تقویت حافظه در طب سنتی: دعا و بازی مفید برای آن

تقویت حافظه از جمله موضوعات مهم برای هر انسان است. هرچقدر که حافظه ما قوی‌تر باشد، بهتر می‌توانیم مدیریت زندگی خود را تحت کنترل داشته و در تعامل با سایر افراد و بهره‌مندی از فرصت‌ها بهتر عمل کنیم. در این مقاله با ما باشید تا به بررسی راه‌های تقویت حافظه کوتاه مدت، بلند مدت، بازی‌ها، ورزش‌ها، غذاها و راه‌کارهای تقویت حافظه بپردازیم.

تقویت حافظه کوتاه مدت

حافظه کوتاه‌مدت به سیستم‌های حافظه در مغز اطلاق می‌شود که در به خاطر سپردن رشته اطلاعات برای مدت کوتاهی، اغلب تا 30 ثانیه، نقش دارند. حافظه کوتاه مدت نوعی طرح «بصری فضایی» از اطلاعاتی است که مغز اخیراً جذب کرده و بعداً به خاطرات پردازش می‌کند. اطلاعات می‌تواند از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت منتقل شود، جایی که مغز به طور دائم اطلاعات را برای یادآوری در آینده در صورت لزوم ذخیره می‌کند.

از دست دادن حافظه کوتاه مدت یکی از پدیده‌هایی است که می‌تواند برای همه ما ناخوشایند، خسته کننده و شرم آور باشد. راه‌های اثبات شده و مطمئنی متنوع و بسیاری رای بهبود سلامت مغز و حافظه شما وجود دارد، مانند:

• درنظر گرفتن یک رژیم غذایی سالم سرشار از مواد غذایی واقعی (غذای فرآوری نشده) و غذاهای فرآوری شده و قند کم.
• خواب کافی، ورزش و تحریک ذهنی.
• اجتناب از “عوامل فرار مغز” مانند استرس و مواد مضر.
• مصرف مکمل‌‌های مناسب مانند مصرف قرص‌های جینکو بیلوبا، نوتروپیک منیزیم ال و … که از مکمل‌های مناسب برای تقویت حافظه کوتاه مدت و مغز هستند.

علاوه بر این روش‌های اصلی برای بهبود  تقویت حافظه کوتاه مدت و سلامت مغز، اطلاعات دیگری نیز وجود دارد که دانستن آنها به شما کمک می‌کند عملکرد بهتری برای مغز خود داشته باشید. مثلا لازم است بدانید که ما به طور معمول، می‌توانیم حدود 4 بیت اطلاعات را در یک زمان به خاطر بسپاریم. اما زمانی که شما به اندازه کافی نخوابید، این عدد به 1 یا 2 کاهش می‌یابد.

تقویت حافظه بلند مدت

حافظه بلند مدت، یک سیستم ذخیره سازی اطلاعات تقریبا دائمی است که فرد را قادر می‌سازد ساعت‌ها، هفته ها یا حتی سال‌ها پس از یادگیری اولیه مهارت‌ها و دانش موردنظر، آن را حفظ، بازیابی و استفاده کند. حافظه‌های بلند مدت خود به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که شامل حافظه بیانی و حافظه ضمنی. همچنین در تعریفی دیگر، حافظه بلند مدت به صورت حافظه معنایی، رویه‌ای و اپیزودیک تقسیم بندی می‌شود.

راه‌های تقویت حافظه بلند مدت نیز کم و بیش مانند تقویت حافظه کوتاه مدت است که شامل موارد زیر می‌باشد:

