‌طور درستی مشخص نشده است. این‌که واکسن تا چه مدت‌زمانی بدن را در برابر ویروس ایمن می‌کند هنوز اطلاعات دقیقی نداریم اما واضح و روشن است که تزریق واکسن ضامن عدم ابتلا به بیماری نیست و 100 درصد در برابر ویروس مصونیت ایجاد نمی‌کند. به همین علت است که همچنان باید تدابیر ایمنی استاندارد حتی پس از دریافت واکسن رعایت شود.

تزریق واکسن سینوفارم

استفاده از واکسن سینوفارم را به‌صورت 2 دوز 0.5 میلی‌لیتری به‌صورت عضلانی توصیه می‌کنند که فاصله 3 تا 4 هفته‌ای بین دوز اول و دوم توصیه‌شده است. اگر دوز دوم کمتر از 3 هفته بعد از دوز اول تجویز شود، نیازی به تکرار دوز نیست. اگر تجویز دوز دوم بیش از 4 هفته به تعویق بیفتد باید در اولین فرصت ممکن تجویز شود. توصیه می‌شود که همه افراد واکسینه شده دو دوز دریافت کنند.

عوارض واکسن سینوفارم دوز دوم

عوارض جانبی پس از دوز دوم واکسن درد، خستگی و سردرد در افراد بالای 49 سال شایع‌تر بود، درحالی‌که درد در محل واکسیناسیون، خستگی، بی‌حالی، سردرد و حساسیت به لمس شایع‌ترین عوارض بعد از واکسن بود. همه عوارض جانبی برای هر دو دوز در میان شرکت‌کنندگان بالای 49 سال شایع‌تر بود. همچنین عوارض جانبی در هر دو دوز در زنان بیشتر از مردان بود. عوارض بعد از واکسیناسیون برای دوز اول و دوم خفیف و قابل پیش‌بینی است و هیچ مورد بستری در بیمارستان وجود ندارد.

عوارض نزدن دوز دوم واکسن سینوفارم

درواقع بهترین پیشنهاد دریافت هر دو دوز واکسن در وقت خود است اما اگر از زمان در نظر گرفته‌شده برای دوز دوم گذشته باشد باید در اولین فرصت دوز دوم واکسن را دریافت کنید. توصیه‌شده است که دریافت دیرهنگام واکسن بهتر از نزدن دوز دوم است. می‌توان گفت اگر دوز دوم واکسن سینوفارم را نزنید درواقع از حداکثر محافظت آن در برابر کرونا برخوردار نخواهید شد. تمامی تحقیقات در ارتباط با تأثیر واکسن‌ها و درصد ایمنی آن‌ها در برابر کرونا بر اساس افرادی است که هر دو دوز را دریافت کرده‌اند؛ بنابراین نمی‌دانیم که در صورت عدم تزریق دوز دوم ایمنی بدن چند درصد خواهد بود.

واکسن برکت بهتر است یا سینوفارم؟

کشور عزیزمان ایران نیز در ارتباط با جلوگیری و کنترل اپیدمی دست‌به‌کار شده و واکسن برکت را ارائه داده است. حال سؤالی که برخی افراد دارند این است که واکسن برکت بهتر است یا سینوفارم؟ درواقع نوع این دو واکسن از ویروس غیرفعال شده است که در دو دوز بافاصله 3 تا 4 هفته تزریق می‌شود. هر دو این واکسن‌ها در دمای 2 تا 8 درجه سانتی‌گراد نگهداری می‌شوند؛ بنابراین شعار سازمان جهانی بهداشت را نباید فراموش کنیم که هر واکسنی که در دسترس ما است باید تزریق شود. هر واکسن تا حدودی ایمنی را برای مردم ایجاد خواهد کرد.

واکسن سینوفارم بهتر است یا استرازنکا؟

نوع این دو واکسن با یکدیگر متفاوت است. نوع واکسن سینوفارم ویروس غیرفعال شده و نوع استرازنکا ویروس دارای ژن‌های پروتئین‌های سطحی SARS-COV-2 است. کار آیی و درصد ایمنی واکسن استرازنکا 63.09 درصد اعلام‌شده درحالی‌که درصد ایمنی واکسن سینوفارم را پس از دو دوز تزریق 79 درصد اعلام کرده‌اند.

در آخر

واکسن سینوفارم یا هر واکسن دیگری که دریافت می‌کنید موجب مصونیت 100 درصدی شما در برابر ویروس نمی‌شود. دراین‌بین باید اقدامات بهداشت عمومی را حفظ و تقویت کنید. ماسک زدن، فاصله‌گذاری فیزیکی، شستن دست‌ها، بهداشت تنفسی و سرفه، اجتناب از شلوغی و اطمینان از تهویه خوب ازجمله موارد بهداشتی است که باید آدم‌ها را رعایت کنید. واکسن از افراد در برابر خطرات بسیار جدی ازجمله مرگ و بستری شدن در بیمارستان محافظت خواهد کرد.