• تغذیه مناسب: از مهم‌ترین عواملی که بایستی حتما در تقویت ذهن به آن توجه کنید، تغذیه مناسب است. به این مفهوم که در برنامه غذایی خود کمتر از نمک، فست فود‌ها، شکر، آرد سفید و نیز مواد غذایی صنعتی استفاده کنید و آنها را با مواد غذایی سالم‌تر مانند مغز میوه‌ها، آرد کامل، کیک‌های خانگی البته با مقدار شیرینی کم، سبزیحات و … جایگزین نمایید. از دیگر مواد مفید برای تقویت حافظه می‌توان به زنجبیل، قهوه، توت، آدامس، گردو و ماهی با امگا3، انبه، پیاز و … اشاره نمود.
• سبک زندگی به دور از تشویش و نگرانی: سعی کنید در سبک زندگی خود از اضطراب دوری کنید. در واقع استرس سبب می‌شود تا انتقال اطلاعات از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت شما دچار اختلال شده و نیز در روند یادگیری شما اختلال ایجاد شود. مطالعه کردن و معاشرت با دیگران می‌تواند از جمله راه‌کارهای خوب در این زمینه باشد.
• ورزش: انجام تمرینات هوازی و تمرکزی از جمله بهترین راهکارها است که منجر می‌شود تا حافظه شما تقویت شود. این مورد اثر بسیار خوبی در تقویت حافظه دارد، چراکه باعث بالا رفتن جریان خون در مغزها شده، از سکته مغزی نیز جلوگیری می‌کند. طبق یک تخقیق انجام شده روی سالمندان، برنامه ورزشی در مدت چهارماه توانسته است آنها را نسبت به دیگر همرده‌های خود از نظر ذهنی تقویت نماید. ورزش‌های هوازی، قدرتی و یوگا می‌توانند کمک کننده باشند.

تقویت حافظه برای درس خواندن

چند تکنیک برای تقویت حافظه برای درس خواندن وجود دارد که می‌تواند سبب شود تا ذهن شما برای درگیر شدن و دریافت بهتر داده‌ها، بهینه‌تر عمل کند. از جمله این تکنیک‌ها و راه‌های تقویت حافظه می‌توان گفت:

• یادآوری: یادآوری را می‌توان به روش های مختلفی تمرین کرد. سعی کنید منبع درسی را کنار بگذارید و آنچه را که قبلاً آموخته اید به زبان خودتان بازگو کنید. این امر درک مطلب شما را بهبود می‌بخشد و درک شما از متن را افزایش می‌دهد. راه دیگر برای تقویت درک و حافظه، تمرین خواندن فعال است. در طول مطالعه یادداشت برداری کنید و از خود سوالاتی بپرسید (چرا این اتفاق می‌افتد؟ چرا مهم است؟ چگونه می‌توانم این را توضیح دهم؟ این رفتار به چه معناست؟). روش‌های دیگر یادآوری مؤثر عبارتند از: خواندن متن با صدای بلند، کپی کردن متن با دست، ایجاد خلاصه‌ای از متن به زبان خودتان، یا درخواست از کسی که آن را برای شما بخواند.
• اول هر متن: تنها کاری که باید انجام دهید این است که حرف اول هر کلمه را در متنی که می‌خواهید به خاطر بسپارید بنویسید. سپس محتوای اصلی را کنار بگذارید و سعی کنید متن حرف اول را بخوانید. هر زمان که گیر کردید به سورس درسی خود مراجعه کنید. با تمرین عمدی متوجه خواهید شد که متن را با سهولت و دقت به خاطر می‌آورید. دلیل اینکه یادآوری بسیار مهم است این است که به ما کمک می کند تا اطلاعات را در حافظه کوتاه مدت خود ذخیره کنیم، در صورت نیاز آن را تمرین کنیم و سپس به حافظه بلند مدت خود منتقل کنیم.
• روش میخ: این مورد یکی از بهترین تکنیک‌های حافظه برای درس خواندن است و به حفظ چیزهای جدید بر اساس دانش قبلی کمک می‌کند. در واقع “میخ” یک قلاب ذهنی است که اطلاعات جدید را به آن آویزان می‌کنید. شما می‌توانید در هر زمان به این میخی که در ذهن خود ایجاد کرده‌اید، بازگردید تا چیزهای ضروری را به خاطر بیاورید. از اعداد یا الفبا برای اتصال محتواها به یکدیگر استفاده کنید. به عنوان مثال، آنچه را که قرار است به خاطر بسپارید به اعداد 1-10 یا کلمات مرتبط کنید، مثلا: (1 – جدول، 2 – در، 3-خیابان و غیره). نکته مهم این است که مغز ما قادر است چندین آیتم مختلف را به یک «میخ» آویزان کند. این روش را می‌توان به طور گسترده در یادگیری فهرستی از نه تنها کلمات بلکه مفاهیم، ​​تعاریف، اصطلاحات خاص و غیره به کار برد.

تقویت حافظه کودکان

در ابتدا باید بدانید که کودکی هر انسانی، با فعالیت‌های سطح پایین و بازی گره خورده است و در این دوره از زندگی، انسان‌ها مشتاق تجربه و انگیزه‌های مختلف هستند. اگر والدین عاقلی باشید، می‌توانید از این فرصت جهت تقویت حافظه کودکان خود استفاده کنید. در کنار مواردی همچون فعالیت‌های مهدکودک برای بچه‌ها، مطالعه، ورزش، خواب با کیفیت، فراهم کردن محیطی بدون استرس و همچنین تغذیه مناسب که همگی عوامل موثر در تقویت حافظه و رشد کودک شماست، شما می‌توانید هوش فرزندان خود را با بازی کردن تقویت نمایید.

• بازی‌های عملی: بازی‌ها و فعالیت‌های عملی یا اکشن می‌تواند ذهن فرزندان شما را تقویت کند. انجام ماموریت‌ها و عکس‌العمل‌هایی که بایستی به سرعت یا به صورت خاص انجام شود، آنها را به چالش می‌کشد.
• بازی‌های تصویری: یکی از بازی‌های خوب برای تقویت حافظه کودکان، بازی‌های حفظ تصویر است. به عنوان مثال، از یک کتاب یا یک بازی در کامپیوتر پر از تصاویر مختلف استفاده کنید، به مدت 30 ثانیه به آنها اجازه دهید تا به دقت تصاویر را مرور کنند. حال تصویر را برداشته و از آنها سوالاتی بپرسید. به عنوان مثال، چند حیوان، چه نوع حیوانات، چه رنگ‌ها و … را در تصویر مشاهده کردید.
• بازی تفاوت تصویر: از دیگر روش‌های تقویت حافظه برای کودکان آن است که حافظه آنها را به چالش بکشید. این کار می‌تواند با قرار دادن دو تصویر برای آنها انجام شود. به این صورت که از کودک بخواهید تا تفاوت‌های دو تصویر را برای شما مشخص کند.

پازل‌ها، دومینوها، شطرنج، کارت‌های حافظه و … می‌توانند مهارت‌های مختلفی از فرزند شما را تقویت کنند. در واقع این خلاقیت والدین است که می‌تواند با ایجاد سرگرمی، موجب رشد ذهن فرزندانشان شود.

تقویت حافظه بزرگسالان

افرادی که اقدامات پیشگیرانه‌ای برای جلوگیری از ضعیف شدن حافظه انجام می‌دهند، اغلب در سال‌های سالمندی سازگارتر، مستقل‌تر و راضی‌تر هستند. به این دلیل که مغز انسان توانایی شگفت انگیزی برای تغییر، جمع آوری اطلاعات جدید، ایجاد ارتباطات عصبی جدید و ذخیره اطلاعات مهم در حافظه بلندمدت خود دارد. با ایجاد عادت‌های خوب و جستجوی فرصت‌های یادگیری جدید، می‌توانید حافظه کوتاه‌مدت خود را نیز بهبود بخشید یا حفظ کنید.

برخی از اقداماتی که برای تقویت حافظه سالمندان و بزرگسالان می‌توانید در این دوره انجام دهید، عبارتند از:

• ورزش: ورزش به طور قطع یکی از مهم‌ترین عوامل اثبات شده‌ای است که در هر رده سنی می‌تواند عملکرد مغز شما را بهبود ببخشید.
• نشانه‌ها و یادآوری‌ها: به خود پیام‌های دیداری یا شنیداری بدهید تا به شما کمک کنند کارهایی را که باید انجام دهید به خاطر بسپارید. از یادداشت های پس از آن گرفته تا زنگ هشدار، تنظیم یادآورهای ساده آسان است.
• چک کردن وضعیت سلامتی: بسیاری از انواع شرایط پزشکی می‌توانند باعث از دست دادن حافظه شوند یا به آن کمک کنند. مشکلاتی از جمله افسردگی، مشکلات تیروئید، کمبود ویتامین B12، عفونت HIV، سیفلیس، سکته، بیماری قلبی، تومورهای مغزی و … می‌تواند موجب مشکلات حافظه در سالمندان شود.
• چالش‌ها: یکی از راه‌های خوب برای تقویت حافظه بزرگسالان، آن است که حافظه خود را به چالش بکشند، این تمرین‌های مغز مانند زمانی که در کودکی آنها را انجام می‌دادند، باعث می‌شوند تا سالمند بتواند حافظه کلی خود را حفظ و آن را بهبود بخشد. از جمله این چالش‌های جدید می‌توان به یادگیری زبان جدید، پیانو، نواختن آالات موسیقی، شناسایی گونه‌های مختلف گیاهان و پرندگان، برنامه‌نویسی و … اشاره نمود.

کندر برای تقویت حافظه بزرگسالان

استفاده از گیاهان همواره راهکاری برای درمان بیماری‌ها و مشکلات فیزیکی و روحی انسان‌ها بوده است. کندر یکی از گیاهان مفید برای تقویت حافظه بزرگسالان است که در واقع ضمغ گیاه کندر می‌باشد. این ماده مزه‌ای تلخ دارد و از زمان‌های قدیم در طب سنتی استفاده می‌شده است. استفاده از این ماده به صورت خوراکی، موضعی و نیز بخور است.

بنا به یک آزمایش انجام شده روی گروهی از مردان سالمند که در یک برنامه زمانی، روزانه 2 نوبت قرص 500 میلی‌گرمی از کند مصرف می‌کردند (در طول دوره 4 هفته)، نتیجه به این صورت درآمد که مقایسه بین گروهی نشان داد، کندر تأثیر قابل توجهی بر کسب و حفظ حافظه حرکتی آشکار دارد. همچنین تفاوتی در تغییرات میزان پروتئین BDNFبین گروه آزمایش و دارونما مشاهده نشد.

این مطالعه نشان داد که مصرف 4 هفته کندر، تقویت و حفظ حافظه حرکتی را در مردان مسن با وضعیت ذهنی متوسط ​​تسهیل می‌کند.

برای تقویت حافظه چه بخوریم؟

تغذیه همواره مهم‌ترین نقش را در سلامت، رشد و تقویت حافظه افراد دارد. از جمله مواد مغذی که می‌توانید برای تقویت حافظه مصرف کنید، می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• غلات کامل: مانند هر چیز دیگری در بدن شما، مغز نمی‌تواند بدون انرژی کار کند. توانایی تمرکز از منبع کافی و ثابت انرژی (به شکل گلوکز) در خون ما به مغز می‌آید. با انتخاب غلات کامل که دارای GI یا شاخص گلیسمی پایین هستند، می‌توانید انرژی را به آرامی وارد جریان خون کرده و در طول روز هوشیار نگه باشید. غلات سبوس دار «قهوه‌‌ای»، نان غلات، برنج و پاستا را برای تقویت حافظه خود انتخاب کنید.
• ماهی روغنی: اسیدهای چرب ضروری (EFA) نمی‌‌توانند توسط بدن ساخته شوند، به این معنی که آنها باید از طریق غذا به دست آیند. موثرترین چربی‌‌های امگا 3 به طور طبیعی در ماهی‌های چرب به شکل EPA و DHA وجود دارد. منابع گیاهی مناسب برای آن شامل بذر کتان، دانه‌های سویا، دانه کدو تنبل، گردو و روغن‌‌های آنها است. این چربی‌ها برای عملکرد سالم مغز، قلب، مفاصل و سلامت عمومی ما مهم هستند.
• زغال اخته: شواهد جمع آوری شده نشان می‌دهد که مصرف بلوبری ممکن است در بهبود یا به تاخیر انداختن از دست دادن حافظه کوتاه مدت موثر باشد. شما می‌توانید همان اثر را با سایر میوه‌های قرمز تیره و بنفش مانند شاه توت، و سبزیجات، مانند کلم قرمز به دست آورید. اینها حاوی همان ترکیبات محافظ به نام آنتوسیانین هستند.
• تخم مرغ: برخی از ویتامین‌های B – B6، B12 و اسید فولیک – برای کاهش سطح ترکیبی به نام هموسیستئین در خون شناخته شده‌اند. افزایش سطح هموسیستئین با افزایش خطر سکته مغزی، اختلالات شناختی و بیماری آلزایمر مرتبط است. مطالعه گروهی از بیماران مسن با اختلال شناختی خفیف نشان داد که پس از دو سال مداخله با دوزهای بالای B6، B12 و اسید فولیک، در مقایسه با زیرمجموعه‌ای که تحت درمان با دارونما قرار گرفته بودند، به طور قابل توجهی کوچک شدن مغز کمتر بوده است.

از دیگر مواد غذایی تقویت کننده حافظه می‌توان به گوجه، توت سیاه، آجیل، بلوبری، دانه کدو تنبل، کلم بروکلی، شکلات تلخ، زردچوبه با فلفل سیاه، سبزی‌های برگ دار و … .

غذاهای تقویت حافظه برای بزرگسالان

از دیگر غذاهایی که می‌توان برای تقویت حافظه برای بزرگسالان بیان کرد، باید گفت:

• ریشه زنجبیل: ریشه زنجبیل باعث افزایش فعالیت استیل کولین در مغز می‌شود. این ماده برای حفظ حافظه و مهارت‌های یادگیری حیاتی است. زنجبیل همچنین به جلوگیری از تولید استیل کولین استراز، آنزیمی که استیل کولین را تجزیه می‌کند، کمک می‌کند. داروهای آلزایمر به روشی مشابه عمل می‌کنند، اما زنجبیل این کار را به طور طبیعی انجام می‌دهد.
• گردو: آجیل افزودنی عالی برای هر رژیم غذایی است، اما چیزی که بیشتر به سلامت مغز کمک می‌کند، گردو است. در مقایسه با سایر آجیل‌ها، گردو دو برابر آنتی اکسیدان بیشتری دارد. این مواد حاوی یک منبع عالی از آلفا لینولنیک اسید (ALA) هستند که یک اسید چرب ضروری امگا 3 بر پایه گیاهی است که با سرکوب التهاب و استرس اکسیداتیو به مقابله با زوال شناختی کمک می کند. التهاب و استرس اکسیداتیو با بیماری آلزایمر و زوال عقل مرتبط است. شواهد نشان می‌دهد که خوردن حدود 1 تا 2 اونس گردو در روز می‌تواند عملکرد شناختی را بهبود بخشد.
• ماهی سالمون: ماهی سالمون معمولا به عنوان یک منبع عالی پروتئین شناخته می‌شود و نیز برای مغز و تقویت حافظه نیز مفید است. ماهی‌های چرب مانند سالمون سرشار از اسیدهای چرب امگا 3 هستند که برای رشد و عملکرد مغز حیاتی هستند. علاوه بر بهبود سلامت مغز، این اسیدهای چرب با کاهش خطر بیماری قلبی و آرتریت مرتبط هستند. ماهی سالمون را می‌توان به روش‌های مختلفی تهیه کرد. می‌توان آن را سرخ کرد و با یک وعده غذایی دلچسب از سبزیجات همراه کرد.

راه های تقویت حافظه

اقدامات و راه‌حل‌هایی وجود دارند که می‌توانند منجر به تقویت حافظه شما شوند. اما توجه کنید که این راه‌حل‌ها تنها سرعت زوال عقل را کاهش می‌دهد و نمی‌تواند به صورت کامل از آن جلوگیری کند. از جمله راه‌ های تقویت حافظه می‌توان گفت:

• بازی‌های فکری: بایستی مغز را مانند یک ماهیچه ببینید. همانطور که بدن و اندام‌های ما با ورزش‌ کردن منعطف و قدرتمند می‌شود، مغز شما نیز با انجام چالش‌ها و درگیر شدن در آنها می‌تواند رشد کند.
• ورزش: ورزش باعث تغییرات فیزیولوژیکی بدن می‌شود. به عنوان مثال، کاهش مقاومت به انسولین به خصوص برای افراد دیابتی شده و انتشار مواد شیمیایی برای رشد بدن را در پی دارد. در عوض، ورزش کردن می‌تواند منجر به توسعه عروق خونی جدید در مغز شما شود که منجر به سلول‌های مغزی جدید خواهد شد. علاوه بر این، از تاثیرات دیگر آن می‌توان به خلق و خوی مناسب، استرس کمتر اشاره نمود.
• مدیتیشن: در چند سال گذشته، بسیاری از دانشمندان گزارش کرده‌اند که تمرین تمرکز حواس می‌تواند منجر به بهبود حافظه شود. گفتنی است در حالی که علم دقیق پشت آن هنوز ناشناخته است، آنچه شناخته شده است این است که ارتباط واضحی بین مدیتیشن و جریان خون به مغز وجود دارد. این جریان خون مانند ورزش منجر به ایجاد رگ‌های خونی جدید می‌شود. به طور خاص، بسیاری از مطالعات رشد رگ‌های خونی را در قشر مغز، جایی که عملکرد حافظه رخ می‌دهد، مشاهده کرده اند. این مورد همچنین باعث اضطراب و حواس‌پرتی کمتر، خلق و خوی بهتر و بهبود استرس می‌شود.

بازی برای تقویت حافظه

گفتیم که مغز بایستی مانند یک عضله در نظر گرفته شود که می‌تواند به روش‌های مختلفی از طریق بازی‌ها و چالش‌های داخل آن تقویت گردد. برای این کار باید از بازی برای تقویت حافظه استفاده کنید که شامل بازی‌های فکری می‌شود.

• بازی‌های تخته‌ای و پازل‌ها: بازی‌های رومیزی مانند تخته، شطرنج و پازل‌هایی مانند جدول کلمات متقاطع و سودوکو راهی عالی برای سوزاندن زمان اضافی، بهبود عملکرد مغز و سرگرمی (به‌ویژه هنگام بازی با دیگران) هستند. جدای از توسعه تفکر منطقی و برنامه ریزی استراتژیک که شما را متمرکز و باهوش‌تر می‌کند، انجام این بازی‌ها می‌تواند احتمال ابتلا به زوال عقل یا آلزایمر را کاهش دهد.
• بازی‌های ویدیویی: بازی ممکن است ابزاری برای افراد تنبل و بیکار به نظر برسد که صرفا دچار اتلاف وقت و انرژی می‌شوند. برخی ممکن است آنها را وسیله‌ای برای فرار از واقعیت بدانند. در کنار این موارد، اما مطالعات علمی نشان داده‌اند که بازی مزایای بیشتری برای ناحیه هیپوکامپ و مخچه مغز دارد که به نوبه خود اثرات بهبود حافظه، برنامه‌ریزی استراتژیک و مهارت‌های حرکتی ظریف را بهمراه می‌آورد. از جمله این سبک‌های بازی می‌توان به بازی‌های اکشن، بازی‌های سه‌بعدی، استراتژیک، فکری اشاره نمود.

اگر بخواهیم در ادامه این موارد، چند مورد از بازی‌های تقویت حافظه در گوشی را ذکر کنیم، می‌توان نام برد از:

• Lumosity،
• Dakim،
• Clevermind،
• Fit Brains Trainer،
• Brain Fitness،
• Brain Trainer،
• Brain Metrix،
• Eidetic
• و …

قرص تقویت حافظه

بهتر است تنها به خرید و مصرف قرص تقویت حافظه اکتفا نکنید و از روش‌ها و توصیه‌هایی که در قسمت‌های بالا برای تقویت حافظه ذکر کردیم نیز استفاده کنید. با این حال در مورد مواد مکمل و قرص تقویت حافظه می‌توان گفت:

• جنسینگ: از جمله گیاهان محبوب در جهان است که در صنایع پزشکی استفاده می‌شود و عصاره آن می‌تواند برای تقویت حافظه و نیز تقویت قوای جنسی و انرژی و نیز تقویت سیستم ایمنی بدن استفاده شود. مصرف این ماده همراه با جنکگوبیلوبیا می‌تواند درمانی برای آلزایمر باشد.
• آنتی اکسیدان‌ها: ویتامین‌های A,E,D,C منابع آنتی اکسیدان‌ها هستند که نقش آنها در رابطه با تقویت حافظه در این است که از سلول‌ها محافظت کرده و بهبود عملکرد مغز را در پی دارند.
• اسید فولیک: از جمله ویتامین‌هایی است که برای تقویت مغز و نیز سیستم عصبی می‌تواند مورد استفاده قرار گرفته و هوشیاری افراد را بهبود دهد.
• ویتامین B6: ویتامین بی 6 از دیگر قرص های تقویت حافظه است که قادر خواهد بود تا انتقال‌دهنده‌های عصبی را ایجاد کرده و سطح هوشیاری و وضعیت روحی را بهبود بخشد.
• باکوپا مونیری: Bacopa monnieri یک نوع گیاه است که سابقه مصرف آن به بیش از 3 هزار سال می‌رسد و می‌تواند برای حافظه، تمرکز و یادگیری، یک عامل نیروبخش باشد.
• هوپرزین Huperzine A: این قرص، در واقع گیاهی سنتی از چین است که سطح استیل کولین را افزایش داده و از آن برای درمان آلزایمر، جنون و دیوانگی استفاده می‌شود.

از دیگر قرص‌های تقویت کننده حافظه می‌توان به قرص نروزان، قرص گیاهی جینکورا، کپسول گیاهی ممورال گل دارو، قرص کو آنزیم کیوتن و … اشاره نمود.

انواع گیاهان دارویی را در این قسمت مشاهده کنید.

تقویت حافظه در طب سنتی

در مورد راهکار طب سنتی برای تقویت حافظه از قدیم‌الایام تاکنون می‌توان به موارد مختلفی اشاره نمود. در فرهنگ ایرانیان نیز این نکات طب سنتی به صورت یک رسم در آمده بود که یک نمونه آن را می‌توان تغذیه فرزندان تا سن چهارسالگی با حریره یا شیر بادام دانست که این کار، در واقع توصیه بو علی سینا برای تقویت حافظه است. از جمله راهکارهای طب سنتی در تقویت حافظه همچنین می‌توان گفت:

• افزایش و تقویت حافظه با مصرف موادی همچون نخودچی، مویز، کشمش، کنجد، انجیر خیس شده به خصوص در کودکان،
• خوردن بادام درختی در هنگام صبح به صورت ناشتا به صورت شکسته شده و خیس خورده در کاسه آب زیر نور ماه. بهتر است پوست بادام گرفته شود. در این روش، نحوه مصرف نیز مهم است به صورتیکه در روز اول به تعداد 7 عدد بادام مصرف شده و این روند تا روز پانزدهم به 21 عدد می‌رسد (هر روز یک عدد بادام اضافه می‌شود)، سپس دوباره یک عدد کمتر شده تا دوباره به تعداد 7 عدد بادام در روز برسد،
• بوییدنی‌های خوشبو،
• استفاده از گرمی‌ها مانند ارده شیره به همراه عسل که می‌تواند خاصیت بهبود عملکرد حافظه را در پی داشته باشد و یک صبحانه عالی برای افراد کنکوری باشد،
• رعایت تدابیر مزاج، استفاده از غذاهای رطوبتی، دوری از تشدد فکری، بیداری زیاد و …،
• جلوگیری از مشکلات معده مانند خوردن چند نوع غذا با هم، نامنظم بودن زمان غذا خوردن، عدم جوییدن کامل،
• مصرف کندر که البته توجه کنید در مقدار کم باید مصرف شود. بهتر است برای مصرف از متخصص تغذیه استفاده شود. در مصرف کندر به این نکته توجه کنید که اولا این ماده در مقدار زیاد سمی بوده و نیز در صورتی که مصرف آن برای کسانی که مزاج گرم و خشک دارند، نتیجه برعکس و نامناسبی برای مغز دارد،
• کاهش مرطوب کردن مغز با تنقیه دماغ،
• مصرف خیسانده گل بنفشه و پنیرک با آب که می‌تواند برای مغز و نیز برای گلو و حنجره نیز مناسب باشد.

دعای تقویت حافظه

از جمله دعاهای مهم برای تقویت حافظه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

• دعا قبل از کلاس: “اللّٰهُمَّ أَخْرِجْنِي مِنْ ظُلُماتِ الْوَهْمِ، وَأَكرِمْنِي بِنُورِ الْفَهْمِ . اللّٰهُمَّ افْتَحْ عَلَيْنا أَبْوابَ رَحْمَتِكَ، وَانْشُرْ عَلَيْنا خَزائِنَ عُلُومِكَ، بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ” که ترجمه آن به صورت روبرو است: “خدایا، مرا بیرون آور از تاریکی‌های وهم و به نور فهم گرامی‌ام بدار، خدایا درهای رحمتت را به روی ما بگشا و خزانه‌های علومت را بر ما باز کن، به مهربانی‌ات ای مهربان‌ترین مهربانان”
• دعای زیادت حافظه: “الَلِّهُمَ ارْزُقْنی فَهْمَ النَّبِییّنَ وَ حِفْظَ الْمُرْسَلینَ وَ اِلْهامَ الْمَلائِکهَ الْمُقَرّبینَ آمینَ یا رَبَّ الْعالَمینَ” که ترجمه آن است: ” خدا زودفهمی پيامبران را بر من نصيب گردان، يادسپاری فرستادگانت را عطايم نما و نيك الهام گيری فرشتگان شايسته را عنايتم نما، اين خواسته‎هايم را از من پذيرا باش ای خدائی كه پرونده تمام مخلوقات هستی”
• قوت حافظه: یکی دیگر از دعاهایی که برای تقویت حافظه به صورت تکرار ده مرتبه در روز به کار می‌رود، به صورت روبرو است: ” فَفَهَّمْناها سُلیمْانَ وَ کُلاَّ آتیْنا فَهْماً وَ عِلْماً وَ سَخَّرْنا مَعَ داوُدَ الْجِبالَ مَعَ داوُدَ الْجِبالَ یَسْبَحْنَ وَ الطَّیْرَ وَ آلِهِ اَکْرِمْنی بِالْفَهْمِ وَ الْحْفِظِ وَ الْخَیْرّ یا قاضِیَ الْحاجاتِ وَ صلَّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَجْمَعینَ”

مراقبه برای تقویت حافظه

مراقبه یا مدیتیشن یکی از راه‌های تقویت حافظه است. یک مطالعه در سال 2018 روی مراقبه‌گران بی‌تجربه نشان داد که 4 هفته مدیتیشن 13 دقیقه‌ای روزانه باعث کاهش خلق و خوی منفی، افزایش توجه، بهبود حافظه و کاهش اضطراب می‌شود. مدیتیشن می‌تواند به صورت‌های زیر انجام شود:

• مدیتیشن تمرکزی: در روش مدیتیشن تمرکزی،شما تمام توجه خود را روی یک صدا یا شی خاص معطوف می‌کنید. صدا می‌تواند صدای آبشار، صدای قطره باران یا … باشد. این مورد، یکی از مراقبه‌های بسیار قدرتمندی است که به شما کمک می‌کند در لحظه حال بمانید، هرچه بیشتر از لحظه حال آگاه باشید ذهن شما بیشتر مسائل را به راحتی به یاد می‌آورد، در حالت آرام‌تری باقی می‌ماند که به افزایش حافظه شما کمک می‌کند.
• آگاهی ذهن: مدیتیشن آگاهی ذهن روشی است که در آن روی زمان حال تمرکز می کنید و می توانید با این کار، بر روی سایر وظایف در زندگی روزمره خود تمرکز داشته باشید. شما می‌توانید این تکنیک را در هر جایی تمرین کنید. به عنوان مثال، زمانی که در یک پارک قدم می‌زنید، لحظه‌ای وقت بگذارید و واقعاً روی کاری که انجام می‌دهید تمرکز کنید. به خودتان اجازه دهید نسیم گرم یا سرد را روی پوستتان احساس کنید، چمن زیر پایتان. تمام توجه خود را روی پاها و دستان خود و محیط اطراف معطوف کنید.
• مدیتیشن‌های تنفسی: مدیتیشن به معنای ساکت بودن نیست. برخی از حرکات آهسته و تکراری، مانند نماز و عبادت، از طریق یوگا و تای چی، که بر نفس کشیدن شما تمرکز می‌کنند، می‌توانند به همان اندازه در آرامش ذهن و بدن شما موثر باشند. مدیتیشن به زمان زیادی نیاز ندارد. ثابت شده است صرف چند دقیقه صرفه جویی در روز باعث کاهش حواس پرتی، افزایش تمرکز و کمک به بهبود حافظه می‌شود.
• خیره شدن: مراقبه خیره شدن به شمع یکی از مدیتیشن‌های خوب برای بهبود حافظه و تقویت ذهن شماست. نگاه شما باید نرم و آرام باشد نه اجباری. هنگامی که چشمان شما خسته شد، نگاه خود را از روی شمع بردارید، به آرامی چشمان خود را ببندید و روی تصویری که شعله در ذهن شما به جا می‌گذارد تمرکز کنید. خیره شدن به شمع اساساً تمرینی برای تمرکز است و وضوح ناشی از این تمرین می‌ تواند راه را برای تقویت حافظه و تمرکز باز کند.